Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/1/415-890/14/JS
z 23 października 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 28 lipca 2014 r. (data wpływu do tut. Organu 31 lipca 2014 r.), uzupełnionym 15 października 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej wierzytelności nieściągalnej, o której mowa we wniosku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 lipca 2014 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej wierzytelności nieściągalnej. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 7 października 2014 r. Znak: IBPBI/1/415-890/14/JS, wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 15 października 2014 r.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki jawnej. Dochody uzyskane z działalności gospodarczej opodatkowane są w formie „podatku liniowego”, natomiast zdarzenia gospodarcze ewidencjonowane są w księgach rachunkowych. Spółka jawna zleciła firmie windykacyjnej egzekucję wierzytelności należnej od dłużnika. Zlecenie egzekucji wierzytelności nastąpiło w ramach tzw. cesji wierzytelności. W ramach swoich działań firma egzekucyjna uzyskała sądowy nakaz zapłaty. Nakaz, jako wierzyciela, wskazuje firmę windykacyjną. Po uprawomocnieniu nakazu firma windykacyjna w swoim imieniu zleciła egzekucję wierzytelności właściwemu komornikowi. Egzekucja wierzytelności okazała się niemożliwa, wobec czego komornik wydał postanowienie o nieściągalności (na rzecz firmy windykacyjnej, jako wierzyciela). W związku z tym, firma windykacyjna dokonała cesji zwrotnej wierzytelności na rzecz pierwotnego wierzyciela, tj. spółki jawnej.

Po dokonaniu cesji zwrotnej:

• właścicielem wierzytelności jest spółka jawna,
• nakaz zapłaty wystawiony jest na firmę windykacyjną,
• postanowienie o nieściągalności wystawione jest na firmę windykacyjną.
  
  

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z 13 października 2014 r., Wnioskodawca wskazał, że:

• 16 lutego 2011 r. została zawarta z kancelarią windykacyjną umowa powierniczego przelewu wierzytelności,
• w ramach umowy powiernik zobowiązany był do prowadzenia wszelkich prawem dozwolonych działań zmierzających do spieniężenia wierzytelności,
• kancelaria wystąpiła do Sądu Rejonowego; 21 czerwca 2012 r. Sąd postanowił nadać klauzule wykonalności nakazowi zapłaty w postepowaniu upominawczym,
• 15 maja 2012 r. wystawiony został nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym,
• 28 czerwca 2013 r. komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym wydał postanowienie o bezskutecznej egzekucji, z którego wynika, że w toku postępowania nie ustalono żadnego majątku, z którego można skutecznie przeprowadzić egzekucję, w tym: ruchomości, rachunków bankowych, wierzytelności, ani praw majątkowych dłużnika,
• 10 kwietnia 2014 r. kancelaria, z którą podpisana była umowa powierniczego przelewu wierzytelności, poinformowała dłużnika o przeniesieniu wierzytelności na rzecz pierwotnego właściciela (cesja zwrotna),
• wierzytelności, o których mowa we wniosku, zostały zarachowane jako przychód należny w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej,
• wierzytelność nie jest przedawniona,
• z postanowienie komornika sądowego jednoznacznie wynika, że w toku postępowania nie ustalono żadnego majątku.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy mam prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, wierzytelności uznanych w trybie art. 23 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za nieściągalne?

Zdaniem Wnioskodawcy, udokumentowanie wierzytelności w sposób przedstawiony we wniosku, daje prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów przedmiotowej wierzytelności, bez konieczności ponownego prowadzenia egzekucji sądowej i komorniczej przez spółkę jawną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

Generalnie należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, że konieczność poniesienia określonego wydatku nie może wynikać z zaniedbań, braku nadzoru lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 20 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona.

W myśl art. 23 ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 20, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o:
1. oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub
   
2. umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a, lub
   
3. ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.
   
   

Wymieniony katalog jest katalogiem zamkniętym i w sposób jednoznaczny określa rodzaj dokumentów, które są niezbędne do tego, aby wierzytelność nieściągalna mogła zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Oznacza to, że jakikolwiek inny dokument, niż wymieniony wyżej, nie może skutecznie udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności.

Ponadto wskazać należy, że aby wierzytelność mogła być uznana za nieściągalną i w konsekwencji zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, z treści wydawanych postanowień upoważnionych organów (co do zasady) powinien wynikać fakt braku majątku dłużnika na zaspokojenie choćby części określonej wierzytelności.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że termin do zaliczenia nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów ograniczony jest przepisem art. 23 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów wierzytelności odpisane jako przedawnione.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, że zaliczenie nieściągalnej wierzytelności w ciężar kosztów uzyskania przychodów możliwe jest tylko wtedy, gdy zostaną spełnione następujące warunki:

• wierzytelność była uprzednio zaliczona do przychodów należnych w prowadzonej działalności gospodarczej,
• wierzytelność nie jest przedawniona w świetle postanowień kodeksu cywilnego,
• nieściągalność wierzytelności została udokumentowana w sposób przewidziany w art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
  
  

Istotne jest przy tym, że przesłanki te muszą być spełnione łącznie.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że wydane przez komornika sądowego postanowienie o bezskutecznej egzekucji, jako postanowienie stwierdzające brak majątku dłużnika, spełnia kryteria o których mowa w cyt. art. 23 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Może zatem, po uznaniu przez wierzyciela, że odpowiada stanowi faktycznemu, stanowić podstawę zaliczenia wierzytelności nieściągalnej do kosztów uzyskania przychodu.

Dokument zaświadczający o nieściągalności wierzytelności wydany dla jednego wierzyciela, co do zasady, nie może stanowić udokumentowania nieściągalności wierzytelności dla innego wierzyciela. Dokument ten dotyczy bowiem nieściągalności konkretnej należności i powinien być wydany w postępowaniu egzekucyjnym wszczętym przez konkretnego wierzyciela, któremu ta należność przysługuje. Za dopuszczalne wyjątkowo uznać należy zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnej na podstawie dokumentu spełniającego wymogi wskazane w cyt. art. 23 ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym, wydanego na firmę windykacyjną. Jednakże zaliczenie ww. wierzytelności do kosztów uzyskania przychodu na podstawie dokumentu wydanego na firmę windykacyjną możliwe jest jedynie w przypadku, gdy wierzytelność, której dotyczy wydany dokument, została scedowana na tę firmę w celu jej egzekucji, a następnie z uwagi na nieściągalność wierzytelności dokonano cesji zwrotnej tej wierzytelności na wierzyciela.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i jego uzupełnienia wynika, że spółka jawna, której wspólnikiem jest Wnioskodawca, posiadała wierzytelność uprzednio zaliczoną do przychodów należnych. W związku z nieuregulowaniem należności, spółka jawna zawarła z kancelarią windykacyjną umowę powierniczego przelewu wierzytelności, a następnie (w drodze tzw. cesji wierzytelności) zleciła jej egzekucję wierzytelności należnej od dłużnika. W ramach zawartej umowy powiernik zobowiązany był do prowadzenia wszelkich prawem dozwolonych działań zmierzających do spieniężenia wierzytelności. Firma egzekucyjna uzyskała sądowy nakaz zapłaty, który wskazuje ją jako wierzyciela. Po uprawomocnieniu nakazu firma windykacyjna w swoim imieniu zleciła egzekucję wierzytelności właściwemu komornikowi. Egzekucja wierzytelności okazała się niemożliwa, bowiem w toku postępowania nie ustalono żadnego majątku, z którego można skutecznie przeprowadzić egzekucję. W związku z tym, komornik wydał na rzecz firmy windykacyjnej postanowienie o bezskutecznej egzekucji a firma windykacyjna dokonała cesji zwrotnej wierzytelności na rzecz pierwotnego wierzyciela, tj. spółki jawnej.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, że Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej (z uwzględnieniem proporcji, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), wskazaną we wniosku wierzytelność na podstawie postanowienia o nieściągalności, wydanego przez komornika sądowego (o ile zostało ono uznane za odpowiadające stanowi faktycznemu), niezależnie od faktu, że postanowienie to zostało wydane na firmę windykacyjną, z której usług korzystała spółka jawna.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.