POSTANOWIENIE

Na podstawie art. 216, art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie postanawia uznać przedstawione stanowisko w złożonym wniosku o interpretację przepisów prawa podatkowego za prawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 25.02.2005 r. złożono w tut. Urzędzie wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, w którym przedstawiono następujący stan faktyczny:

Firma świadczy usługi edukacyjne polegające na prowadzeniu kursów języków obcych dla instytucji i kursantów indywidualnych. Duża część kursantów indywidualnych za rok szkolny 2003/2004 po zakończeniu kursu nie zapłaciła całej kwoty należnej za kurs i firma z tego tytułu ma niezapłacone należności. Są to kwoty drobne od 10 zł do 400 zł. Wysyłane były wezwania oraz upomnienia telefoniczne, ale czynności te są bezskuteczne. Koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności są dość wysokie i bardzo pracochłonne w związku z dużą ilością prowadzonych grup kursowych i w związku z tym kursantów, którzy nie zapłacili za cały kurs. Firma w tej sytuacji jest bezradna i chciałaby nie zapłaconą wierzytelność od poszczególnego kursanta indywidualnego w wysokości od 10 zł do 400 zł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 3, tj. sporządzonego protokołu stwierdzającego, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne wierzytelności byłyby równe lub wyższe od tej kwoty. Wg oceny podatnika koszty procesowe i egzekucyjne przedstawiają się następująco:
1. wezwanie do zapłaty do dłużnika z adnotacją, że w przypadku niedokonania zapłaty sprawa zostanie skierowana na drogę sądową - list polecony ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru 5,40 zł
2. koszty zatrudnienia dodatkowych pracowników sporządzających wezwania przedsądowe i współpracujących z adwokatem (dostarczanie i kserowanie dokumentów potwierdzających niezapłacone należności). Koszt jednego pracownika na cały etat około 1.700 zł wraz ze składkami ZUS a podatnik musi zatrudnić co najmniej trzy osoby.
3. wpis stosunkowy w sprawie cywilnej - do 10.000 zł wynosi 8 %, nie mniej niż 30 zł (rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17.12.1996 r. w sprawie określania wysokości wpisów w sprawach cywilnych § 1 ust. 1).
4. wynagrodzenie adwokata - stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy do 500 zł - 60 zł (rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu § 6 ust. 1).
Po zasięgnięciu informacji w kancelariach adwokackich i przedstawieniu im sprawy firma otrzymała informację, że koszty będą wyższe niż ustawowe (60 zł) i kształtować się będą na poziomie od 180 zł wzwyż dla poszczególnego kursanta.
5. koszty komornika - należy się zwrot wydatków gotówkowych poniesionych w toku egzekucji tylko w zakresie określonym ustawą (ustawa o komornikach sądowych i egzekucji z dnia 29.10.1997 r., art. 39 ust. 1 i 2, art. 40).
Wydatkami, o których mowa w art. 39 ust. 1 są:
- należności biegłych,
- koszty ogłoszeń w pismach,
- koszty transportu specjalistycznego, przejazdu poza miejscowością, która jest siedzibą komornika, przechowywania i ubezpieczania zajętych ruchomości,
- należności osób powołanych na podstawie odrębnych przepisów do udziału w czynnościach,
- koszty działania komornika, o których mowa w art. 8 ust. 7, poza terenem rewiru komorniczego.
W przypadku, jeżeli będą przesłanki w celu udania się komornika do miejsca zamieszkania dłużnika (jest duże prawdopodobieństwo, ponieważ większość kursantów jest z małych miejscowości), to firma zmuszona jest pokryć jeszcze zwrot za przejazdy, ewentualne noclegi komornika.
- koszty doręczenia środków niezbędnych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego lub zabezpieczającego.
Wg art. 40 na pokrycie wydatków, o których mowa w art. 39, komornik może żądać zaliczki od strony, która wniosła o dokonanie czynności, uzależniając czynność od jej uiszczenia.

Czy można zaliczyć w koszty uzyskania przychodów (podatkowe) wierzytelności (należności) od kursantów indywidualnych w kwotach od 10 zł do 400 zł ?

Podatnik w przedmiotowej sprawie zajął następujące stanowisko:
Zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych niezapłacone należności od kursantów w kwotach od 10 zł do 400 zł z tytułu uczestnictwa w kursach można zaliczyć w koszty uzyskania przychodów (podatkowe).

Zgodnie z art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60), stosownie do swojej właściwości miejscowej naczelnik urzędu skarbowego (...) na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta ma obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa, albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

W związku z powyższym udzielam interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego następująco:

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem:
a) wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2,
b) udzielonych przez jednostki organizacyjne uprawnione, na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, do udzielania kredytów (pożyczek) - wymagalnych, a nieściągalnych kredytów (pożyczek), pomniejszonych o kwotę nie spłaconych odsetek i równowartość rezerw na te kredyty (pożyczki), zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów,
c) strat poniesionych przez bank z tytułu udzielonych po 1 stycznia 1997 r. gwarancji albo poręczeń spłaty kredytów i pożyczek, obliczonych zgodnie z pkt 25 lit. b).

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych aby wierzytelność nieściągalna mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów muszą być spełnione równocześnie dwa warunki:
1) wierzytelność powinna być uprzednio zarachowana jako przychody należne,
2) nieściągalność jej powinna być udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Zgodnie z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:
1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2) postanowieniem sądu o:
a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub
b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub
c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
3) protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych zawiera zamknięty katalog udokumentowania nieściągalności wierzytelności a więc udokumentowanie nieściągalności w inny sposób nie może być uznane za spełniające warunki ustawowe, a wobec tego nie może być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. W przypadku niewielkich kwot należności, nieściągalność wierzytelności może być również udokumentowana protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty - art. 16 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Udokumentowanie nieściągalności wierzytelności protokołem wymaga ustalenia przewidywanych kosztów procesowych i egzekucyjnych. Zatem, jeżeli w księgach rachunkowych podatnika figuruje należność na niewielką kwotę, która wcześniej była zarachowana jako przychód należny a podatnik uprawdopodobnił jej nieściągalność i na tę okoliczność sporządził protokół, o którym mowa wyżej, wówczas może zaliczyć ją do kosztów uzyskania przychodów i uznać ją za nieściągalną.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę na zapis art. 16 ust. 1 pkt 20 cyt. ustawy, który stanowi, że wierzytelności odpisane jako przedawnione nie uważa się za koszty uzyskania przychodów. Zapis tego artykułu dotyczy również wierzytelności, które wcześniej zostały zarachowane jako przychody należne.

W przypadku, gdy jednostka otrzyma kwotę należności uznaną uprzednio za nieściągalną wówczas z chwilą otrzymania kwota tej należności zwiększy podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym.

Informuje się, że interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i aktualnie obowiązującego stanu prawnego.

Interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Zgodnie z art. 14a § 4 Ordynacji podatkowej na niniejsze postanowienie służy Stronie zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie za pośrednictwem Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.