Wnioskiem z 21.09.2005 r. Spółka zwróciła się z prośbą o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych w odniesieniu do następującego stanu faktycznego:

Spółka uzyskała przeciwko swemu dłużnikowi osobistemu nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zaopatrzony, po uprawomocnieniu się w klauzulę wykonalności (tytuł wykonawczy). W oparciu o uzyskany tytuł wykonawczy Spółka złożyła do właściwego miejscowo Komornika wniosek egzekucyjny o wyegzekwowanie od dłużnika należności objętych uzyskanym tytułem wykonawczym. Po dokonaniu czynności egzekucyjnych w sprawie, Komornik zawiadomił wierzyciela (Spółkę), że egzekucja jest nieskuteczna, ponieważ brak jest mienia dłużnika (ruchomości bądź nieruchomości) nadającego się do egzekucji. W następstwie takiego zawiadomienia wydane zostało postanowienie o umorzeniu w stosunku do dłużnika postępowania egzekucyjnego ze względu na bezskuteczność egzekucji. Wierzyciel z powodu bezskuteczności egzekucji (nieściągalności) uznał postanowienie o umorzeniu postępowania za odpowiadające stanowi faktycznemu i nie złożył skargi na czynności Komornika (tj. na umorzenie postępowania egzekucyjnego), a tym samym postanowienie to uprawomocniło się.

Podatnik zarachował wierzytelność jako przychód należny a następnie po udokumentowaniu jej nieściągalności w sposób określony w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zaliczył wierzytelność do kosztów uzyskania przychodu bez składania dłużnikowi oświadczenia o zwolnieniu go z długu na podstawie art. 508 KC. Spółka nie posiada tym samym zwrotnego oświadczenia dłużnika, że przyjmuje on zwolnienie z długu.

W tak przedstawionym stanie faktycznym Spółka wnosi o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w następującym zakresie:

Czy wierzytelność uprzednio zarachowana jako przychód należny, a której nieściągalność została udokumentowana postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego - bez konieczności stosowania dodatkowo art. 508 Kodeksu cywilnego, tj. dodatkowym oświadczeniem wierzyciela skierowanym do dłużnika, że wierzyciel zwalnia go z długu i oświadczeniem dłużnika skierowanym do wierzyciela, że zwolnienie przyjmuje, stanowi koszt uzyskania przychodu...

Spółka prezentuje stanowisko, iż do uznania wierzytelności nieściągalnych za koszt uzyskania przychodu, stosowane są wyłącznie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jeżeli określone w nich reguły jako warunki uprawniające podatnika do uznania wierzytelności nieściągalnych za koszt uzyskania przychodu zostają spełnione, tzn. odpowiadają stanowi prawnemu, o którym mowa w art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w związku z art. 23 ust. 2 pkt. 1 ustawy o pdp - podatnik nie ma obowiązku stosować się dodatkowo do treści art. 508 KC, tzn. składać dłużnikowi oświadczenia o zwolnieniu z długu i legitymować się oświadczeniem dłużnika o przyjęciu zwolnienia z długu.

Art. 508 KC stosuje się bowiem do sytuacji, w których wierzyciel bez prowadzenia przeciwko dłużnikowi postępowania sądowego mającego na celu odzyskanie długu (tj. sądowego i w następstwie egzekucyjnego) własnym jednostronnym oświadczeniem woli zwalnia dłużnika z długu, a tenże dłużnik własnym również jednostronnym oświadczeniem woli zwolnienie takowe przyjmuje. Na skutek tychże oświadczeń następuje wygaśnięcie istniejącego dotychczas pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem zobowiązania, powodującego że zobowiązanie przestało istnieć i nie może już być skutecznie dochodzone przez wierzyciela na drodze postępowania sądowego. Ta procedura cywilna wygaśnięcia zobowiązania jest obojętna podatkowo i sama przez się nie ma żadnego wpływu na prawa podatnika wynikające z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na podstawie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku Naczelnik Podlaskiego Urzędu Skarbowego w Białymstoku stwierdza co następuje:

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Spółka dysponuje postanowieniem o umorzeniu postępowania egzekucyjnego w stosunku do dłużnika ze względu na bezskuteczność egzekucji, uznanym przez wierzyciela (Spółkę) jako odpowiadającą stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego. Wierzytelność ta została uprzednio zarachowana jako przychód należny.

Przedstawione okoliczności dają podstawę do uznania tej wierzytelności za nieściągalną w trybie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) w związku z art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.; zmiana ostatnia: Dz. U. z 2005 r. Nr 143, poz. 1199) a nie jak wnioskuje Spółka w trybie art. 23 ust. 1 pkt 20 i art. 23 ust. 2, bowiem w/w przepisy ustawy nie występują lub regulują odmienne aspekty.

Zgodnie bowiem z w/w art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Jedną z wymienionych przesłanek uznania wierzytelności za nieściągalną wymienioną w pkt 1 ust. 2 art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest dysponowanie postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego.

Inny skutek prawny wywiera uznanie wierzytelności za nieściągalną, a inny umorzenie wierzytelności (gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu na podstawie art. 508 Kodeksu cywilnego). O ile w tym drugim przypadku następuje wygaśnięcie zobowiązania (art. 508 kc), to w przypadku bezskuteczności egzekucji i uznania wierzytelności za nieściągalną nie uwalnia się dłużnika od spełnienia świadczenia (spłaty długu). Ponadto, jeżeli odpisana wierzytelność jako nieściągalna - w części która stanowiła przychód należny z działalności gospodarczej - zostanie zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, a następnie dłużnik spłaci ją – w Spółce powstanie przychód podatkowy na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Natomiast wartość umorzonych wierzytelności ( z zachowaniem zasad art. 508 Kc), które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zostały zarachowane do przychodów należnych (w wartości netto) stanowią u wierzyciela koszt uzyskania przychodów zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 44 w/w ustawy.

Mając powyższe na uwadze, organ podatkowy nie podziela stanowiska Strony w tym zakresie, stąd też postanowił jak w sentencji.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie udzielenia interpretacji.

Stosownie do art. 14b § 1 i 2 Ordynacji podatkowej interpretacja nie jest wiążąca dla Wnioskodawcy, wiąże natomiast organy podatkowe i organy kontroli skarbowej właściwe dla Wnioskodawcy – do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Interpretacja niniejsza wiąże organ podatkowy do czasu zmiany przepisów prawa.

Na postanowienie służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Białymstoku, za pośrednictwem Naczelnika Podlaskiego Urzędu Skarbowego w Białymstoku, w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia (art. 14a § 4 oraz art. 236 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej).

Zażalenie, zgodnie z art. 222 w związku z art. 239 Ordynacji podatkowej, powinno zawierać zarzuty przeciw postanowieniu, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem zażalenia oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.