INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 14 listopada 2013 r. (data wpływu 18 listopada 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 23 stycznia 2014 r. (data wpływu 24 stycznia 2014 r.) w odpowiedzi na wezwanie organu z dnia 14 stycznia 2014 r. (skutecznie doręczone 20 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania nabywanych przez Spółkę usług pożyczki za czynność zwolnioną z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 listopada 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania nabywanych przez Spółkę usług pożyczki za czynność zwolnioną z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 23 stycznia 2014 r. (data wpływu 24 stycznia 2014 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie organu z dnia 14 stycznia 2014 r. (skutecznie doręczone 20 stycznia 2014 r.)

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

M. S.A. z uwagi na utrudnienia w pozyskaniu pożyczek w bankach na bieżącą działalność gospodarczą, spowodowane trudną sytuacją ekonomiczno-finansową, zaczął korzystać z pożyczek udzielanych przez spółkę siostrę z siedzibą w jednym z państw Unii Europejskiej. Umowy pożyczek były zawierane za granicą oraz środki finansowe znajdowały się w momencie zawarcia umów pożyczek za granicą. W sumie od listopada 2011 r. do 2013 r. spółka siostra udzieliła spółce M. S.A. kilkunastu pożyczek. W szczególności w trzech przypadkach nastąpiła kapitalizacja odsetek. Jak już wskazano wcześniej, spółka siostra, z uwagi na trudną sytuację ekonomiczno-finansową M. S.A założyła w perspektywie, iż pożyczki będą udzielane aż do momentu poprawy kondycji finansowej przez Spółkę.

Ponadto spółka siostra prowadzi na terytorium RP Polskiej działalność poprzez utworzony oddział, który również udzielił spółce M. kilku pożyczek w 2013 r. W przypadku pożyczek zawartych z odziałem, środki finansowe znajdowały się na terytorium RP Polskiej oraz umowy zostały zawarte na terytorium Polski.

Pożyczki były udzielone z własnych środków spółki siostry oraz oddziału zgromadzonych w celu udzielenia pożyczek firmie M.

Powyższe działania spółki siostry jak również jej oddziału można porównać do czynności pożyczki, udzielanej przez instytucję finansową, zwolnionej od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT.

Ponadto w uzupełnieniu do wniosku, Spółka wskazała, że opisane pożyczki są udzielane za wynagrodzeniem odsetkowym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

(pytanie zostało sformułowane w uzupełnieniu do wniosku).

Czy pożyczki udzielone i które będą udzielane przez spółkę siostrę oraz jej oddział w Polsce są usługami finansowymi zwolnionymi z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy...

Zdaniem Wnioskodawcy, spółka siostra jak również jej oddział w Polsce świadczyły i będą świadczyły na rzecz Spółki usługi finansowe zwolnione z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT.

Powyższe twierdzenie wynika z art. 15, art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT oraz z tytułu III Podatnicy Dyrektywy 112/2006 Unii Europejskiej.

Powołany art. 15 ustawy VAT oraz art. 9 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zgodne są co do tego, że podatnikiem VAT jest każda osoba prowadząca samodzielnie działalność gospodarczą. Natomiast działalność gospodarcza obejmuje wszelaką działalność producentów, handlowców lub usługodawców w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z zaprezentowanych przepisów wynika, że podatnikiem jest każdy kto prowadzi działalność gospodarczą z zakresu różnego rodzaju usług w tym również finansowych, w naszym przypadku również pożyczek. Powyższe oznacza, również to, że jeżeli jest się podatnikiem z zakresu VAT z powodu świadczenia usług, np. budowlanych to jest się nim dalej również w przypadku świadczenia usług finansowych jeżeli udziela się ich z środków finansowych będących w dyspozycji działalności gospodarczej.

Na powyższe twierdzenie należy przytoczyć wyrok z 13 czerwca 2013 r. Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej sprawa Kostov sygn. C-62/12. Z cytowanego wyroku wynika, że osoba która jest już podatnikiem podatku VAT to jest nim również względem każdej innej aktywności gospodarczej wykonywanej nawet w sposób okazjonalny.

Usługi finansowe, w tym również pożyczek, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT są zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT. Z brzmienia cytowanego przepisu wynika, że usługę finansową może świadczyć każda osoba niekoniecznie z sektora finansowego. Potwierdza to również brzmienie art. 5 ust 2 ustawy VAT, z którego wynika. że świadczenie usług podlega opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostaną wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych prawem. W przypadku M. S.A., jak również spółka siostra, oddział nie posiadają w KRS, jak i w statusie zapisu, że świadczą usługi finansowe. Nie zmienia to faktu, że za cytowanym przepisem, niezależnie od braku zachowania formalności, świadczą usługi finansowe z zakresu VAT. W przypadku pożyczek udzielonych przez spółkę siostrę Wnioskodawca występuje jako importer sług finansowych zwolnionych od VAT, natomiast od pożyczek udzielonych przez odział w Polsce jako nabywca usług finansowych.

Na potwierdzenie stanowiska, że w opisanym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym mamy do czynienia ze świadczeniem usług finansowych, można przytoczyć art. 90 ust 6 ustawy VAT, z którego wynika, że nawet sporadyczna usługa pozostaje dalej usługą finansową.

Zdaniem Wnioskodawcy na podstawie przytoczonych argumentów przedmiotowe pożyczki udzielone i które będą udzielane przez spółkę siostrę (import usług dla Wnioskodawcy) oraz jej oddział w Polsce zaliczane są do usług finansowych objętych podatkiem VAT, jednakże na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT zwolnionych od podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz art. 8 ww. ustawy. I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Natomiast na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
   
   

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Z przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca z uwagi na utrudnienia w pozyskaniu pożyczek w bankach, spowodowane trudną sytuacją ekonomiczno-finansową korzysta z pożyczek udzielanych ze środków własnych spółki siostry mającej siedzibę w jednym z państw Unii Europejskiej, a także ze środków oddziału spółki siostry znajdującego się na terytorium RP. Pożyczki udzielane są Wnioskodawcy za wynagrodzeniem odsetkowym.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą uznania czynności udzielania pożyczek za usługę finansową i możliwości zastosowania zwolnienia z podatku dla tej usługi, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Zatem udzielanie pożyczki spełnia przesłanki do uznania tej czynności za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i tym samym czynności podlegającej opodatkowaniu VAT.

Należy zauważyć, że zgodnie z cyt. wcześniej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zatem, istotnym jest ustalenie miejsca świadczenia usługi, które zarazem jest miejscem jej opodatkowania. Opodatkowaniu podatkiem VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegają jedynie te usługi, których miejscem świadczenia jest terytorium Polski.

W sytuacji świadczenia usług na przez podmiot zagraniczny, miejsce świadczenia usługi należy ustalić na podstawie przepisów zawartych w Dziale V, Rozdział 3 ustawy.

Co do zasady, zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i2 oraz art. 28n.

Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
2. usługobiorcą jest:
   • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
   • w pozostałych przypadkach – podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.
     
     

W myśl art. 17 ust. 1a ustawy przepisy ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 2 stosuje się również, w przypadku gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów, jeżeli usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach.

Z wniosku wynika, że w rozpatrywanej sprawie Wnioskodawca nabywa i będzie nabywał usługi finansowe bezpośrednio od spółki zagranicznej z jej własnych środków, a także od oddziału spółki zagranicznej, utworzonego na terytorium Polski.

W konsekwencji w pierwszym przypadku Wnioskodawca obowiązany jest jako nabywca usługi rozpoznać import usług, stosownie do cyt. wyżej art. 28b w zw. z art. 17 ust. 1 i ust. 1a ustawy. Natomiast w drugim przypadku Wnioskodawca będzie nabywcą usługi, świadczonej na terytorium Polski.

Zatem w obu przypadkach usługa udzielania pożyczek będzie podlegać opodatkowaniu na terytorium Polski wg przepisów obowiązujących w Polsce.

Co do zasady, na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Natomiast zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku, a także zwolnień od podatku VAT.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwolnione są od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 13 cyt. ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37–41 ustawy, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej.

Zgodnie z zapisem art. 43 ust. 15 ww. ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.
   
   

Z uwagi na treść powołanych przepisów prawa oraz opis zdarzenia przyszłego zawartego we wniosku należy stwierdzić, że czynność udzielenia pożyczek pieniężnych nabywana przez Wnioskodawcę bezpośrednio od podmiotu zagranicznego, jak i od oddziału w Polsce, stanowi usługę finansową, podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT i korzystającą ze zwolnienia, na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług, w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.