DECYZJA

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005r. nr 8 poz. 60 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu zmienia z urzędu postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Brzegu z dnia 26 stycznia 2006r. nr PD-415/INT/59/ACH/05 w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczące kwestii zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, gdyż zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa.

UZASADNIENIE

Podaniem z dnia 19 grudnia 2005r. zwróciła się Pani do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Brzegu o wydanie pisemnej interpretacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego.

Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, że do kosztów uzyskaniaprzychodów prowadzonej działalności gospodarczej zaliczyła Pani na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 20 w związku z art. 23 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. nr 14 poz. 176 ze zm.) wierzytelności zgłoszone w postępowaniu upadłościowym dłużnika "K" S.A., uznane za "nieściągalne uprawdopodobnione". Wraz z wnioskiem przedłożyła Pani m.in. protokół uznania za koszty uzyskania przychodu wierzytelności uznanych za nieściągalne.
W związku z powyższym zwróciła się Pani z pytaniem, czy prawidłowo stosuje w/w przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie przedstawiła Pani swoje stanowisko w sprawie, uznając, iż w sposób prawidłowy zastosowała przepisy art. 23 ust. 1 pkt 20 w zw. z art. 23 ust. 2 pkt 3 w/w ustawy.

W dniu 26 stycznia 2006r. Naczelnik Urzędu Skarbowego z Brzegu postanowieniem nr PD-415/INT/59/ACH/05 uznał Pani stanowisko za prawidłowe, stwierdzając zarazem, iż do kosztów uzyskania przychodów może Pani zaliczyć wierzytelności - ale na podstawie art. 23 ust. 3 w związku z art. 23 ust. 1 pkt 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie na podstawie powołanego we wniosku art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy.

Dokonując "z urzędu" weryfikacji wskazanego w sentencji postanowienia, Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu stwierdził, iż zostało ono wydane z rażącym naruszeniem przepisów prawa, a mianowicie art. 14 a § 3 Ordynacji podatkowej oraz art. 23 ust. l pkt 20 i art. 23 ust 2 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. nr 14 poz. 146 ze zm.).

Stosownie do art. 14a § 5 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia albo uchyla postanowienie, o którym mowa w art. 14a § 4 z urzędu, jeżeli postanowienie rażąco narusza prawo, orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w tym także jeżeli niezgodność z prawem jest wynikiem zmiany przepisów. Stosownie do art. 14a § 1,2,3 ustawy Ordynacja podatkowa stosownie do swojej właściwości m.in. naczelnik urzędu skarbowego, na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta ma obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. (...).
Składając wniosek, podatnik, płatnik lub inkasent jest obowiązany do wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego oraz własnego stanowiska w sprawie. Interpretacja zawiera ocenę prawną stanowiska pytającego z przytoczeniem przepisów prawa.

Powyższe oznacza, że interpretacja, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego dokonywana jest przez organ podatkowy na wniosek m.in. podatnika. A zatem to pytający występując z zapytaniem wskazuje i jednocześnie decyduje, które przepisy prawa podatkowego wymagają interpretacji w jego sprawie oraz jakie zajmuje w tym względzie stanowisko. Z kolei organ podatkowy jest związany złożonym zapytaniem w tym znaczeniu, że w wydanej interpretacji winien przedstawić ocenę prawną stanowiska pytającego z przytoczeniem przepisów prawa (art. 140 § 3 ustawy).
Z treści zapytania z dnia 19 grudnia 2005r. wynika, iż oczekuje Pani odpowiedzi w kwestii zastosowania w przedstawionych okolicznościach faktycznych przepisów art. 23 ust. 1 pkt 20 w zw. z art. 23 ust. 3pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a mianowicie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnych. Tymczasem w wydanym postanowieniu organ I instancji stwierdził, że stanowisko Pani jest prawidłowe. Dokonał jednak przy tym interpretacji przepisów art.23 ust. 1 pkt 21 w zw. z art. 23 ust. 3 w/w ustawy traktujących o uznaniu za koszty działalności odpisów aktualizujących, a nie przepisów objętych Pani zapytaniem.
W tym stanie rzeczy rozstrzygnięcie organu podatkowego, w którym dokonano interpretacji przepisów prawa nie wnioskowanych przez podatnika, a uznano za prawidłowe stanowisko podatnika, które w istocie zanegowano - rażąco narusza powołane wyżej przepisy prawa.

Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 20 w/w ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 ww. ustawy zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona.

W świetle tych przepisów zaliczenie nieściągalnej wierzytelności w ciężar kosztów uzyskania przychodów możliwe jest tylko wtedy, gdy zostaną spełnione łącznie dwa warunki:

• wierzytelności te musiały być wcześniej zaliczone do przychodów należnych w prowadzonej działalności gospodarczej,
• nieściągalność tych wierzytelności zostanie odpowiednio uprawdopodobniona.

Sposób udokumentowania wierzytelności nieściągalnych reguluje art. 23 ust. 2 cyt.ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z treścią tego przepisu za wierzytelności, o których mowa w ust. l pkt 20, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o:
   a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidacji majątku, gdymajątek masy niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztówpostępowania upadłościowego, lub
   b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdyzachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a), lub
   c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem przewidywanej wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

W załączeniu do wniosku przedłożyła Pani sporządzony przez siebie protokół uznania za koszty uzyskania przychodu wierzytelności uznanych za nieściągalne z dnia 30 maja 2005r., którym dokumentuje Pani - na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 20 w zw. z art. 23 ust. 2 pkt 3 ustawy - ich nieściągalność. Jak wynika z treści w/w przepisu podatnik w sporządzonym przez siebie protokole winien przedstawić przewidywane (szacunkowe) wartości kosztów powództwa, jak i dochodzenia egzekucyjnego. Powinien tego dokonać z należytą starannością, najlepiej opartą o specjalistyczną w tym zakresie wiedzę, jak również doświadczenie życiowe. Pani jednak przy sporządzaniu protokołu z dnia 30 maja 2005r. ograniczyła się jedynie do stwierdzenia, iż w sytuacji niemożności wyegzekwowania należności (na poparcie czego przedstawia Pani zawiadomienie Sędziego Komisarza i pisma Syndyka Masy Upadłościowej) każda kwota przeznaczona na koszty procesowe lub egzekucyjne przewyższa wartość należności. Zatem protokół z dnia 30 maja 2005r. sporządzony przez Panią nie jest protokołem wymaganym przepisem art. 23 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie określa bowiem przewidywanych kosztów wskazanych w tym przepisie.

Powyższe jak i całość dokumentów zgromadzonych w niniejszej sprawie wskazuje, że nie może Pani zaliczyć wierzytelności odpisanych jako nieściągalne do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ust. 3 pkt 20 w związku z art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. A zatem stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 19 grudnia 2005r. - jest nieprawidłowe. W tym stanie rzeczy rozstrzygnięcie organu I instancji z dnia 26 stycznia 2006r. uznające za prawidłowe Pani stanowisko wyrażone w zapytaniu z dnia 19 grudnia 2005r. w sprawie zaliczenia do kosztów działalności gospodarczej wierzytelności niezapłaconych a uznanych jako nieściągalne na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 20 w zw. z art. 23 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - narusza powołane wyżej przepisy prawa.

Opisane okoliczności faktyczne i prawne uzasadniają zatem zmianę postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w Brzegu z dnia 26 stycznia 2006r. - w trybie art. 14b § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej - w sposób wyżej przedstawiony.

Nadmienić trzeba, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 23 ust. 1 pkt 21 przewiduje możliwość uznania za koszt uzyskania przychodów odpisów aktualizujących wartość należności, określoną w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 14 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 3 - jednak interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania tego przepisu może być przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia - o ile uprzednio zaistnieją przesłanki określone w art.14a - 14d Ordynacji podatkowej.

Jednocześnie tut. organ informuje, iż mniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego i prawnego w dniu jej wydania.
Na niniejszą decyzję przysługuje prawo wniesienia odwołania do Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.