W odpowiedzi na pismo z dnia 30.08.2004 r., uzupełnione w dniu 21.10.2004 r., Naczelnik Urzędu Skarbowego w Żarach stosownie do art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137 poz. 926 ze zm.), informuje:

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wydzierżawiania pawilonów na targowisku w Łęknicy (wraz z dostawą energii) oraz prowadzi biuro windykacji i konsultingu. Usługi windykacji należności są wykonywane na zlecenie podmiotów zewnętrznych. Spółdzielnia z tytułu świadczenia tych usług od wierzyciela pobiera wynagrodzenie procentowe od głównej kwoty roszczenia (prowizję). Podatnik wystawia wezwania do zapłaty, w których m.in. obciąża dłużnika kosztami upomnienia. Spółdzielnia nie przejmuje windykowanych należności, zatem dłużnicy wpłacają kwotę główną roszczenia wraz z kosztami upomnienia na konto wierzyciela. Wątpliwości podatnika dotyczą:

1. charakteru zwrotu kosztów upomnienia w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – czy będą one przychodem?,
2. charakteru zwrotu kosztów upomnienia oraz sposobu ustalenia podstawy opodatkowania z tytułu świadczonych usług windykacji należności w podatku od towarów i usług w związku ze zwrotem kosztów upomnienia od odzyskanych wierzytelności i jak w związku z tym mają być one fakturowane?,
3. ponadto w zakresie wydzierżawiania pawilonów na targowisku Spółdzielnia poniosła koszty zakupu materiałów związanych z likwidacją szkody nie objętej ubezpieczeniem (zakup kabli elektrycznych z przeznaczeniem na naprawę wewnętrznej sieci energetycznej po pożarze). Podatnik ma wątpliwości, czy zakup ww. materiałów stanowi koszt uzyskania przychodu i czy ma prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu tego zakupu.

Ad.1. Stosownie do przepisów art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tj. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. W tej sytuacji wpływy z tytułu zwrotu poniesionych upomnień winny stanowić przychód Spółdzielni podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Odnośnie zaś rozstrzygnięcia, czy przychody te stanowią przychody operacyjne, czy też inne, stwierdzić należy, iż wyżej powołana ustawa nie definiuje tych pojęć, a ich definiowanie jest właściwe dla przepisów o rachunkowości. Zgodnie natomiast z treścią art. 14a Ordynacji podatkowej przedmiotem interpretacji mogą być przepisy prawa podatkowego, które zdefiniowane są w art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej. Przepisy prawa podatkowego, jak wynika z ich definicji nie obejmują przepisów o rachunkowości, stąd ich analiza nie może być przedmiotem rozważań na gruncie art. 14a tej ustawy.

Ad.2. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; eksport i import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel – art. 7 ust. 1. W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. Zgodnie z punktem 3 uzgodnień do umowy o monitoringu i windykacji z dnia 22.03.2004 r. kwota wezwań do zapłaty stanowi dochód zleceniobiorcy. Jednakże, jak wynika z wyjaśnień Podatnika, kwota upomnień jest wpłacana przez dłużnika bezpośrednio na konto wierzyciela wraz z kwotą główną roszczenia. Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług obrotem, stanowiącym podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług, jest kwota należna z tytułu sprzedaży (pojęcie to zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy obejmuje również świadczenie usług), pomniejszona o kwotę należnego podatku. Zwrot kosztów upomnienia winien więc stanowić element kalkulacyjny wysokości uzyskanej prowizji. Kwota należna w myśl powołanego przepisu winna obejmować całość świadczenia należnego od nabywcy, tzn. prowizję naliczoną od kwoty ściągniętych wierzytelności wraz ze zwrotem kosztów upomnienia wpłacanych na rachunek wierzyciela. Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wynosi 22 %. Świadczenie usług ściągania długów nie może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy. Zgodnie bowiem z poz. 3 pkt 5 załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem usług ściągania długów oraz faktoringu. W związku z powyższym świadczenie ww. usług jest opodatkowane 22 % stawką podatku VAT. Świadcząca usługę Spółdzielnia winna więc wystawić fakturę za całą usługę, której wartość winna być skalkulowana w oparciu o wszystkie ponoszone w tym celu koszty. Wyodrębnienie z tej kwoty wartości kosztów upomnień pozostawałoby w sprzeczności z treścią art. 29 ust. 1 tej ustawy.

Ad.3. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia „poniesienie”, stanowi tylko, że warunkiem uznania kosztu za koszt podatkowy jest jego poniesienie przez podatnika. Przez poniesienie kosztu należy rozumieć zarówno poniesienie wydatku jak i zakwalifikowanie faktycznie zrealizowanego odpisu lub innego zmniejszenia aktywów lub zwiększenia strat. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. c nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 16g ust.13 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych. Art. 16 ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, że jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3.500 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3.500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji. Zgodnie z tymi przepisami nie każdy wydatek poniesiony na środek trwały musi stanowić o jego ulepszeniu. Istotnym bowiem jest w każdym przypadku, jaki charakter mają wydatki poniesione na środek trwały. Jeżeli wydatki te będą miały charakter odtworzeniowy, przywracający jedynie pierwotną zdolność użytkową tego środka (remont), a nie będą powodować zwiększenia tejże wartości użytkowej – podatnik może w całości zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów bez względu na wielkość tych wydatków. W związku z powyższym wydatki na naprawę wewnętrznej sieci elektrycznej będące jej remontem stanowią koszty uzyskania przychodów. Zgodnie z art. 86 ust. 1 i 2 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Ponieważ zakup kabli elektrycznych jest związany ze sprzedażą opodatkowaną (sprzedaż energii) oraz stanowi koszt uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, Podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących ten zakup.