Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/1/415-878/14/AB
z 12 listopada 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112 poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 24 lipca 2014 r. (data wpływu do tut. Biura 30 lipca 2014 r.), uzupełnionym 23 i 27 października 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie momentu powstania dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w związku z wyegzekwowaniem wierzytelności uprzednio nabytych w ramach tej działalności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 lipca 2014 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, w indywidualnej sprawie, dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie momentu powstania dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w związku z wyegzekwowaniem wierzytelności uprzednio nabytych w ramach tej działalności. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 15 października 2014 r. Znak: IBPBI/1/415-878/14/AB, IBPBII/1/436-244/14/JP, IBPP2/443-743/14/RSz, wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 23 i 27 października 2014 r.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca w ramach działalności gospodarczej nabywa, również od spółki cywilnej, wierzytelności przysługujące jej w stosunku do osób fizycznych, a wynikające z udzielanych przez spółkę pożyczek. Wierzytelności te kupuje po cenie niższej, niż wartość nominalna poszczególnych wierzytelności, a cena nabycia odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. Po wykupie przedmiotowych wierzytelności Wnioskodawca dokonuje ich windykacji w swoim imieniu i na swój rachunek (nabywa wierzytelności celem ściągnięcia długu dla siebie, nie celem dalszej odsprzedaży). Wnioskodawca zaznacza, że nie prowadzi działalności w zakresie faktoringu. Wyegzekwowane kwoty stanowią przychód w prowadzonej działalności gospodarczej.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z 21 października 2014 r., Wnioskodawca wskazał natomiast, że:

• działalność gospodarczą w zakresie obrotu wierzytelnościami prowadzi od 27 stycznia 2014 r. (data wpisu do CEIDG), natomiast pierwsza umowa została zawarta 24 lutego 2014 r.,
• prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów tzw. metodą kasową,
• na mocy zawartych umów, pożyczkodawcy przenoszą na Wnioskodawcę wszelkie prawa wynikające z umowy pożyczki, jakie przysługują im w stosunku do dłużnika. Na prawa te składają się: roszczenie o zwrot kwoty udzielonej pożyczki, roszczenie o zapłatę oprocentowania pożyczki oraz ewentualnych odsetek z tytułu zwłoki z zapłatą pożyczki, roszczenie o zwrot kosztów pożyczki (w tym kosztów ustanowienia zabezpieczenia zwrotu pożyczki oraz kosztów wezwania do zapłaty, windykacji). Pożyczkodawcy, za zgodą Wnioskodawcy, w dalszym ciągu (na prawach wyłączności) prowadzą obsługę pożyczki, polegającą na dokonywaniu wszelkich czynności faktycznych na potrzeby umowy, tj. przyjmowanie od dłużników wszelkich płatności i podejmowanie czynności windykacyjnych. Wszelkie wpłaty uzyskane w związku z tym od dłużnika mają obowiązek przekazywać niezwłocznie na rachunek bankowy Wnioskodawcy,
• zgodnie z zawartymi umowami Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty za wykonywane przez pożyczkodawcę działania, które mają na celu uzyskanie spłaty pożyczki przez dłużnika, czyli za przygotowanie i doręczenie wezwania do zapłaty,
• nabyte wierzytelności stanowią w dacie ich nabycia wierzytelności wymagalne,
• w związku z nabyciem wierzytelności Wnioskodawca nie otrzymuje od zbywcy wierzytelności żadnego wynagrodzenia,
• wierzytelność kupuje z platformy finansowej systemu sprzedaży pożyczek. Dzięki tej platformie osoby, które podpisały umowę dostępu do systemu sprzedaży pożyczek, mogą kupować udzielone przez nich pożyczki. Jeżeli pożyczkobiorca nie spłaca pożyczki, to po trzeciej niespłaconej racie, wierzytelność odkupuje od Wnioskodawcy platforma finansowa, która ją sprzedała. Wnioskodawca osobiście nie windykuje nikogo, prawa majątkowe są przenoszone na platformę finansową i to oni decydują co dalej,
• z postanowień zawieranych przez Wnioskodawcę umów wynika możliwość zwrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności na rzecz zbywcy wierzytelności,
• dotychczasowy wierzyciel na mocy umowy przeniesienia prawa majątkowego prowadzi obsługę pożyczki i za obsługę tą otrzymuje od Wnioskodawcy wynagrodzenie,
• w umowach brak jest jakichkolwiek postanowień pozwalających na zmianę umówionej ceny wierzytelności w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności,
• pomiędzy Wnioskodawcą, a cedentem nie istnieje odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Wnioskodawcy w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności,
• zawarta umowa cesji nie stanowi dla Wnioskodawcy upoważnienia do występowania wobec dłużnika, celem wyegzekwowania wierzytelności na rachunek zbywcy wierzytelności.
  
  

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Kiedy powstanie dochód w działalności gospodarczej?

Zdaniem Wnioskodawcy, dochód w działalności gospodarczej powstanie w momencie spłaty wierzytelności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zauważyć, że cesja wierzytelności uregulowana została w art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121). Stosownie do przepisu art. 509 § 1 tej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl art. 509 § 2 ww. ustawy, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

W świetle powyższych przepisów, przeniesienie wierzytelności polega na tym, że prawa przysługujące zbywcy (dotychczasowemu wierzycielowi) przechodzą na nabywcę wierzytelności. W wyniku przeniesienia (przelewu, cesji) wierzytelności wygasa u dotychczasowego wierzyciela (cedenta) stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem, powstają natomiast nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym, pomiędzy nabywcą wierzytelności (cesjonariuszem), a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą, a nabywcą wierzytelności (jeżeli przeniesienie wierzytelności jest odpłatne).

Treść powyższych przepisów wskazuje zatem, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Zatem, przeniesienie wierzytelności rodzi skutki podatkowe, również w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc powyższe na grunt ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), zauważyć należy, iż zgodnie z art. 9 ust. 1 tej ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 i 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), źródłami przychodów są m.in.:

• pozarolnicza działalność gospodarcza oraz
• kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).
  
  

Zgodnie z art. 5a pkt 6 cytowanej wyżej ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej oznacza to działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
   
   

Jeżeli zatem przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zaliczają określonego przychodu do innego niż pozarolnicza działalność gospodarcza źródła przychodów – przychód ten, przy braku przeciwnego wskazania, winien być uznany za przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, tj. za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zauważyć także należy, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wyłączają z zakresu działalności gospodarczej, działalności polegającej na obrocie

wierzytelnościami. Wobec powyższego, przychód uzyskany z działalności polegającej na egzekwowaniu uprzednio nabytych wierzytelności (w tym pożyczkowych), prowadzonej przez przedsiębiorcę we własnym imieniu, w sposób zorganizowany i ciągły, z nastawieniem na zysk z tych transakcji, stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W myśl zasady wyrażonej w art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 2 ww. ustawy, do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek. A contario kwoty otrzymanych odsetek stanowią przychód z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jednocześnie zgodnie z art. 14 ust. 1c ww. ustawy, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e, 1h i 1i, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.
   
   

Przy czym, w myśl ust. 14i ww. przepisu, w przypadku otrzymania przychodu z działalności gospodarczej, do którego nie stosuje się ust. 1c, 1e i 1h (przepisy ust. 1c i 1h nie znajdują zastosowania w przedmiotowej sprawie), za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

Ustalenie momentu uzyskania przychodu w przypadku podatników prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą uzależnione jest m.in. od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej.

Z wniosku oraz jego uzupełnienia wynika, że Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (za pośrednictwem platformy finansowej systemu sprzedaży pożyczek) zawiera umowy zakupu (cesji) wierzytelności wynikających z tytułu udzielonych pożyczek. Na mocy zawartych umów, pożyczkodawcy przenoszą na Wnioskodawcę wszelkie prawa wynikające z umowy pożyczki, jakie przysługują im w stosunku do dłużnika. Na prawa te składają się: roszczenie o zwrot kwoty udzielonej pożyczki, roszczenie o zapłatę oprocentowania pożyczki oraz ewentualnych odsetek z tytułu zwłoki z zapłatą pożyczki, roszczenie o zwrot kosztów pożyczki (w tym kosztów ustanowienia zabezpieczenia zwrotu pożyczki oraz kosztów wezwania do zapłaty, windykacji). Cena nabycia wierzytelności odzwierciedla ich rzeczywistą ekonomiczną wartość w chwili sprzedaży. Jeżeli pożyczkobiorca nie spłaca pożyczki, to po trzeciej niespłaconej racie, wierzytelność odkupuje od Wnioskodawcy platforma finansowa, która ją sprzedała. Wnioskodawca osobiście nie prowadzi windykacji wierzytelności.

W przypadku podmiotów gospodarczych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą polegającą na wykupie wierzytelności pożyczkowych we własnym imieniu i na swój rachunek, nie powstaje sytuacja, w której nominalna wartość nabytych wierzytelności stanowiłaby przychód należny, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ww. ustawy. Nabywca wierzytelności aby uzyskać przychód z tytułu spłaty wierzytelności lub dalszej jej sprzedaży, musi bowiem najpierw ponieść wydatek na jej nabycie. Pomimo, że nabywca wierzytelności staje się wierzycielem, to jednak do czasu faktycznej realizacji wierzytelności nie uzyskuje on przychodu. Przychód w tym przypadku powstaje dopiero w momencie wyegzekwowania wierzytelności od dłużnika i jest nim każda (choćby cząstkowa) wpłata otrzymana przez wierzyciela (art. 14 ust. 1i ww. ustawy). Oznacza to, że przychodem z tytułu spłaty uprzednio nabytych wierzytelności pożyczkowych będzie każda kwota zapłacona przez dłużnika, w tym również tytułem odsetek i innych należności.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że przychody jakie będzie uzyskiwał Wnioskodawca z tytułu spłaty uprzednio nabytych wierzytelności będą stanowić przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej w momencie faktycznego otrzymania wpłat (w tym częściowych) od pożyczkobiorcy (zobowiązanego). Wpłaty te, jako przychody uzyskane z pozarolniczej działalności gospodarczej, pomniejszone o stosowną część kosztów uzyskania przychodów (do kwestii tej odniesiono się w odrębnej interpretacji indywidualnej) będą składać się na dochód podatkowy uzyskany z tej działalności, opodatkowany na zasadach przewidzianych dla tego źródła przychodów.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie nadmienić należy, że w pozostałym zakresie wniosku wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.