Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPP1/443-488/14-5/MW
z 31 października 2014 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa
(Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia
20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 4 lipca 2014 r. (data wpływu 17 lipca 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 15 października 2014r. (data wpływu 20 października 2014r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT związanego z budową Infrastruktury, korekty tego podatku i sposobu jego odliczenia – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

  • uznania czynności odpłatnego udostępniania Infrastruktury w ramach umowy dzierżawy za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki podstawowej,
  • prawa do odliczenia podatku VAT związanego z budową Infrastruktury, korekty tego podatku i sposobu jego odliczenia.

Wniosek został uzupełniony w dniu 20 października 2014r. w zakresie doprecyzowania zdarzenia przyszłego oraz uiszczenia dodatkowej opłaty.

We wniosku przedstawiono następujący zdarzenie przyszłe (doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku).

Gmina K (dalej: „Wnioskodawca” lub „Gmina”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT od 1 grudnia 2013 r. Urząd Gminy również był czynnym podatnikiem VAT (Urząd jako czynny podatnik VAT działał od 1 marca 2001 r. do 31 maja 2014 r.). Kwestia podmiotowości podatkowej Wnioskodawcy za okres, gdy czynnym podatnikiem VAT był tylko Urząd Gminy była przedmiotem oddzielnego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Gmina, jako jednostka samorządu terytorialnego jest odpowiedzialna za realizację projektów inwestycyjnych, których przedmiotem jest m.in. budowa infrastruktury kanalizacyjnej (dalej także, jako: „Infrastruktura”) na obszarach położonych na terenie Gminy.

W latach 2006-2013 Gmina realizowała następujące zadania inwestycyjne w zakresie Infrastruktury (dalej również: „Projekty’’):

Tabela 1. Projekty inwestycyjne zrealizowane w latach 2006 – 2013

Lp.

Rok (lata) oddania
do użytkowania

Projekt

1

2006

,,Budowa sieci kanalizacyjnej Gminy – etap I/ odcinek sieci kanalizacyjnej w K”

2

2009/2010

,,Budowa sieci kanalizacyjnej Gminy – etap II/ odcinek sieci kanalizacyjnej w K”

3

2010

,,Budowa oczyszczalni ścieków w miejscowości K”

4

2011

,,Budowa sieci kanalizacyjnej Gminy w msc. K, L, N D i C – zlewnia K – etap III”

5

2012

,,Budowa sieci kanalizacyjnej Gminy K – etap IV, msc. S”

6

2010

,,Budowa wodociągu rozdzielczego wraz z przyłączami
w msc. L – etap I”

7

2011

,,Budowa wodociągu rozdzielczego wraz z przyłączami
w msc. L – etap II”

8

2010

,,Budowa sieci przepompowni wody dla instalacji rozdzielczej sieci wodociągowej – wodociągu gminnego ,,M” w miejscowości Ś gm. K na działce nr ew. …”

9

2010

,,Budowa wodociągu rozdzielczego w miejscowości W”

10

2010

,,Budowa oczyszczalni ścieków ,,O” w msc. K W”

11

2010

,,Kanalizacja budynkowa –W”

12

2012

,,Sieć kanalizacyjna Gminy K etap III, msc. B (ul. S), W (D)”

13

2012

,,Budowa wodociągu w O, ul. S”

14

2012

,,Zakup biologicznej oczyszczali ścieków w S”

15

2013

,,Budowa sieci kanalizacyjnej gminy K w msc. O –etap III”

16

2013

,,Budowa sieci kanalizacyjnej w msc. K W oraz O – ul. P i ul. Ź – zlewnia O etap IV”

17

2013

,,Budowa sieci wodociągowej rozdzielczej w msc. R”

18

2013

,,Budowa dodatkowych przykanalików w msc. K W”



Projekty realizowane był częściowo ze środków własnych Gminy, a częściowo z uzyskanego dofinansowania ze źródeł zewnętrznych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013 (dalej: „RPO”), Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (dalej: „PROW”) oraz pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej: „WFOSiGW”).

Projekty wymienione w poz. 1-5 Tabeli nr 1 stanowiły elementy realizacji jednej wieloletniej inwestycji, tj.: „Budowa kanalizacji sanitarnej dla Gminy –wraz z budową oczyszczalni, ścieków w msc. K”. Zarówno pierwszy etap tej inwestycji (tj. „Budowa sieci kanalizacyjnej Gminy K - etap 1 / odcinek sieci kanalizacyjnej w K” - poz. nr 1 Tabeli nr 1) - ukończony w grudniu 2006 r., jak i drugi jej etap (tj. „Budowa sieci kanalizacyjnej Gminy K - etap II/ odcinek sieci kanalizacyjnej w K - poz. nr 2 w Tabeli nr 1) - zakończony w lipcu 2009 r., nie były użytkowane ani przez Gminę ani przez żaden inny podmiot aż do września 2010 r., z uwagi na brak oczyszczalni ścieków (brak technicznej możliwości ich wykorzystywania). Użytkowanie wybudowanych w ramach wskazanych wyżej dwóch etapów odcinków, rozpoczęto dopiero po oddaniu do użytkowania oczyszczalni ścieków w K (poz. 3 w Tabeli nr 1) i podłączeniu ich do ww. oczyszczalni, tj. po 20 września 2010 r.

Gmina klasyfikuje poszczególne elementy składające się na Infrastrukturę, jako środki trwałe podlegające amortyzacji dla potrzeb rachunkowości prowadzonej przez Gminę zgodnie z wymogami ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 157, poz. 1240 ze zm.) oraz ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r,, Nr 152, poz. 1223 ze zm.).

Gmina nie dokonuje amortyzacji w oparciu o przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., o podatku dochodowym od osób prawnych (tj. Dz. U. z 2011 r., nr 74, poz. 397 z późn. zm.; dalej: „ustawa o CIT"), gdyż, jako jednostka samorządu terytorialnego Gmina jest zwolniona z podatku dochodowego od osób prawnych. Zgodnie, bowiem z art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT: „Zwalnia się od podatku (...) jednostki samorządu terytorialnego w zakresie dochodów określonych w przepisach ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego”. Tym samym Gmina nie stosuje przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w odniesieniu do środków trwałych, lecz dokonuje amortyzacji na zasadach przewidzianych w ustawie o rachunkowości.

Powstałe w ramach budowy Infrastruktury środki trwałe obejmują zarówno nieruchomości, jak i ruchomości, a ich wartość początkowa zasadniczo przekracza 15.000 zł. Środki trwałe o wartości początkowej poniżej 15.000 zł nie są przedmiotem pytań nr 2-5 zadanych przez Gminę w ramach niniejszego wniosku o interpretację. Poniżej Gmina prezentuje listę poszczególnych środków trwałych, których dotyczą pytania zadane w niniejszym wniosku o interpretację.

Tabela 2. Środki trwałe o wartości powyżej 15 tys. zł powstałe w ramach Projektów:

Lp.

Nazwa środka trwałego

Nr dokumentu OT

1

Sieć kanalizacyjna K

16/2011

2

Sieć kanalizacyjna K

19/2012

3

Sieć kanalizacyjna msc. S

20/2012

4

Sieć wodociągowa L w kierunku p. Z

3/2011

5

Wodociąg rozdzielczy w msc. W

11/2010

6

Kanalizacja B - W

22/2010

7

Sieć kanalizacyjna Gminy K etap III msc. B (ul. S), msc. W (D)

53/2012

8

Wodociąg rozdzielczy – O, ul. S

24/2012

9

Sieć kanalizacyjna w msc. O

17/2011

10

Sieć kanalizacyjna w msc. K W

31/2013

11

Sieć kanalizacyjna w msc. O

17/2013

12

Projekt i budowa kanalizacji w msc. R

25/2013

13

Budynek socjalno-techniczny oczyszczalni ścieków K (kubatura 828 m3 pow. zabudowy 130,5 m3)

42/2010

14

Przepompownia ścieków oczyszczanych – oczyszczalnia ścieków K

43/2010

15

Zbiorniki żelbetowe oczyszczalni ścieków K

44/2010

16

Zbiorniki zlewne ścieków oczyszczalnia ścieków K

47/2010

17

Wiata do składowania osadu oczyszczalnia Krasocin

48/201

18

Wiata Wt-1, Wt-2 dla urządzeń mechanicznego oczyszczania ścieków

49/2010

19

Droga do oczyszczalni ścieków K

51/2010

20

Stacja zlewcza ścieków dowożonych oczyszczalnia ścieków K

53/2010

21

Sieciowa przepompownia wody dla instalacji wodociągowej wodociągu gminnego ,,M” w msc. Ś

4/2010

22

Droga dojazdowa do oczyszczalni ścieków O

30/2010

23

Wiata do składowania osadu-oczyszczalnia ścieków O

29/2010

24

Zbiornik zlewny ścieków dowożonych

25/2010

25

Pompownia ścieków oczyszczonych-Oczyszczalnia ścieków O

24/2010

26

Budynek socjalno-techniczny oczyszczalnia ścieków O.

23/2010

27

Stacja zlewcza ścieków- oczyszczalnia ścieków O

32/2010

28

Komora z tworzywa sztucznego - oczyszczalnia ścieków O

38/2010

29

Działka nr … o pow. 0,74 ha położona w msc. S

1dz/2012

30

Place i chodniki przy oczyszczalni ścieków S

5/2012

31

Ogrodzenie oczyszczalni ścieków S

4/2012

32

Budynek technologiczny oczyszczalni ścieków S

3/2012

33

Budynek technologiczno-socjalny oczyszczalni ścieków S

2/2012

34

Biologiczna oczyszczalnia ścieków S

1/2012

35

Zlew do mechanicznego oczyszczania ścieków z sitem ślimakowym, oczyszczalnia ścieków O

52/2010

36

Pompy technologiczne na oczyszczalni K

54/2010

37

Mieszadła wraz z prowadnicą i wciągarką elektryczną

55/2010

38

Prasy do odwadniania osadu z zestawem dozowania oczyszczalnia K

57/2010

39

Dmuchawa z obudową dźwiękochłonna na oczyszczalni ścieków K

58/2010

40

Rurociągi technologiczne na oczyszczalni K

45/2010

41

Stacja TRAFO - transformator oczyszczalnia ścieków K

59/2010

42

Rurociąg tłoczny ścieków oczyszczanych- Oczyszczalnia O

27/2010

43

Zasilanie elektryczne na oczyszczalni ścieków O

41/2010

44

Ruszty napowietrzające oczyszczalnia ścieków O

37/2010

45

Prasa do odwadniania osadu - oczyszczalnia O

36/2010

46

Dmuchawa - 2 kpl. na oczyszczalni ścieków O

35/2010

47

Pompy technologiczne -Oczyszczalnia ścieków O

33/2010

48

Zestaw do mechanicznego oczyszczania ścieków - Oczyszczalnia ścieków O

31/2010

49

Przyłącze energetyczne i oświetlenie terenu oczyszczalni ścieków S

6/2012

50

Stacja transformatorowa- oczyszczalnia ścieków S

7/2012

51

Kontener na odwodniony osad - oczyszczalnia ścieków O

28/2010

52

Kontener na odwodniony osad - oczyszczalnia ścieków O

40/2010



Środki trwałe wymienione w pozycjach 1-12 Tabeli nr 2 to sieci wodociągowe lub kanalizacyjne. Środki trwałe wymienione w pozycjach 13-34 Tabeli nr 2 to różnego rodzaju budynki i budowle oraz działka stanowiące elementy oczyszczalni ścieków (budynki socjalno-techniczne, wiaty, stacje zlewcze, zbiorniki, drogi, place, chodniki, pompownie ścieków itp.) lub związane z funkcjonowaniem wodociągów (sieciowa przepompownia wody). Środki trwałe wymienione w pozycjach 35-50 Tabeli nr 2 to z kolei różnego rodzaju urządzenia zamontowane na stałe (trwale) w oczyszczalniach ścieków, jako niezbędne elementy technologii funkcjonowania danej oczyszczalni (przyłącza energetyczne, stacje transformatorowe, oświetlenie, dmuchawy, pompy technologiczne, rurociągi, ruszty napowietrzające, mieszadła itp.). Środki trwałe wymienione w pozycjach 51 i 52 Tabeli nr 2 to natomiast mienie ruchome (kontenery na osad).

Początkowo Gmina planowała, że Infrastruktura zrealizowana w ramach Projektów pozostanie w jej władaniu i że we własnym zakresie będzie prowadziła działalność związaną z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków (Gmina nie posiadała wówczas własnego zakładu komunalnego).

Plany te uległy jednak zmianie i w maju 2010 r., uchwałą Rady Gminy nr … z dnia 20 maja 2010 r., został utworzony Zakład Gospodarki Komunalnej . (dalej: „Zakład” lub „ZGK”), działający w formie samorządowego zakładu budżetowego, który zgodnie z nadanym mu Statutem miał przejąć od Gminy m.in. prowadzenie działalności w zakresie zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków (dalej, jako: „usługi wod.-kan.”).

Z uwagi na przedłużający się okres pozostawania Zakładu w fazie organizacji, kiedy to Zakład nie był jeszcze w stanie przejąć od Gminy obowiązków związanych ze świadczeniem usług wod.-kan., Gmina zmuszona była do końca grudnia 2010 r., samodzielnie świadczyć na rzecz mieszkańców usługi wod.-kan., z wykorzystaniem wybudowanej do tego czasu Infrastruktury, wystawiając świadczeniobiorcom faktury VAT.

Od początku stycznia 2011 r., Zakład ostatecznie zrealizował zamiar Gminy wyrażony w uchwale powołującej go do życia (uchwała z 20 maja 2010 r.) i przejął od Gminy zadania związane ze świadczeniem usług wod.-kan., (rozpoczęcie działalności związanej ze świadczeniem usług wod.-kan., przez ZGK nastąpiło z dniem 1 stycznia 2011 r.). Od tego czasu Zakład zawiera z mieszkańcami i innymi podmiotami funkcjonującymi na terenie Gminy umowy i wystawia faktury VAT za dostawę wody i odbiór ścieków we własnym imieniu. Jednocześnie z dniem 31 grudnia 2010 r. Gmina przestała wykonywać jakiekolwiek usługi wod.-kan.

Przez pierwsze lata funkcjonowania Zakład wykorzystywał Infrastrukturę do świadczonych przez siebie usług bezumownie i nieodpłatnie. Sytuacja ta uległa zmianie z końcem 2012 r. Poszczególne elementy Infrastruktury zrealizowanej do tego czasu zostały przekazane ZGK w nieodpłatne użytkowanie z dniem 1 stycznia 2013 r., protokołem zdawczo-odbiorczym (dalej również: „Protokół”) sporządzonym w dniu 31 grudnia 2012 r., (Infrastruktura zrealizowana w 2013 r. nie została dotychczas przekazana w taki sposób do Zakładu i pozostaje na stanie środków trwałych Gminy, niemniej jednak jest ona przez Zakład wykorzystywana bezumownie). Gmina przekazała wówczas Zakładowi środki trwałe wyszczególnione w załącznikach do Protokołu, wśród których znalazły się też środki trwałe powstałe w ramach Projektów, inwestycyjnych zrealizowanych w latach 2006-2012 (Tabela nr 2). Po przekazaniu rola Zakładu nie uległa zmianie - tj. dalej wykorzystuje on Infrastrukturę do świadczenia we własnym imieniu usług wod.-kan., na rzecz mieszkańców Gminy, opodatkowując je VAT i rozliczając ten VAT pod własnym numerem NIP (Zakład jest odrębnym od Gminy podatnikiem VAT).

Dokonane księgowe przekazania, ze względu na treść art. 8 ust. 2 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, stanowiły czynność niepodlegającą opodatkowaniu VAT. W szczególności wynika to z faktu, iż Gmina miała używać towarów (tu: Infrastruktury) stanowiących część jej przedsiębiorstwa do celów związanych z prowadzoną przez Gminę działalnością gospodarczą, obejmującą m.in. świadczenie usług dostawy wody i odprowadzania ścieków, stanowiących zadania własne Gminy.

Gmina pragnie przy tym wskazać, iż działała wówczas, jako podatnik, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, jako osoba prawna wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 ustawy o VAT. Zgodnie, bowiem z art. 15 ust. 2 zdanie pierwsze w zw. z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, bez względu na cel lub rezultat.

W świetle powyższego nieodpłatne udostępnienie Infrastruktury Zakładowi, miało stanowić działalność gospodarczą Gminy, polegającą na wykonywaniu zadań własnych w postaci zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie dostawy wody i odprowadzania ścieków. To, że Gmina miała nie wykonywać ww. działalności za wynagrodzeniem nie wpływa, w ocenie Gminy, na możliwość/konieczność zaklasyfikowania tej działalności, jako działalności gospodarczej w rozumieniu ww. przepisów ustawy o VAT.

Obecnie Gmina rozważa zmianę sposobu zarządzania działalnością wodociągowo-kanalizacyjną, w tym sposobu zarządzania gminnymi obiektami tego rodzaju.

Na mocy planowanej uchwały Rady Gminy (dalej, jako: „Uchwała”) ZGK zostanie przekształcony w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej, jako: „Spółka”). Zgodnie z planowaną Uchwałą przekształcenie Zakładu nastąpi w trybie określonym w art. 22 i art. 23 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236, dalej: „UGK”). W ramach tego trybu Gmina wnosi na pokrycie kapitału zakładowego Spółki wkład w postaci mienia zakładu budżetowego pozostałego po jego likwidacji. Jednocześnie Spółka powstała w wyniku przekształcenia wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki związane z działalnością zakładu budżetowego, dzięki czemu może przejąć wykonywanie jego dotychczasowych zadań. Tytułem wkładu niepieniężnego Gmina wniesie do Spółki wszystkie składniki mienia Zakładu pozostałe po jego likwidacji, a Spółka zapewni ciągłość działalności wykonywanej przez Zakład.

Przed dokonaniem powyższego przekształcenia Zakład na podstawie dokumentów księgowych (dokument PT) przekaże Infrastrukturę użytkowaną dotychczas przez Zakład z powrotem do Gminy. Podstawą tych działań będą również odpowiednie uchwały Rady Gminy. Tym samym przekazana powrotnie do Gminy Infrastruktura nie będzie przedmiotem przekształcenia na podstawie Uchwały i na tym etapie nie zostanie przekazana do Spółki w formie aportu. Sytuacja taka wynika m.in. z faktu, iż niektóre elementy Infrastruktury Gmina budowała z udziałem środków zewnętrznych, pozyskanych na mocy umów, których zapisy często zawierają obostrzenia dotyczące przekazania/zbycia tak wybudowanej Infrastruktury.

Uchwałę o przekształceniu ZGK w Spółkę Gmina planuje podjąć w 2014 r. Sam moment przekształcenia oraz poprzedzające go wycofanie Infrastruktury z ZGK zaplanowany jest również na 2014 r.

Po utworzeniu Spółki Gmina najpierw planuje udostępnienie pozostawionej w Gminie Infrastruktury Spółce w oparciu o umowę odpłatnej dzierżawy lub też na podstawie innej odpłatnej umowy (dalej: „umowa dzierżawy”). Umowa ta zostanie zawarta niezwłocznie po przekształceniu Zakładu w Spółkę. W następnym kroku, po przygotowaniu odpowiednich formalności, przedmiotowa Infrastruktura zostanie wniesiona w formie aportu rzeczowego do Spółki. W zależności od stopnia zaawansowania odpowiednich przygotowań - zgodnie z obecnymi założeniami Gminy - aport do Spółki nastąpiłby pod koniec 2014 r. lub na początku 2015 r. Podstawą dokonania obu powyższych czynności, tj. dzierżawy Infrastruktury i jej aportu, będą stosowne uchwały Rady Gminy, które Gmina planuje podjąć w 2014 r.

Gmina do tej pory nie odliczyła podatku naliczonego od wydatków na nakłady związane z inwestycjami w Infrastrukturę, gdyż uznawała, że brak jest podstaw do takiego odliczenia. Brak odliczenia wynikał przede wszystkim z faktu, że obecnie Gmina wykorzystuje Infrastrukturę powstałą w ramach Projektów do czynności nieopodatkowanych VAT (nieodpłatne udostępnienie Zakładowi). Z uwagi na pełnioną przez Zakład działalność w obszarze gospodarki wodociągowej i kanalizacyjnej, wykonywaną na rzecz mieszkańców na terenie Gminy, to Zakład rozlicza podatek VAT związany ze świadczeniem usług z wykorzystaniem i za pomocą Infrastruktury.

Należy dodać, że Gmina otrzymała interpretację z 27 marca 2014 r. o sygn. IPTPP4/443-881/13-6/BM dotyczącą zakresu prawa do odliczenia VAT naliczonego poniesionego przez Gminę przy realizacji Projektów oddanych do użytkowania do 2010 r. Zgodnie z przedmiotową interpretacją Gminie przysługuje prawo do odliczenia 10% VAT naliczonego poniesionego przy realizacji tych Projektów, gdyż środki trwałe powstałe w ich wyniku były wykorzystywane przez Gminę do czynności opodatkowanych VAT przez pierwszy rok licząc od oddania ich do użytkowania (odliczenie w drodze korekty za styczeń 2011 r., czyli roku następującego po roku oddania do użytkowania).

Gmina nie uzyskała dotychczas innych interpretacji, które potwierdzałyby lub odmawiały jej prawa do odliczenia VAT naliczonego w związku z Projektami.

W odrębnym wniosku o wydanie indywidulanej interpretacji prawa podatkowego Gmina wniosła o potwierdzenie z punktu widzenia VAT charakteru czynności przekształcenia Zakładu w Spółkę, w tym potwierdzenie, że w ramach planowanych działań przekształcenie to będzie neutralne z punktu widzenia podatku VAT.

Od początku realizacji inwestycji Gmina zamierzała wykorzystywać towary i usługi nabyte w związku z budowaną siecią wodociągową i kanalizacyjną oraz oczyszczalnią (dalej również „Infrastruktura”) do wykonywania odpłatnych usług dostawy wody i odprowadzania ścieków, przy czym usługi te obecnie wykonywane są nie bezpośrednio przez Gminę, a poprzez utworzony przez nią zakład budżetowy, tj. Zakład Gospodarki Komunalnej w K (dalej: „Zakład"), który to - jak wskazywano w stanie faktycznym przedstawionym we Wniosku - utworzony został w maju 2010 r. i od początku stycznia 2011 r. ostatecznie przejął od Gminy zadania związane ze świadczeniem usług wodociągowo-kanalizacyjnych (dalej: „wod-kan").

W ocenie Gminy należy zatem uznać, że Gmina od początku realizacji wszystkich 18 inwestycji wyszczególnionych w Tabeli 1 „Projekty inwestycyjne zrealizowane w latach 2006-2013" zamieszczonej we wniosku, zamierzała wykorzystywać nabyte towary i usługi do czynności opodatkowanych VAT. Jednocześnie, zdaniem Gminy, nabycie towarów i usług w związku z budową Infrastruktury miało nastąpić i nastąpiło w ramach wykonywanej przez Gminę działalności gospodarczej. W konsekwencji Gmina już w momencie tego nabycia działała w charakterze podatnika VAT.

Gmina pragnie zwrócić uwagę, iż działalność gmin w zakresie świadczenia usług wod -kan, zasadniczo nie jest wykluczona poza obszar działalności gospodarczej, niezależnie od faktu, czy gmina świadczy powyższe usługi samodzielnie, poprzez zakłady budżetowe, czy też poprzez powołane do tego celu spółki prawa handlowego.

Gmina wyjaśnia jednocześnie, że przed majem 2010 r. planowała, że środki trwałe powstałe w ramach inwestycji, będą pozostawać na stanie Gminy i że Gmina będzie bezpośrednio prowadzić usługi wod-kan z ich wykorzystaniem. Plany te uległy zmianie i w maju 2010 r. Gmina utworzyła Zakład, który przejął od niej wykonywanie usług wod-kan od stycznia 2011 r. Oznacza to, że wobec inwestycji rozpoczętych przed majem 2010 r. przystępując do ich realizacji Gmina miała zamiar bezpośredniego wykorzystywania ich do czynności opodatkowanych VAT. Są to inwestycje określone w pozycjach 1-4, 8, 10 i 11 Tabeli 1 „Projekty inwestycyjne zrealizowane w latach 2006-2013". Z kolei w stosunku do inwestycji rozpoczętych po maju 2010 r. przystępując do ich realizacji Gmina miała zamiar wykorzystywać je do czynności opodatkowanych za pośrednictwem Zakładu. Są to inwestycje określone w pozycjach 5-7, 9 oraz 12-18 Tabeli 1 „Projekty inwestycyjne zrealizowane w latach 2006-2013".

Bez wpływu na powyższe, zdaniem Gminy, pozostaje sposób udostępniania Infrastruktury przez Gminę na rzecz Zakładu w celu umożliwienia Zakładowi świadczenia ww. usług, gdyż cały czas udostępnienie odbywało się w ramach wykonywanej przez Gminę działalności gospodarczej.

Niemniej jednak Gmina informuje, że przekazanie Infrastruktury Zakładowi w celu świadczenia ww. usług miało charakter nieodpłatny (taki też był zamiar Gminy od momentu utworzenia Zakładu) i czynność ta w ocenie Gminy nie podlega opodatkowaniu VAT.

Poszczególne środki trwałe zrealizowane w ramach inwestycji wyszczególnionych w Tabeli 1 „Projekty inwestycyjne zrealizowane w latach 2006-2013", Gmina po oddaniu do użytkowania wykorzystywała zgodnie z pierwotnym zamiarem (vide ad.l) do wykonywania odpłatnych usług dostawy wody i odprowadzania ścieków, świadcząc początkowo usługi wod-kan poprzez referat Gminy zajmujący się gospodarką wod-kan, a następnie, tj. od 1 stycznia 2011 r. poprzez działający na terenie Gminy Zakład.

W ocenie zatem Gminy wszystkie inwestycje wymienione w Tabeli 1 „Projekty inwestycyjne zrealizowane w latach 2006-2013" tj. inwestycje wymienione w poz. 1-18 od momentu oddania do użytkowania, wykorzystywane były przez Gminę do czynności opodatkowanych VAT, przy czym od 1 stycznia 2011 r. wykorzystywane są one nie bezpośrednio przez Gminę a poprzez utworzony przez nią Zakład.

Gmina precyzuje jednocześnie, że inwestycje oddane do użytkowania przed 2011 r., w pierwszym okresie były wykorzystywane bezpośrednio przez Gminę do świadczenia usług opodatkowanych VAT. Są to inwestycje określone w pozycjach 1, 2, 3, 6, 8, 9, 10 i 11 Tabeli 1 „Projekty inwestycyjne zrealizowane w latach 2006-2013”.

Z kolei inwestycje oddawane do użytkowania od stycznia 2011 r. były wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT za pośrednictwem Zakładu. Są to inwestycje określone w pozycjach 4, 5, 7, 12-18 Tabeli 1 „Projekty inwestycyjne zrealizowane w latach 2006-2013”.

Gmina pragnie jednocześnie zaznaczyć, że sama czynność przekazania do Zakładu Infrastruktury po oddaniu jej do użytkowania miała charakter nieodpłatny i w ocenie Gminy nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem VAT. Szczegółowe informacje na temat formy udostępnienia Infrastruktury Zakładowi Gmina przedstawiła na str. 6 wniosku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

  1. (we wniosku pytanie nr 2) Czy z uwagi na planowane zawarcie ze Spółką umowy dzierżawy dotyczącej Infrastruktury i tym samym zmianę przeznaczenia środków trwałych składających się na Infrastrukturę, Gminie przysługiwać będzie prawo do dokonania odpowiedniej korekty zgodnie z art. 91 ust. 7 i 7a w związku z art. 91 ust. 2 i 3 ustawy o VAT?
  2. (we wniosku pytanie nr 3) Czy w przypadku podatku naliczonego związanego z Infrastrukturą, zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy o VAT, długość okresu korekty wieloletniej wynosić będzie 10 lat i tym samym kwota rocznej korekty podatku naliczonego po zmianie przeznaczenia, będzie wynosiła odpowiednio 1/10 podatku naliczonego wykazanego na wszystkich fakturach zakupowych związanych z danym środkiem trwałym?
  3. (we wniosku pytanie nr 4) Który rok należy przyjmować za pierwszy rok okresu korekty wieloletniej zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy o VAT w szczególności w odniesieniu do podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupowych otrzymanych w latach wcześniejszych aniżeli rok oddania do użytkowania danego środka trwałego, tj. czy będzie to rok otrzymania poszczególnych faktur czy też będzie to dla wszystkich faktur dotyczących danego środka trwałego rok oddania go do użytkowania, bez względu na moment otrzymania faktur?
  4. (we wniosku pytanie nr 5) Czy w przypadku zmiany przeznaczenia Infrastruktury związanej z planowanym przez Gminę wydzierżawieniem w 2014 r. Infrastruktury do Spółki i późniejszym jej aportem Gminie będzie przysługiwać prawo do dokonania wieloletniej korekty podatku naliczonego w deklaracji VAT za styczeń 2015 r., w części związanej z ww. środkami trwałymi przypadającej zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy o VAT na rok 2014 r. (wysokość tych kwot stanowi przedmiot pytania nr 2)?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

W przedmiotowym stanie faktycznym Gminie przysługiwać będzie prawo do dokonania korekty zgodnie z art. 91 ust. 7 i 7a w związku z art. 91 ust. 2 i 3 ustawy o VAT.

Ad. 2

W przypadku powstałych w ramach budowy Infrastruktury środków trwałych wymienionych w pozycjach 1-50 Tabeli nr 2 przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego, zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy o VAT okres korekty w wieloletniej wynosić będzie 10 lat, a kwota rocznej korekty podatku naliczonego, którą Wnioskodawca będzie obowiązany przeprowadzić po zmianie przeznaczenia, będzie wynosiła 1/10. W przypadku pozostałych środków trwałych okres korekty wieloletniej wynosić będzie 5 lat, a kwota rocznej korekty podatku naliczonego będzie wynosiła 1/5.

Ad. 3

Okres korekty wieloletniej przewidzianej w art. 91 ust. 2 ustawy o VAT rozpoczyna się w roku oddania danego środka trwałego do użytkowania zgodnie z odpowiednim protokołem odbioru, przy czym w stosunku do środków trwałych powstałych w ramach Projektu wskazanego w poz. 1 i 2 Tabeli nr l przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego będzie to rok 2010. Odnosi się to do wszystkich faktur dotyczących danego środka trwałego bez względu na rok ich otrzymania, w tym także faktur zakupowych otrzymanych w latach poprzedzających oddanie danego środka trwałego do użytkowania.

Ad. 4

W przypadku zawarcia umowy odpłatnej dzierżawy Infrastruktury w 2014 r., Gminie będzie przysługiwać prawo do dokonania rocznej korekty wieloletniej podatku naliczonego w deklaracji za styczeń 2015 r. w kwocie podatku naliczonego związanego z wydzierżawioną Infrastrukturą, przypadającą zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy o VAT na 2014 r.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad. 1

W świetle cytowanego wyżej art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, zasadniczo Gmina nie jest podatnikiem VAT w rozumieniu ustawy o VAT. Niemniej jednak, w przypadku działania przez Gminę na podstawie umowy cywilnoprawnej, działa ona w charakterze podatnika VAT. Powyższe oznacza, że w okresie, w którym Gmina oddała Zakładowi Infrastrukturę do nieodpłatnego użytkowania lub trwałego zarządu, nie działała ona w roli podatnika VAT. Stanowisko takie znajduje również potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych w imieniu Ministra Finansów (Gmina przytacza wybrane z nich poniżej).

Niemniej jednak, w momencie zawarcia z nowoutworzoną Spółką umowy odpłatnej dzierżawy Gmina będzie działać jak przedsiębiorca i w konsekwencji będzie działać w charakterze podatnika VAT. Jednocześnie, jak wykazano wyżej, wykonywana przez Gminę usługa dzierżawy ma charakter czynności opodatkowanej VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Natomiast w myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z treści powyższej regulacji wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy nabywane towary i usługi służą wykonywaniu czynności opodatkowanych VAT. Tym samym Gmina uważa, iż w momencie otrzymania faktur VAT dokumentujących wydatki poniesione na wytworzenie przedmiotowej inwestycji, nie przysługiwało jej prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Zdaniem Gminy sytuacja ta ulegnie zmianie z chwilą zawarcia umowy dzierżawy Infrastruktury (tj. w sierpniu 2014 r.). Jak wskazano powyżej, tego typu umowa ma charakter cywilnoprawny, dlatego też stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 15 ust. 1 i 6 ustawy o VAT, Gmina jest obowiązana opodatkować VAT świadczone przez nią usługi dzierżawy.

Jednocześnie, zgodnie z art. 91 ust. 7 ustawy o VAT, przepisy dotyczące korekty podatku naliczonego stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego, o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

Analiza powyższych regulacji jednoznacznie wskazuje, że w przypadku zmiany przeznaczenia środka trwałego, polegającej na rozpoczęciu jego wykorzystywania do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, podatnik, który pierwotnie nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego ze względu na wykorzystywanie tego środka trwałego do czynności nieopodatkowanych, po zmianie przeznaczenia ma prawo dokonania zwiększającej korekty kwoty podatku naliczonego, tak samo jak byłby zobowiązany do korekty zmniejszającej podatek naliczony, w sytuacji gdyby pierwotnie dokonał takiego obniżenia, a następnie zaprzestał wykorzystywania danego środka trwałego do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Powyższe zostało potwierdzone przykładowo w:

  • interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 maja 2011 r., sygn. ILPP1/443-208/11-2/BD: w świetle powołanych wyżej regulacji, wykorzystywanie przez Wnioskodawcę sieci do czynności niezwiązanych z działalnością opodatkowaną (bezpłatne użytkowanie), a następnie wykorzystywanie tych budowli do wykonywania czynności opodatkowanych (usługi w zakresie gospodarki ściekami), powoduje konieczność dokonania korekty na podstawie art. 91 ust. 7 i ust. 7a ustawy. Mamy bowiem do czynienia z sytuacją wskazaną w tym przepisie, kiedy to Wnioskodawca nie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego i nie dokonał odliczenia, a następnie zmieniło się to prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego;
  • interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 1 czerwca 2010 r. sygn. IBPP4/443-529/l0/AZ: w świetle powołanych wyżej regulacji, wykorzystywanie przez Wnioskodawcę środków trwałych do czynności niezwiązanych z działalnością opodatkowaną (bezpłatne użyczenie), a następnie wykorzystywanie tych środków trwałych do wykonywania czynności opodatkowanych (dzierżawa) stwarza możliwość dokonania korekty na podstawie art. 91 ust. 7 cyt. ustawy. Mamy, bowiem do czynienia z sytuacją wskazaną w tym przepisie, kiedy to Wnioskodawca nie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego, o całą kwotę podatku naliczonego i nie dokonał odliczenia, a następnie zmieniło się to prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego;
  • interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 11 grudnia 2009 r., sygn. ITPP2/443-826/09/KT: z powyższego wynika, te towary i usługi nabywane w trakcie realizacji projektu, z założenia nie miały służyć czynnościom opodatkowanym, gdyż po jej zakończeniu Gmina przekazała wodociąg w bezpłatne użytkowanie gospodarstwu pomocniczemu. Zatem Gminie nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z realizacją tej inwestycji. Jednakże w momencie, gdy do umowy wprowadzono zapis dotyczący odpłatności, zmieniły się warunki wykorzystywania, przedmiotowej inwestycji. Począwszy od 1 listopada 2007 r., „dzierżyciel” wpłaca Gminie (raz na kwartał) ustaloną kwotę. W konsekwencji u Wnioskodawcy wystąpiły czynności opodatkowane związane z wybudowanym wodociągiem, tym samym zmianie uległo jego przeznaczenie. Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, w oparciu o wskazane wyżej przepisy prawa, stwierdzić należy, iż wskutek zmiany nieodpłatnego przekazania inwestycji w używanie odpłatne, Gminie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, o kwotę podatku naliczonego, wynikającą z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z przedmiotową inwestycją, poprzez dokonanie korekty kwoty podatku naliczonego na zasadach wynikających z powołanych wyżej przepisów art. 91 ust. 7 w związku z art. 91 ust. 2 i ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, zdaniem Gminy, w odniesieniu do przedstawionej sytuacji należy uznać, iż w związku z planowanym zawarciem umowy dzierżawy Infrastruktury, która była oddana do użytkowania i przez pewien okres była przekazana przez Gminę do nieodpłatnej eksploatacji przez Zakład, a obecnie zostanie wydzierżawiona w 2014 r., na rzecz nowoutworzonej Spółki, Gmina będzie uprawniona do odliczenia części podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na jej budowę w oparciu o art. 91 ust. 7 i 7a ustawy o VAT.

Na powyższe prawo do dokonania odliczenia nie wpływa fakt, iż do momentu dokonania dzierżawy Gmina nabywała towary i usługi niezbędne do realizacji budowy przedmiotowej Infrastruktury w związku z planowanym nieodpłatnym udostępnieniem Infrastruktury Zakładowi. W szczególności wynika to z faktu, iż Gmina miała używać towar stanowiący część jej przedsiębiorstwa (tu: Infrastrukturę) do celów związanych z prowadzoną przez Gminę działalnością gospodarczą, obejmującą m.in. świadczenie usług dostawy wody i odprowadzania ścieków stanowiących zadania własne Gminy.

W ocenie Gminy działała wówczas, jako podatnik, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, jako osoba prawna wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 2 zdanie pierwsze w zw. z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, bez względu na cel lub rezultat.

W świetle powyższego uznać należy, że nieodpłatne użyczenie Infrastruktury Zakładowi stanowiłoby działalność gospodarczą Gminy, polegającą na wykonywaniu zadań własnych w postaci zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie dostawy wody i odprowadzania ścieków. To czy działalność taka prowadzona jest za wynagrodzeniem, czy nieodpłatnie nie wpływa na możliwość/ konieczność zaklasyfikowania tej działalności, jako działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

W szczególności należy uznać, że w rozumieniu omawianego przepisu każda działalność usługodawcy (tu: Gminy) będzie stanowiła działalność gospodarczą. Przepis ten nie wymaga, aby działalność gospodarcza była prowadzona dla osiągnięcia zysku, tj. w celach zarobkowych. Wskazuje na to przede wszystkim zdanie drugie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, które precyzuje, iż ,,Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.” Oznacza to, że każda działalność polegająca na wykorzystaniu towarów i wartości niematerialnych w sposób ciągły dla osiągnięcia zysku będzie działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT, ale nie każda działalność gospodarcza musi mieć charakter zarobkowy i ciągły. Nastawienie danej działalności na zysk nie jest warunkiem sine qua non dla uznania aktywności danego podmiotu za działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT.

To czy działalność taka będzie prowadzona za wynagrodzeniem, czy nieodpłatnie stanowi wybór Gminy i uzależnione jest niekiedy od różnych czynników.

Podobnie, to do Gminy należy wybór schematu organizacyjnego, w jakim będzie ona ww. działalność gospodarczą wykonywać (np. poprzez zakład budżetowy, bezpośrednio, np. poprzez wydzielony do tego celu referat w strukturach Urzędu Gminy, bądź poprzez spółkę prawa handlowego). Niekiedy bywa tak, że planując inwestycję, bądź ponosząc pierwsze nakłady inwestycyjne Gmina nie posiada jeszcze wiedzy, według jakiego schematu organizacyjnego dana inwestycja będzie wykorzystywana.

W każdym przypadku Gmina planuje jednak wykorzystywać Infrastrukturę do swojej działalności gospodarczej, przy czym to czy będzie ona po stronie Gminy skutkować bezpośrednim wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu VAT czy też nie, okazuje się na różnym etapie prac inwestycyjnych, a także po zakończeniu inwestycji jak ma to miejsce w przedmiotowej sprawie.

Konkludując powyższe zdaniem Gminy, w zakres pojęcia działalności gospodarczej wchodzi zarówno świadczenie usług, które są wykonywanie odpłatnie (tj. odpłatne, udostępnienie Infrastruktury), jak i świadczenie takich usług, które są wykonywane w sposób nieodpłatny. Obie czynności wyczerpują pojęcie „wszelkiej działalności usługodawców”, co jest wystarczające dla uznania konkretnych działań za wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.

Ad. 2

Okres korekty - przepisy ogólne

Zgodnie z art. 91 ust. 7 ustawy o VAT, przepisy ust. 1-6 (dotyczące korekty wieloletniej- dop. Gminy) stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego, o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi. Natomiast zgodnie z art. 91 ust. 2, do którego odwołuje się powyższy przepis, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, podatnik dokonuje korekty w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów- w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

W konsekwencji długość okresu, w jakim powinna zostać dokonana korekta, jest zależna od przedmiotu korekty, tj. od tego czy są nim nieruchomości lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, czy też pozostałe środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne. Jak zaznaczono w opisie zdarzenia przyszłego pytania 1-4 (we wniosku - 2-5) zadane prezentowane przez Gminę w niniejszym wniosku o interpretację nie dotyczą środków trwałych o wartości poniżej 15.000 zł.

Okres korekty - nieruchomości, w tym budynki, budowle, sieci wodociągowe i kanalizacyjne

Ustawa o VAT nie zawiera definicji legalnej nieruchomości. Również ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera wyjaśnienia tego pojęcia. W konsekwencji, w opinii Wnioskodawcy zasadne jest posłużenie się definicją legalną zawartą w innym akcie prawnym.

Zgodnie z art. 46 § 1 kc nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub czyści takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Art. 47 § 1 kc stanowi, iż część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Zgodnie z § 2, częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. W myśl art. 45 kc rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne. Z zacytowanych powyżej przepisów prawa cywilnego wynika, iż nieruchomościami są grunty i budynki lub ich części trwale z gruntem związane. Grunt zaś stanowi przedmiot materialny, a więc jest rzeczą.

Natomiast w przypadku, gdy na gruncie znajdują się budynki lub budowle, wówczas uznawane są one za część składową gruntu stanowiąc nieruchomość.

Pojęcia budynków i budowli również nie zostały zdefiniowane w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie, zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r., Prawo budowlane (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.), budynek to obiekt budowlany, który jest trwale, związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Art. 3 pkt 3 cyt. ustawy stanowi, iż przez pojęcie budowli należy rozumieć każdy obiekt, budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolnostojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczni, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Dodatkowo według rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r., w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz. U. Nr 112, poz. 1316 ze zm.) środki trwałe wymienione w pozycjach 1-50 Tabeli nr 2 przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego są w ocenie Gminy ujęte w Sekcji 2 - Obiekty inżynierii lądowej i wodnej, Dziale 22 - Rurociągi, linie telekomunikacyjne i elektroenergetyczne, w Grupach:

  • 221 - Rurociągi i linie telekomunikacyjne oraz linie elektroenergetyczne przesyłowe, w klasie 2212 - Rurociągi przesyłowe do transportu wody i ścieków;
  • 222 - Rurociągi sieci rozdzielczej i linie kablowe rozdzielcze, w klasach 2222 - Rurociągi sieci wodociągowej rozdzielczej oraz 2223 - Rurociągi sieci kanalizacyjnej rozdzielczej oraz oczyszczalnie wód i ścieków.

Potencjalnie środki trwale mające charakter dróg, chodników i placów związanych z oczyszczalniami ścieków (pozycje 19, 22, 30 Tabeli nr 2 przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego) mogłyby również zostać zaklasyfikowane do Działu 21 - Infrastruktura transportu, w Grupie 211- Autostrady, drogi ekspresowe, ulice i drogi pozostałe, w klasie 2112 - Ulice i drogi pozostałe. Z kolei środki trwałe związane z zasilaniem elektrycznym oczyszczalni ścieków (pozycje 41, 43, 49 i 50 Tabeli nr 2) mogłyby również zostać zaklasyfikowane do Działu 22, w Grupie 221- Rurociągi i linie telekomunikacyjne oraz linie elektroenergetyczne przesyłowe, w klasie 2214- Linie elektroenergetyczne przesyłowe lub w Grupie 222 - Rurociągi sieci rozdzielczej i linie kablowe rozdzielcze, w klasie 2224 - Linie elektroenergetyczne i telekomunikacyjne rozdzielcze.

W konsekwencji, biorąc pod uwagę całokształt przepisów należy uznać, iż środki trwałe składające się na Infrastrukturę wymienione w pozycjach 1-50 Tabeli nr 2 są nieruchomościami będącymi budowlami. Niektóre z nich wprost zostały wymienione w ustawie Prawo budowlane (oczyszczalnie ścieków wraz z trwale zamontowanym wyposażeniem, obiekty liniowe obejmujące m.in. sieci wodociągowe i kanalizacyjne, budowle hydrotechniczne, zbiorniki). Inne objęte są ogólną definicją budowli, jako obiektu budowlanego niebędącego budynkiem (wiaty, drogi, chodniki, przepompownie itd.).

W przypadku budynków socjalno-technicznych, technologicznych, czy technologiczno-socjalnych oczyszczalni ścieków (pozycje 13, 26, 32 i 33 Tabeli nr 2) potencjalnie można by zaklasyfikować je również do budynków (art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane), przy czym oczyszczalnie ścieków, jako jednolita kategoria wymienione zostały, wprost jako rodzaj budowli w art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane.

W związku z tym korekta podatku naliczonego powinna być dokonana w okresie właściwym dla nieruchomości, a zatem w ciągu dziesięciu kolejnych lat licząc od roku, w którym dany środek trwały został oddany do użytkowania. Jednocześnie w oparciu o art. 91 ust. 2 ustawy o VAT kwota rocznej korekty wynosiła będzie 1/10 kwoty podatku naliczonego wykazanego na wszystkich fakturach zakupowych związanych z budową danego środka trwałego.

Potwierdzeniem stanowiska Gminy jest przykładowo indywidualna interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 lutego 2012 r. (sygn. IPPP3/443-1508/11-2/JF). Wskazano w niej, iż w przedmiotowej sprawie zmiana przeznaczenia ma nastąpić przed końcem 2011 roku, od tego momentu przedmiotowa sieć sanitarna i wodociągowo oraz stacja uzdatniania wody będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych, zatem za rok 2011 Gmina zobowiązana będzie dokonać rocznej korekty w wysokości 1/10 podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z przedmiotowymi inwestycjami. (...) Zatem, biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że Gmina będzie mogła dokonać korekty podatku naliczonego związanego z budową przedmiotowej sieci sanitarnej i wodociągowej oraz stacji uzdatniania wody w wysokości 1/10 podatku naliczonego za każdy rok, w którym nieruchomości będą wykorzystane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Innym przykładem potwierdzającym stanowisko Wnioskodawcy może być indywidualna interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 25 kwietnia 2012 r. (sygn. IPTPPI/443-71/12-7/RG), w której uznano, że w związku z powyższym nastąpi zmiana przeznaczenia przedmiotowej sieci wodociągowej i od tego momentu przedmiotowa budowla będzie wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych. W konsekwencji należy stwierdzić, że Wnioskodawca będzie mógł dokonać korekty podatku naliczonego związanego z budową przedmiotowych sieci w wysokości 1/10 kwoty podatku naliczonego za każdy rok, w którym nieruchomości te będą wykorzystane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, licząc do końca 10-letniego okresu korekty. Przedmiotowej korekty Wnioskodawca winien dokonać w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, jeżeli Wnioskodawca rozlicza się miesięcznie to za miesiąc styczeń, jeżeli kwartalnie - za I kwartał roku następującego po roku, w którym nastąpi zmiana przeznaczenia, w wysokości 1/10 podatku naliczanego przy nabyciu towarów i usług związanych z przedmiotową inwestycją.

Okres korekty – ruchomości

W przypadku środków trwałych, które nie stanowią nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów, ale są ruchomościami okres korekty wyniesie 5 kolejnych lat licząc od roku oddania danego środka trwałego do użytkowania, a roczna korekta dotyczyć będzie 1/5 podatku naliczonego poniesionego przy powstaniu danego środka trwałego, tj. 1/5 kwoty VAT naliczonego wynikającego z wszystkich faktur zakupowych wliczonych do wartości początkowej tego środka trwałego.

W analizowanym przypadku powyższa reguła dotyczyć będzie środków trwałych wymienionych w pozycjach 51 i 52 Tabeli nr 2 przedstawionej w opisie stanu faktycznego, gdyż te środki trwałe nie są trwale (na stałe) zamontowane w oczyszczalniach. Przeciwnie, jako ruchomości mogą być przenoszone pomiędzy oczyszczalniami i wykorzystywane w odpowiednim miejscu w zależności od potrzeb. Tym samym nie stanowią one nieruchomości w rozumieniu przepisów o VAT i okres ich korekty wyniesie 5 kolejnych lat licząc od roku oddania danego środka trwałego do użytkowania, a roczna korekta dotyczyć będzie 1/5 podatku naliczonego.

Ad. 3

Zgodnie z art. 91 ust. 2 zdanie 2 ustawy o VAT korekty wieloletniej dokonuje się licząc począwszy od roku, w którym dane środki trwałe zostały oddane do użytkowania.

Tym samym, w opinii Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę literalne brzmienie ww. przepisu, w odniesieniu do wszystkich faktur zakupowych dotyczących danej inwestycji, okres korekty rozpoczyna się począwszy od roku, w którym dany środek trwały zostanie oddany do użytkowania. Zdaniem Gminy, bez znaczenia będzie przy tym moment otrzymania poszczególnych faktur dotyczących danej inwestycji. Oznacza to w szczególności, że pierwszym rokiem korekty wieloletniej będzie rok oddania środka trwałego do użytkowania także w przypadku faktur, które zostały otrzymane w latach poprzedzających rok oddania danego środka trwałego do użytkowania.

Potwierdzenie stanowiska Wnioskodawcy stanowi m.in. przywołana wcześniej interpretacja wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 1 czerwca 2010 r. sygn. IBPP4/443-529/10/AZ, zgodnie, z którą korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty. Zatem za rok, w którym nastąpi zmiana przeznaczenia wytworzonych nieruchomości, tj. przekazanie w odpłatną dzierżawę, Wnioskodawca będzie mógł dokonać rocznej korekty w wysokości 1/10 podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z wytworzeniem tej nieruchomości, o ile nastąpi to w ciągu 10 kolejnych lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Z powyższych przepisów wynika, iż Wnioskodawca może dokonać korekty podatku naliczonego, o której mowa w art. 91, z tytułu nabycia towarów i usług zużytych do wytworzenia nieruchomości tylko w ciągu 10 kolejnych lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania i tylko w odniesieniu do tych lat, w których środki trwałe będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Jednocześnie w przedmiocie Projektów wymienionych w poz. 1 i 2 Tabeli nr 1 zamieszonej w opisie zdarzenia przyszłego (tj. „Budowa sieci kanalizacyjnej Gminy - etap I / odcinek sieci kanalizacyjnej w K” – poz. - 1 Tabeli nr 1 oraz „Budowa sieci kanalizacyjnej Gminy - etap II/ odcinek sieci kanalizacyjnej w K” - poz. 2 Tabeli nr 1), Gmina zauważa, że pomimo zrealizowania tych Projektów odpowiednio w grudniu 2006 r., i w lipcu 2009 r. (daty protokołów odbioru końcowego), w okresie do września 2010 r., nie były one użytkowane ani przez Gminę ani przez żaden inny podmiot. W szczególności nie były wykorzystywane do świadczenia na rzecz mieszkańców Gminy usług odprowadzania ścieków z uwagi na brak oczyszczalni ścieków, a tym samym brak technicznej możliwości ich wykorzystywania. Użytkowanie wybudowanych odcinków (Inwestycji) rozpoczęto dopiero po oddaniu do użytkowania oczyszczalni ścieków w K i podłączeniu ich do ww. oczyszczalni, tj. po 20 września 2010 r. W konsekwencji Gmina stoi na stanowisku, że za datę faktycznego oddania do używania tych Projektów należy uznać dzień 20 września 2010 r., tj. moment, kiedy możliwe było podłączenie Infrastruktury wybudowanej w ramach tych Inwestycji do oczyszczalni ścieków zrealizowanej, jako kolejny etap inwestycji (wymieniona w poz. 3 Tabeli nr l „Budowa oczyszczalni ścieków w miejscowości K”). Tym samym rokiem, począwszy od którego należy dokonywać korekty wieloletniej w przypadku Inwestycji pn.: „Budowa sieci kanalizacyjnej Gminy K - etap I /odcinek sieci kanalizacyjnej w K” oraz Budowa sieci kanalizacyjnej Gminy - etap II/ odcinek sieci kanalizacyjnej w K”, powinien być rok 2010.

Ad. 4

Zgodnie z art. 91 ust. 7a ustawy o VAT korekta wieloletnia przewidziana dla wskazanych w tym przepisie środków trwałych dokonywana jest m.in. zgodnie z ust. 3 tego artykułu. Natomiast, w oparciu o art. 91 ust. 3 ustawy o VAT, korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty.

W analizowanym stanie faktycznym zgodnie z obecnymi planami Gminy do zmiany przeznaczenia, w rozumieniu art. 91 ust. 7 i 7a ustawy o VAT dojdzie w 2014 r. Jak wyjaśniono w opisie zdarzenia przyszłego, podjęcie uchwał w sprawie przeznaczenia Infrastruktury do dzierżawy i późniejszego aportu planowane jest na 2014 r. i także samo zawarcie umowy dzierżawy powinno nastąpić w 2014 r., niezwłocznie po przekształceniu Zakładu w Spółkę. W konsekwencji pierwszym rokiem podatkowym, za który Gmina powinna dokonać korekty podatku naliczonego w odpowiedniej wysokości, będzie 2014 r.

Tym samym, zdaniem Gminy, pierwsza korekta związana z wieloletnim rozliczeniem VAT od Infrastruktury, która została oddana do użytkowania i która przez pewien okres była nieodpłatnie lub w ramach trwałego zarządu użytkowana przez Zakład, po czym zostanie wydzierżawiona na rzecz Spółki, powinna zostać dokonana przez Gminę w deklaracji VAT za styczeń 2015 r.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje poparcie m.in. w indywidualnej interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 4 listopada 2011 r., (sygn. ITPP1/443-1132/11/DM).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r., kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

  1. z tytułu nabycia towarów i usług,
  2. potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,
  3. od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu – z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Natomiast zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

  1. nabycia towarów i usług,
  2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 4 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013r., obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014r., obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7 (wyłączenie w przypadku Wnioskodawcy nie ma zastosowania).

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Powyższa zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go dla tej czynności za podatnika podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – mocą art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że za podatnika VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Gmina - Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT od 1 grudnia 2013 r. Urząd Gminy również był czynnym podatnikiem VAT (Urząd, jako czynny podatnik VAT działał od 1 marca 2001 r. do 31 maja 2014 r.). Gmina, jako jednostka samorządu terytorialnego jest odpowiedzialna za realizację projektów inwestycyjnych, których przedmiotem jest m.in. budowa infrastruktury kanalizacyjnej na obszarach położonych na terenie Gminy. Gmina realizowała zadania inwestycyjne w zakresie ww. Infrastruktury w latach 2006-2013. Projekty wymienione w poz. 1-5 ww. Tabeli nr 1 stanowiły elementy realizacji jednej wieloletniej inwestycji, tj.: „Budowa kanalizacji sanitarnej dla Gminy - Zlewnia K wraz z budową oczyszczalni ścieków w msc. K”. Zarówno pierwszy etap tej inwestycji (tj. „Budowa sieci kanalizacyjnej Gminy - etap I/odcinek sieci kanalizacyjnej w K” - poz. nr 1 Tabeli nr 1) - ukończony w grudniu 2006 r., jak i drugi jej etap (tj. „Budowa sieci kanalizacyjnej Gminy - etap II / odcinek sieci kanalizacyjnej w K- poz. nr 2 w Tabeli nr 1) - zakończony w lipcu 2009 r., nie były użytkowane ani przez Gminę ani przez żaden inny podmiot aż do września 2010 r. z uwagi na brak oczyszczalni ścieków (brak technicznej możliwości ich wykorzystywania). Użytkowanie wybudowanych w ramach wskazanych wyżej dwóch etapów odcinków, rozpoczęto dopiero po oddaniu do użytkowania oczyszczalni ścieków w K (poz. 3 w Tabeli nr 1) i podłączeniu ich do ww. oczyszczalni, tj. po 20 września 2010 r. Gmina klasyfikuje poszczególne elementy składające się na Infrastrukturę, jako środki trwałe podlegające amortyzacji. Powstałe w ramach, budowy Infrastruktury środki trwałe obejmują zarówno nieruchomości, jak i ruchomości, a ich wartość początkowa przekracza 15.000 zł. Początkowo Gmina planowała, że Infrastruktura zrealizowana w ramach Projektów pozostanie w jej władaniu i że we własnym zakresie będzie prowadziła działalność związaną z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków (Gmina nie posiadała wówczas własnego zakładu komunalnego). Plany te uległy jednak zmianie i w maju 2010 r., uchwalą Rady Gminy z dnia 20 maja 2010 r., został utworzony Zakład Gospodarki Komunalnej, działający w formie samorządowego zakładu budżetowego, który zgodnie z nadanym mu Statutem miał przejąć od Gminy m.in. prowadzenie działalności w zakresie zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków. Z uwagi na przedłużający się okres pozostawania Zakładu w fazie organizacji, Gmina zmuszona była do końca grudnia 2010 r., samodzielnie świadczyć na rzecz mieszkańców usługi wod.-kan., z wykorzystaniem wybudowanej do tego czasu Infrastruktury, wystawiając świadczeniobiorcom faktury VAT. Od początku stycznia 2011 r. Zakład ostatecznie zrealizował zamiar Gminy wyrażony w uchwale powołującej go do życia (uchwała z 20 maja 2010 r.) i przejął od Gminy zadania związane ze świadczeniem usług wod.-kan., (rozpoczęcie działalności związanej ze świadczeniem usług wod.-kan., przez ZGK nastąpiło z dniem 1 stycznia 2011 r.). Od tego czasu Zakład zawiera z mieszkańcami i innymi podmiotami funkcjonującymi na terenie Gminy umowy i wystawia faktury VAT za dostawę wody i odbiór ścieków we własnym imieniu. Jednocześnie z dniem 31 grudnia 2010 r., Gmina przestała wykonywać jakiekolwiek usługi wod.-kan. Przez pierwsze lata funkcjonowania Zakład wykorzystywał Infrastrukturę do świadczonych przez siebie usług bezumownie i nieodpłatnie. Sytuacja ta uległa zmianie z końcem 2012 r. Poszczególne elementy Infrastruktury zrealizowanej do tego czasu zostały przekazane ZGK w nieodpłatne użytkowanie z dniem 1 stycznia 2013 r., protokołem zdawczo-odbiorczym sporządzonym w dniu 31 grudnia 2012 r. (Infrastruktura zrealizowana w 2013 r. nie została dotychczas przekazana w taki sposób do Zakładu i pozostaje na stanie środków trwałych Gminy, niemniej jednak jest ona przez Zakład wykorzystywana bezumownie). Gmina przekazała wówczas Zakładowi środki trwałe wyszczególnione w załącznikach do Protokołu, wśród których znalazły się też środki trwałe powstałe w ramach Projektów inwestycyjnych zrealizowanych w latach 2006-2012 (Tabela nr 2). Dokonane księgowe przekazania, ze względu na treść art. 8 ust. 2 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, stanowiły czynność niepodlegającą opodatkowaniu VAT. W szczególności wynika to z faktu, iż Gmina miała używać towarów (tu: Infrastruktury) stanowiących część jej przedsiębiorstwa do celów związanych z prowadzoną przez Gminę działalnością gospodarczą, obejmującą m.in. świadczenie usług dostawy wody i odprowadzania ścieków, stanowiących zadania własne Gminy. Gmina działała wówczas, jako podatnik, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, jako osoba prawna wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 ustawy o VAT. W świetle powyższego nieodpłatne udostępnienie Infrastruktury Zakładowi miało stanowić działalność gospodarczą Gminy, polegającą na wykonywaniu zadań własnych w postaci zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie dostawy wody i odprowadzania ścieków. Obecnie Gmina rozważa zmianę sposobu zarządzania działalnością wodociągowo-kanalizacyjną, w tym sposobu zarządzania gminnymi obiektami tego rodzaju. Na mocy planowanej uchwały Rady Gminy w K ZGK zostanie przekształcony w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. W ramach tego trybu Gmina wnosi na pokrycie kapitału zakładowego Spółki wkład w postaci mienia zakładu budżetowego pozostałego po jego likwidacji. Tytułem wkładu niepieniężnego Gmina wniesie do Spółki wszystkie składniki mienia Zakładu pozostałe po jego likwidacji, a Spółka zapewni ciągłość działalności wykonywanej przez Zakład. Przed dokonaniem powyższego przekształcenia, Zakład na podstawie dokumentów księgowych przekaże Infrastrukturę użytkowaną dotychczas przez Zakład z powrotem do Gminy. Podstawą tych działań będą również odpowiednie uchwały Rady Gminy. Tym samym przekazana powrotnie do Gminy Infrastruktura nie będzie przedmiotem przekształcenia na podstawie Uchwały i na tym etapie nie zostanie przekazana do Spółki w formie aportu. Po utworzeniu Spółki Gmina najpierw planuje udostępnienie pozostawionej w Gminie Infrastruktury Spółce w oparciu, o umowę odpłatnej dzierżawy lub też na podstawie innej odpłatnej umowy. Umowa ta zostanie zawarta niezwłocznie po przekształceniu Zakładu w Spółkę, a więc zgodnie z obecnymi planami - w 2014 r. W następnym kroku, po przygotowaniu odpowiednich formalności, przedmiotowa Infrastruktura zostanie wniesiona w formie aportu rzeczowego do Spółki. Zgodnie z założeniami Gminy aport do Spółki nastąpiłby w 2015 r. Podstawą dokonania obu powyższych czynności, tj. dzierżawy Infrastruktury i jej aportu, będzie stosowna uchwała, którą Rada Gminy planuje podjąć w 2014 r. Inwestycje oddane do użytkowania przed 2011 r., w pierwszym okresie były wykorzystywane bezpośrednio przez Gminę do świadczenia usług opodatkowanych VAT. Są to inwestycje określone w pozycjach 1,2,3,6,8,9,10 i 11 Tabeli 1 „Projekty inwestycyjne zrealizowane w latach 2006-2013”. Z kolei inwestycje oddawane do użytkowania od stycznia 2011 r. były wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT za pośrednictwem Zakładu. Są to inwestycje określone w pozycjach 4, 5, 7, 12-18 Tabeli 1

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2013 r., poz. 594 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty.

W szczególności zadania własne obejmują sprawy w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

W świetle art. 9 ust. 1 cyt. ustawy, w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie (art. 9 ust. 2 ww. ustawy).

Jak stanowi art. 9 ust. 3 powołanej wyżej ustawy, formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa.

Na mocy art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), do gminnego zasobu nieruchomości należą nieruchomości, które stanowią przedmiot własności gminy i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego gminy.

Zgodnie z art. 18 ww. ustawy, nieruchomości mogą być oddawane jednostce organizacyjnej w trwały zarząd, najem i dzierżawę oraz użyczenie na cele związane z ich działalnością.

Przez jednostkę organizacyjną, o której mowa w cytowanym wyżej przepisie – w myśl art. 4 pkt 10 powołanej wyżej ustawy – należy rozumieć państwową lub samorządową jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej.

Z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z ustaw, nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu. W szczególności nieruchomości mogą być przedmiotem sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się, oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę, użyczenia, oddania w trwały zarząd, a także mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi, wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do spółek, przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych oraz jako majątek tworzonych fundacji – art. 13 ust. 1 ww. ustawy.

Należy ponadto zwrócić uwagę na treść przepisów Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.). Mianowicie zgodnie z art. 9 Dyrektywy, podatnikiem jest każda osoba wykonująca samodzielnie i niezależnie od miejsca zamieszkania działalność gospodarczą bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu. Powyższe przepisy wskazują, że niezależnie od częstotliwości wykonania danej czynności, czynność ta podlega opodatkowaniu jeśli podmiot wykorzystuje w sposób ciągły w celach zarobkowych swój majątek.

Wobec powyższego, za podatnika podatku VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Podkreślenia wymaga fakt, że z ugruntowanego orzecznictwa TSUE wynika, że aby podmiot miał prawo do odliczenia VAT, musi on być podatnikiem w rozumieniu przepisów dyrektywy, a po drugie – towary i usługi powinny być używane do celów transakcji podlegających opodatkowaniu (zob. np. wyrok z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-137/02, pkt 24).

W zakresie powyższej kwestii wskazać należy również orzeczenie z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie C-204/13, w którym TSUE stwierdził m.in.: „Tak więc, jak już orzekł Trybunał, aby można było przyznać podatnikowi prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT i określić zakres tego prawa, zasadniczo konieczne jest istnienie bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku a jedną lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia (zob. wyrok z dnia 21 lutego 2013 r. w sprawie C 104/12 Becker, pkt 19 i przytoczone tam orzecznictwo).

Tymczasem należy stwierdzić, że w sporze rozstrzygniętym w ww. wyroku w sprawie Polski Trawertyn transakcja objęta podatkiem należnym przeprowadzona przez dwóch przyszłych wspólników, czyli wniesienie nieruchomości do spółki z tytułu wydatków inwestycyjnych do celów działalności gospodarczej tej spółki, objęta była niewątpliwie zakresem stosowania podatku VAT, ale stanowiła transakcję zwolnioną z tego podatku. Natomiast w sprawie rozpatrywanej w postępowaniu głównym transakcja objęta podatkiem należnym nie jest objęta zakresem stosowania podatku VAT, ponieważ nieodpłatne udostępnienie klienteli nowej spółce nie może być uznane za „działalność gospodarczą” w rozumieniu szóstej dyrektywy.

Wspomniane udostępnienie klienteli nowej spółce jest bowiem „nieodpłatne” i w związku z tym nie jest objęte ani zakresem stosowania art. 2 ust. 1 szóstej dyrektywy, który dotyczy wyłącznie dostawy towarów lub świadczenia usług dokonywanych odpłatnie, ani zakresem stosowania art. 4 ust. 1 i 2 szóstej dyrektywy, który dotyczy wyłącznie wykorzystywania własności dóbr materialnych lub niematerialnych celem stałego osiągania zysku.” (pkt 34-36 wyroku).

Tym samym, analiza przywołanych powyżej regulacji prawnych, a także orzecznictwa TSUE zaprezentowanego w cytowanych wyrokach prowadzi do stwierdzenia, że pomimo, iż Gmina wskazała, że realizowała inwestycje wymienione w poz. 1-3, 6, 8-11 Tabeli nr 1, z zamiarem do wykonywania czynności opodatkowanych i bezpośrednio po oddaniu do użytkowania wykorzystywała je do działalności gospodarczej, to jednak już w maju 2010r. (w trakcie inwestycji) podjęła decyzje o zmianie sposobu jej wykorzystania z czynności opodatkowanych na czynności niepodlegające. Nadto należy zauważyć, że zamiar wykorzystania ww. infrastruktury do czynności nieopodatkowanych został zrealizowany przez Gminę ponieważ faktycznie w styczniu 2011 r. nastąpiło przekazanie infrastruktury do ZGK. Jednocześnie należy podkreślić, iż fakt wystąpienia po stronie Gminy czynności opodatkowanych wynikał wyłącznie z przedłużających się procedur organizacyjnych ZGK. Również Gmina nieodliczając podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług związanych z realizacją inwestycji potwierdziła zamiar wykorzystania ich do czynności niepodlegających opodatkowaniu.

Także towary i usługi służące wytworzeniu infrastruktury wymienionej w poz. 4, 5, 7, 12-18 Tabeli nr 1, Gmina nabywała z zamiarem wykorzystywania ich do czynności niepodlegających opodatkowaniu, bowiem Gmina zamierzała oddać tę infrastrukturę do ZGK nieodpłatnie. Zamiar swój Gmina zrealizowała, gdyż od 1 stycznia 2011 r. oddała wybudowaną infrastrukturę ZGK do nieodpłatnego korzystania.

Tym samym należy stwierdzić, iż dokonując nabycia towarów i usług do wytworzenia infrastruktury wskazanej w Tabeli nr 1, Gmina nie nabywała ich do działalności gospodarczej i tym samym – wbrew twierdzeniu zawartemu we wniosku – nie działała w charakterze podatnika podatku VAT, tak więc nabywała towary i usługi do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem okoliczności sprawy, w żaden sposób nie pozwalają uznać, że infrastruktura wskazana w Tabeli 1 była realizowana z zamiarem wykorzystania jej do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W konsekwencji, dokonując zakupów towarów i usług związanych z budową infrastruktury wymienionej w Tabeli nr 1, Gmina nie spełniła przesłanki z art. 86 ust. 1 ustawy, a tym samym nie nabyła prawa do odliczenia podatku naliczonego. Zatem Gmina nie może dokonać odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na wybudowanie ww. infrastruktury wymienionej w Tabeli nr 1.

Kwestie korekty podatku naliczonego reguluje art. 91 ustawy. Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy, po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6 lub 10 lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

Natomiast w myśl art. 91 ust. 2 ustawy, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Z kolei przepis art. 91 ust. 3 ustawy stanowi, że korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej – w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.

Należy podkreślić, że ustawodawca ustalił również zasady postępowania w sytuacji, gdy w okresie korekty nastąpi sprzedaż towaru.

W świetle art. 91 ust. 4 ustawy, w przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.

W przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 – w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy (art. 91 ust. 5 ustawy).

Na mocy art. 91 ust. 6 ustawy, w przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:

  1. opodatkowane – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;
  2. zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.

Zgodnie z brzmieniem art. 91 ust. 7 ustawy, przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

Na podstawie art. 91 ust. 7a ustawy, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 2 zdanie pierwsze i drugie oraz ust. 3. Korekty tej dokonuje się przy każdej kolejnej zmianie prawa do odliczeń, jeżeli zmiana ta następuje w okresie korekty.

W oparciu o art. 91 ust. 7b ustawy, w przypadku towarów i usług innych niż wymienione w ust. 7a, wykorzystywanych przez podatnika do działalności gospodarczej, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 1, ust. 2 zdanie trzecie i ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 7c.

Jak stanowi ust. 7c powołanego artykułu, jeżeli zmiana prawa do obniżenia podatku należnego wynika z przeznaczenia towarów lub usług, o których mowa w ust. 7b, wyłącznie do wykonywania czynności, w stosunku do których nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, lub wyłącznie do czynności, w stosunku do których takie prawo przysługuje – korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym wystąpiła ta zmiana. Korekty tej nie dokonuje się, jeżeli od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano towary lub usługi do użytkowania, upłynęło 12 miesięcy.

W przypadku zmiany prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od towarów i usług, innych niż wymienione w ust. 7a i 7b, w szczególności towarów handlowych lub surowców i materiałów, nabytych z zamiarem wykorzystania ich do czynności, w stosunku do których przysługuje pełne prawo do obniżenia podatku należnego lub do czynności, w stosunku do których prawo do obniżenia podatku należnego nie przysługuje, i niewykorzystanych zgodnie z takim zamiarem do dnia tej zmiany, korekty podatku naliczonego dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okresy rozliczeniowe, w których wystąpiła ta zmiana (art. 91 ust. 7d ustawy).

Korekty, o której mowa w ust. 5-7, dokonuje się również, jeżeli towary i usługi nabyte do wytworzenia towaru, o którym mowa w ust. 2, zostały zbyte lub zmieniono ich przeznaczenie przed oddaniem tego towaru do użytkowania zmiana (art. 91 ust. 8 ustawy).

Z okoliczności sprawy wynika, iż od 1 stycznia 2011r. infrastruktura wybudowana przez Gminę została przekazana nieodpłatnie do ZGK i Gmina wykorzystywała ją do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Gmina planuje oddać przedmiotową infrastrukturę Spółce, utworzonej po przekształceniu ZGK, na podstawie umowy dzierżawy lub na podstawie innej odpłatnej umowy, a następnie planuje wnieść całą infrastrukturę aportem do ww. Spółki.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 168 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r., jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia – od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić – VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika.

Powyższe potwierdzają również postanowienia pkt 8-9 wyroku w sprawie C-97/90 Lennartz, w których TSUE stwierdził, że prawo do odliczeń powstaje w momencie, gdy podlegający odliczeniu podatek staje się wymagalny. W konsekwencji o istnieniu tego prawa do odliczeń może zadecydować jedynie charakter, w jakim osoba występuje w danym czasie. Zgodnie z art. 17 (2) szóstej dyrektywy, o ile podatnik, działający w tym charakterze, używa towarów dla celów czynności podlegających opodatkowaniu, jest on uprawniony do odliczania podatku należnego lub zapłaconego od takich towarów. Jeżeli towary nie są używane do celów działalności gospodarczej podatnika w rozumieniu art. 4, lecz do celów prywatnej konsumpcji, nie powstaje żadne prawo do odliczeń.

W kontekście ww. opisu zdarzenia przyszłego należy powołać również wyrok TSUE z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie C-378/02 Waterschap Zeeuws Vlaanderen. W wyroku tym TSUE stwierdził, że art. 17 szóstej dyrektywy określa moment powstania prawa do odliczenia i stanowi, iż jedynie charakter, w jakim podmiot działał w chwili nabycia dobra, determinuje istnienie prawa do odliczenia. Podmiot prawa publicznego, który nabywa dobro inwestycyjne jako władza publiczna, w rozumieniu art. 4 ust. 5 akapit pierwszy szóstej dyrektywy, a zatem nie działając w charakterze podatnika, i który następnie sprzedaje to dobro, działając w charakterze podatnika, nie korzysta w zakresie tej sprzedaży z prawa do dokonania korekty, na podstawie art. 20 tej dyrektywy, na potrzeby odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu tego dobra (zob. pkt 38 i 44 wyroku w sprawie C-378/02). Ponadto okoliczność, że następnie podmiot ten działał jako podatnik, nie może na podstawie art. 20 szóstej dyrektywy skutkować tym, że będzie można odliczyć podatek VAT zapłacony przez ten podmiot z tytułu transakcji dokonanych jako władza publiczna i z tego względu nieopodatkowanych (zob. pkt 40 ww. wyroku).

Oznacza to, że jeżeli w momencie nabycia towarów podmiot nie działał w charakterze podatnika VAT wtedy takiemu podmiotowi nie przysługuje w żadnym momencie prawo do odliczenia VAT naliczonego. Zgodnie bowiem z obowiązującym obecnie art. 167 dyrektywy 2006/112/WE prawo do odliczenia powstaje w momencie, gdy podatek, który podlega odliczeniu, staje się wymagalny. Późniejsza zmiana przeznaczenia takich towarów z działalności niedającej prawa do odliczenia na działalność dającą takie prawo, nie będzie skutkowała dla podatnika nabyciem prawa do odliczenia VAT. Powyższe tezy wyroku w sprawie C-378/02 zachowują aktualność również w odniesieniu do odpowiadających im przepisów dyrektywy 2006/112/WE (art. 167-168 oraz art. 184-192).

Jak wynika z przedstawionych w art. 91 ustawy regulacji, każda zmiana przeznaczenia wykorzystywania nieruchomości powoduje bezwzględnie zmianę prawa do odliczenia podatku naliczonego.

W ocenie tut. Organu, nabycie towarów i usług służących do wybudowania przedmiotowej infrastruktury nie miało związku z działalnością gospodarczą, gdyż wytworzona infrastruktura została przeznaczona do czynności pozostających poza zakresem VAT. Oznacza to, że w chwili nabycia towarów i usług w trakcie realizacji inwestycji, jak również po oddaniu jej do użytkowania, Gmina nie działała w charakterze podatnika VAT. Zmiana przeznaczenia w 2014 r. (dzierżawa infrastruktury) nie spowoduje powstania prawa do odliczenia VAT, gdyż prawo takie powstaje w momencie, gdy podatek, który podlega odliczeniu, staje się wymagalny (art. 167 dyrektywy 2006/112/WE).

Należy podkreślić, że planowana czynność oddania ww. infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na podstawie umowy dzierżawy bądź też na podstawie innych odpłatnych umów będzie czynnością wykonywaną przez Gminę w ramach jej działalności gospodarczej i wówczas Gmina dla tej czynności uzyska przymiot podatnika podatku VAT.

Jednakże nawet późniejsze wykorzystanie infrastruktury wodno-kanalizacyjnej do czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług (np. oddanie w dzierżawę bądź dokonanie aportu), dla której Gmina będzie posiadać status podatnika VAT, nie oznacza, że w momencie zakupów towarów i usług dla potrzeb realizacji inwestycji, Wnioskodawca nabył prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Również przepisy art. 91 ustawy, regulujące kwestie korekt podatku naliczonego, nie przyznają prawa do odliczenia ani nie zmienią podatku naliczonego związanego pierwotnie z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu w podatek podlegający odliczeniu w rozumieniu art. 86 ust. 1 ustawy.

Jeżeli Wnioskodawca, w trakcie inwestycji, jak również po jej oddaniu do użytkowania, faktycznie wyłączył infrastrukturę wodno-kanalizacyjną, o której mowa we wniosku w Tabeli nr 1, poza regulacje objęte przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, to nawet późniejsze włączenie jej do działalności gospodarczej i nabycie statusu podatnika dla czynności dzierżawy bądź innej odpłatnej usługi oraz przeznaczenie tej infrastruktury do czynności opodatkowanych, nie daje Wnioskodawcy prawa do korekty podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług służących do wytworzenia przedmiotowej infrastruktury. Zainteresowany bowiem nie nabył nigdy prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z tymi zakupami, a zatem nie istnieje podatek, który można odliczyć poprzez dokonanie korekty.

W konsekwencji Wnioskodawca ponosząc wydatki celem realizacji przedmiotowej inwestycji, nie nabył prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakupy towarów i usług dla potrzeb infrastruktury wodno-kanalizacyjnej wymienionej w Tabeli nr 1.

Wobec powyższego – wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy – w niniejszej sprawie w odniesieniu do infrastruktury wymienionej w Tabeli nr 1 nie znajdą zastosowania przepisy art. 91 ustawy.

Oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy, należało uznać je za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy wskazać, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku – nie mogą być zgodnie z art. 14 b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnosząc się do przywołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych Organ pragnie podkreślić, że w identycznym stanie prawnym i identycznym stanie faktycznym rozstrzygnięcia powinny być identyczne. Cel ten osiągany jest poprzez zastosowanie odpowiednich przepisów Ordynacji podatkowej. Zauważyć w tym miejscu należy, iż interpretacje rozbieżne bądź wątpliwe mogą być poddane weryfikacji w trybie art. 14e § 1 tej ustawy, zgodnie z którym „Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość (…)”. Oznacza to, że interpretacje indywidualne wydawane przez upoważnione do tego organy każdorazowo podlegają analizie i weryfikacji, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, Minister Finansów może zmienić nieprawidłową interpretację indywidualną.

Należy podkreślić, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie mogą wpłynąć powołane przez Wnioskodawcę orzeczenia Wojewódzkich Sądów Administracyjnych lub Naczelnego Sądu Administracyjnego, bowiem stanowią one rozstrzygnięcia w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych). W związku z powyższym, nie negując orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 127, z późn. zm.), który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku VAT związanego z budową Infrastruktury i sposobu tego odliczenia. Wniosek w pozostałym zakresie został załatwiony odrębnym rozstrzygnięciem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj