P O S T A N O W I E N I E

Działając na podstawie art. 216 § 1 oraz art.14a §1 i §4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) - Naczelnik Urzędu Skarbowego w Prudniku w związku ze złożonym w dniu 22.12.2005r. wnioskiem Jednostki uzupełnionym pismem z dnia 09.01.2006r. w sprawie interpretacji prawa podatkowego o zakresie zastosowania przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) stwierdza, iż stanowisko zajęte w przedmiocie postawionego pytania jest nieprawidłowe.

U Z A S A D N I E N I E

Z treści art.14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz.60 ze zm.) wynika, że stosownie do swej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

W dniu 22 grudnia 2005r. do tutejszego organu wpłynął wniosek Podatnika w sprawie udzielenia interpretacji przepisów prawa podatkowego. Przedmiotowy wniosek nie spełniał jednak wymogów formalnych określonych przepisami prawa stąd też tutejszy organ pismem Nr PD-406/31-1/05 z dnia 29.12.2005r. wezwał do uzupełnienia wniesionego wniosku pouczając, iż nie zastosowanie się do wezwania w wyznaczonym terminie skutkować będzie pozostawieniem podania bez rozpatrzenia.

Wypełniając powyższe żądanie uzupełniono złożony wniosek wnosząc pismo z dnia 09.01.2005r., w których wyrażano własne stanowisko w sprawie.

Ze stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę wynika, że Jednostka zamierza zawrzeć umowę o świadczeniu usług wzajemnych z firmą zajmującą się przekazywaniem usług internetowych. Wnioskodawca w złożonych pismach wyjaśnia, że ma zamiar udostępnić firmie nieodpłatnie miejsce na wieży kościelnej na zainstalowanie anteny przekaźnikowej internetu, w zamian za nieodpłatne udostępnienie Parafii usług internetu.

Uzasadniając swój wniosek Parafia wskazuje, że umowa na mocy której otrzymujący usługę nie jest zobowiązany do jej opłacenia bowiem w zamian zwalnia usługodawcę z zapłaty czynszu najmu, ma charakter umowy wzajemnej, która w istocie jest odpłatną. Wyraża przy tym pogląd, że wspomniana umowa nie rodzi przychodu z nieodpłatnych świadczeń.

Wątpliwości Parafii stanowiące przedmiot rozstrzygnięcia tutejszego organu sprowadzają się zatem do odpowiedzi na poniższe pytanie:

- czy w przypadku zawarcia umowy wzajemnej o nieodpłatnym świadczeniu powstanie przychód a tym samym powstanie obowiązek płacenia z tego tytułu podatku przez Parafię?

Wyrażając własne zdanie w sprawie Parafia stanęła na stanowisku, że w przypadku umowy wzajemnie zobowiązującej tj. umowy bez pobierania płatnych świadczeń przez którąkolwiek ze stron u żadnej z nich nie powstaje przychód a w konsekwencji brak jest również obowiązku opłacania podatku dochodowego przez wnioskodawcę.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Prudniku mając na uwadze stan faktyczny przedstawiony przez Parafię i stan prawny obowiązujący w dacie zaistnienia tego zdarzenia, postanawia udzielić następującej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Z treści art. 12 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz.654 ze zm.) wynika, że przychodem z zastrzeżeniem ust.3 i 4 oraz art.13 i 14 jest m.in. wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

W świetle powołanego powyżej przepisu, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody opodatkowane. Dla celów podatkowych za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem było nieodpłatne, tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenia w majątku osoby prawnej, mające konkretny wymiar finansowy.

Warunkiem uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód - co wynika z literalnego brzmienia przepisu art. 12 ust. 1 pkt 2 - jest jego otrzymanie przez podatnika. Nie wystarczy samo zawarcie umowy o nieodpłatne świadczenie usługi, lecz konieczne jest jej wykonanie.

W przedmiotowej sprawie Parafia nie będzie dokonywała zapłaty za korzystanie z usług internetowych w zamian za co usługodawca usług internetowych nie będzie zobowiązany do opłacania czynszu za udostępnienie wieży kościelnej na której zainstalowana zostanie antena przekaźnikowa internetu.

Jak prawidłowo zauważa wnioskująca o interpretację prawa podatkowego Parafia umowę taką należy uznać za umowę wzajemną, która w istocie będzie umową odpłatną. W świetle powyższego brak podstaw do przyjęcia stanowiska, że Parafia uzyskuje świadczenia bezpłatne. Tym samym nie ma podstaw do powiększenia jej przychodów o wartość nieodpłatnego świadczenia. Stanowisko takie prezentuje również Parafia, która stwierdza w uzasadnieniu swojego wniosku, że podpisanie umowy wzajemnie zobowiązującej nie rodzi przychodu z nieodpłatnych świadczeń.

Warto tu jednak zauważyć, że brak umowy, czy też jej projektu uniemożliwia tutejszemu organowi określenie faktycznego zamiaru stron, a tym samym ustalenia, czy rodzaj świadczenia ma charakter ekwiwalentny. Dla celów podatkowych nie ma bowiem znaczenia nazwanie umowy (w tym przypadku "umowy wzajemnie zobowiązującej"), lecz jej treść.

Biorąc jednak powyższe pod uwagę Naczelnik Urzędu Skarbowego w Prudniku stoi na stanowisku, iż w związku z tym, że w istocie umowa ta będzie miała charakter odpłatny obie strony faktycznie odnosić będą korzyści majątkowe tzn. jedna ze stron (Parafia) korzystając z udostępnionych usług internetu, druga zaś korzystając z wieży kościelnej.

W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) ustawodawca uregulował instytucję umów dwustronnie obowiązujących. Z treści art.487 § 2 ww. ustawy KC wynika, że umowa jest wzajemna, gdy obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenia jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej. Umowa wzajemna mieści się w ramach odpłatnych czynności prawnych i charakteryzuje się tym, że każda ze stron - o czym wspomniano powyżej - uzyskuje jakąś korzyść majątkową, niekoniecznie w postaci pieniężnej, lecz mogą to być także świadczenia innego rodzaju (usługi, rzeczy, inne prawa), byleby podlegały ocenie pieniężnej.

Z opisanego w piśmie stanu faktycznego wynika, że stroną umowy będzie Parafia, zatem dla prawidłowego rozstrzygnięcia przedstawionego zagadnienia niezbędnym jest odniesienie się do ustawy z dnia 17 maja 1989r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 26, poz.319 ze zm.). Z treści art.13 ust.1 tejże ustawy wynika, że majątek i przychody kościołów i innych związków wyznaniowych podlegają ogólnie obowiązującym przepisom podatkowym, z wyjątkami określonymi w odrębnych ustawach. Jednak stosownie do ust.2 tego artykułu osoby prawne kościołów i innych związków wyznaniowych są zwolnione od opodatkowania z tytułu przychodów ze swojej działalności niegospodarczej. W tym zakresie osoby te nie mają obowiązku prowadzenia dokumentacji wymaganej przez przepisy podatkowe. Przepis ust. 5 tego artykułu gwarantuje też, że dochody z działalności gospodarczej osób prawnych kościołów i innych związków wyznaniowych oraz spółek, których udziałowcami są wyłącznie te osoby, są zwolnione od opodatkowania w części, w jakiej zostały przeznaczone w roku podatkowym lub roku po nim następującym na cele kultowe, oświatowo - wychowawcze, naukowe, kulturalne, działalność charytatywno - opiekuńczą, punkty katechetyczne, konserwacje zabytków oraz inwestycje sakralne i inwestycje kościelne, których przedmiotem są punkty katechetyczne i zakłady charytatywno - opiekuńcze, jak również remonty tych obiektów.

Rozwiązania zawarte w ww. art.13 ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania powtórzono w art. 55 ustawy z dnia 17 maja 1989r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154 ze zm.).

Parafia na mocy art. 7 ust.1 pkt 5 ww. ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej jest terytorialną jednostką organizacyjną Kościoła a zarazem osobą prawną. W związku z powyższym podlega przepisom ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity. Dz. U. Nr 54 poz.654 z 2000r. ze zm.).

Jak wynika z treści art. 17 ust.1 pkt 4a ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych wolne od podatku są dochody kościelnych osób prawnych:

a) z niegospodarczej działalności statutowej; w tym zakresie kościelne osoby prawne nie mają obowiązku prowadzenia dokumentacji wymaganej przez przepisy Ordynacji podatkowej,

b) z pozostałej działalności - w części przeznaczonej na cele: kultu religijnego, oświatowo-wychowawcze, naukowe, kulturalne, charytatywno-opiekuńcze oraz na konserwację zabytków, prowadzenie punktów katechetycznych, inwestycje sakralne w zakresie: budowy, rozbudowy i odbudowy kościołów oraz kaplic, adaptację innych budynków na cele sakralne, a także innych inwestycji przeznaczonych na punkty katechetyczne i zakłady charytatywno - opiekuńcze.

W art. 17 pkt 4a lit. a) ww. ustawy uregulowano zwolnienie bezwarunkowe dotyczące dochodów kościelnych osób prawnych z niegospodarczej działalności statutowej. Wynika z niego, że cel na jaki zostaną przeznaczone i wydatkowane takie środki nie ma żadnego wpływu na zakres zwolnienia. Co więcej w odniesieniu do tego rodzaju dochodów podatnicy nie mają obowiązku prowadzenia dokumentacji, zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej.

Zwolnienia przewidziane w art. 17 pkt 4a lit. b) mają natomiast charakter warunkowy i są z nimi związane wszelkie wymogi dotyczące takich zwolnień wynikające z art. 17 ust.1a i ust.1b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Tak więc dochody kościelnych osób prawnych z innej działalności niż niegospodarcza działalność statutowa będą wolne od podatku tylko w części przeznaczonej na cele wymienione w tymże przepisie.

Mając zatem na uwadze powyższy stan prawny stwierdzić należy, w tej konkretnej sprawie będą miały zastosowanie przepisy art. 17 ust. 1 pkt 4a lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Uzasadnionym przy tym w ocenie tutejszego organu będzie także odniesienie się do definicji działalności gospodarczej zawartej w art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) - przez którą rozumie się każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców.

Działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisu art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz.1807 ze zm.) jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Zaś przedsiębiorcą w rozumieniu ww. ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą (vide art.4).

Należy tutaj również wyjaśnić, że zarówno ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jak też ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie wyjaśnia pojęcia "działalność niegospodarcza", czy też "niegospodarcza działalność statutowa". Mając jednak na względzie zdefiniowanie w art. 2 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej pojęcia "działalność gospodarcza", należy posłużyć się do oceny charakteru danej działalności wnioskowaniem a contrario, uwzględniając przy tym fakt, że w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych zawężono to pojęcie w porównaniu z ustawą o gwarancjach wolności sumienia i wyznania poprzez dodanie przymiotnika "statutowa". Przywileje podatkowe wynikające z tego przepisu będą więc dotyczyły tylko dochodów kościelnej osoby prawnej z takiej działalności niegospodarczej, która znajduje odzwierciedlenie w prawie wewnętrznym danego kościoła, czy związku wyznaniowego.

Tak więc dochody kościelnych osób prawnych z innej działalności niż niegospodarcza działalność statutowa, będą wolne od podatku tylko w części przeznaczonej na cele wymienione w art. 17 pkt 4a lit. b). Cele te mimo nieco innego sformułowania, w zasadzie pokrywają się z preferowanymi celami wymienionymi w art. 13 ust.5 ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania. W ustawie tej jednak mowa jest o zwolnieniu dochodów tych jednostek "z działalności gospodarczej" w części przeznaczonej na preferowane cele, zaś w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych o dochodach "z pozostałej działalności", czyli działalności innej niż niegospodarcza działalność statutowa.

Wobec powyższego tutejszy organ nie może potwierdzić stanowiska zajętego przez Parafię w przedmiotowej sprawie. Ponadto w ocenie tutejszego organu przy planowanym zawarciu umowy wzajemnie zobowiązującej zasadnym jest wycena świadczonych przez obie strony usług i dokonania z tego tytułu stosownego rozliczenia podatkowego. W sytuacji Parafii stanowić będzie ono źródło przychodu, a uzyskane dochody z tego tytułu, o ile przeznaczone zostaną na cele wymienione w art.17 ust.1 pkt 4a lit. b podlegać będą zwolnieniu warunkowemu zaś pozostała niegospodarcza działalność Parafii zwolnieniu bezwarunkowemu.

Parafia winna mieć dodatkowo świadomość istniejącego w tym zakresie obowiązku prowadzenia dokumentacji wymaganej przez przepisy ustawy Ordynacja podatkowa, jak też obowiązku składania deklaracji i zeznań zgodnie z przepisami art. 25 i art.27 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Warto tu podkreślić, że Jednostka może skorzystać z uprawnień wynikających z przepisów art. 25 ust.5 ustawy (tj. zwolnienie z obowiązku miesięcznego składania deklaracji CIT-2) pod warunkiem złożenia stosownego oświadczenia i spełnieniu warunków określonych tym przepisem co oczywiście nie skutkuje zwolnieniem z obowiązku złożenia zeznania podatkowego.

W świetle powyższego w ocenie tutejszego organu stanowisko zajęte przez Jednostkę jest nieprawidłowe.

Ponadto Naczelnik Urzędu Skarbowego w Prudniku informuje, że udzielona interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia. Przy tym należy także podkreślić, że interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia (vide art. 14b § 1 i § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Od niniejszego postanowienia służy stronie na podstawie art.14a § 4 i art. 236 § 2 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu za pośrednictwem tutejszego organu, które wnosi się w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia stronie.

Zażalenie powinno spełniać wymogi zawarte w art. 222 w związku z art. 239 Ordynacji podatkowej, tj. zawierać zarzuty przeciw postanowieniu, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem zażalenia oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.

Zażalenie i załączniki do zażalenia podlegają opłacie w znakach skarbowych (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 09.09.2000r. o opłacie skarbowej Dz. U. z 2004 Nr 253, poz. 2532), część I pkt 1 i 2 załącznika do ww. ustawy (stawka opłaty skarbowej na odwołanie wynosi 5 zł oraz 0,50 zł od załącznika).

Pismo podpisał Zastępca Naczelnika Urzędu Skarbowego w Prudniku mgr Jacek Kułakowski.