Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/443-133/14/AW
z 21 maja 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112 poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 4 lutego 2014 r. (data wpływu 7 lutego 2014 r.), uzupełnionym pismem z 6 maja 2014 r. (data wpływu 9 maja 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

1. braku możliwości zwolnienia od podatku dostawy nieruchomości opisanej jako działka nr 40/1 na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o VAT – jest prawidłowe;
2. zwolnienia od podatku dostawy nieruchomości opisanej jako działka nr 40/1 na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT – jest nieprawidłowe.
   
   

UZASADNIENIE

W dniu 7 lutego 2014 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy prawa użytkowania wieczystego działki nr 40/1 za odszkodowaniem.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

1. Spółka Akcyjna (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT prowadzącym działalność na rynku nieruchomościowym.
2. W 1997 r. Spółka nabyła prawo użytkowania wieczystego gruntu działki nr 40. W 2011 r. działkę nr 40 podzielono na dwie działki, jedną z nich stanowiła działka o nr. 41/1 (dalej: Nieruchomość). Transakcja, w wyniku której Wnioskodawca nabył Nieruchomość nie była opodatkowana podatkiem VAT.
3. Nieruchomość stanowiła niezabudowaną działkę gruntu, którą w listopadzie 2010 r. ogrodzono ogrodzeniem z blachy trapezowej. W związku z zakupem usługi wykonania ogrodzenia, Spółce przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.
4. Decyzją Wojewody o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej z dnia 9 sierpnia 2011 r. wydaną w oparciu o art. 9o ust. 1, art. 9q ust. 1, art. 9s ust. 1, 2, 3, 3a, 3b, 5 i 6, art. 9w, art. 9x oraz art. 9y ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, Nieruchomość została wywłaszczona.
5. Decyzją z dnia 23 listopada 2012 r. Wojewoda ustalił na rzecz Spółki odszkodowanie za Nieruchomość przejętą w użytkowanie wieczyste X. S.A. (dalej: X.). Spółka otrzymała odszkodowanie w styczniu 2013 r.
6. Na dzień wywłaszczenia i otrzymania odszkodowania przez Spółkę dla Nieruchomości nie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Nie wydano też dla Nieruchomości decyzji o warunkach zabudowy.
7. Zgodnie z wypisem z rejestru gruntów z dnia 7 lipca 2009 r. dla działki gruntu nr 40 (księga wieczysta), z podziału której powstała działka 40/1 stanowiąca Nieruchomość opisana jest jako „inne tereny zabudowane” oznaczone symbolem Bi.
8. Do czasu wywłaszczenia Wnioskodawca nie wykorzystywał działki dla celów komercyjnych. Wnioskodawca nie ponosił również wydatków na ulepszenie ogrodzenia.
   
   

W uzupełnieniu wniosku podano ponadto, że:

1. Spółka nabyła przedmiotową Nieruchomość w 1997 r. na podstawie Umowy przeniesienia prawa użytkowania wieczystego w trybie art. 453 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tą umową prawo użytkowania wieczystego działki nr 40 zostało na Wnioskodawcę przeniesione przez zbywcę w celu zwolnienia zbywcy ze zobowiązania względem Wnioskodawcy. Zgodnie z obowiązującą w 1997 r. ustawą z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym grunt nie stanowił towaru, a zbycie prawa użytkowania wieczystego nie stanowiło ani sprzedaży towaru, ani świadczenia usług. Dlatego też transakcja nie była opodatkowana podatkiem VAT gdyż w brzmieniu obowiązujących w 1997 r. przepisów zbycie użytkowania wieczystego gruntów nie podlegało przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.
2. Wnioskodawca nabył Nieruchomość w celach inwestycyjnych. Jednak do momentu wywłaszczenia Nieruchomość nie została faktycznie w żaden sposób wykorzystana (tj. nie została wynajęta, ani też Wnioskodawca nie prowadził na gruncie działalności operacyjnej).
3. Nieruchomość nie była i nie jest przedmiotem najmu, dzierżawy ani żadnej umowy o podobnym charakterze.
4. Przedmiotowe ogrodzenie to ogrodzenie z blachy stalowej, trapezowej na słupkach stalowych – a zatem nie jest ono trwale z gruntem związane.
5. Posadowione na Nieruchomości ogrodzenie nie stanowiło na dzień dostawy budowli w rozumieniu przepisów ustawy Prawo budowlane, gdyż ogrodzenie nie jest objęte definicją budowli zawartą w art. 3 pkt 3 tej ustawy. Ogrodzenia nie zostały również wymienione w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych – dlatego też przedmiotowe ogrodzenie nie jest budowlą w rozumieniu tej klasyfikacji. Jednocześnie Wnioskodawca wyjaśnia, że informację na temat statusu ogrodzenia (jako budowli lub nie) zawarł w części przeznaczonej na jego stanowisko w sprawie, a nie w opisie stanu faktycznego – gdyż znane mu są rozbieżności interpretacyjne związane z definicją budowli (temat ten niejednokrotnie był przedmiotem rozstrzygnięć sądów administracyjnych, sygnatury podane we wniosku o interpretację). Wnioskodawcy znane są również przypadki, gdy Minister Finansów dokonywał oceny czy dany obiekt jest czy nie jest budynkiem, budowlą lub ich częścią (jak choćby cytowana w przedmiotowym wniosku interpretacja indywidualna z dnia 19 września 2013 r. nr IPPP1/443-754/13-5/PR). W rozumieniu Wnioskodawcy opis stanu faktycznego oznacza opis faktów a nie ich interpretacji – to znaczy do stanu faktycznego należy opis cech ogrodzenia, a nie interpretację przepisów prawa w oparciu o te cechy. Wnioskodawca opisał zatem wyczerpująco wszystkie znane mu fakty dotyczące Nieruchomości i znajdującego się na niej ogrodzenia.
6. Ogrodzenie znajdujące na Nieruchomości nie stanowi zdaniem Wnioskodawcy budowli – nie może być więc mowy o pierwszym zasiedleniu w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., który odnosi się do budynków, budowli lub ich części.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w świetle przepisów prawa podatkowego obowiązujących na dzień otrzymania przez Spółkę odszkodowania prawidłowe jest traktowanie przeniesienia prawa użytkowania wieczystego przedmiotowej Nieruchomości jako dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę, czy też jako dostawę ogrodzenia, przy której do podstawy opodatkowania wchodzi wartość gruntu dla której zasady opodatkowania określone są w art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a oraz następne?
2. Czy w świetle przepisów prawa podatkowego obowiązujących na dzień otrzymania przez Spółkę odszkodowania, dostawa Nieruchomości była zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1.

1. Spółka stoi na stanowisku, iż przeniesienie prawa użytkowania wieczystego przedmiotowej Nieruchomości jest na gruncie ustawy o VAT dostawą terenów niezabudowanych zatem dla tej dostawy nie stosujemy reguł wynikających z art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a, które znajdują zastosowanie przy dostawie budynków, budowli i ich części.
2. Z kolei fakt wzniesienia ogrodzenia z blachy trapezowej nie powoduje, iż mamy do czynienia z gruntem zabudowanym i opodatkowanie dostawy Nieruchomości należy rozpatrywać jako dostawę ogrodzenia (budowli) posadowionego na gruncie.
   
   

Uzasadnienie stanowiska podatnika:

1. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
2. Natomiast według art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy przez dostawę towarów rozumie się m.in. „przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie”.
3. Jednocześnie zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy o VAT przez dostawę towarów rozumie się również zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntów.
4. Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, że przeniesienie prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości w drodze wywłaszczenia co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
5. Jednakże ustawa o VAT oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy przewidują opodatkowanie niektórych czynności obniżonymi stawkami podatku lub ich zwolnienie z opodatkowania.
6. Na przedmiotowej Nieruchomości nie jest posadowiony żaden budynek ani budowla. Nieruchomość ogrodzona jest ogrodzeniem z blachy trapezowej. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że ogrodzenie nie jest budynkiem ani budowlą i jako takie nie może decydować o sposobie opodatkowania gruntu.
7. Ustawa o VAT nie definiuje pojęcia budowli. Chcąc to pojęcie zdefiniować należy posłużyć się wykładnią systemową zewnętrzną.
8. Art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. (t.j. z 2013 r. Dz.U. 1409, dalej: prawo budowlane) definiuje budowlę jako każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.
9. Natomiast art. 3 pkt 9 ww. ustawy wskazuje, iż przez urządzenia budowlane należy rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki.
10. Analiza powyższych przepisów wskazuje, że ogrodzenie nie mieści się w definicji budowli. Ustawodawca nie wymienia bowiem ogrodzenia wśród obiektów budowlanych, umieszcza je natomiast w katalogu, określonych odrębnie od budowli, urządzeń budowlanych. A zatem w myśl powyższych przepisów Prawa budowlanego ogrodzenie stanowi odmienny rodzaj obiektu niż budowle czy budynki zdefiniowane w ww. ustawie.
11. Stanowisko to znajduje potwierdzenie np. w interpretacji indywidualnej Ministra Finansów z dnia 19 września 2013 r. nr IPPP1/443-754/13-5/PR. Opinię, według której ogrodzenie nie jest budowlą dla celów ustawy o VAT podzielają także sądy administracyjne, np. wyrok NSA z 20 września 2013 r. sygn. I FSK 1384/12 czy wyrok NSA z 17 kwietnia 2012 r. sygn. I FSK 918/11.
12. W konsekwencji Nieruchomość powinna być traktowana jako grunt niezabudowany, a fakt, iż na gruncie znajduje się ogrodzenie nie wpływa na opodatkowanie Nieruchomości.
13. Zatem dostawa Nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT zgodnie z regułami wynikającymi z art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a, które stosuje się wyłącznie dla budynków, budowli i ich części ale zgodnie z przepisami regulującymi opodatkowanie niezabudowanych gruntów.
    
    

Ad. 2.

1. Spółka stoi na stanowisku, iż dostawa Nieruchomości podlegała zwolnieniu z VAT w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.
   
   

Uzasadnienie stanowiska podatnika:

1. Aby ustalić czy dostawa Nieruchomości podlega zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT należy ustalić, czy Nieruchomość tę można uznać za teren budowlany oraz przeznaczony pod zabudowę.
2. W dniu wywłaszczenia Nieruchomości, ustawa o VAT nie zawierała definicji terenu budowlanego ani terenu przeznaczonego pod zabudowę.
3. Definicja terenów budowlanych została do ustawy o VAT wprowadzona od 1 kwietnia 2013 r. ustawą z dnia 7 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 35, dalej: Ustawa zmieniająca).
4. Zgodnie z tą definicją jako tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
5. W ocenie Wnioskodawcy również taką definicję terenów budowlanych należało przyjąć przed wprowadzeniem definicji ustawowej co dowodzi cytowane poniżej uzasadnienie do projektu Ustawy zmieniającej: „Zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2012 r. poz. 647 i 951) w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:
1. lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
   
2. sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

Zatem decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o której mowa w projektowanej definicji, w zależności od rodzaju inwestycji, będzie dotyczyła decyzji o lokalizacji celu publicznego lub decyzji o warunkach zabudowy. Projektowane przepisy mają na celu zarówno dostosowanie do art. 12 ust. 3 dyrektywy 2006/112/WE, zgodnie z którym państwo członkowskie powinno określić grunt uznawany przez nie za teren budowlany, jak również usunięcie rozbieżności pomiędzy organami podatkowymi a sądami administracyjnymi”.

1. Zgodnie z dalszym tekstem uzasadnienia do Ustawy zmieniającej definicja terenów budowlanych „umożliwi m.in. prawidłowe stosowanie zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, w przypadku dostawy tych terenów. Powyższa regulacja stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. k dyrektywy 2006/112/WE, zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają z VAT dostawy terenów niezabudowanych, inne niż dostawy terenów budowlanych, o których mowa w art. 12 ust. 1 lit. b dyrektywy. Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 3 dyrektywy „teren budowlany” oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie”.
2. Zarówno cytowane wyżej uzasadnienie, jak i przywołane w nim zapisy ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej: ustawa o pzp) wskazują na to, że dodanie punktu 33 w art. 2 ustawy o VAT nie miało na celu zmiany stanu prawnego, a jedynie doprecyzowanie pojęcia terenów budowlanych.
3. Przywołane w uzasadnieniu do Ustawy zmieniającej przepisy ustawy o pzp obowiązywały już przed 1 kwietnia 2013 r. Tak więc przeznaczenie terenu powinno być określane na ich podstawie zarówno przed tą datą, jak i po niej.
4. W związku z powyższym Wnioskodawca jest zdania, że aby stwierdzić, czy Nieruchomość opisana w stanie faktycznym jest terenem innym niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę należy posługiwać się przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, którymi są ustawa o pzp oraz przepisy wykonawcze.
5. Zgodnie z art. 4 ust. 2 Ustawy o pzp w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:
1. lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
   
2. sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
6. Jak wskazano w stanie faktycznym, dla Nieruchomości na dzień wywłaszczenia (a także na dzień otrzymania odszkodowania) nie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.
7. Nie wydano też na ten dzień decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu ani decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego w trybie art. 4 ust. 2 ustawy o pzp (decyzja Wojewody o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej została wydana w trybie ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, zatem nie jest to decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o której mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym).
8. Dlatego też nie można uznać Nieruchomości za teren budowlany czy też teren przeznaczony pod zabudowę, o którym mowa w art. 2 pkt 33 ustawy o podatku od towarów i usług.
9. Biorąc pod uwagę fakt, że Nieruchomość jest przy tym niezabudowana – stwierdzić należy, iż dostawa tej Nieruchomości (przeniesienie prawa użytkowania wieczystego) podlegała zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT zarówno w dniu wywłaszczenia jak i w dniu otrzymania odszkodowania.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

1. prawidłowe – w zakresie braku możliwości zwolnienia od podatku dostawy nieruchomości opisanej jako działka nr 40/1 na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o VAT;
2. nieprawidłowe – w zakresie zwolnienia od podatku dostawy nieruchomości opisanej jako działka nr 40/1 na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.
   
   

Na wstępie tut. Organ zaznacza, że z uwagi na ścisłe powiązanie ze sobą zagadnień będących przedmiotem zapytania Wnioskodawcy, udzielono na nie odpowiedzi w jednej interpretacji.

Ponadto, mimo używania przez Wnioskodawcę we wniosku zamiennie dwóch numerów dla oznaczenia zbywanego prawa użytkowania wieczystego gruntu działki tj. 40/1 i 41/1, tut. Organ przyjął, że przedmiotem wniosku jest zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu działki 40/1, która powstała w wyniku podziału działki 40 na dwie działki.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177 poz. 1054 ze zm.) zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT wynika, iż przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że decyzją Wojewody o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej z 9 sierpnia 2011 r. wydaną w oparciu o art. 9o ust. 1, art. 9q ust. 1, art. 9s ust. 1, 2, 3, 3a, 3b, 5 i 6, art. 9w, art. 9x oraz art. 9y ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, Nieruchomość została wywłaszczona. Decyzją z 23 listopada 2012 r. Wojewoda ustalił na rzecz Spółki odszkodowanie za Nieruchomość przejętą w użytkowanie wieczyste X. Polskich Linii Kolejowych S.A. (dalej: X.). Spółka otrzymała odszkodowanie w styczniu 2013 r.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 518) wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

W myśl art. 128 ust. 1 ww. ustawy, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając na względzie powołane wyżej przepisy stwierdzić należy, że określona transakcja podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeżeli łącznie spełnione są 2 warunki:

1. dana czynność jest wymieniona w art. 5 ustawy,
2. czynność jest dokonana przez podmiot, który w odniesieniu do niej działa w charakterze podatnika VAT.
   
   

Biorąc zatem pod uwagę powyższe rozważania stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie spełnione zostały przesłanki warunkujące uznanie opisanej transakcji za dostawę towarów dokonywaną przez podmiot, który w odniesieniu do niej działa w charakterze podatnika VAT. Oznacza to, że dostawa taka podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dochodzi bowiem do przeniesienia na inny podmiot – nabywcę – prawa do dysponowania towarem jak właściciel. Ponadto w przedmiotowej sprawie ma miejsce odpłatna dostawa towarów, przy czym odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za przeniesienie własności tych towarów.

W związku z powyższym należy rozważyć, czy dostawa opisanej we wniosku nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu stawką podatku VAT, czy też będzie korzystała ze zwolnienia.

Zgodnie z brzmieniem art. 41 ust. 1 ustawy o VAT stawka podatku wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 146a pkt 1 ww. ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
   
   

Definicję pierwszego zasiedlenia zawiera art. 2 pkt 14 ww. ustawy, zgodnie z którym, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
   
   

Jeżeli dostawa obiektów nie może korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, wówczas należy przeanalizować możliwość zwolnienia dostawy z art. 43 ust. 1 pkt 10a tej ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ww. ustawy zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
   
   

W opisie stanu faktycznego Wnioskodawca wskazał, że w 1997 r. nabył prawo użytkowania wieczystego gruntu działki nr 40. W 2011 r. działkę nr 40 podzielono na dwie działki, jedną z nich stanowiła działka objęta wnioskiem o interpretację. Nieruchomość stanowiła niezabudowaną działkę gruntu, którą w listopadzie 2010 r. ogrodzono ogrodzeniem z blachy trapezowej. W związku z zakupem usługi wykonania ogrodzenia, Spółce przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Do czasu wywłaszczenia Wnioskodawca nie wykorzystywał działki dla celów komercyjnych. Wnioskodawca nie ponosił również wydatków na ulepszenie ogrodzenia.

Przedmiotowe ogrodzenie to ogrodzenie z blachy stalowej, trapezowej na słupkach stalowych – a zatem nie jest ono trwale z gruntem związane.

Ponadto Wnioskodawca stwierdził, że posadowione na Nieruchomości ogrodzenie nie stanowiło na dzień dostawy budowli w rozumieniu przepisów ustawy Prawo budowlane, gdyż ogrodzenie nie jest objęte definicją budowli zawartą w art. 3 pkt 3 tej ustawy oraz że ogrodzenie nie jest budowlą w rozumieniu Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych.

Tut. Organ zauważa, że zgodnie z Komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz.Urz. GUS Nr 1 poz. 11) – zgodnie z zasadami metodycznymi klasyfikacji – zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje prowadzoną działalność, swoje produkty (wyroby i usługi), towary, środki trwałe i obiekty budowlane według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach, wprowadzonych rozporządzeniami Rady Ministrów. W przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania rodzaju prowadzonej działalności, wyrobu lub usługi, towaru, środka trwałego lub obiektu budowlanego, zainteresowany podmiot może zwrócić się z wnioskiem do Ośrodka Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi, ul. Suwalska 29, 93-176 Łódź, który udziela informacji w zakresie stosowania wyżej powołanych standardów klasyfikacyjnych. Z powyższego wynika więc, że organ podatkowy nie jest uprawniony do dokonywania klasyfikacji obiektów budowlanych, stąd niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o stan faktyczny podany przez Wnioskodawcę.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis stanu faktycznego w odniesieniu do powołanych wyżej przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o VAT należy stwierdzić, że przepisy te nie odnoszą się do dostawy opisanej nieruchomości, którą dla celów podatku VAT należy uznać za niezabudowaną. Jak bowiem wynika z cytowanych powyżej uregulowań, zwolnienie od podatku od towarów i usług określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o VAT stosuje się w odniesieniu do dostawy budynków, budowli lub ich części, natomiast – jak wskazał Wnioskodawca – posadowione na nieruchomości ogrodzenie nie stanowiło na dzień dostawy budowli.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 1 należało uznać za prawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi także kwestia możliwości zwolnienia od podatku dostawy nieruchomości opisanej jako działka nr 40/1 na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Jak wynika z wniosku, na dzień wywłaszczenia i otrzymania odszkodowania przez Spółkę, dla Nieruchomości nie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, nie wydano też dla Nieruchomości decyzji o warunkach zabudowy. Jednakże Nieruchomość została wywłaszczona na mocy decyzji Wojewody o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej z dnia 9 sierpnia 2011 r. wydanej w oparciu o art. 9o ust. 1, art. 9q ust. 1, art. 9s ust. 1, 2, 3, 3a, 3b, 5 i 6, art. 9w, art. 9x oraz art. 9y ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1594 ze zm.).

Powyższe przepisy stanowią co następuje:

Art. 9o ust. 1 – Decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydaje wojewoda, na wniosek X. Spółki Akcyjnej, zwanych dalej „Y. S.A.”.

Art. 9q ust. 1 – Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zawiera w szczególności:

1. linie rozgraniczające teren;
2. warunki techniczne realizacji inwestycji;
3. warunki wynikające z prawnie chronionych potrzeb ochrony środowiska, ochrony zabytków i dóbr kultury współczesnej oraz potrzeb obronności państwa;
4. wymagania dotyczące ochrony interesów osób trzecich;
5. zatwierdzenie podziału nieruchomości, o którym mowa w art. 9s ust. 1.
   
   

Art. 9s ust. 1 – Decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zatwierdza się podział nieruchomości. Mapy z projektami podziału nieruchomości stanowią integralną część decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.

Art. 9s ust. 2 – Linie rozgraniczające teren ustalone decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stanowią linie podziału nieruchomości.

Art. 9s ust. 3 – Nieruchomości wydzielone liniami rozgraniczającymi teren, o którym mowa w ust. 2, stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna.

Art. 9s ust. 3a – Jeżeli na nieruchomości, o której mowa w ust. 3, lub prawie użytkowania wieczystego tej nieruchomości zostały ustanowione ograniczone prawa rzeczowe, z dniem w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna, prawa te wygasają.

Art. 9s ust. 3b – Y. S.A. nabywają z mocy prawa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna, prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych określonych w ust. 3 oraz prawo własności budynków, innych urządzeń i lokali znajdujących się na tych nieruchomościach.

Art. 9s ust. 5 – Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej i w katastrze nieruchomości praw, o których mowa w ust. 3 i 3b.

Art. 9s ust. 6 – Przepisu ust. 3 nie stosuje się do nieruchomości będących przedmiotem własności albo użytkowania wieczystego X. S.A. lub Y. S.A.

Rozpatrując dostawę opisanej działki niezabudowanej w odniesieniu do art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT wskazać należy, że zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Tereny budowlane, w myśl art. 2 pkt 33 ustawy o VAT, to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Opodatkowaniu podlegają zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe, zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku gruntów niezabudowanych – tylko te, których przedmiotem są tereny budowlane w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o VAT.

Na mocy art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 647 ze zm.) kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.

Stosownie do treści art. 4 ust. 1 ww. ustawy ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Z treści cytowanego przepisu wynika, że w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dochodzi do wiążącego podmioty władzy, w tym administracji, oraz podmioty spoza systemu władzy (osoby fizyczne i ich organizacje) ustalenia bądź zmiany przeznaczenia terenu na określony w tym planie cel.

Zgodnie z art. 4 ust. 2 ww. ustawy w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1. lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
2. sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
   
   

Jak zatem wynika z cytowanego art. 4 ust. 2 ww. ustawy, gdy brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy w przypadku lokalizacji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego. Taką właśnie decyzją jest decyzja Wojewody o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej z dnia 9 sierpnia 2011 r. wydana w oparciu o stosowne przepisy ustawy o transporcie kolejowym.

Okoliczność ta determinuje konieczność traktowania opisanej we wniosku działki jako terenu budowlanego w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe należy uznać, że wywłaszczona nieruchomość jest terenem budowlanym w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o VAT zatem jej dostawa nie może korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, lecz podlega opodatkowaniu stawką VAT w wysokości 23% na podstawie art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ww. ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 2 należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego (w szczególności w sytuacji gdyby ogrodzenie stanowiło budowlę w rozumieniu prawa budowlanego bądź PKOB) lub zmiany stanu prawnego.

Na marginesie należy zauważyć, że powołane przez Wnioskodawcę interpretacje indywidualne zostały wydane w indywidualnych sprawach, w których indywidualnie oceniano stan faktyczny i stanowisko wnioskodawcy. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa i tut. Organ nie jest nimi związany.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163 poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.