Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie, działając na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), art. 6 pkt 1 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), z urzędu zmienia postanowienie Naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z 13.04.2005 r., znak: PUS.II/443/26/2005, w ten sposób, że uznaje za prawidłowe stanowisko Strony przedstawione we wniosku z 15.01.2005 r., o ile przedmiotem wydzielenia i przeniesienia na nowo zawiązaną spółkę jest przedsiębiorstwo lub zakład (oddział) samodzielnie sporządzający bilans.

Wnioskiem z 15.01.2005 r. (data wpływu do organu podatkowego I instancji - 04.02.br.) Spółka z o.o. zwróciła się o udzielenie pisemnej interpretacji o zakresie stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, poprzez wyjaśnienie, czy czynność polegająca na podziale spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (spółki dzielonej) w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu Spółek Handlowych przez wydzielenie i przeniesienie na nowo zawiązaną spółkę z o. o. części majątku spółki dzielonej w postaci zakładu produkcyjnego, przy jednoczesnym dalszym istnieniu spółki dzielonej (która kontynuować będzie dotychczasową działalność w zakresie handlu i usług) - spowoduje powstanie obowiązku w podatku od towarów i usług po stronie spółki dzielonej lub nowo zawiązanej. Wnoszący zapytanie zaakcentował, iż w efekcie podziału powstaną dwie zorganizowane części przedsiębiorstwa, które spełniać będą wymogi niezbędne do uznania ich za niezależne przedsiębiorstwa, samodzielnie realizujące własne zadania oraz wyraził stanowisko, iż w przedstawionym stanie faktycznym nie powstaną zobowiązania w podatku od towarów i usług, ani po stronie spółki dzielonej, ani po stronie spółki nowo zawiązanej.

Postanowieniem z 13.04.2005 r. znak: PUS.II/443/26/2005, działając na podstawie art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej, Naczelnik Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie uznał zaprezentowane przez Stronę stanowisko za prawidłowe. W uzasadnieniu przedmiotowego postanowienia, organ podatkowy przedstawił wykładnię celowościową przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wyjaśniając, iż skoro przepisów tej ustawy nie stosuje się do czynności zbycia (stanowiącego zorganizowaną całość) przedsiębiorstwa, to nie należy również stosować przepisów ustawy do czynności prawnej polegającej na wydzieleniu i przeniesieniu zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przemawia za tym również regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady EWG z 17.05.1977 r., której rozwiązania - w ocenie Naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego - przyjęte zostały w art. 6 pkt 1 ustawy z 11.03.2004 r. Ostatecznie organ podatkowy I instancji postawił tezę, iż w przedstawionym stanie faktycznym, czynność prawna polegająca na podziale spółki z ograniczoną odpowiedzialnością poprzez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na nowo zawiązaną spółkę z o. o. (podział przez wydzielenie) - nie spowoduje powstania zobowiązania w podatku od towarów i usług, zarówno po stronie spółki dzielonej, jak i nowo utworzonej. Rozstrzygnięcie to nie zostało zaskarżone, a w sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa ani postępowanie przed sądem administracyjnym.

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie zważył, co następuje:
W myśl postanowień art. 14a § 1 ustawy z 29.08.1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego (...) na pisemny wniosek podatnika (...) ma obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. Zgodnie natomiast z art. 14a § 2 wyżej wymienionej ustawy - podatnik zobowiązany jest do przedstawienia we wniosku wyczerpująco stanu faktycznego oraz własnego stanowiska w sprawie. W niniejszej sprawie kwestią wymagającą interpretacji było ustalenie istnienia lub nieistnienia podstaw do zastosowania przepisu art. 6 pkt 1 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), stanowiącego, iż przepisów tej ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans. Należy zauważyć, że ustawa o podatku od towarów i usług, nie definiuje pojęcia "przedsiębiorstwo" oraz "zakład (oddział) samodzielnie sporządzający bilans"; w celu ich określenia należy odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) oraz ustawy z 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r., Nr 76, poz. 694 ze zm.).

Podkreślić należy, iż ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, winien być on interpretowany ściśle, co oznacza, że ma on zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub oddziału (w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej) samodzielnie sporządzającego bilans. Zgodnie z 55¹ Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo stanowi zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej, który obejmuje w szczególności:

1. Oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. Własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. Prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. Wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. Koncesje, licencje i zezwolenia;
6. Patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. Majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. Tajemnice przedsiębiorstwa;
9. Księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Jak z tego wynika, przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, iż najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, iż zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 55^² Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo - obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Z uzasadnienia wniosku o udzielenie interpretacji wynika, iż w skład wydzielanego majątku Spółki wejdą: składniki materialne i niematerialne przeznaczone do produkcji wyrobów, m.in. pasywa i aktywa związane z funkcjonowaniem zakładu produkcyjnego, w szczególności prawa do nieruchomości zabudowanej budynkiem produkcyjnym, prawa do rzeczy ruchomych, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów oraz wierzytelności i środki pieniężne, a także zobowiązania. W zapytaniu Strona nie wskazała wprost, czy zbyte również będą: patenty, prawa autorskie, księgi i dokumenty związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa, jak również inne istotne elementy przedsiębiorstwa, jak choćby oznaczenie indywidualne przedsiębiorstwa (nazwa przedsiębiorstwa). W związku z tym, stwierdzić należy, iż przy założeniu, że elementy wymienione w piśmie Podatnika z 15.01.2005 r. - stanowią całość przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego i będzie istniała możliwość prowadzenia tego przedsiębiorstwa - do czynności przeniesienia, zgodnie z przepisem art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przepisy tej ustawy nie będą miały zastosowania. Zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości (art. 11 ust. 2 i następne), jednostki posiadające oddziały (zakłady) mogą prowadzić księgi rachunkowe oddziałów (zakładów) w siedzibie jednostki albo oddziałów (zakładów). Podkreślić przy tym należy, iż nawet jeżeli część przedsiębiorstwa jest odrębnym zakładem nie oznacza to automatycznie, iż jest zakładem samodzielnie sporządzającym bilans. Zbycie tak rozumianego zakładu nie podlega bowiem ustawie o podatku od towarów i usług, jeśli samodzielnie sporządza on bilans na zasadach wynikających z ustawy o rachunkowości. Decydujące znaczenie w tej kwestii będą miały przepisy organizacyjne zainteresowanego podmiotu. A zatem w analizowanym stanie faktycznym, czynność zbycia zakładu (oddziału) nie podlegałaby opodatkowaniu, o ile jej przedmiotem byłby samobilansujący zakład (oddział), co oznacza, iż najpierw musiałoby nastąpić formalne wyodrębnienie takiego zakładu, a następnie jego zbycie.

Reasumując - o tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) - zadecydują okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją, a ocena ta powinna być przeprowadzona przede wszystkim z punktu widzenia zbywcy. Mając to na uwadze, organ II instancji stwierdza, iż stanowisko Strony należy uznać za prawidłowe, o ile wydzielone i przeniesione na nowo zawiązaną spółkę składniki obejmują elementy stanowiące przedsiębiorstwo (czyli zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej) lub zakład (oddział) samodzielnie sporządzający bilans. Dodatkowo ustalono, że organ I instancji opinię swą wydał według stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania tejże opinii, zamiast według stanu istniejącego w dniu złożenia wniosku.

Niniejsza interpretacja wydana została w oparciu o stan faktyczny przedstawiony przez Wnioskodawcę oraz stan prawny, obowiązujący na dzień złożenia wniosku przez Podatnika i traci swoją moc z chwilą zmiany przepisów jej dotyczących. Zgodnie z regulacją art. 14b § 5 Ordynacji podatkowej, zmiana postanowienia wywiera skutek począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po miesiącu, w którym decyzja została doręczona podatnikowi. W myśl postanowień art. 221 oraz art. 223 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej od decyzji niniejszej służy Stronie prawo wniesienia odwołania do Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie w terminie 14 dni od daty jej doręczenia. Zgodnie z przepisem art. 222 Ordynacji podatkowej odwołanie od decyzji winno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.