Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB3/423-781/12-2/EŻ
z 4 stycznia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 03.10.2012r. (data wpływu 08.10.2012r.) w sprawie o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 08.10.2012r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółdzielnia Mieszkaniowa, zwana dalej SM prowadzi działalność od 1921 r. na podstawie:

1. ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jednolity: Dz. U. 2003 r. Nr 119, poz. 116 z późniejszymi zmianami),
   
2. statutu SM.
   
   

Celem działalności SM jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie samodzielnych lokali mieszkalnych, domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

Przedmiotem działalności Spółdzielni jest:

1. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych,
   
2. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności lokali mieszkalnych lub lokali o Innym przeznaczeniu, znajdujących się w tych budynkach, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych,
   
3. budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów,
   
4. udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych,
   
5. budowanie, nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu,
   
6. udzielanie pomocy członkom w organizacji parkingów i miejsc postojowych.
   
   

W myśl postanowień par 4. statutu SM Spółdzielnia zarządza nieruchomościami stanowiącymi jej mienie oraz mienie jej członków oraz może zarządzać nieruchomościami nie stanowiącymi jej mienia lub mienia jej członków na podstawie umowy zawartej z właścicielem (współwłaścicielami) tych nieruchomości.

W świetle powyższych uregulowań, działając w celu uzyskiwania przychodów i zabezpieczania źródeł przychodów, chroniąc swoje interesy i tym samym interesy swoich członków, Spółdzielnia dochodzi swoich spraw przed Sądem wnosząc pozwy:

1. o windykację swoich należności (zarówno przeciwko użytkownikom lokali mieszkalnych jak przeciwko użytkownikom lokali użytkowych),
   
2. w celu uzyskania (zwrotów) odszkodowań od Miasta za bezpodstawne naliczanie zawyżonych lub bezzasadnych opłat z tytułu wieczystego użytkowania gruntów, np. gruntów figurujących w ewidencji zagospodarowania przestrzennego jako drogi publiczne.
   
   

W związku z powyższymi działaniami SM ponosi koszty sądowe i procesowe, zastępstwa procesowego zwane dalej kosztami sądowymi (procesowymi).

W związku z wyżej opisanym stanem faktycznym Spółdzielnia zadała następujące pytania:

1. Czy Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa ma prawo do zaliczenia kosztów sądowych i procesowych do kosztów uzyskania przychodów?
   
2. Czy Spółdzielnia ma prawo do zaliczenia kosztów sądowych i procesowych do kosztów uzyskania przychodów, w momencie ich poniesienia?
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r., Nr 54, poz. 654 ze zm.). Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 w/w ustawy. Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością SM, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami. Na podkreślenie zasługuje fakt, że tylko koszt, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym, to znaczy że jego poniesienie ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów, albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów, może zostać uznany za koszt uzyskania przychodów.

Aby zaliczyć wydatek do kosztów uzyskania przychodów muszą być zatem spełnione następujące warunki:

1. został poniesiony w związku z prowadzoną przez Spółdzielnię działalnością,
   
2. poniesiony został w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
   
3. został właściwie udokumentowany,
   
4. nie znajduje się w katalogu kosztów zawartych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.
   
   

Naszym zdaniem wydatki związane z działalnością określoną przez statut Spółdzielni i dotyczące kosztów sadowych i procesowych należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu ponieważ:

1. zostały poniesione w związku z prowadzoną przez Spółdzielnię działalnością (windykacja bezspornych należności od dłużników oraz wnoszenie pozwów przeciwko właścicielom gruntów, w sytuacji uzasadnionego orzecznictwem — wysokiego prawdopodobieństwa wygranej mającej służyć obniżeniu kosztów ponoszonych za ich użytkowanie są niewątpliwie działaniami dotyczącym zarządzania zasobami SM, a więc działaniami związanymi z prowadzoną przez podatnika działalnością,
   
2. koszty te są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (oczekiwany efekt pozwów kierowanych przez SM dotyczy ściągnięcia bezspornych przeterminowanych należności pieniężnych od dłużników oraz uzyskania przychodów pieniężnych w formie zwrotów (odszkodowań) od Miasta lub obniżenia bezprawnie naliczanych (zawyżonych) opłat z tytułu wieczystego użytkowania gruntów, które to działania niewątpliwie służą uzyskaniu i zabezpieczeniu źródeł przychodów,
   
3. są właściwie dokumentowane,
   
4. nie znajdują się w katalogu kosztów zawartych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.
   
   

Naszym zdaniem koszty sądowe i procesowe można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów ponieważ są spełnione wszystkie wyżej wymienione przesłanki do uznania przedmiotowych kosztów za koszt uzyskania przychodu. Oprócz tego że przedmiotowe koszty nie zostały wymienione w art. 16, ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, to spełniają ogólną zasadę zawartą w art. 15 ust. 1 tej ustawy, tj. są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

W zakresie momentu potrącenia przedmiotowych kosztów uważamy, że powinny one zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia. Koszty te, dotyczą całokształtu prowadzonej działalności ale nie pozostają w związku z konkretnymi przychodami. Dlatego też koszty procesowe i sądowe związane z prowadzoną przez Spółdzielnie działalnością należy zaliczyć do kosztów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami, potrącanych w dacie ich poniesienia. Zgodnie z brzmieniem art. 15 ust. 4d koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącane wdacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty.

Reasumując uważamy, że ponoszone przez Spółdzielnię koszty sądowe i procesowe na podstawie wyżej wymienionych wnoszonych przez Spółdzielnię roszczeń stanowią koszty uzyskania przychodu i powinny być potrącane wdacie ich poniesienia jako koszty pośrednie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek może zostać uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów.

W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania, ustawodawca wyróżnia przy tym koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód) oraz inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Jednocześnie trzeba podkreślić, iż przez pojęcie "zachować" należy rozumieć "dochować coś w stanie niezmienionym, nienaruszonym, utrzymać". Natomiast "zabezpieczyć" oznacza "uczynić bezpiecznym, niezagrożonym, dać ochronę". Można więc przyjąć, ze koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz, aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, które umożliwią dalsze funkcjonowanie źródła. Za koszty związane z zabezpieczeniem i zachowaniem źródła przychodów należy więc uznać przede wszystkim koszty prawidłowego funkcjonowania podatnika, prawidłowego prowadzenia działalności gospodarczej, do której zalicza się koszty, które nie zawsze mogą zostać jednoznacznie uznane za koszty poniesione w celu uzyskania przychodów, a przynajmniej taki ich cel jest trudny do uchwycenia.

Kwalifikując zatem wydatek w koszty podatkowe trzeba stwierdzić, że spełnia on dwa warunki:

1. wydatek musi być poniesiony w celu uzyskania przychodu lub zabezpieczenia albo zachowania źródła przychodów oraz
   
2. nie może to być wydatek wymieniony w zamkniętym katalogu negatywnym, zawartym w przepisie art. 16 ww. ustawy.
   
   

Należy zauważyć, iż kryterium zaliczenia wydatku do kosztów podatkowych jest uzależnione od celu poniesienia wydatku, a nie od wystąpienia efektu w postaci osiągnięcia przychodu. Określony wydatek może bowiem zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów również wówczas, gdy nie przyniósł spodziewanego przychodu, ale został poniesiony w takim celu. Zatem, aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:

• został poniesiony przez podatnika,
  
• jest definitywny, a więc bezzwrotny,
  
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
  
• poniesiony został w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
  
• został właściwie udokumentowany,
  
• nie jest kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
  
  

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zarządza między innymi nieruchomościami stanowiącymi jej mienie oraz mienie jej członków. W świetle powyższych uregulowań, chroniąc swoje interesy i tym samym interesy swoich członków, Spółdzielnia dochodzi swoich spraw przed sądem wnosząc pozy o windykację swoich należności (zarówno przeciwko użytkownikom lokali mieszkalnych jak przeciwko użytkownikom lokali użytkowych). W związku z powyższym działaniami SM ponosi koszty sądowe i procesowe, zastępstwa procesowego zwane dalej kosztami sądowymi (procesowymi).

Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają szczególnych rozwiązań dotyczących zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów sądowych czy procesowych. Jednakże z faktu niezaliczenia danej kategorii wydatku do wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów na podstawie wyłączenia zawartego w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie wynika automatyczny wniosek, że wydatek ten może stanowić koszt uzyskania przychodów. Wydatek ten musi bowiem spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 15 ust. 1 tej ustawy, tj. być poniesionym w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Każdy przypadek ponoszonych kosztów sądowych należy rozpatrywać indywidualnie pod kątem możliwości zaliczenia wydatku z tego tytułu do kosztów uzyskania przychodów.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, że pomimo tego, że nie można poniesionych przez Wnioskodawcę kosztów sądowych powiązać z konkretnym przychodem to jednak wiążą się one z prowadzoną przez niego działalnością oraz zostały poniesione w celu ochrony jego interesów. Z uwagi na powyższe ww. wydatki mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Stanowią koszty pośrednie prowadzonej działalności, potrącane w dacie ich poniesienia (art. 15 ust. 4d w związku z art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Reasumując, uzasadnione i udokumentowane wydatki, poniesione przez Wnioskodawcę w związku z postępowaniem sądowym, mogą być, co do zasady, rozpoznane jako koszty podatkowe, w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Końcowo Organ podatkowy zauważa, iż Spółdzielnia, prowadząc zarówno działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej (wolnej od podatku, przy spełnieniu warunków określonych w art. 17 ust. 1 pkt 44 updop), jak i inną działalność gospodarczą (podlegającą opodatkowaniu podatkiem dochodowym), obowiązana jest, stosując przepisy art. 12 updop, podzielić przychody na te pochodzące z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, jak i z pozostałej działalności. W myśl art. 9 ust. 1 updop, podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a-16m.

Jak wynika ze złożonego wniosku, Spółdzielnia uzyskuje zarówno przychody z działalności podlegającej opodatkowaniu podatkiem dochodowym (uzyskiwane od użytkowników lokali użytkowych) jak i przychody z działalności zwolnionej (uzyskiwane od użytkowników lokali mieszkalnych).

W związku z tym ponoszone przez Spółdzielnię koszty sądowe (procesowe) również należy przyporządkować do odpowiadających im przychodów z gospodarki zasobami mieszkaniowymi lub pozostałych w celu prawidłowego ustalenia dochodu zwolnionego z podatku i opodatkowanego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.