Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) w związku z prośbą z dnia 19.08.2003 r. uzupełnioną w dniu 08.01.2004 r. i 12.02.2004 r. o udzielenie pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w sprawie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanych z USA przez beneficjenta świadczeń z polisy rentowej z tytułu zgonu ubezpieczonego - Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Tarnowie informuje, co następuje:

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2003 r. osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Przepisy art. 3 ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest również Rzeczpospolita Polska (art. 4 a).

Z kolei w myśl art. 21 ust. 1 pkt 33 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są dochody osób fizycznych, o których mowa w art. 3 ust. 1 uzyskane z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, jeżeli umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną tak stanowi.

A zatem w kwestii opodatkowania przychodów uzyskanych na terytorium Stanów Zjednoczonych Ameryki należy zatem, poza w/w przepisami, uwzględnić również treść umowy z dnia 08.10.1976 r. zawartej między Rządem Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz. U. z 1976 r. Nr 31, poz. 178 i 179). Zgodnie z art. 5 ust. 1 powyższej umowy zasadą jest, że osoba mająca miejsce zamieszkania w jednym z umawiających się państwie może być opodatkowana w tym państwie z tytułu dochodów uzyskiwanych w drugim umawiającym się państwie z uwzględnieniem wszystkich ograniczeń wynikających z powyższej umowy.

W piśmie podnosi Pan, że w 2003 r. otrzymał jako osoba uprawniona świadczenie po zmarłym X.Y zamieszkałym na stałe w USA na podstawie polisy ubezpieczeniowej nr (...) w X.Y.Z Company w wysokości 9.780,00 USD. W dniu 08.01.2004 r. na żądanie tut. organu przedłożył Pan przetłumaczone przez biegłego na język polski zawiadomienie od X.Y.Z Company, z którego wynika, że nabył Pan prawo do świadczenia z tytułu renty rocznej po zmarłym X.Y. W zawiadomieniu tym poinformowano Pana o prawie wyboru jednej z opcji rozliczenia środków z polisy z tytułu zgonu, tj opcji ubezpieczenia na życie lub opcji jednorazowej wypłaty kwoty będącej ekwiwalentem gotówkowym za zrzeczenie się praw wynikających z polisy. Wskazano również zasady opodatkowania kwot wypłaconych obcokrajowcowi. Zapisy pkt 3 niniejszego zawiadomienia uprawniają do stwierdzenia, że skoro nie jest Pan rezydentem USA i nie posiada amerykańskiego TIN, to „płatność podlega 30% potrącenia bez wyjątku".

Ze złożonych wyjaśnień wynika, że zrezygnował Pan z praw do renty rocznej i wybrał kapitał zgromadzony przez zmarłego. Charakter uzyskanych dochodów wskazuje, iż mamy tu do czynienia z prawem o charakterze majątkowym. To z kolei przesądza, iż przychody uzyskane z tego prawa należy kwalifikować do przychodów określonych w art. 18 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z tym przepisem, za przychody z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. Brak bliższego określenia pojęcia przychodów z praw majątkowych oraz użycie wyrażenia „w szczególności" dowodzi, że ustawodawca zastosował tutaj otwartą definicję, wyszczególniając jedynie przykładowe przychody zaliczane do tego źródła. Tą kategorią przychodów objęty został każdy przychód osiągnięty przez podatnika w związku z posiadaniem prawa o charakterze majątkowym.

W/w umowa międzynarodowa z USA nie zawiera artykułu dotyczącego praw majątkowych, a zatem w tym przypadku. Dochody nie wymienione w tej umowie mogą być opodatkowane w obu państwach, a dla uniknięcia podwójnego opodatkowania zastosowanie znajduje artykuł o sposobie uniknięcia podwójnego opodatkowania. Treść przedłożonych dokumentów nie jest dostatecznie jasna. Z jednej strony stwierdza Pan, że otrzymał pełne świadczenie bez potrącenia podatku przez wypłacającą firmę a z drugiej strony treść zawiadomienia i złożone oświadczenie o nie posiadaniu amerykańskiego numeru TIN, wskazuje że powinien być potrącony podatek w USA.

W sytuacji gdy omawiane dochody nie podlegały opodatkowaniu w kraju ich uzyskania, uzyskany dochód w USA podlega opodatkowaniu w Polsce na zasadach ogólnych, a więc na takich samych jakimi podlega dochód tego rodzaju uzyskiwany przez obywateli polskich zgodnie z przepisami szczegółowymi zawartymi w w/w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Przedmiotowe świadczenie nie korzysta ze zwolnienia, o którym mówi art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym, bowiem przepis ten dotyczy kwot otrzymywanych z tyt. ubezpieczeń majątkowych i chorobowych zawartych w/g prawa polskiego.

W przypadku gdyby w USA pobrano podatek znajduje zastosowanie przepis art. 27 ust. 9 cyt. ustawy, który stanowi: jeżeli osoby, o których mowa w art. 3 ust. 1 osiągają również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów położonych poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i dochody te podlegają w obcym państwie opodatkowaniu podatkiem dochodowym, a nie zachodzą okoliczności określone w art. 21 ust. 1 pkt 33 i umowa o zapobieżeniu podwójnemu opodatkowaniu zawarta z tym państwem inaczej nie stanowi, dochody te łączy się z dochodami ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. W tym przypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym.

Reasumując powyższe w tym stanie faktycznym i prawnym należy stwierdzić iż świadczenie otrzymane z USA będące zrzeczeniem się praw wynikających z polisy jest przychodem z praw majątkowych i dochody z tego tytułu należy wykazać w zeznaniu rocznym.
Odpowiedzi udzielono do stanu prawnego obowiązującego do dnia 31.12.2003 r.