Działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) w odpowiedzi na wniosek Spółki E. znak: z dnia 13.12.2004r. (data wpływu do Urzędu Miasta i Gminy Piaseczno 30.12.2004r.) o udzielenie pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym w kwestii stosowania przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości uregulowanego w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity Dz. U. z 2002r. Nr 9, poz. 84 ze zm.)

Burmistrz Miasta i Gminy Piaseczno informuje, co następuje:

Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, że na terenie Miasta i Gminy Piaseczno znajduje się kanalizacja telechniczna, której właścicielem jest Spółka E. Na przedmiotową kanalizację składa się zespół studzienek i łączących je rur poziomych. Spółka jest również właścicielem przewodów światłowodowych, które znajdują się w powyższej kanalizacji. Wartość przewodów telekomunikacyjnych na danym odcinku ewidencjonowana jest przez Spółkę łącznie z wartością kanalizacji technicznej jako jeden środek trwały. Dokumentacja źródłowa dotycząca powyższych środków trwałych pozwala na dokładne ustalenie wartości przewodów telekomunikacyjnych (odrębne faktury zakupu przedmiotowych przewodów oraz odrębne dotyczące kanalizacji). W deklaracjach na podatek od nieruchomości Spółka E. wykazywała wartość przewodów telekomunikacyjnych oraz posiadanej kanalizacji technicznej w wartości budowli podlegającej opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.
Równocześnie Spółka przedstawia swoje stanowisko – zdaniem Spółki:

• będące jej własnością przewody światłowodowe nie mieszczą się w zawartej w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych definicji budowli i w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości,
• opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlega sama kanalizacja teletechniczna,
• podstawa opodatkowania podatkiem od nieruchomości powinna zostać ustalona jako wartość kanalizacji pomniejszona o wartość przewodów światłowodowych znajdujących się w tej kanalizacji.

Po przeanalizowaniu przepisów oraz stanu faktycznego Burmistrz Miasta i Gminy Piaseczno wyjaśnia co następuje:

Przedstawione zagadnienie dotyka generalnego problemu opodatkowania podatkiem od nieruchomości budowli. Rozważania w tym zakresie można odnieść do dwóch okresów – do końca 2002r. oraz od początku 2003r.Pojęcie „budowla’’ nie zostało zdefiniowana w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych w brzmieniu do końca 2002r. Ustawa ta nie odsyłała do innego aktu, w którym ta definicja się znajduje. Nie ma też w obowiązującym systemie prawnym definicji budowli, która byłaby powszechnie uznawana i stosowana w innych gałęziach prawa (tak jak np. pojęcie „nieruchomości” zdefiniowane w Kc). W takich przypadkach należało więc przyjmować rozumienie potoczne tego pojęcia. W takim rozumieniu budowlą jest każda konstrukcja budowlana będąca dziełem człowieka, wyodrębniona fizycznie, połączona z gruntem (położona na gruncie lub pod nim). W tym miejscu należy stwierdzić, że to, z natury rzeczy bardzo ogólne określone pojęcie można było interpretować uwzględniając jedynie posiłkowo znaczenie wynikające z ustawy Prawo budowlane. W art. 3 pkt. 1 i 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo budowlane tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 106, poz. 1126 ze zm.) budowlą jest „każdy obiekt budowlany, niebędący budynkiem oraz obiektem małej architektury, jak: lotniska, drogi, linie kolejowe, mosty, estakady, tunele, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową”.

Jak można zauważyć definicja ta nie ma charakteru generalnego, tj. rozstrzygającego zagadnienie od strony formalnej (brak zdefiniowania istoty budowli), a ma jedynie charakter porządkujący, bowiem pojęcie „budowli” zdefiniowano tu w istocie przez wyliczenie obiektów, które w szczególności ustawa ta zalicza do „budowli”. Jednocześnie jest to lista otwarta obiektów zaliczanych do budowli, a ustawodawca stosuje ten typ konstrukcji normy prawnej , gdy zdefiniowanie pojęcia jest szczególnie trudne. Wobec braku ścisłego kryterium oceny czym jest „BUDOWLA”, zbyt szerokie stosowanie analogii może w istocie doprowadzić do nieuprawnionego i naruszającego zasadę pewności prawa rozszerzenia stosowania normy prawnej na stany faktycznie w istocie nie objęte jej hipotezą.

Równocześnie orzecznictwo NSA nie dostarcza wyczerpujących argumentów co do zdefiniowania pojęcia „budowla”. Dla przykładu można tu wskazać wyrok NSA w Lublinie z dnia 25 kwietnia 1995r. , w którym stwierdzono, że: „Przez o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. Nr 9, poz. 31 ze zm.) należy rozumieć – z wyłączeniem , o których mowa w art. 3 ust. 4 tej ustawy – efekt działalności budowniczych stanowiących skończoną całość użytkową, wyodrębniony w przestrzeni i połączony z gruntem w sposób trwały.

Należy jednak podkreślić, że definicja zawarta w/w ustawie Prawo budowlane nie mogła być traktowana jako samoistna podstawa do określenia czy dany obiekt jest budowlą w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Wskazanie na powyższe rozumienie „budowli” pozwala na odróżnienie budowli jako obiektu budowlanego od urządzeń i instalacji, które bardzo często znajdują się w tak rozumianej budowli. Same jednak urządzenia i instalacje, bez konstrukcji nośnej albo fundamentu, na którym są umocowane, nie będą tworzyły budowli - obiektu budowlanego, a w związku z tym nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Podstawą opodatkowania zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w brzmieniu obowiązującym do końca 2002r. była wartość samej budowli tj. kanalizacji teletechnicznej, a nie urządzeń w niej zainstalowanych tj. przewodów światłowodowych.

W konkluzji należy stwierdzić, że do końca 2002r. pojęcie budowli podlegające opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości należało ustalić w oparciu o jej rozumienie wynikające z języka potocznego. W takim rozumieniu budowlą był sam obiekt - kanalizacja teletechniczna, z wyłączeniem przewodów światłowodowych, które się w niej znajdowały. Do 2002r. przewody światłowodowe nie mieściły się w zawartej w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych definicji budowli i w związku z tym nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Wartość kanalizacji ustala podatnik w składanej deklaracji na podatek od nieruchomości.

Podstawę opodatkowania do końca 2002r. zgodnie z art. ust. 1 pkt. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych dla budowli stanowiła więc ich wartość ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji w tym roku, a w przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych – ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego.

W zmienionej ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, która weszła w życie od 1 stycznia 2003r., zdefiniowano pojęcie budowli na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Jest nią, zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt. 2 tejże ustawy, obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędacy budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiekty zgodnie z jego przeznaczeniem. Budowlą są zatem zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994r. Prawo Budowlane (Dz. U. z 2003r. Nr 207, poz. 2016) takie obiekty, jak: lotniska, drogi, linie kolejowe, mosty wiadukty tunele, przepusty techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacyjne) , ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki wolno stojące, instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych i innych urządzeń oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Wyliczenie zawarte w w/w przepisie ma charakter jedynie przykładowy i nie jest wyczerpujące. A zatem, badając, czy dany obiekt jest budowlą, należy najpierw ustalić, czy nie jest on budynkiem lub obiektem małej architektury. Wszystkie pozostałe obiekty budowlane stanowiące całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami będą budowlami niezależnie od sposobu ich powiązania z gruntem.

Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają nie tylko same budowle w rozumieniu wyżej przytoczonym, ale również „urządzenia budowlane związane z obiektem budowlanym”. Jest ono zdefiniowane w art. 3 pkt. 9 prawa budowlanego. Zgodnie z tym przepisem, należy przez to rozumieć urządzenia techniczne zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym oczyszczania lub grodzenia ścieków, przejazdy ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki.

W myśl art. 2 pkt. 35 ustawy z dnia 16 lipca 2004r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2004r. Nr 171, poz. 1800) sieć telekomunikacyjną stanowią systemy transmisyjne oraz urządzenia komutacyjne lub przekierowujące, a także inne zasoby, które umożliwiają nadawanie, odbiór lub transmisję sygnałów za pomocą przewodów, fal radiowych, optycznych lub innych środków wykorzystujących energię elektromagnetyczną, niezależnie od ich rodzaju.

Z wyżej przytoczonych regulacji wynika, że budowla podlegającą opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości jest budowla w rozumieniu prawa budowlanego, a także urządzenia techniczne umożliwiające użytkowanie budowli zgodnie z jej przeznaczeniem. Jest to zatem szerokie rozumienie budowli obejmujące nie tylko budowlę jako jeden z rodzajów obiektów budowlanych w rozumieniu prawa budowlanego, ale i instalacje umożliwiające jej użytkowanie. Pozwala to twierdzić, że urządzenia związane z funkcjonowaniem budowli są elementem składowym budowli jako przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Budowlami w takim rozumieniu są sieci techniczne, w tym również linie telekomunikacyjne. Wynika to bezpośrednio z art. 3 ustawy prawo budowlane, gdzie sieci są wymienione jako przykład budowli.

Podstawą opodatkowania podatkiem od nieruchomości w myśl art. 4 ust. 1 pkt. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, dla budowli lub ich części stanowi wartość , o której mowa w przepisach o podatkach dochodowych, ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczenia amortyzacji w tym roku, niepomniejszona o odpisy amortyzacyjne. Ustalać wartość sieci telekomunikacyjnych należy więc w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych regulujących amortyzację środków trwałych. Wartość sieci telekomunikacyjnych na potrzeby opodatkowania przedmiotowym podatkiem należy przyjmować z ewidencji środków trwałych. Linia telekomunikacyjna jest budowlą i zarazem środkiem trwałym, którego wartość jest określona zgodnie z przepisami regulującymi amortyzację. Ta właśnie wartość jest podstawą opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Jeśli zatem na potrzeby amortyzacji wycenia się środek trwały w postaci kanalizacji i sieci telekomunikacyjnych, to ta sama wartość powinna być wykazana w deklaracji na podatek od nieruchomości jako podstawa budowli – linii telekomunikacyjnej.

W konkluzji należy stwierdzić, że po 1 stycznia 2003r. pojęcie budowli podlegającej opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, należy ustalić w oparciu o przepisy prawa budowlanego. Przewody światłowodowe (sieci telekomunikacyjne, na które składają się przewody wraz z osprzętem, jak kanalizacja, w której znajdują się przewody) są budowlą w rozumieniu prawa budowlanego, a jako podstawę ich opodatkowania w podatku od nieruchomości należy przyjąć wartość początkową ustaloną na potrzeby amortyzacji.