Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-219/12/TJ
z 4 marca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 26 listopada 2012 r. (data wpływu 5 grudnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 grudnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca planuje przystąpić do w pełni zautomatyzowanego systemu kompleksowego zarządzania płynnością finansową, oferowanego w ramach grupy kapitałowej, do której należy, a zorganizowanego przez MF. z siedzibą w Wielkiej Brytanii. Z powyższego systemu zarządzania płynnością finansową korzystają już inne polskie spółki z grupy kapitałowej M. Konstrukcja struktury, do jakiej ma przystąpić Wnioskodawca ma przyjąć formę zero-balancing cash pooling, która polega na fizycznym transferze środków pomiędzy rachunkami uczestników, subrachunkiem głównym grupy i rachunkiem głównym grupy.

Celem tego systemu jest polepszenie płynności finansowej spółek w prowadzonej działalności gospodarczej, jak również zmniejszenie kosztów finansowania zewnętrznego.

Zasadniczym elementem przedmiotowej umowy jest wdrożenie procesu zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi oraz zadłużeniem spółek-uczestników biorących udział w procesie, w taki sposób, aby kwota odsetek płaconych z tytułu istniejącego zadłużenia była jak najmniejsza, a jednocześnie, aby dochody uzyskiwane przez spółki z posiadanych przez nie nadwyżek finansowych były wyższe od standardowego oprocentowania depozytów bankowych i innych standardowych bezpiecznych instrumentów finansowych. Celem umowy o zarządzanie płynnością finansową jest zatem takie wykorzystanie istniejących na rynku finansowym różnic w oprocentowaniu depozytów i pożyczek oraz efektu skali, aby podmioty z zaangażowanej grupy czerpały z tego maksymalne zyski.

W ramach omawianego systemu zarządzania płynnością finansową wyznaczony zostanie reprezentant podmiotów uczestniczących w tymże systemie - wspomniana powyżej spółka MF. z siedzibą w Wielkiej Brytanii [dalej: „Agent"]. Ponadto, pomiędzy Agentem a uczestnikami systemu zarządzania płynnością - będzie działać polska spółka M Sp. z o.o. jako subagent [dalej:"Subagent"].

Co do zasady, system zarządzania płynnością finansową, w którym uczestniczyć będzie Spółka, będzie odbywać się w oparciu o rachunki prowadzone dla jego uczestników (w tym również Spółki) w PLN [dalej: „PLN"] przez wytypowane banki w Polsce i Wielkiej Brytanii.

Podając przykład sytemu zarządzania płynnością w PLN, w celu implementacji tego systemu każdy z uczestników systemu cash pooling będzie utrzymywał rachunek bankowy w PLN przeznaczony do obsługi wszystkich operacji przychodzących i wychodzących w tejże walucie w banku w Polsce oraz w Londynie. Jednocześnie, na utworzonym na rzecz Subagenta koncie w Banku w Londynie będą ponadto konsolidowane i rozliczane środki finansowe z rachunku Subagenta oraz rachunków pozostałych spółek z grupy kapitałowej uczestniczących w systemie cash pooling w PLN (w tym Spółki).

Współpraca pomiędzy Agentem a Subagentem i Subagentem a polskimi uczestnikami systemu zarządzania płynnością (w tym - Spółką jako uczestnikiem tego systemu) zostanie uregulowana w umowie „Treasury Service Agreement". Zgodnie z założeniami wynikającymi z tej umowy, Agent będzie odpowiedzialny za zewnętrzne relacje z głównymi bankami i partnerskimi bankami grupy, otwarcie kont(a) dla pomiotu zależnego M w celu przeprowadzenia operacji cashpoolingowych zarządzanych przez Agenta, operacji nettingowych oraz innych transakcji, uzgodnionych pomiędzy stronami umowy w momencie zawarcia transakcji. Agent będzie również zobowiązany do dostarczania miesięcznych raportów dotyczących kalkulacji wysokości odsetek. W założeniu, będą istnieć dwie umowy, tj. Treasury Service Agreement, który zostanie zawarty pomiędzy MF i polskim Subagentem oraz między Subagentem a polskimi uczestnikami systemu cash pooling (w tym Spółką).

Rola wspomnianych powyżej Banku w Polsce i Banku w Londynie [obsługującego rachunek docelowy dla Subagenta] będzie ograniczona do założenia i utrzymywania rachunków oraz wykonywania przelewów pieniężnych związanych z tym systemem. Za przedmiotowe usługi Agent będzie wypłacał bankowi wynagrodzenie, płatne w terminach podanych w aneksach do umowy zawartej z Bankiem z siedzibą w Niemczech przez MF. tzw. Agreement on db-CashSweep.

Praktyczne funkcjonowanie systemu zarządzania płynnością, do którego planuje przystąpić Spółka, będzie przebiegać w trzech etapach, tj.:

1. Etap:

Na koniec każdego dnia roboczego wszystkie salda dodatnie na rachunkach uczestników (w tym również Spółki) systemu zarządzania płynnością, prowadzone przez bank w Polsce będą przenoszone na ich odpowiednie rachunki prowadzone przez bank w Londynie. Jeżeli rachunki spółek, prowadzone przez polski bank wykazują salda ujemne, wówczas, w celu pokrycia salda ujemnego, nastąpi transfer środków z ich odpowiednich rachunków z banku w Londynie. W rezultacie, na koniec każdego dnia rachunki uczestników, prowadzone w Polskim banku będą wyzerowane.

2. Etap:

Następnie środki znajdujące się na rachunkach uczestników prowadzonych przez bank w Londynie będą zerowane, to znaczy: jeżeli londyński rachunek uczestnika wykazuje saldo ujemne, wówczas odpowiednie środki zostaną przelane z rachunku Subagenta. Jeżeli uczestnik będzie na swoim londyńskim rachunku wykazywać saldo dodatnie, środki te będą transferowane na rachunek Subagenta. W konsekwencji nastąpi „wyzerowanie" kont uczestników na poziomie rachunków prowadzonych przez Bank w Wielkiej Brytanii.

Z uwagi na fakt, iż środki będą przelewane pomiędzy uczestnikami (w tym Spółką) a Subagentem powstaną wzajemne zobowiązania lub należności pomiędzy uczestnikami a Subagentem (tzn. również między Spółką a Subagentem). Polskie spółki, które wykazywały saldo ujemne, zostaną obciążone odsetkami płatnymi na rzecz Subagenta. Uczestnikom, którzy wykazali saldo dodatnie Subagent będzie płacić odsetki.

3. Etap:

Po „wyzerowaniu” londyńskich kont polskich spółek nastąpi transfer środków pomiędzy Subagentem a Agentem, tzn. jeżeli Subagent wykazuje saldo dodatnie, środki zostaną przetransferowane na rachunek Agenta, za co Subagent otrzyma odsetki od tych środków. Jeżeli natomiast Subagent wykaże saldo ujemne, w celu wyzerowania salda ujemnego, zostaną przelane środki z rachunku Agenta, za co Subagent zostanie obciążony odsetkami przez Agenta. Z uwagi na fakt, iż środki będą przelewane pomiędzy Subagentem a Agentem, powstaną wzajemne zobowiązania lub należności pomiędzy Subagentem a Agentem. Tylko Subagent będzie dokonywał transferu środków na rzecz Agenta.

Stopa procentowa będzie ustalana codziennie w oparciu o efektywny koszt finansowania w PLN przez Agenta - w przypadku salda ujemnego uczestników cash poolingu (w tym Spółki) lub w oparciu o local overnight interbank rate pomniejszone o 0,225% w skali roku - w przypadku sald dodatnich uczestników cash poolingu (w tym Spółki).

Wysokość odsetek będzie kalkulowana na koniec każdego miesiąca na podstawie wysokości sald dodatnich/ujemnych występujących każdego dnia na rachunku uczestników systemu zarządzania płynnością. Odsetki będą księgowane jako należne lub do zapłaty na koniec miesiąca.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy czynności wykonywane w ramach systemu zarządzania płynnością w relacji Spółka (jako uczestnik) – Subagent (Etap 2) podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa o zarządzanie płynnością finansową jest umową nienazwaną typu cash-pooling i jako taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem nie została wymieniona w art. 1 ustawy, stanowiącym zamknięty katalog czynności objętych zakresem opodatkowania tym podatkiem.

Wnioskodawca wyjaśnia, że cash-pooling (zarządzanie płynnością finansową) to umowa o świadczenie usługi finansowej oferowana i organizowana w szczególności przez banki oraz inne instytucje finansowe. Usługa ta jest przeznaczona do efektywnego zarządzania środkami finansowymi podmiotów gospodarczych. Głównym celem umowy o zarządzanie płynnością finansową jest optymalizacja zarządzania stanem finansów na wielu rachunkach bankowych należących do danego podmiotu gospodarczego o złożonej strukturze, np. holdingu lub grupy kapitałowej bądź wielu podmiotów. Wskazuje, że usługa cash pooling będzie świadczona na rzecz Spółki i innych podmiotów z grupy kapitałowej M, do której należy Spółka i będzie polegała na koncentrowaniu środków z salda poszczególnych polskich uczestników systemu zarządzania płynnością finansową, w tym również Spółki na rachunku Subagenta, który następnie będzie transferował tak zgromadzone środki na rachunek konsolidacyjny Agenta i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali oraz różnicy pomiędzy oprocentowaniem kredytów i depozytów na rynku finansowym. System zarządzania płynnością finansową jako system cash-poolingowy będzie pozwalał podmiotom uczestniczącym w tym systemie na równoczesne ograniczenie kosztów odsetkowych (z tytułu zaciągania zobowiązań) i zwiększenie przychodów odsetkowych przy wykorzystaniu środków dostępnych w systemie zarządzania płynnością finansową.

Zgodnie z art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi podlegają wyłącznie wymienione w tym przepisie czynności cywilnoprawne, takie jak:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki,
3. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
4. umowy dożywocia.
5. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
6. ustanowienie hipoteki.
7. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
8. umowy depozytu nieprawidłowego.
9. umowy spółki.

Umowa o zarządzanie płynnością finansową, jako umowa typu cash pooling, nie została wymieniona w powyższym katalogu. W związku z powyższym Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: „NSA”), np. wyrokiem z dnia 27 kwietnia 1993 r., sygn. akt: SA/Wr 73/93, z dnia 7 lutego 1997 r., sygn. akt: SA/Gd 916/96, z dnia 10 maja 1994 r., sygn. akt: SA/Ka 1736/93, czy z dnia 16 lipca 1997 r., sygn. akt: III SA 508/96, katalog czynności cywilnoprawnych wskazanych w art. 1 ustawy jest katalogiem zamkniętym, w związku z czym opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie umowy bądź czynności enumeratywnie wymienione w przytoczonym powyżej art. 1 ustawy. Wnioskodawca zwraca również uwagę, że brak konieczności opodatkowania umowy nienazwanej typu cash pooling z powodu jej pominięcia przez ustawodawcę w katalogu czynności opodatkowanych tym podatkiem znajduje powszechną akceptację wśród organów podatkowych. Powołuje przy tym pisma Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 8 listopada 2006 r., sygn.: 1471/DC/436/127/06/HB, z dnia 17 lutego 2006 r., sygn.: 1471/DC/436/59/05/HB oraz z dnia 12 kwietnia 2005 r., sygn.: 1471/DC/436/5/05/IB, wydane w odniesieniu do umowy typu cash pooling, w których wskazano, iż „Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają taksatywnie wymienione w tym przepisie czynności cywilnoprawne. Ponieważ umowa o utworzeniu i funkcjonalnym powiązaniu subrachunków nie została wymieniona w tym przepisie, nie będzie ona z tego względu podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych.". Ponadto wskazuje na interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 czerwca 2009, sygn.: IPPB2/436-98/09-2/AK, Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 lutego 2009 r., sygn.: IBPBII/1/436-21/08/MZ, Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 12 czerwca 2008 r. sygn.: ITPB2/436-64/08/BK, oraz pismo Naczelnika Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego z dnia 29 maja 2006 r., sygn.: RO/436-2/06, Naczelnika Lubuskiego Urzędu Skarbowego z dnia 7 października 2004 r., sygn.: I-3/436/8/EP/04, Naczelnika Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z dnia 22 marca 2004 r., sygn.: ZP/443-34/04 oraz Naczelnika Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Skarbowego z dnia 17 września 2004 r., sygn.: ZD/436-3/04.

W konsekwencji, stwierdza, iż umowa cash pooling nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie aktualnie obowiązującej ustawy.

Jednocześnie, Wnioskodawca podkreśla, iż powyższemu stanowisku nie sprzeciwiają się zasady prawa cywilnego, zgodnie z którymi to nie nazwa, a treść czynności prawnej decyduje o jej kwalifikacji. Ponadto, dla celów podatku od czynności cywilnoprawnych umowy należy klasyfikować ściśle, a fakt wystąpienia w umowie nienazwanej przedmiotowo istotnych elementów umów nazwanych, nie skutkuje kwalifikacją tejże umowy nienazwanej jako umowy nazwanej, której elementy wystąpiły. Powołuje przy tym wyrok NSA w Łodzi, jaki zapadł na gruncie ustawy o opłacie skarbowej, z dnia 30 listopada 2001 r., sygn. akt: I SA/Łd 251/00, w którym sąd wskazał, że „Nie ma przy tym podstaw do tego, by pojęcia cywilnoprawne użyte w ustawie o opłacie skarbowej należało rozumieć inaczej aniżeli w prawie cywilnym. Opłacie skarbowej podlegały tylko te czynności cywilnoprawne, które zostały wymienione w odpowiednim przepisie prawa publicznego, nie było natomiast zamiarem ustawodawcy objęcie opłatą innych czynności, nawet jeśli mogły wywołać podobne następstwa ekonomiczne. Na gruncie prawa podatkowego posłużono się bowiem w istocie rzeczy terminami prawa cywilnego bez nadawania im autonomicznej treści. (...) Nieuregulowanie przez ustawodawcę adekwatnego podatkowego stanu faktycznego, niezależnie od jego przyczyn, oznacza powstanie obszaru wolnego od opodatkowania i nie może być rozumiane jako luka prawna, podlegająca wypełnieniu w drodze analogii. (...) Pogląd Izby Skarbowej, że jeżeli w treści umów mieszanych występuje składnik choćby jednej z czynności wyszczególnionych w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłacie skarbowej, jest - zdaniem Sądu - nietrafny. "

Patrząc z powyższej perspektywy na umowę typu cash pooling, zdaniem Wnioskodawcy niemożliwe jest stwierdzenie, iż umowa ta odpowiada jakiejkolwiek umowie nazwanej określonej w ustawie Kodeks cywilny, nawet pomimo jej podobieństwa do niektórych z nich.

W szczególności, czynności wykonywane przez Agenta i Subagenta w systemie zarządzania, w ramach umowy o zarządzanie płynnością finansową, w opinii Wnioskodawcy nie będą spełniały definicji pożyczki uregulowanej w art. 720 Kodeksu cywilnego. W myśl tego przepisu dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Konstrukcja umowy o zarządzanie płynnością finansową, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących w tym systemie podmiotów, nie będzie wyczerpywać istotnych znamion pożyczki. W oferowanym Wnioskodawcy oraz innym podmiotom z grupy kapitałowej systemie zarządzania płynnością będą występowały podmioty, wśród których pewne z nich będą posiadać wolne środki finansowe, a pewne będą posiadały niedobór tych środków oraz Subagent i Agent. Uczestnik systemu zarządzania płynnością (Wnioskodawca), który będzie posiadał wolne środki, nie będzie wiedział, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości, a także przez którego z pozostałych uczestników. Tym samym, nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostaje zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek konsolidacyjny prowadzony dla Agenta (lub Subagenta) reprezentującego interesy wszystkich uczestników omawianego systemu zarządzania płynnością finansową, a nie bezpośrednio rachunki uczestników systemu, którzy osiągnęli nadwyżki finansowe. Również uczestnik systemu zarządzania płynnością, który będzie otrzymywał dane środki finansowe w przypadku uzyskania ujemnego salda, nie będzie wiedział, od jakiego podmiotu środki te będą de facto pochodzić, mimo iż przelew środków nastąpi za pośrednictwem konta Subagenta. W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, pomimo że transakcje typu cash pooling zawierają elementy finansowania jednych podmiotów przez inne, to brak jest podstaw do zakwalifikowania tych transakcji jako umów pożyczek, a tym samym objęcie ich obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowo, Wnioskodawca wskazuje, że niezależnie od faktu wyłączenia przez ustawodawcę umów typu cash pooling z katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych, usługi polegające na zarządzaniu płynnością finansową Spółki uczestniczącej w strukturze cash-poolingu można zakwalifikować do usług finansowych. W konsekwencji, w przypadku umowy o zarządzanie płynnością finansową typu cash pooling zastosowanie znajdzie art. 2 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wskazujący, iż czynności cywilnoprawne wchodzące w zakres opodatkowania podatkiem VAT, lecz zwolnione z tego opodatkowania (z wyjątkami, które jednak nie dotyczą omawianej sprawy) nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na potwierdzenie powołuje stanowisko Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego wyrażone w postanowieniu z dnia 28 lutego 2006 r., sygn.: 1472/SPC/436-50/05/AW oraz z dnia 6 lipca 2004 r., sygn.: US72/SPC/436/16/2004.

Ponadto Wnioskodawca podkreśla, iż inne podmioty z grupy kapitałowej M uczestniczące w opisanym powyżej kompleksowym systemie zarządzania finansami otrzymały interpretacje podatkowe potwierdzające, iż opisana powyżej kompleksowa umowa o zarządzanie płynnością finansową nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, wskazując przy tym na interpretację indywidualną wydaną w dniu 27 października 2010 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej Bydgoszczy, o sygn. ITPB2/436-146/10/IL.

Podsumowując, w opinii Wnioskodawcy, umowa o zarządzanie płynnością, jako nie wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega temu podatkowi oraz umowa o zarządzanie płynnością finansową typu cash pooling nie może być utożsamiana z żadną umową nazwaną, w szczególności pożyczką w znaczeniu Kodeksu cywilnego, w konsekwencji nie może być opodatkowana podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Uzupełniająco, brak możliwości opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy cash pooling jest konsekwencją faktu, iż jej wykonywanie wiąże się z czynnościami pośrednictwa finansowego, które jako zwolnione od podatku VAT ustawowo wyłączone są z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) podatkowi temu podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:
   
   
   
   1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
   3. (uchylona),
   4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   5. umowy dożywocia,
   6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
   7. (uchylona),
   8. ustanowienie hipoteki,
   9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
   10. umowy depozytu nieprawidłowego,
   11. umowy spółki;
   
   
   
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
   
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza przystąpić do w pełni zautomatyzowanego systemu kompleksowego zarządzania płynnością finansową, oferowanego w ramach grupy kapitałowej, do której należy. System ten odbywać się będzie w oparciu o rachunki prowadzone dla jego uczestników w PLN przez wytypowane banki w Polsce i Wielkiej Brytanii. W ramach systemu wyznaczony zostanie reprezentant podmiotów uczestniczących – Agent, oraz Subagent, jako podmiot działający pomiędzy Agentem i uczestnikami. Praktyczne funkcjonowanie systemu przebiegać będzie w ramach trzech etapów. W drugim etapie, którego dotyczy pytanie Wnioskodawcy, środki znajdujące się na rachunkach uczestników prowadzonych przez bank w Londynie będą zerowane, to znaczy: jeżeli londyński rachunek uczestnika wykazuje saldo ujemne, wówczas odpowiednie środki zostaną przelane z rachunku Subagenta. Jeżeli uczestnik będzie na swoim londyńskim rachunku wykazywać saldo dodatnie, środki te będą transferowane na rachunek Subagenta. W konsekwencji nastąpi „wyzerowanie” kont uczestników na poziomie rachunków prowadzonych przez Bank w Wielkiej Brytanii. Z uwagi na fakt, iż środki będą przelewane pomiędzy uczestnikami (w tym Spółką) a Subagentem powstaną wzajemne zobowiązania lub należności pomiędzy uczestnikami a Subagentem (tzn. również między Spółką a Subagentem). Polskie spółki, które wykazywały saldo ujemne, zostaną obciążone odsetkami płatnymi na rzecz Subagenta. Uczestnikom, którzy wykazali saldo dodatnie, Subagent będzie płacić odsetki.

W związku z powyższym wyjaśnić należy, że umowa cash poolingu, w ramach której dokonywane będą czynności, których dotyczy zapytanie Wnioskodawcy, to nowoczesna forma efektywnego zarządzania finansami grupy podmiotów powiązanych. Cash pooling polega na koncentrowaniu środków z jednostkowych rachunków (sald) poszczególnych jednostek (rachunki uczestników) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą przy wykorzystaniu korzyści skali. Umowa cash poolingu ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez uczestniczące w niej podmioty dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu sumy dziennych sald (dodatnich i ujemnych) na rachunkach bankowych każdego z nich. Dzięki temu rozwiązaniu wynik odsetkowy grupy jest korzystniejszy niż w przypadku oddzielnego inwestowania nadwyżek i ponoszenia kosztów finansowania przez posiadaczy poszczególnych rachunków w tym systemie. Cash poolingu pozostaje jednak na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną, co oznacza, że Kodeks cywilny nie zawiera w części zobowiązaniowej przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

W rezultacie wskazać należy, że przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że prezentowana konstrukcja cash poolingu wyczerpuje wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki, określone w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zmianami), zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Z tytułu uczestnictwa w opisanych we wniosku transakcjach dla wszystkich podmiotów biorących w nich udział powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki. W przedmiotowej sytuacji brak jest bowiem zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash-poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i na rzecz którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot.

Oceniając powyższe stwierdzić więc należy, że czynności wykonywane w ramach systemu zarządzania płynnością w relacji Spółka – Subagent nie należą do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem. Ze względu na powyższe bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie w omawianej sprawie wyłączenia z opodatkowania tym podatkiem na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez Wnioskodawcę orzeczeń Sądów Administracyjnych oraz rozstrzygnięć organów podatkowych stwierdzić należy, że stanowiska te dotyczą indywidualnych spraw i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.