INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 14 listopada 2013 r. (data wpływu 18 listopada 2013 r.) uzupełniony pismem z dnia 23 stycznia 2014 r. (data nadania 23 stycznia 2014 r., data wpływu 24 stycznia 2014 r.) na wezwanie Nr IPPP1/443-1176/13-2/AS; IPPB2/436-614/13-2/LS z dnia 14 stycznia 2014 r. (data nadania 14 stycznia 2014 r., data doręczenia 20 stycznia 2014 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki jest:

• prawidłowe – w sytuacji gdy umowy pożyczek zostały zawarte z oddziałem, środki finansowe znajdowały się na terytorium Polski oraz umowy zostały zawarte na terytorium Polski,

• nieprawidłowe – w pozostałej części.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 18 listopada 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

X. S.A. z uwagi na utrudnienia w pozyskaniu pożyczek w bankach na bieżącą działalność gospodarczą, spowodowane trudną sytuacją ekonomiczno-finansową, zaczął korzystać z pożyczek udzielanych przez spółkę siostrę z siedzibą w jednym z państw Unii Europejskiej. Umowy pożyczek były zawierane za granicą oraz środki finansowe znajdowały się w momencie zawarcia umów pożyczek za granicą. W sumie od listopada 2011 r. do 2013 r. spółka siostra udzieliła spółce X. S.A. kilkunastu pożyczek. W szczególności w trzech przypadkach nastąpiła kapitalizacja odsetek. Jak już wskazano wcześniej, spółka siostra, z uwagi na trudną sytuację ekonomiczno-finansową X. S.A założyła w perspektywie, iż pożyczki będą udzielane aż do momentu poprawy kondycji finansowej przez Spółkę.

Ponadto spółka siostra prowadzi na terytorium RP Polskiej działalność poprzez utworzony oddział, który również udzielił spółce M. kilku pożyczek w 2013 r. W przypadku pożyczek zawartych z odziałem, środki finansowe znajdowały się na terytorium RP Polskiej oraz umowy zostały zawarte na terytorium Polski.

Pożyczki były udzielone z własnych środków spółki siostry oraz oddziału zgromadzonych w celu udzielenia pożyczek firmie M.

Powyższe działania spółki siostry jak również jej oddziału można porównać do czynności pożyczki, udzielanej przez instytucję finansową, zwolnionej od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT.

Pismem z dnia 24 stycznia 2014 r. nr IPPP1/443-1176/13-2/AS; IPPB2/436-614/13-2/LS wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

• w zakresie podatku od towarów i usług poprzez:
  
  

1. sformułowanie pytania w kontekście przedstawionego zdarzenia przyszłego i własnego stanowiska w sprawie;
2. doprecyzowanie przedstawionego zdarzenia przyszłego o informację: czy pożyczki opisane we wniosku były udzielane Wnioskodawcy za wynagrodzeniem (w formie odsetek bądź innym), czy też nieodpłatnie.
   
   

– w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych poprzez:

1. zadanie pytania podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w kontekście przedstawionego stanu faktycznego i własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego.
   
   

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 20 stycznia 2014 r. Pismem z dnia 23 stycznia 2014 r. (data nadania 23 stycznia 2014 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w wyznaczonym terminie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

1. Czy pożyczki udzielone i które będą udzielane przez spółkę siostrę oraz jej oddział w Polsce są usługami finansowymi zwolnionymi z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy...
2. Czy pożyczki udzielone i które będą udzielane przez spółkę siostrę oraz jej oddział w Polsce nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy PCC...
   
   

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług w dniu 10 lutego 2014 r. została wydana interpretacja indywidualna Nr IPPP1/443-1176/13-4/AS.

Zdaniem Wnioskodawcy, spółka siostra jak również jej oddział w Polsce świadczyły i będą świadczyły na rzecz Spółki usługi finansowe zwolnione z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT.

Powyższe twierdzenie wynika z art. 15, art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT oraz z tytułu III Podatnicy Dyrektywy 112/2006 Unii Europejskiej.

Powołany art. 15 ustawy VAT oraz art. 9 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zgodne są co do tego, że podatnikiem VAT jest każda osoba prowadząca samodzielnie działalność gospodarczą. Natomiast działalność gospodarcza obejmuje wszelaką działalność producentów, handlowców lub usługodawców w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z zaprezentowanych przepisów wynika, że podatnikiem jest każdy kto prowadzi działalność gospodarczą z zakresu różnego rodzaju usług w tym również finansowych, w naszym przypadku również pożyczek. Powyższe oznacza, również to, że jeżeli jest się podatnikiem z zakresu VAT z powodu świadczenia usług, np. budowlanych to jest się nim dalej również w przypadku świadczenia usług finansowych jeżeli udziela się ich z środków finansowych będących w dyspozycji działalności gospodarczej.

Na powyższe twierdzenie należy przytoczyć wyrok z 13 czerwca 2013 r. Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej sprawa Kostov sygn. C-62/12. Z cytowanego wyroku wynika, że osoba która jest już podatnikiem podatku VAT to jest nim również względem każdej innej aktywności gospodarczej wykonywanej nawet w sposób okazjonalny.

Usługi finansowe, w tym również pożyczek, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT są zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT. Z brzmienia cytowanego przepisu wynika, że usługę finansową może świadczyć każda osoba niekoniecznie z sektora finansowego. Potwierdza to również brzmienie art. 5 ust 2 ustawy VAT, z którego wynika. że świadczenie usług podlega opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostaną wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych prawem. W przypadku Mostostal Warszawa S.A., jak również spółka siostra, oddział nie posiadają w KRS, jak i w statusie zapisu, że świadczą usługi finansowe. Nie zmienia to faktu, że za cytowanym przepisem, niezależnie od braku zachowania formalności, świadczą usługi finansowe z zakresu VAT. W przypadku pożyczek udzielonych przez spółkę siostrę Wnioskodawca występuje jako importer sług finansowych zwolnionych od VAT, natomiast od pożyczek udzielonych przez odział w Polsce jako nabywca usług finansowych.

Na potwierdzenie stanowiska, że w opisanym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym mamy do czynienia ze świadczeniem usług finansowych, można przytoczyć art. 90 ust 6 ustawy VAT, z którego wynika, że nawet sporadyczna usługa pozostaje dalej usługą finansową.

Zdaniem Wnioskodawcy na podstawie przytoczonych argumentów przedmiotowe pożyczki udzielone i które będą udzielane przez spółkę siostrę (import usług dla Wnioskodawcy) oraz jej oddział w Polsce zaliczane są do usług finansowych objętych podatkiem VAT, jednakże na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT zwolnionych od podatku VAT.

Skoro wymienione usługi udzielania pożyczek zaliczone są do usług finansowych zwolnionych z VAT to według art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. nr 86, poz. 959 ze zm.) nie podlegają podatkowi PCC.

Należy zaznaczyć, iż w przypadku kapitalizacji odsetek w opisanym stanie faktycznym i prawnym nie wystąpi podatek PCC na podstawie art. 1 pkt 2 ustawy PCC (zmiany umowy) bowiem dalej znajduje zastosowanie cytowany art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy PCC.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy usługi udzielania pożyczek przez spółkę siostrę (import dla Wnioskodawcy) oraz jej oddział są usługami zwolnionymi od podatku VAT, wobec czego na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy PCC nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w sytuacji gdy umowy pożyczek zostały zawarte z oddziałem, środki finansowe znajdowały się na terytorium Polski oraz umowy zostały zawarte na terytorium Polski, uznaje się za prawidłowe, natomiast w pozostałej części za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie podlegała również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Należy wskazać iż w ustawie przewidziano sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • (uchylone),
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
     
     

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z powyższym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa czynność podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie umowy pożyczki podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego wynika, że X. S.A. z uwagi na utrudnienia w pozyskaniu pożyczek w bankach na bieżącą działalność gospodarczą, spowodowane trudną sytuacją ekonomiczno-finansową, zaczął korzystać z pożyczek udzielanych przez spółkę siostrę z siedzibą w jednym z państw Unii Europejskiej. Umowy pożyczek były zawierane za granicą oraz środki finansowe znajdowały się w momencie zawarcia umów pożyczek za granicą. W sumie od listopada 2011 r. do 2013 r. spółka siostra udzieliła spółce X. . S.A. kilkunastu pożyczek. W szczególności w trzech przypadkach nastąpiła kapitalizacja odsetek. Jak już wskazano wcześniej, spółka siostra, z uwagi na trudną sytuację ekonomiczno-finansową X. S.A założyła w perspektywie, iż pożyczki będą udzielane aż do momentu poprawy kondycji finansowej przez Spółkę. Ponadto spółka siostra prowadzi na terytorium RP Polskiej działalność poprzez utworzony oddział, który również udzielił spółce M. kilku pożyczek w 2013 r. W przypadku pożyczek zawartych z odziałem, środki finansowe znajdowały się na terytorium RP Polskiej oraz umowy zostały zawarte na terytorium Polski. Pożyczki były udzielone z własnych środków spółki siostry oraz oddziału zgromadzonych w celu udzielenia pożyczek firmie M. Powyższe działania spółki siostry jak również jej oddziału można porównać do czynności pożyczki, udzielanej przez instytucję finansową, zwolnionej od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT.

W interpretacji indywidualnej z dnia 10 lutego 2014 r. Nr IPPP1/443-1176/13-4/AS dotyczącej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, że „Z uwagi na treść powołanych przepisów prawa oraz opis zdarzenia przyszłego zawartego we wniosku należy stwierdzić, że czynność udzielenia pożyczek pieniężnych nabywana przez Wnioskodawcę bezpośrednio od podmiotu zagranicznego, jak i od oddziału w Polsce, stanowi usługę finansową, podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT i korzystającą ze zwolnienia, na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.”

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy umowy pożyczek zostały zawarte z oddziałem, środki finansowe znajdowały się na terytorium Polski oraz umowy zostały zawarte na terytorium Polski, umowa pożyczki będzie podlegała opodatkowaniu na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Ponadto, skoro powyższa czynność będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w analizowanej sytuacji znajdzie zastosowanie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast w sytuacji gdy umowy pożyczek udzielane przez spółkę siostrę były zawierane za granicą oraz środki finansowe znajdowały się w momencie zawarcia umów pożyczek za granicą, wówczas powyższa czynność co do zasady nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ww. ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto organ podatkowy wskazuje, że jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różnić się od stanu faktycznego, który wystąpi w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.