INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 26.03.2009 r. (data wpływu 30.03.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia i realizacji umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30.03.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia i realizacji umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka zamierza zawrzeć umowę z D. z siedzibą w Niemczech (dalej: „D.” o świadczenie usług polegających na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej (umowa cash poolingu). Stronami tej umowy będą również inne podmioty, tj. zarówno polskie, jak i zagraniczne spółki tworzące grupę kapitałową. W związku z umową Spółka otworzy rachunek bankowy w D. S.A. (dalej jako „D. Polska”) oraz w D. Inna spółka będąca nierezydentem zostanie wybrana Agentem, który będzie reprezentował wobec D. spółki będące stroną umowy.

Dla celów realizacji umowy D. na rzecz i w imieniu Agenta będzie prowadzić rachunek docelowy Agenta, na którym będzie dokonywana konsolidacja środków z rachunków spółki i pozostałych spółek grupy kapitałowej posiadanych przez te podmioty w D. Za świadczenie przedmiotowej usługi D. będzie pobierać miesięczne wynagrodzenie w formie prowizji. Na podstawie umowy, schemat wzajemnych rozliczeń będzie wyglądać następująco:

a) W sytuacji, gdy na koniec dnia roboczego na Rachunku Spółki w D. Polska wykazywane jest saldo dodatnie:

1. D. Polska transferuje środki z Rachunku Spółki na rachunek Spółki prowadzony przez D.;
2. D. transferuje środki z Rachunku Spółki na Rachunek Docelowy Agenta.

b) W sytuacji, gdy na koniec dnia roboczego na Rachunku Spółki w DB Polska powstanie saldo ujemne:

1. D. transferuje na rachunek Spółki w D. Polska środki odpowiadające wysokości salda ujemnego powstałego na rachunku Spółki w D. Polska;
2. Środki z Rachunku Docelowego Agenta transferowane są na Rachunek Spółki w D. w wysokości salda ujemnego powstałego na Rachunku Spółki w D. Polska.
   
   

W konsekwencji, na koniec dnia roboczego w każdym przypadku, zarówno na Rachunku Spółki w D., jak i w D. Polska saldo jest równe zeru.

c) Zgodnie z umową cash poolingu, po zakończeniu danego miesiąca (okres rozliczeniowy dla odsetek) Agent (posiadacz Rachunku Docelowego w D.) dostarcza Spółce i pozostałym spółkom informację zawierającą zestawienie przepływów pieniężnych powstałych w ramach niniejszej umowy oraz zestawienie należnych odsetek, wynikających z transferów pieniężnych pomiędzy uczestnikami systemu cash poolingu, którymi zarządza i których dokonuje Agent (między uczestnikami systemu – tj. Spółką i pozostałymi spółkami z grupy nie dochodzi do bezpośrednich transferów pieniężnych). Spółka otrzymuje zestawienie dotyczące wyłącznie jej własnych przepływów pieniężnych, tj. nie otrzymuje danych dotyczących pozostałych spółek z grupy. Należne odsetki (odsetki naliczone od posiadanych przez Spółkę lub pozostałe spółki sald dodatnich w ostatnim miesiącu) są płatne w określonym terminie od daty dostarczenia powyższej informacji. W tym terminie Spółka przelewa obciążające ją odsetki (odsetki naliczone od posiadanych przez Spółkę sald ujemnych w ostatnim miesiącu) na Rachunek wskazany przez Agenta, zaś odsetki należne Spółce Agent przelewa na Rachunek wskazany przez Spółkę.

Równocześnie Spółka zawrze umowę z powiązaną z nią spółką niemiecką - Agentem, z której będzie wynikać, że transfery środków z albo do rachunku docelowego będą limitowane, jak i że będą one podlegać stosownemu oprocentowaniu. Zawarta umowa nie przewiduje wynagrodzenia dla Spółki niemieckiej z tytułu pełnienia funkcji Agenta.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy przepływy pieniężne pomiędzy kontami Spółki a rachunkiem docelowym Agenta stanowią odpowiednio dla Spółki przychód albo koszt uzyskania przychodów...
2. W którym momencie otrzymane odsetki stanowią dla Spółki przychód, a zapłacone odsetki stanowią koszt uzyskania przychodów...
3. Czy wypłacane odsetki podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 5% zgodnie z postanowieniami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej z RFN i w jakim momencie Spółka powinna potrącać podatek u źródła z tytułu wypłaconych odsetek...
4. Czy brak wynagrodzenia dla Agenta stanowi przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia...
5. Czy umowa zawarta z bankiem stanowi umowę pożyczki, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o PDOP w związku z art. 16 ust 7b ustawy o PDOP...
6. Czy w opisanym stanie faktycznym Spółka obowiązana będzie do sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy PDOP...
7. Czy czynności wykonywane w ramach umowy cash poolingu stanowią usługi pośrednictwa finansowego, korzystające ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 3 załącznika Nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. ...
8. Jak należy opodatkować usługi nabywane przez Spółkę i co stanowić będzie podstawę opodatkowania VAT dla tych usług...
9. Czy zawarcie i realizacja umowy cash pooling podlega opodatkowaniu na gruncie ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (zwana dalej: ustawą o pcc)...
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania Nr 9.

Odpowiedź w zakresie pytań Nr 1 - 8 została rozpatrzona w odrębnych interpretacjach.

Zdaniem Wnioskodawcy

Ad. 9

Dokonując określenia implikacji umowy cash poolingu na grancie podatku od czynności cywilnoprawnych, należy zwrócić uwagę, iż w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r., o podatku od czynności cywilnoprawnych (zwanej dalej: ustawą o pcc) zawarty został zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu. Wśród czynności opodatkowanych ustawodawca wskazał umowę pożyczki.

Natomiast umowa cash poolingu, jako umowa nienazwana, nie jest, w opinii Wnioskodawcy, objęta powyższym katalogiem. Albowiem umowa cash poolingu pomimo występowania w niej pewnych elementów właściwych, dla umowy pożyczki, nie wyczerpuje jej istotnych znamion. Trzeba mieć na uwadze, iż w operacjach cash poolingu występują podmioty, wśród których, pewne podmioty posiadają wolne środki finansowe, pewne podmioty posiadają niedobór tych środków oraz podmiot występujący w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. W transakcjach tych, wszystkie podmioty podlegają określonym prawom i obowiązkom, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Co charakterystyczne dla cash pooilngu uczestnik tego typu umowy nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowane draga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowy, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników umowy cash poolingu. Biorąc pod uwagę powyższe względy brak jest zdaniem Wnioskodawcy podstaw do zakwalifikowania tych transakcji jako umów pożyczek, mimo że umowy te zawierają elementy kredytowania jednych podmiotów przez inne. Jedynie bowiem pożyczka, jako czynność prawna normatywnie zdefiniowana w art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, mieści się w katalogu czynności opodatkowanych. W związku z powyższym umowa cash poolingu nie podlega podatkowi z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki,
3. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
4. umowy dożywocia,
5. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
6. ustanowienie hipoteki,
7. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
8. umowy depozytu nieprawidłowego,
9. umowy spółki.
   
   

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny – w części zobowiązaniowej – nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa „cash poolingu” jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki. Jednakże przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy „cash poolingu”, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. „Cash pooling” polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku „cash poolingu” mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik „cash poolingu” posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników „cash poolingu”.

Reasumując, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy „cash poolingu” nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy cash pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.