Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/436-278/14-2/MZ
z 11 czerwca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 19 maja 2014 r. (data wpływu 30 maja 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest oddziałem banku I. (Europe) S.A. z siedzibą w Luksemburgu. Obecnie rozważa dokonanie zakupu wierzytelności pożyczkowych od banków zagranicznych i krajowych. Mogą to być zarówno wierzytelności przysługujące wobec podmiotów (pożyczkobiorców) zagranicznych jak i podmiotów posiadających siedzibę na terytorium Polski. Pożyczki z których wynikałyby opisane wyżej wierzytelności udzielane byłyby zarówno w walucie obcej jak i w polskich złotych. Wnioskodawca prowadzi rachunki dla wpłat walutowych w oddziałach banków zagranicznych we Frankfurcie i w Nowym Jorku.

Co do zasady nabywając wierzytelność pożyczkową Wnioskodawca otrzymałby wpłaty od dłużnika na swój rachunek bankowy – dla wpłat w PLN – na rachunek prowadzony w banku polskim w Polsce – dla wpłat w USD na rachunek prowadzony przez bank zagraniczny w Nowym Jorku, dla wpłat w EUR – na rachunek prowadzony przez bank zagraniczny we Frankfurcie.

W praktyce Wnioskodawca nie może wykluczyć sytuacji, w której ze względów biznesowych dłużnicy nie byliby informowani o zmianie wierzyciela. W takiej sytuacji dłużnicy kontynuowaliby spłatę zobowiązań pożyczkowych na rachunek zbywcy wierzytelności skąd następnie zbywca wierzytelności, zgodnie z umową zawartą z Wnioskodawcą, dokonywałby przelewu środków na rachunki bankowe Wnioskodawcy – ponownie zlokalizowane albo za granicą (dla wpłat walutowych) albo w Polsce.

Ponieważ zdaniem Wnioskodawcy pojęcie miejsca wykonania prawa majątkowego należy interpretować w kontekście przepisów kodeksu cywilnego dotyczących miejsca świadczenia (art. 454 k.c.) oraz biorąc pod uwagę orzecznictwo sądowe w tej materii (w tym w szczególności uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2002 r., w sprawie o sygn. III CZP 81/01, OSNC) Wnioskodawca przyjmuje, że w chwili sprzedaży wierzytelności kredytowych miejscem wykonywania prawa majątkowego będzie:

• W odniesieniu do kredytów udzielonych w PLN – Polska (z uwagi na fakt, iż świadczenia pieniężne spełniane będą na rachunek w banku polskim)
  

• W odniesieniu do kredytów udzielonych w EUR i USD – zagranica – tj. odpowiednio Frankfurt i Nowy Jork (z uwagi na fakt, iż świadczenia pieniężne spełniane będą na rachunki Wnioskodawcy prowadzone za granicą).
  
  
  

Wnioskodawca zakłada, że do zawarcia umów sprzedaży wierzytelności doszłoby za granicą (umowa podpisana byłaby przez osobę upoważnioną do reprezentowania Wnioskodawcy poza terytorium Polski).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym od umowy zakupu wierzytelności Wnioskodawca zobowiązany jest zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, zakup wierzytelności pożyczkowych na podstawie umowy zawartej poza granicami Polski, których spłata dokonywana będzie na zagraniczne rachunki Wnioskodawcy nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegać będą natomiast umowy sprzedaży wierzytelności, których spłata dokonywana będzie na rachunek Wnioskodawcy prowadzony przez bank polski.

Uzasadnienie stanowiska:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 a) Ustawy PCC opodatkowaniu podlegają umowy sprzedaży rzecz i praw majątkowych. Zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy PCC czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Wierzytelność pożyczkowa bezsprzecznie jest prawem majątkowym. Dla ustalenia, czy opisana transakcja sprzedaży wierzytelności pożyczkowych podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych kluczowe znaczenie ma ustalenie, gdzie ma miejsce wykonywanie tego prawa majątkowego.

W Ustawie PPC nie zamieszczono definicji pojęcia „wykonywania prawa majątkowego”.

Z uwagi na powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, aby ustalić znaczenie tego pojęcia należy posłużyć się normami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm. dalej jako: k.c.). W opinii Wnioskodawcy, w przypadku wierzytelności za miejsce wykonywania prawa majątkowego należy uznać miejsce spełnienia świadczenia, w rozumieniu art. 454 k.c. Zgodnie z art. 454 k.c. „Jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania”.

W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że w obrocie bezgotówkowym miejscem spełnienia świadczenia pieniężnego zawsze jest miejsce, w którym znajduje się rachunek bankowy wierzyciela (nabywcy wierzytelności). Takie stanowisko zajął między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 listopada 1989 r., w sprawie o sygn. III CRN 345/89, czy też w uchwale z dnia 14 lutego 2002 r., w sprawie o sygn. III CZP 81/01, OSNC. Oznacza to, że miejscem spełnienia świadczenia pieniężnego będzie siedziba banku, w którym wierzyciel ma rachunek bankowy. Tym samym zdaniem Wnioskodawcy jeśli do zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności dojdzie poza terytorium Polski transakcja taka nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jeśli spłata wierzytelności pożyczkowej dokonywana będzie na rachunek Wnioskodawcy w banku zagranicznym. Analogiczne stanowisko zajął w tej materii np. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 10 grudnia 2013 r., znak IPTPB2/436-109/13-3/KK czy też Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 9 października 2013 r., znak IPPP1/443-684/13-2/IGo. Dodatkowo należy zauważyć, że w świetle art. 1 ust. 4 pkt 2 Ustawy PCC warunkiem opodatkowania transakcji której przedmiotem są prawa majątkowe wykonywane za granicą jest to by nabywca miał miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ponieważ Wnioskodawca jest oddziałem banku z siedzibą w Luksemburgu jako taki nie posiada siedziby na terytorium Polski.

Jeśli natomiast spłata wierzytelności wynikających z umów pożyczek w polskich złotych dokonywana będzie na rachunek Wnioskodawcy w banku polskim (znajdujący się w Polsce) - umowa taka będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Należy bowiem uznać, że w takim wypadku miejscem wykonywania prawa majątkowego będzie Polska i zastosowanie znajdzie zasada przewidziana w art. 1 ust. 4 pkt 1 Ustawy PCC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa sprzedaży podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, np. prawo majątkowe podlega wykonywaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostaje zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Umowa sprzedaży będzie również podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli prawo majątkowe będące przedmiotem sprzedaży w chwili jej zawarcia podlega wykonywaniu za granicą oraz nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest oddziałem banku I. (Europe) S.A. z siedzibą w Luksemburgu. Obecnie rozważa dokonanie zakupu wierzytelności pożyczkowych od banków zagranicznych i krajowych. Mogą to być zarówno wierzytelności przysługujące wobec podmiotów (pożyczkobiorców) zagranicznych jak i podmiotów posiadających siedzibę na terytorium Polski. Pożyczki z których wynikałyby opisane wyżej wierzytelności udzielane byłyby zarówno w walucie obcej jak i w polskich złotych. Wnioskodawca prowadzi rachunki dla wpłat walutowych w oddziałach banków zagranicznych we Frankfurcie i w Nowym Jorku. Co do zasady nabywając wierzytelność pożyczkową Wnioskodawca otrzymałby wpłaty od dłużnika na swój rachunek bankowy – dla wpłat w PLN – na rachunek prowadzony w banku polskim w Polsce – dla wpłat w USD na rachunek prowadzony przez bank zagraniczny w Nowym Jorku, dla wpłat w EUR – na rachunek prowadzony przez bank zagraniczny we Frankfurcie. W praktyce Wnioskodawca nie może wykluczyć sytuacji, w której ze względów biznesowych dłużnicy nie byliby informowani o zmianie wierzyciela. W takiej sytuacji dłużnicy kontynuowaliby spłatę zobowiązań pożyczkowych na rachunek zbywcy wierzytelności skąd następnie zbywca wierzytelności, zgodnie z umową zawartą z Wnioskodawcą, dokonywałby przelewu środków na rachunki bankowe Wnioskodawcy – ponownie zlokalizowane albo za granicą (dla wpłat walutowych) albo w Polsce. Ponieważ zdaniem Wnioskodawcy pojęcie miejsca wykonania prawa majątkowego należy interpretować w kontekście przepisów kodeksu cywilnego dotyczących miejsca świadczenia (art. 454 k.c.) oraz biorąc pod uwagę orzecznictwo sądowe w tej materii (w tym w szczególności uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2002 r., w sprawie o sygn. III CZP 81/01, OSNC) Wnioskodawca przyjmuje, że w chwili sprzedaży wierzytelności kredytowych miejscem wykonywania prawa majątkowego będzie:

• W odniesieniu do kredytów udzielonych w PLN – Polska (z uwagi na fakt, iż świadczenia pieniężne spełniane będą na rachunek w banku polskim)
  

• W odniesieniu do kredytów udzielonych w EUR i USD – zagranica – tj. odpowiednio Frankfurt i Nowy Jork (z uwagi na fakt, iż świadczenia pieniężne spełniane będą na rachunki Wnioskodawcy prowadzone za granicą).
  
  

Wnioskodawca zakłada, że do zawarcia umów sprzedaży wierzytelności doszłoby za granicą (umowa podpisana byłaby przez osobę upoważnioną do reprezentowania Wnioskodawcy poza terytorium Polski).

Przyjmując za Wnioskodawcą, że prawa majątkowe będące przedmiotem umowy sprzedaży wierzytelności w odniesieniu do kredytów udzielonych w PLN będą wykonywane w Polsce, powyższa czynność będzie podlegała opodatkowaniu zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast jak wskazał Wnioskodawca w odniesieniu do kredytów udzielonych w EUR i USD prawa majątkowe będą wykonywane za granicą i umowa zostanie zawarta za granicą, należy stwierdzić, że powyższa umowa nie będzie podlegała opodatkowaniu na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji należy stwierdzić, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą indywidualnych spraw i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52  §  3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54  §  1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.