2013.11.28 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP1/443-476/13-8/HW
z 28 listopada 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Diecezji, reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 29 maja 2013 r. (data wpływu 3 czerwca 2013 r.), uzupełnionym pismami: z dnia 20 sierpnia 2013 r. (data wpływu 26 sierpnia 2013 r.) oraz z dnia 7 listopada 2013 r. (data wpływu 13 listopada 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług pomocy społecznej świadczonych w związku z prowadzeniem domu pomocy społecznej - jest:

nieprawidłowe w części dotyczącej opodatkowania dotacji otrzymywanej na pokrycie kosztów działalności domu pomocy społecznej,
prawidłowe w części dotyczącej opodatkowania usług pomocy społecznej, za które odpłatność ponosi mieszkaniec domu opieki społecznej.

UZASADNIENIE

W dniu 3 czerwca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług pomocy społecznej świadczonych w związku z prowadzeniem domu pomocy społecznej. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismami z dnia 20 sierpnia 2013 r. oraz z dnia 7 listopada 2013 r. o doprecyzowanie opisu sprawy oraz o opłatę.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Gmina zawarła z Diecezją reprezentowaną przez jej jednostkę Centrum (dalej: Wnioskodawca) umowę, na podstawie której zleciła Diecezji realizację zadania z zakresu pomocy społecznej, polegającego na prowadzeniu domu pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku (…) (dalej: Dom, DPS). Do Domu kierowane są osoby w podeszłym wieku, niemogące przebywać we własnym środowisku, wymagające całodobowej opieki.

Na realizację zadania Gmina przekazała Wnioskodawcy określoną dotację. Środki finansowe pochodzące z dotacji są przeznaczane wyłącznie na pokrycie kosztów działalności Domu związanych z utrzymaniem mieszkańców Domu. Ponadto Wnioskodawca zobowiązał się do wykorzystania przekazanych środków finansowych zgodnie z celem, na jaki je uzyskał i na warunkach określonych umową.

W związku z treścią przepisu art. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2013, poz. 182) pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Organy administracji rządowej i samorządowej mogą zlecać realizację zadania z zakresu pomocy społecznej, udzielając dotacji na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania organizacjom pozarządowym, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 tej ustawy, prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej, zwanych dalej „podmiotami uprawnionymi”.

W związku z tym na mocy umowy z dnia 31 grudnia 2008 r. zawartej pomiędzy Gminą a Wnioskodawcą - Wnioskodawca zobowiązał się do realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej polegającego na prowadzeniu domu pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku (…).

Mając na uwadze powyższe, prowadzenie ww. placówek mieści się w pojęciu „pomocy społecznej” i podlega regulacjom ustawy o pomocy społecznej.

Ponadto zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła (…) (Dz.U. z 1994 r. Nr 73, poz. 323 ze zm.), Kościół i jego osoby prawne prowadzą własną działalność charytatywno-opiekuńczą, tak więc prowadzenie domu pomocy społecznej mieści się w kategoriach działalności „statutowej” Kościoła jego osób prawnych.

Prowadzącym placówkę jest podmiot prawa prywatnego posiadający osobowość prawną - Diecezja będąca jednostką organizacyjną Kościoła, co wynika z § 3 ust. 1 Zasadniczego Prawa Wewnętrznego Kościoła (…) z dnia 26 października 1996 r. ze zm.

Osobowość prawna Diecezji wynika z treści przepisu art. 7 w związku z art. 46 (i załącznikiem) powołanej ustawy o stosunku Państwa do Kościoła (…). Na mocy ww. przepisów co do zasady osobowość prawną posiada Kościół jako całość oraz jego jednostki organizacyjne, jakimi są diecezje, parafie i diakonaty (art. 7 ust. 1 ustawy), a także inne jednostki organizacyjne Kościoła, pod warunkiem, że uzyskały osobowość prawną w drodze rozporządzenia Ministra (Szefa Urzędu Rady Ministrów) na wniosek Konsystorza (art. 7 ust. 2 ustawy). W dniu wejścia w życie ww. ustawy osobowość prawną posiadało szereg jednostek organizacyjnych, których wykaz stanowi załącznik do tej ustawy (por. art. 46), wśród których znajduje się także Diecezja.

Wojewoda wydał zezwolenie na prowadzenie Domu Pomocy Społecznej. Dom ten jest także wpisany do wojewódzkiego rejestru domów pomocy społecznej.

Zasady odpłatności za pobyt mieszkańca w DPS.

Zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej oraz treścią ww. umowy z Gminą, pobyt w Domu jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca według zasad określonych w obowiązujących przepisach.

Ogłoszenie Prezydenta o wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca stanowi następnie podstawę do ustalenia odpłatności za pobyt konkretnego mieszkańca w Domu od następnego miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym zostało opublikowane. Do tego czasu odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej ustala się na podstawie ogłoszenia z roku poprzedniego.

Wysokość miesięcznej odpłatności za pobyt w Domu ustala dla każdego mieszkańca w drodze decyzji administracyjnej, Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej lub inna upoważniona przez Prezydenta osoba. Decyzja ta wydawana jest na podstawie przepisów ustawy o pomocy społecznej, przepisów ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz w związku z ww. zarządzeniem Prezydenta. Decyzja ta ustala obowiązek ponoszenia opłaty za pobyt w Domu przez konkretną osobę w wysokości 70% swojego dochodu, zgodnie z art. 61 ustawy o pomocy społecznej, jednak nie wyższą niż wysokość średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca w DPS (koszt ten ustalony jest zarządzeniem Prezydenta Miasta).

Nakładając obowiązek ponoszenia opłat za pobyt w DPS, Dyrektor MOPS zobowiązany jest wziąć pod uwagę wysokość dochodu danej osoby, bowiem zgodnie z przepisem art. 61 ustawy o pomocy społecznej, na mieszkańcu Domu ciąży obowiązek wnoszenia opłat za pobyt w DPS do wysokości 70% swojego dochodu. Należy zatem każdorazowo ustalić, czy 70% dochodu danego mieszkańca pokrywa (ustaloną zgodnie z powyższymi zasadami) opłatę za pobyt. Jeśli tak nie jest, w toku postępowania przeprowadza się dalszą analizę stanu faktycznego poprzez ustalenie podmiotów zobowiązanych do uiszczenia powstałej różnicy pomiędzy średnim miesięcznym kosztem utrzymania, a opłatą wnoszoną przez mieszkańca. Zgodnie z art. 61 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, gdy 70% dochodu mieszkańca nie pokrywa całości opłaty, pozostałą jej część wnoszą:

w pierwszej kolejności członkowie rodziny (małżonek, zstępni przed wstępnymi) - zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej;
lub ostatecznie gmina, z której została skierowana osoba do Domu - w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez mieszkańca i rodzinę (lub samego mieszkańca, gdy rodzina nie jest zobowiązana).

Dopłaty te noszą charakter zwolnienia z długu danego mieszkańca.

Należy mieć wobec tego na uwadze, że osoby i gmina określone powyżej nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec Domu ponosi pełną odpłatność.

Co więcej, za pisemną zgodą mieszkańca, opłata, którą obowiązany jest uiścić, może być potrącona i odprowadzona na konto bankowe Domu przez organ emerytalno-rentowy (ZUS, KRUS - w przypadku otrzymywania emerytury lub renty) lub zasiłku stałego przyznanego mieszkańcowi przez ośrodek pomocy społecznej. Nie stanowi to żadnego świadczenia ZUS, KRUS względem Wnioskodawcy, a jest jedynie pośrednim przekazaniem należnej opłaty od mieszkańca dla Wnioskodawcy przez ten organ.

Jednakże na mocy odrębnych przepisów organ emerytalno-rentowy może potrącić jedynie 65% wysokości świadczenia. W konsekwencji zdarzają się dwojakie sytuacje:

65% wysokości świadczenia, które przekazuje Wnioskodawcy organ emerytalno-rentowy na poczet odpłatności mieszkańca, przewyższa ustaloną w drodze decyzji administracyjnej przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej opłatę za pobyt mieszkańca, przez co Wnioskodawca zwraca mieszkańcowi powstałą w ten sposób nadwyżkę;
65% wysokości świadczenia, które przekazuje Wnioskodawcy organ emerytalno-rentowy na poczet odpłatności mieszkańca, nie pokrywa ustalonej w drodze decyzji administracyjnej przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej opłaty za pobyt mieszkańca, przez co brakującą część mieszkaniec wnosi w formie gotówkowej. Miesięczna opłata ponoszona jest przez mieszkańca w związku z pobytem w Domu i stanowi dochód Wnioskodawcy, który przeznaczony jest wyłącznie na cele związane z realizacją umowy z Gminą (a więc na zadania z zakresu pomocy społecznej).

A zatem - reasumując - obowiązek poniesienia opłaty za pobyt mieszkańca w DPS każdorazowo wynika z treści decyzji administracyjnej, wydawanej przez Dyrektora MOPS, przy czym opłatę tę ustala się w oparciu o średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca ustalony w drodze zarządzenia Prezydenta na dany rok. W treści tej decyzji bierze się pod uwagę wysokość dochodu osiąganego przez danego mieszkańca i wylicza 70% jego wysokości. W przypadku, w którym 70% dochodu mieszkańca nie pokrywa ustalonej opłaty za pobyt w DPS, Dyrektor MOPS nalicza odpłatność na małżonka, zstępnych przed wstępnymi tudzież na gminę, z której została skierowana osoba do Domu.

Pismem z dnia 20 sierpnia 2013 r. Wnioskodawca poinformował, że Zainteresowanym w niniejszej sprawie jest Diecezja, która posiada osobowość prawną i jest organem prowadzącym placówki opiekuńczo-wychowawcze, o których mowa w opisie stanu faktycznego przedstawionym we wniosku. Jednocześnie Diecezja wyjaśniła, że Centrum jest wyłącznie w pełni wewnętrzną jednostką pomocniczą Diecezji i posługuje się jej (tj. Kościoła) osobowością. Jednostka ta została powołana celem wykonywania niektórych zadań Diecezji.

Ponadto, Wnioskodawca poinformował, że:

Diecezja jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT,
Centrum jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT z tytułu prowadzenia działalności opodatkowanej VAT (np. najem),
usługi będące przedmiotem zapytania są świadczone przez Diecezję przy pomocy jednostki wewnętrznej („wyodrębnionego działu”, tj. jednostki pomocniczej) - Centrum, która to jednostka nie posiada odrębnej osobowości prawnej, bowiem korzysta z osobowości prawnej Diecezji,
Na zasadzie partnerstwa publiczno-prywatnego Miasto zleciło Wnioskodawcy realizację zadania z zakresu pomocy społecznej, do którego jest zobowiązane zgodnie z ustawą samorządową regulującą funkcjonowanie tej jednostki samorządu terytorialnego oraz na podstawie przepisów ustawy o pomocy społecznej. Na realizację tego zadania Miasto ex lege (z mocy samej ustawy) zobowiązane jest do przekazania środków.
Art. 25 ustawy o pomocy społecznej:
1. Organy administracji rządowej i samorządowej, zwane dalej „organami”, „mogą zlecać realizację zadania z zakresu pomocy społecznej, udzielając dotacji na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania organizacjom pozarządowym, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 tej ustawy, prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej, zwanych dalej „podmiotami uprawnionymi”.
2. Zlecanie realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej nie może obejmować:
  1. ustalania uprawnień do świadczeń, w tym przeprowadzania rodzinnych wywiadów środowiskowych;
  2. opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne;
  3. wypłaty świadczeń pieniężnych.
3. (uchylony).
4. Zlecenie realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej odbywa się po uprzednim przeprowadzeniu konkursu ofert.
5. Do zlecania zadań, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie”.
Zgodnie z zawartą umową pomiędzy Gminą a Wnioskodawcą coroczna dotacja na realizację zadania polegającego na prowadzeniu domu pomocy społecznej przekazywana jest transzami „w celu sfinansowania wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę w związku z realizacją zadania” (tj. prowadzenia domu opieki społecznej) - § 3 ust. 4 Umowy z Gminą. A zatem przedmiotowa dotacja stanowi pokrycie kosztów funkcjonowania placówki na: wynagrodzenia pracowników; wyżywienie, leki i artykuły sanitarne; energię elektryczną, gazową, cieplną oraz wodę; materiały i wyposażenie; usługi materialne i niematerialne; inne wydatki bieżące (§ 9 umowy). Wnioskodawca zobowiązał się wykorzystać przyznaną dotację zgodnie z celem.
Wnioskodawca podkreślił, że tak jak wskazano w treści zapytania, podstawą prawną opłat za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej prowadzonym przez Wnioskodawcę są przepisy ustawy o pomocy społecznej oraz pośrednio umowa Wnioskodawcy z Gminą, w której w § 6 wskazano: „Pobyt w Domu jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca według zasad określonych w obowiązujących przepisach (...) Miesięczna opłata ponoszona przez mieszkańca w związku z pobytem w domu stanowi dochód Zleceniobiorcy i przeznaczona będzie wyłącznie na cele związane z realizacją Umowy”. Mieszkańcy Domu kierowani są do placówki przez Gminę (lub jej jednostki), na których Prezydent lub upoważniona osoba nakłada obowiązek uiszczania opłaty (za pobyt w Domu) w drodze decyzji administracyjnej. Zatem, Wnioskodawca nie zawiera odrębnych umów cywilnoprawnych z mieszkańcami. Wnioskodawca przytoczył treść przepisu ustawy o pomocy społecznej:

„ Art. 59.
1. Decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwej dla tej osoby w dniu jej kierowania do domu pomocy społecznej.
2. Decyzję o umieszczeniu w domu pomocy społecznej wydaje organ gminy prowadzącej dom pomocy społecznej lub starosta powiatu prowadzącego dom pomocy społecznej. W przypadku regionalnych domów pomocy społecznej decyzję wydaje marszałek województwa, z zastrzeżeniem ust. 5.
3. W razie niemożności umieszczenia w domu pomocy społecznej z powodu braku wolnych miejsc, powiadamia się osobę o wpisaniu na listę oczekujących oraz o przewidywanym terminie oczekiwania na umieszczenie w domu pomocy społecznej.
4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się do domów pomocy społecznej prowadzonych na zlecenie organów jednostek samorządu terytorialnego.
5. W przypadku regionalnego domu pomocy społecznej finansowanego z dochodów własnych samorządu województwa decyzję o skierowaniu wydaje organ gminy, a decyzję o umieszczeniu i opłacie za pobyt wydaje marszałek województwa na podstawie art. 61 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1, przy czym art. 64 stosuje się odpowiednio.
Art. 60.
1. Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania.
2. Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca:
  1. w domu pomocy społecznej o zasięgu gminnym - ustała wójt (burmistrz, prezydent miasta) i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do dnia 31 marca każdego roku:
  2. w domu pomocy społecznej o zasięgu powiatowym ustala starosta i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do dnia 31 marca każdego roku,
  3. w regionalnym domu pomocy społecznej - ustała marszałek województwa i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do dnia 31 marca każdego roku.
3. Ogłoszenie, o którym mowa w ust. 2, stanowi podstawę do ustalenia odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej od następnego miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym zostało opublikowane. Do tego czasu odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej ustala się na podstawie ogłoszenia z roku poprzedniego.
4. W domu pomocy społecznej, który rozpoczął działalność, średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca ustala się w wysokości średniej wojewódzkiej kwoty średniego kosztu utrzymania w domach pomocy społecznej danego typu.
5. W celu ustalenia średniego miesięcznego kosztu utrzymania w domu pomocy społecznej, który nie był prowadzony przez cały rok kalendarzowy, kwotę kosztów działalności domu wynikającą z utrzymania mieszkańców z roku poprzedniego dzieli się przez liczbę miesięcy w roku przypadających po miesiącu wydania zezwolenia na prowadzenie domu.
Art. 61.
1. Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności:
  1. mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka,
  2. małżonek, zstępni przed wstępnymi,
  3. gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej
  - przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.
2. Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:
  1. mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu;
  2. małżonek, zstępni przed wstępnymi zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2:
    1. w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium;
    2. w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;
  3. gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej - w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt 1 i 2.
- 2a. Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej mogą wnosić osoby niewymienione w ust. 2.
- 2b. W przypadku, o którym mowa w ust. 2a, gmina wnosi opłatę w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2a.
- 2c. W przypadku, o którym mowa w ust. 2a, art. 103 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
1. W przypadku niewywiązywania się osób, o których mowa w ust. 2 pkt 1, 2 i 2a, z obowiązku opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej opłaty te zastępczo wnosi gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Gminie przysługuje prawo dochodzenia zwrotu poniesionych na ten cel wydatków.
2. Dochód mieszkańca domu podejmującego pracę ze wskazań terapeutyczno- rehabilitacyjnych lub uczestniczącego w warsztatach terapii zajęciowej, stanowiący podstawę naliczania opłaty, zmniejsza się o 50% kwoty otrzymywanej z tytułu wynagrodzenia za tę pracę lub o kwotę odpowiadającą wysokości kieszonkowego wypłacanego z tytułu uczestnictwa w tych warsztatach.
Art. 62.
1. Mieszkaniec domu wnosi opłatę do kasy domu lub na jego rachunek bankowy. Za jego zgodą opłata może być potrącana:
  1. z emerytury lub renty mieszkańca domu - przez właściwy organ emerytalno-rentowy, zgodnie z odrębnymi przepisami;
  2. z zasiłku stałego mieszkańca domu - przez ośrodek pomocy społecznej dokonujący wypłaty świadczenia; opłatę za pobyt ośrodek pomocy społecznej przekazuje na rachunek bankowy domu pomocy społecznej.
2. Osoby, o których mowa w art. 61 ust. 1 pkt 2 i ust. 2a, wnoszą opłatę ustaloną zgodnie z art. 61 ust. 2 pkt 2 i ust. 2c do kasy lub na rachunek bankowy gminy, z której mieszkaniec domu został skierowany; opłatę tę gmina wraz z opłatą, o której mowa w art. 61 ust. 2 pkt 3, przekazuje na rachunek bankowy właściwego domu pomocy społecznej.
3. Opłaty, o których mowa w ust. 2, przeznacza się na utrzymanie domu pomocy społecznej”.

Wnioskodawca podkreślił, że ww. opłaty są niezależne od otrzymywanej dotacji na prowadzenie domu pomocy społecznej. Zainteresowany najpierw wylicza średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w Domu zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, następnie Prezydent wydaje Zarządzenie, gdzie podaje do publicznej wiadomości taki koszt („prawnie ustala go”), a następnie po skierowaniu mieszkańca do Domu (na jego wniosek lub z urzędu) upoważniony organ wydaje decyzję o umieszczeniu w Domu i opłatach z tego tytułu (zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej).

Podkreślenia wymaga, że Wnioskodawca świadczy usługi jako pomiot prawa prywatnego w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy świadczone przez Wnioskodawcę usługi pomocy społecznej w związku z prowadzeniem domu pomocy społecznej podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, aczkolwiek korzystają ze zwolnieniu od tego podatku („stawka ZW”) zarówno w części pokrytej dotacją, jak i z tytułu częściowej odpłatności mieszkańca?

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi pomocy społecznej w związku z prowadzeniem domu pomocy społecznej podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, aczkolwiek korzystają ze zwolnienia od tego podatku („stawka ZW”) zarówno w części pokrytej dotacją, jak i z tytułu częściowej odpłatności mieszkańca.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy zaś, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a przez świadczenie usług - zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Treść art. 29 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, że podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Wobec powyższego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że jako podmiot prawa prywatnego posiadający osobowość prawną i prowadzący dom pomocy społecznej podlega regulacjom ustawy o VAT, ponieważ realizowana przez niego działalność stanowi świadczenie usług w rozumieniu tych przepisów.

Jednocześnie poprzez art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. b ustawy ustawodawca zwolnił od podatku usługi pomocy społecznej - w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej - oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez m.in. wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę: domy pomocy społecznej prowadzone przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody.

Zgodnie z art. 15 pkt 3 i 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz. 593 ze zm.), pomoc społeczna polega w szczególności na m.in. prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej oraz realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych. Ponadto na gruncie art. 7 pkt 1,6 i 9 tej ustawy, pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu ubóstwa, długotrwałej lub ciężkiej choroby, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych.

W związku z faktem, że:

usługi DPS są zgodne z usługami pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej,
Wojewoda wydał zezwolenie na prowadzenie Domu Pomocy Społecznej,
Dom ten jest wpisany do wojewódzkiego rejestru domów pomocy społecznej,

– dyspozycja przepisu art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. b została spełniona.

Wnioskodawca wskazuje, że przedmiotowe zwolnienie funkcjonuje w przepisach ustawy o VAT od początku jej obowiązywania. Do końca 2010 r. zwolnienie to odnajdowało podstawę prawną w treści przepisu art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 9 (ex 85 Usługi w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej, z wyłączeniem usług weterynaryjnych (PKWiU 85.2). A od początku roku 2011 podstawą prawną jest przepis art. 43 ust. 1 pkt 22.

W związku z tym należy stwierdzić, że usługi pomocy społecznej realizowane w Domu Pomocy Społecznej w zakresie całkowitej odpłatności (pokrytej dotacją i ewentualną dopłatą mieszkańca), jaką obowiązany jest ponieść mieszkaniec podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie korzystają ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. b ustawy o VAT.

Na potwierdzenie niniejszego wniosku przywołać można interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 27 grudnia 2012 r. (IBPP3/443-998/12/ASz): „Z wniosku wynika, że Wnioskodawca działa na podstawie ustawy o pomocy społecznej i świadczy usługi pomocy społecznej wraz z zakwaterowaniem oraz jest wpisany do rejestru domów pomocy społecznej prowadzonego przez Wojewodę. Powyższe wypełnia przesłankę do zwolnienia z podatku VAT, na podstawie cyt. wyżej art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. b ustawy o VAT”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług pomocy społecznej świadczonych w związku z prowadzeniem domu pomocy społecznej uznaje się za:

nieprawidłowe w części dotyczącej opodatkowania dotacji otrzymywanej na pokrycie kosztów działalności domu pomocy społecznej,
prawidłowe w części dotyczącej opodatkowania usług pomocy społecznej, za które odpłatność ponosi mieszkaniec domu opieki społecznej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Należy zauważyć, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - stosownie do treści art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze (art. 29 ust. 2 ustawy).

Cytowany powyżej przepis art. 29 ust. 1 ustawy, stanowi odzwierciedlenie art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), z treści którego wynika, że w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Dla określenia, czy dane dotacje są, czy nie są opodatkowane istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania. Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że w sytuacji gdy podatnik, w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotacje, subwencje), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, tego rodzaju dofinansowanie stanowi obok ceny, uzupełniający element podstawy opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia. Kryterium uznania dotacji za zwiększającą obrót stanowi zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią obrotu w rozumieniu przepisu art. 29 ust. 1 ustawy, czyli nie zwiększają podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne - na pokrycie kosztów działalności (czy też kosztów realizacji konkretnego zadania) nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Przepis art. 41 ust. 1 ustawy stanowi, że stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Należy zaznaczyć, że zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, zwalnia się od podatku usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a także dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez:

regionalne ośrodki polityki społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, ośrodki pomocy społecznej, rodzinne domy pomocy, ośrodki wsparcia i ośrodki interwencji kryzysowej,
wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę:
- domy pomocy społecznej prowadzone przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody,
- placówki opiekuńczo-wychowawcze i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze,
placówki specjalistycznego poradnictwa,
inne niż wymienione w lit. a-c placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku na podstawie zezwolenia wojewody, wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę,
specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.

Należy jednocześnie wskazać - co wielokrotnie podkreślał w orzecznictwie Trybunał Sprawiedliwości UE - że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Przepis art. 43 ust. 17 ustawy stanowi, że zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Analizując powołany wyżej przepis zauważyć należy, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku jest nie tylko spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. (usług pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej), jak również przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, będącego ściśle określonym podmiotem. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie nie ma zastosowania.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.), pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

W myśl art. 2 ust. 2 ww. ustawy - pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy, pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Przepis art. 22 pkt 3 i 4 cytowanej ustawy stanowi natomiast, że do zadań wojewody należy wydawanie i cofanie zezwoleń lub zezwoleń warunkowych na prowadzenie domów pomocy społecznej oraz wydawanie i cofanie zezwoleń na prowadzenie placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, w tym prowadzonych na podstawie przepisów o działalności gospodarczej, a także prowadzenie rejestru domów pomocy społecznej, placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, w tym prowadzonych na podstawie przepisów o działalności gospodarczej, placówek zapewniających miejsca noclegowe oraz jednostek specjalistycznego poradnictwa.

Ponadto zgodnie z art. 55 ust. 1 ww. ustawy, dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających, zwanych dalej „mieszkańcami domu”.

Na mocy art. 57 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, domy pomocy społecznej mogą prowadzić, po uzyskaniu zezwolenia wojewody:

jednostki samorządu terytorialnego;
Kościół Katolicki, inne kościoły, związki wyznaniowe oraz organizacje społeczne, fundacje i stowarzyszenia;
inne osoby prawne;
osoby fizyczne.

Zezwolenie na prowadzenie domu pomocy społecznej wydaje wojewoda właściwy ze względu na położenie domu (art. 57 ust. 2 ww. ustawy).

Z opisu sprawy wynika, że Gmina zawarła z Wnioskodawcą - zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT - reprezentowanym przez jego jednostkę pomocniczą umowę, na podstawie której zleciła Zainteresowanemu realizację zadania z zakresu pomocy społecznej, polegającego na prowadzeniu domu pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku (..). Do Domu kierowane są osoby w podeszłym wieku, nie mogące przebywać we własnym środowisku, wymagające całodobowej opieki. Na realizację zadania Gmina przekazała Wnioskodawcy określoną dotację. Środki finansowe pochodzące z dotacji są przeznaczane wyłącznie na pokrycie kosztów działalności Domu związanych z utrzymaniem mieszkańców Domu. Ponadto Wnioskodawca zobowiązał się do wykorzystania przekazanych środków finansowych zgodnie z celem, na jaki je uzyskał i na warunkach określonych umową. Na mocy umowy z dnia 31 grudnia 2008 r. zawartej pomiędzy Gminą a Wnioskodawcą - Wnioskodawca zobowiązał się do realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej polegającego na prowadzeniu domu pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku. Prowadzenie ww. placówek mieści się w pojęciu „pomocy społecznej” i podlega regulacjom ustawy o pomocy społecznej. Ponadto, zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła (…), Kościół i jego osoby prawne prowadzą własną działalność charytatywno-opiekuńczą, tak więc prowadzenie domu pomocy społecznej mieści się w kategoriach działalności „statutowej” Kościoła jego osób prawnych. Prowadzącym placówkę jest podmiot prawa prywatnego posiadający osobowość prawną - Wnioskodawca będący jednostką organizacyjną Diecezji, co wynika z 3 ust. 1 Zasadniczego Prawa Wewnętrznego Kościoła (…) z dnia 26 października 1996 r.

Wojewoda wydał zezwolenie na prowadzenie Domu Pomocy Społecznej. Dom ten jest także wpisany do wojewódzkiego rejestru domów pomocy społecznej.

Zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej oraz treścią ww. umowy z Gminą pobyt w Domu jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca według zasad określonych w obowiązujących przepisach.

Rokrocznie Prezydent ustala w formie zarządzenia i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do dnia 31 marca każdego roku - wysokość średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca w domach pomocy społecznej na obszarze jego właściwości miejscowej (w tym oczywiście dla DPS). Ogłoszenie Prezydenta o wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca stanowi następnie podstawę do ustalenia odpłatności za pobyt konkretnego mieszkańca w Domu od następnego miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym zostało opublikowane. Do tego czasu odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej ustala się na podstawie ogłoszenia z roku poprzedniego.

Wysokość miesięcznej odpłatności za pobyt w Domu ustala dla każdego mieszkańca w drodze decyzji administracyjnej Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej lub inna upoważniona przez Prezydenta osoba. Decyzja ta wydawana jest na podstawie przepisów ustawy o pomocy społecznej, przepisów ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz w związku z ww. zarządzeniem Prezydenta. Decyzja ta ustala obowiązek ponoszenia opłaty za pobyt w Domu przez konkretną osobę w wysokości 70% swojego dochodu, zgodnie z art. 61 ustawy o pomocy społecznej, jednak nie wyższą niż wysokość średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca w DPS (koszt ten ustalony jest zarządzeniem Prezydenta Miasta).

Nakładając obowiązek ponoszenia opłat za pobyt w DPS, Dyrektor MOPS zobowiązany jest wziąć pod uwagę wysokość dochodu danej osoby, bowiem zgodnie z przepisem art. 61 ustawy o pomocy społecznej, na mieszkańcu Domu ciąży obowiązek wnoszenia opłat za pobyt w DPS do wysokości 70% swojego dochodu. Należy zatem każdorazowo ustalić, czy 70% dochodu danego mieszkańca pokrywa (ustaloną zgodnie z powyższymi zasadami) opłatę za pobyt. Jeśli tak nie jest w toku postępowania przeprowadza się dalszą analizę stanu faktycznego poprzez ustalenie podmiotów zobowiązanych do uiszczenia powstałej różnicy pomiędzy średnim miesięcznym kosztem utrzymania a opłatą wnoszoną przez mieszkańca. Zgodnie z art. 61 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, gdy 70% dochodu mieszkańca nie pokrywa całości opłaty, pozostałą jej część wnoszą:

w pierwszej kolejności członkowie rodziny (małżonek, zstępni przed wstępnymi) - zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej;
lub ostatecznie gmina, z której została skierowana osoba do Domu - w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez mieszkańca i rodzinę (lub samego mieszkańca, gdy rodzina nie jest zobowiązana).

Dopłaty te noszą charakter zwolnienia z długu danego mieszkańca.

Należy mieć wobec tego na uwadze, że osoby i gmina określone powyżej nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec Domu ponosi pełną odpłatność.

Jednakże na mocy odrębnych przepisów organ emerytalno-rentowy może potrącić jedynie 65% wysokości świadczenia. W konsekwencji zdarzają się dwojakie sytuacje:

65% wysokości świadczenia, które przekazuje Wnioskodawcy organ emerytalno-rentowy na poczet odpłatności mieszkańca, przewyższa ustaloną w drodze decyzji administracyjnej przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej opłatę za pobyt mieszkańca, przez co Wnioskodawca zwraca mieszkańcowi powstałą w ten sposób nadwyżkę;
65% wysokości świadczenia, które przekazuje Wnioskodawcy organ emerytalno-rentowy na poczet odpłatności mieszkańca, nie pokrywa ustalonej w drodze decyzji administracyjnej przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej opłaty za pobyt mieszkańca, przez co brakującą część mieszkaniec wnosi w formie gotówkowej. Miesięczna opłata ponoszona jest przez mieszkańca w związku z pobytem w Domu i stanowi dochód Wnioskodawcy, który przeznaczony jest wyłącznie na cele związane z realizacją umowy z Gminą (a więc na zadania z zakresu pomocy społecznej).

A zatem - reasumując - obowiązek poniesienia opłaty za pobyt mieszkańca w DPS każdorazowo wynika z treści decyzji administracyjnej wydawanej przez Dyrektora MOPS, przy czym opłatę tę ustala się w oparciu o średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca ustalony w drodze zarządzenia Prezydenta … na dany rok. W treści tej decyzji bierze się pod uwagę wysokość dochodu osiąganego przez danego mieszkańca i wylicza 70% jego wysokości. W przypadku, w którym 70% dochodu mieszkańca nie pokrywa ustalonej opłaty za pobyt w DPS, Dyrektor MOPS nalicza odpłatność na małżonka, zstępnych przed wstępnymi tudzież na gminę, z której została skierowana osoba do Domu.

Zgodnie z zawartą umową pomiędzy Gminą a Wnioskodawcą coroczna dotacja na realizację zadania polegającego na prowadzeniu domu pomocy społecznej przekazywana jest transzami „w celu sfinansowania wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę w związku z realizacją zadania” (tj. prowadzenia domu opieki społecznej) - § 3 ust. 4 Umowy z Gminą. A zatem, przedmiotowa dotacja stanowi pokrycie kosztów funkcjonowania placówki na: wynagrodzenia pracowników; wyżywienie, leki i artykuły sanitarne; energię elektryczną, gazową, cieplną oraz wodę; materiały i wyposażenie; usługi materialne i niematerialne; inne wydatki bieżące (§ 9 umowy). Wnioskodawca zobowiązał się wykorzystać przyznaną dotację zgodnie z celem.

Wnioskodawca podkreśla, że tak jak wskazano w treści zapytania, podstawą prawną opłat za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej prowadzonym przez Wnioskodawcę są przepisy ustawy o pomocy społecznej oraz pośrednio umowa Wnioskodawcy z Gminą, której w § 6 wskazano: „Pobyt w Domu jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca według zasad określonych w obowiązujących przepisach (...) Miesięczna opłata ponoszona przez mieszkańca w związku z pobytem w domu stanowi dochód Zleceniobiorcy i przeznaczona będzie wyłącznie na cele związane z realizacją Umowy”. Mieszkańcy Domu kierowani są do placówki przez Gminę (lub jej jednostki), na których Prezydent lub upoważniona osoba nakłada obowiązek uiszczania opłaty (za pobyt w Domu) w drodze decyzji administracyjnej. Zatem, Wnioskodawca nie zawiera odrębnych umów cywilnoprawnych z mieszkańcami.

Wnioskodawca podkreśla, że ww. opłaty są niezależne od otrzymywanej dotacji na prowadzenie domu pomocy społecznej. Zainteresowany najpierw wylicza średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w Domu zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, następnie Prezydent wydaje Zarządzenie, gdzie podaje do publicznej wiadomości taki koszt („prawnie ustala go”), a następnie po skierowaniu mieszkańca do Domu (na jego wniosek lub z urzędu) upoważniony organ wydaje decyzję o umieszczeniu w Domu i opłatach z tego tytułu (zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej). Pobierane opłaty za pobyt mieszkańca w Domu stanowią obrót Wnioskodawcy i przeznaczone są wyłącznie na cele prowadzenia Domu.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że skoro - jak wskazał Wnioskodawca - otrzymana dotacja na realizację zadania polegającego na prowadzeniu domu pomocy społecznej stanowi pokrycie kosztów funkcjonowania placówki na: wynagrodzenia pracowników; wyżywienie, leki i artykuły sanitarne; energię elektryczną, gazową, cieplną oraz wodę; materiały i wyposażenie; usługi materialne i niematerialne; inne wydatki bieżące (§ 9 umowy), jak również opłaty za pobyt mieszkańca w Domu są niezależne od otrzymywanej dotacji, to oznacza, że w opisanej sytuacji występuje dotacja o charakterze zakupowym, a nie dotacja mająca na celu sfinansowanie ceny sprzedaży. W konsekwencji, w związku z prowadzeniem domu opieki społecznej w części dofinansowanej ze środków Gminy, Wnioskodawca nie otrzymuje wynagrodzenia za świadczone usługi w rozumieniu przepisów ustawy, a jedynie zwrot ponoszonych kosztów.

Zatem otrzymana przez Wnioskodawcę dotacja na realizację zadania polegającego na prowadzeniu domu pomocy społecznej nie spełnia przesłanki dotacji wynikającej z art. 29 ust. 1 ustawy i nie stanowi obrotu, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Ponadto wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą opodatkowania podatkiem od towarów i usług świadczonych przez Zainteresowanego usług pomocy społecznej, za które odpłatność ponosi mieszkaniec domu pomocy społecznej.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej podlegają opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy. Wnioskodawca prowadzi dom pomocy społecznej, do którego kierowane są osoby w podeszłym wieku, nie mogące przebywać we własnym środowisku, wymagające całodobowej opieki. Zainteresowany działa na podstawie zezwolenia wydanego przez wojewodę oraz jest podmiotem wpisanym do rejestru domów pomocy społecznej, tym samym, spełniona jest również przesłanka podmiotowa określona w art. 43 ust. 1 pkt 22 pkt b ustawy, umożliwiająca korzystanie ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Podsumowując należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi pomocy społecznej, za które odpłatność ponosi mieszkaniec Domu korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. b ustawy.

Należy zauważyć, iż stosownie do przepisu art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie sprawy. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu zacytowanego opisu stanu faktycznego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Tut. Organ pragnie bowiem podkreślić, że postępowanie w przedmiocie wydawania interpretacji indywidualnej opiera się wyłącznie na ściśle określonym stanie przedstawionym przez Wnioskodawcę, czyli takim zdarzeniu, którego wszelkie elementy istotne dla wyrażenia własnego stanowiska w zakresie i sposobie zastosowania prawa podatkowego podatnik przedstawił we wniosku. Należy zaznaczyć, że w postępowaniu w przedmiocie udzielenia pisemnej interpretacji, nie może być prowadzone postępowanie dowodowe zmierzające do jednoznacznego określenia przedstawionego zdarzenia, jak również toczyć się spór co do przedstawionego stanu faktycznego.

Ponadto, w sprawie będącej przedmiotem wniosku należy podkreślić, że analiza załączników dołączonych do wniosku nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.), zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny prawnej załączników dołączonych przez Wnioskodawcę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin