P O S T A N O W I E N I E

Na podstawie art. 216 oraz art.14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz.U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ), art.8 ust.1 pkt 3, art.15 ust.3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54 poz.535 z późn.zm.) po zapoznaniu się z treścią wniosku z dnia 30 marca 2005r. (złożonym w dniu 04 kwietnia 2005r.) Kancelarii Adwokackiej o pisemną interpretację co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej określenia czy zastępstwo procesowe radców prawnych oraz zastępstwo procesowe i obrona adwokatów świadczone z urzędu na rzecz stron i uczestników postępowania sądowego, za które otrzymują oni opłaty ponoszone przez Skarb Państwa - właściwe sądy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług stwierdzam, że stanowisko Podatnika jest prawidłowe.

U Z A S A D N I E N I E

Pismem z dnia 30 marca 2005r. (złożonym w dniu 04 kwietnia 2005r.) Kancelaria Adwokacka zwróciła się do tutejszego organu podatkowego z zapytaniem w sprawie określenia czy zastępstwo procesowe radców prawnych oraz zastępstwo procesowe i obrona adwokatów świadczone z urzędu na rzecz stron i uczestników postępowania sądowego, za które otrzymują oni opłaty ponoszone przez Skarb Państwa - właściwe sądy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zdaniem Kancelarii pomoc prawna z urzędu zawiera się w definicji usług z art.8 ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54 poz.535 z późn.zm.), ponieważ czynności adwokatów i radców prawnych z urzędu są wykonywane z nakazu władzy publicznej (sądu), a ich wykonanie następuje z mocy prawa, ponieważ jest ustawowym obowiązkiem adwokata i radcy prawnego. Ze stanowiska Spółki zawartego we wniosku wynika, że jej zdaniem w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania wyłączenie przedmiotowe przewidziane w art.15 ust.3 pkt 3 ustawy wykluczające z działalności gospodarczej czynności wykonywane osobiście w sytuacji, kiedy wykonujący czynności jest związany ze zlecającym więzami tworzącymi stosunek prawny, na podstawie którego zlecający ponosi odpowiedzialność za wykonanie tych czynności. Przy wykonywaniu zastępstwa procesowego lub obrony z urzędu sąd nie ponosi nigdy odpowiedzialności za wykonywanie tych czynności przez adwokata czy radcę prawnego, którzy czynności te świadczą samodzielnie w ramach wykonywania zawodu zgodnie z prawem i zasadami etyki zawodowej w celu zapewnienia ochrony interesu reprezentowanej strony. Zasady te są takie same niezależnie od tego, czy czynności zleca bezpośrednio klient, czy też podejmowane są z urzędu.

Po przeanalizowaniu przedstawionego wyżej stanu faktycznego i zgodnie z wyjaśnieniem Ministra Finansów nr PP3-812-130/2005/AK/8664 stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa, co wynika z brzmienia art. 8 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem sam fakt wykonywania pewnych czynności z nakazu władzy, np. sądu nie jest kryterium do uznania, że świadczenie nie jest wykonywane w sposób samodzielny.

W świetle art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, która obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Natomiast w świetle art. 15 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy (w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 21 kwietnia 2005r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.Nr 90 poz.756)), za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 261ipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Zatem oceny zakresu stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności wykonywanych przez adwokatów na zlecenie sądu należy dokonywać w świetle uregulowań zawartych w art. 15 ust. 3 pkt 3 tej ustawy, pod kątem kryterium decydującym o uznaniu tych osób za podatników podatku od towarów i usług.

W przypadku świadczenia przez adwokatów pomocy prawnej z urzędu, nie można mówić, że sąd bierze na siebie odpowiedzialność za czynności adwokata. Sąd "odpowiada" za wydany wyrok oraz za zapewnienie np. oskarżonemu prawa do obrony. Natomiast nie ma w przedmiotowej sprawie tożsamości czynności (sądu i adwokata), których odbiorcą jest uczestnik postępowania sądowego, tj. korzystający z tej pomocy prawnej. Status prawny, zakres kompetencji, a także odpowiedzialność adwokatów regulują przepisy ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1058, z późn. zm.). Ponadto adwokat świadczący pomoc prawną z urzędu, nie przestaje być podmiotem podlegającym rygorom wykonywanego zawodu, co oznacza, iż nadal podlega on obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu tego zawodu, a także, że podlega on odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, z zasadami etyki lub godności zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych.

Przedstawiając powyższe należy stwierdzić, że czynności wykonywane na zlecenie sądu przez adwokatów nie korzystają z wyłączenia z zakresu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, gdyż nie jest spełniony jeden z warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy odnośnie odpowiedzialności zlecającego wykonanie czynności za ich wykonanie przez zleceniobiorcę. Tym samym czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

Ponadto tutejszy organ podatkowy informuje, że powyższa interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i udzielona została w oparciu o przepisy prawa podatkowego obowiązujące w dacie skierowania zapytania do organu podatkowego oraz odpowiedzi na nie.

Zgodnie z art. 14b §1 i §2 ustawy Ordynacja podatkowa niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika. Jest natomiast wiążąca dla organu podatkowego i organu kontroli skarbowej właściwych dla podatnika do czasu jej zmiany lub uchylenia wyłącznie w drodze decyzji, w trybie określonym w §5 art.14b Ordynacji podatkowej.

Na niniejsze postanowienie służy Stronie zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie Ośrodek Zamiejscowy w Zamościu za pośrednictwem tutejszego organu podatkowego w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.

Zażalenie na niniejsze postanowienie powinno zawierać zarzuty przeciwko postanowieniu, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem zażalenia zgodnie z art. 222 w związku z art.239 Ordynacji podatkowej.