P O S T A N O W I E N I E

Na podstawie art. 216 i art. 14a § 4 w związku z art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60 ze zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Strzelcach Opolskich po rozpatrzeniu wniosku z dnia 16.12.2005 r. (złożonego dnia 19.12.2005 r.) postanawia, iż ocenę Państwa własnego stanowiska w sprawie możliwości prowadzenia przez małżonków jednej podatkowej księgi przychodów i rozchodów w przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w oparciu o odrębne wpisy do ewidencji działalności gospodarczej, zawartą w zapytaniu o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, przyjmuje jako nieprawidłową.

U Z A S A D N I E N I E

W oparciu o art. 14a § 1 i § 2 ustawy Ordynacja podatkowa do tut. organu podatkowego w dniu 19.12.2005 r. złożony został przez Państwo pisemny wniosek o udzielenie interpretacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów i rozliczania się z podatku dochodowego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że prowadzą Państwo pozarolniczą działalność gospodarczą na zasadzie tzw. spółki małżeńskiej w zakresie świadczenia usług związanych z wytwarzaniem i produkcją wyrobów mięsnych, posiadając przy tym pięć punktów sprzedaży. Od marca 2001 r. mają Państwo osobne wpisy do ewidencji działalności gospodarczej. Zaznaczyli Państwo również, iż zmiana w ewidencji działalności gospodarczej dokonana została w związku z art. 68 ustawy z dnia 02.07.2004 r. –Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1808).

Wobec przytoczonego wyżej stanu faktycznego postawiono pytanie czy w sytuacji gdy po dokonaniu zmiany w ewidencji działalności gospodarczej dotychczasowego wpisu na imię obojga małżonków na dwa odrębne wpisy i prowadzeniu nadal działalności gospodarczej bez zawiązywania spółki cywilnej można jak dotychczas prowadzić jedną podatkową księgę przychodów i rozchodów i rozliczać się z podatku dochodowego proporcjonalnie (po 50%) składając deklarację na zaliczkę miesięczną na podatek dochodowy PIT-5 ?

Przedstawiając we wniosku własne stanowisko w sprawie przyjęli Państwo, iż po dokonaniu zmiany wspólnego wpisu w ewidencji działalności gospodarczej na dwa odrębne wpisy małżonkowie prowadząc nadal działalność gospodarczą bez zawiązywania spółki cywilnej mogą rozliczać się jak dotychczas, czyli prowadzić jedną księgę przychodów i rozchodów, a składając deklarację PIT-5 mogą rozliczać się proporcjonalnie tj. po 50 %.

W odpowiedzi na zadane pytanie, tut. organ podatkowy wyjaśnia, że sposób rozliczenia osiągniętych przez małżonków dochodów z prowadzonej wspólnie działalności gospodarczej regulują przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm.), a sposób ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. Nr 152, poz. 1475 ze zm.). Z zapisu art. 24a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty) podstawy opodatkowania i wysokości podatku należnego za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o. Ponadto zgodnie z przepisem § 2 ust. 1 powołanego powyżej rozporządzenia regulującego zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, o których mowa w art. 24a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, są obowiązane prowadzić księgę, z zastrzeżeniem ust. 2, według wzoru ustalonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia, w sposób określony w rozdziale 2.

Z treści art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiągniętych przez nich dochodów. Zapis art. 8 ust. 1 tej ustawy wyjaśnia, że przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnego przedsięwzięcia, u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe. Przychody te z wyjątkiem przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej 19% podatkiem liniowym, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali podatkowej. Przy spełnieniu warunków wynikających z zapisu art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych małżonkowie mogą być na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów na zasadach określonych w tymże artykule. W myśl art. 6 ust. 3 zasada wyrażona w ust. 2 ma zastosowanie również, jeżeli jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany zgodnie z art. 27, lub osiągnął dochody w wysokości nie powodującej obowiązku uiszczenia podatku.

W ustawodawstwie podatkowym nie istnieje pojęcie spółki małżeńskiej. Możliwość uzyskania wspólnego wpisu przez małżonków prowadzących wspólnie działalność gospodarczą stworzyły przepisy ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 41, poz. 324 ze zm.). W jej rozumieniu przedsiębiorcą mogły być nie tylko osoby fizyczne i prawne, lecz również jednostki organizacyjne, które nie miały osobowości prawnej, pod warunkiem, że prowadziły działalność gospodarczą. Za takie jednostki uznano wówczas spółki małżeńskie. Wnioskując na podstawie powyższego przepisu małżonkowie mogli prowadzić działalność gospodarczą w różnych formach prawnych, w tym również na imię obojga małżonków (bez zawierania umowy spółki cywilnej) jednak najważniejszym i niezbędnym wymogiem było to, aby oboje wpisani byli do ewidencji działalności gospodarczej. Sytuację tę zmieniły przepisy art. 68 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1808). Z przytoczonego przepisu wynika, że organ ewidencyjny, zgodnie z wnioskiem o zmianę wspólnego wpisu i dokonania zmiany wpisu drugiego z małżonków dokonuje wpisu pod nowym numerem. Przepis ten nie dopuszcza możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na imię obojga małżonków, gdyż obowiązujące przepisy nie przewidują takiej formy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Małżonkowie posiadający odrębne wpisy mogą prowadzić działalność gospodarczą każdy we własnym imieniu, na własny rachunek, bądź w formie spółki cywilnej (należy zawrzeć umowę spółki) czy spółki osobowej. Decyzję taką należy podjąć we własnym zakresie. W świetle obowiązujących przepisów każdy z małżonków traktowany jest jak odrębny przedsiębiorca. Zatem jeśli małżonkowie nie zawarli umowy spółki a posiadają odrębne wpisy do ewidencji działalności gospodarczej są traktowani jak osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, co zobowiązuje do prowadzenia odrębnej dokumentacji księgowej. W związku z tym po uzyskaniu odrębnych wpisów wspólne prowadzenie działalności gospodarczej przez małżonków możliwe będzie tylko w formie organizacyjnej przewidzianej prawem cywilnym.

W przeciwnym przypadku każdy z małżonków, który zamierza prowadzić działalność gospodarczą traktowany będzie jak odrębny przedsiębiorca. Tak więc jeżeli nie dojdzie do zawiązania umowy spółki brak jest podstaw do opodatkowania uzyskiwanego dochodu ze źródła jakim jest działalność gospodarcza po 50% przez każdego z małżonków. W takiej sytuacji małżonkowie traktowani są jako odrębni podatnicy, którzy odprowadzają należne zaliczki w trakcie roku podatkowego od całości uzyskanego przez siebie dochodu. Tym samym każdy z małżonków winien posiadać odrębne urządzenia księgowe. W przedmiotowej sprawie zasadnicze znaczenie ma fakt, iż małżonków prowadzących faktycznie wspólnie działalność gospodarczą ale na podstawie odrębnych wpisów do ewidencji działalności gospodarczej, lecz bez zawartej umowy spółki nie można traktować analogicznie jak wspólników spółki.

Wobec powyższego jedynie przedsiębiorcy, którzy nadal (pomimo uzyskania odrębnego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej) będą prowadzić działalność gospodarczą wspólnie w formie wybranej przez nich spółki, prowadzą jedną podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Biorąc pod uwagę przedstawione powyżej uzasadnienie uznano, że Państwa własne stanowisko w sprawie zawarte we wniosku nie jest prawidłowe.

Niniejsza interpretacja dotyczy aktualnego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

W oparciu o art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika (wnioskodawcy), jednakże w myśl art. 14b § 2 tej ustawy wiąże organ podatkowy i organ kontroli skarbowej właściwy dla wnioskodawcy i może zostać zmieniona albo uchylona wyłącznie w drodze decyzji, w trybie określonym w § 5.

Zgodnie z art. 236 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej na niniejsze postanowienie wydane w trybie art. 14a § 4, zawierające interpretację służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu za pośrednictwem tut. organu w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.

Na podstawie art. 222 ustawy Ordynacja podatkowa z związku z art. 239 tej ustawy zażalenie winno zawierać zarzuty przeciw postanowieniu, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem zażalenia oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.