POSTANOWIENIE

Na podstawie art. 14a § 1 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r – Ordynacja podatkowa (tekst jednolity z 2005r. Dz. U. Nr 8 poz.60 z późn.zm.) po rozpatrzeniu wniosku XXX Sp. z o.o. Ze stycznia 2007r.

Naczelnik Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy , iż zgodnie z ustawą z dnia 15.02.1992 o podatku dochodowym od osób prawnych w wyniku realizacji przez Spółkę zakupu/sprzedaży walut na podstawie Umów Terminowego Kursu Walutowego Spółka jest zobowiązana/ uprawniona do :

(i)powiększenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych o zysk z tytułu zakupu waluty po stałym kursie terminowym powstającego w sytuacji, gdy kurs bazowy waluty jest wyższy od stałego kursu terminowego zastosowanego przez Spółkę zgodnie z ww. Umową;

(ii) pomniejszenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych o stratę z tytułu zakupu waluty po stałym kursie terminowym powstającego w sytuacji, gdy kurs bazowy waluty jest niższy od stałego kursu terminowego zastosowanego przez Spółkę zgodnie z ww. Umową;

(iii) powiększenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych o zysk z tytułu sprzedaży waluty po stałym kursie terminowym powstającego w sytuacji, gdy kurs bazowy waluty jest niższy od stałego kursu terminowego zastosowanego przez Spółkę zgodnie z ww. Umową;

(iv) pomniejszenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych o stratę z tytułu sprzedaży waluty po stałym kursie terminowym powstającego w sytuacji, gdy kurs bazowy waluty jest wyższy od stałego kursu terminowego zastosowanego przez Spółkę zgodnie z ww. Umową.

podane we wniosku jest prawidłowe .

UZASADNIENIE

II. STAN FAKTYCZNY

W celu zabezpieczenia swojej pozycji finansowej/ryzyka kursu walutowego XXX Sp. z o.o. (dalej: Spółka) zawiera dwa rodzaje umów - umowy terminowego kursu walutowego oraz umowy rachunku bieżącego. W chwili obecnej obowiązują następujące umowy:

1. Dwie Umowy Terminowego Kursu Walutowego (oryginalna angielska nazwa - Fixed Ratę Foreign Exchange Forward Agreement) zawarte w dniu 19 grudnia 2005 r. z podmiotem powiązanym (z grupy XXX) XX Inc. (dalej: YY), które zostały zawarte na okres obejmujący 2006 r. - odpowiednio dla waluty EURO i USD,

2. Umowa Rachunku Bieżącego w PLN (oryginalna nazwa - Current Account Agreement Letter) zawarta w dniu 25 kwietnia 2005 r. z podmiotem powiązanym (z grupy XXX) (dalej: YYY).

1. Umowa Terminowego Kursu Walutowego

Umowa Terminowego Kursu Walutowego została zawarta pomiędzy YY a Spółką w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem kursowym EURO i USD, na które Spółka jest narażona w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Przedmiotem ww. Umowy jest realizacja instrumentu finansowego. Zgodnie bowiem z postanowieniami Umowy Terminowego Kursu Walutowego YY zobowiązał się w każdym czasie, na żądanie Spółki sprzedać/zakupić walutę EURO lub USD do/od Spółki po stałym kursie uzgodnionym w Umowie (tzw. Fixed Forward Ratę), tj. po kursie terminowym (uzgodniony kurs terminowy obowiązujący w 2006 r. równy jest 3,937 PLN/EURO i 3,315 PLN/USD). Jednocześnie, na podstawie ww. Umowy Spółka zobowiązała się do określania wielkości zakupu/sprzedaży walut EURO lub USD zgodnie ze swoim rzeczywistym zapotrzebowaniem związanym z regulowaniem płatności i wydatków wyrażonych w EURO lub USD oraz do niedokonywania sprzedaży/zakupu EURO lub USD od jakiegokolwiek innego podmiotu. Realizacja instrumentu finansowego będącego przedmiotem Umowy Terminowego Kursu Walutowego następuje zatem poprzez:

(i) zakup przez Spółkę od YY walut EURO i USD, który ma miejsce, gdy:

• bieżące zasoby walutowe Spółki nie wystarczają do uregulowania jej zobowiązań wynikających z konkretnych faktur wystawionych przez kontrahentów niebędących w stosunku do Spółki podmiotami powiązanymi,

• zachodzi potrzeba uregulowania zobowiązań Spółki wobec podmiotów powiązanych;

(ii)sprzedaż przez Spółkę do LSI walut EURO i USD, która ma miejsce, gdy:

• w wyniku bieżącego regulowania przez/na rzecz Spółki zobowiązań/należności od podmiotów niepowiązanych, które wyrażone są w EURO lub USD, na walutowym rachunku bankowym Spółki prowadzonym przez Bank zgromadzone zostały środki walutowe przekraczające ustalony przez Spółkę poziom istotności,

• podmioty powiązane dokonują zapłaty na rzecz Spółki należności wyrażonych w EURO lub USD bezpośrednio na Rachunek Bieżący prowadzony zgodnie z Umową Rachunku Bieżącego.

Cel jak i sama istota ww. Umowy jest taki sam jak cel i istota transakcji na pochodnych instrumentach finansowych typu Forward - tj. zabezpieczenie się przez wahaniami kursów walut, w których realizowana jest większość transakcji Spółki z podmiotami zagranicznymi. Przedmiotem transakcji dokonywanych na podstawie przedmiotowej Umowy jest kupno/sprzedaż określonej ilości waluty na określony moment w przyszłości (tj. ilości waluty EURO lub USD będącej wynikiem bieżącego zapotrzebowania Spółki związanego z regulowaniem bieżących należności/zobowiązań) po z góry ustalonej cenie (tj. po uzgodnionym w Umowie kursie terminowym) w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem kursowym.

W związku z powyższym w dalszej treści niniejszego wniosku instrument będący przedmiotem Umowy Terminowego Kursu Walutowego określany będzie jako instrument finansowy forward.

2. Umowa Rachunku Bieżącego

Realizacja zakupu/sprzedaży walut EURO lub USD od LSI na podstawie Umowy Terminowego Kursu Walutowego następuje za pośrednictwem YYY poprzez Rachunek Bieżący (tzw. Current Account).

Zgodnie z zapisami Umowy Rachunku Bieżącego, Spółka jako posiadacz rachunku wyraziła zgodę na otwarcie Rachunku Bieżącego w PLN obsługiwanego przez YYY jako zarządcę rachunku. Transakcje regulowane przez ww. Rachunek Bieżący to przede wszystkim:

(i) w przypadku transakcji z podmiotami niepowiązanymi w stosunku do Spółki:

• sprzedaż do YY zgodnie z Umową Terminowego Kursu Walutowego nadwyżek środków pieniężnych wyrażonych w walucie (EURO i USD) zgromadzonych przez Spółkę na walutowym rachunku bankowym prowadzonym w Banku , przez który to walutowy rachunek bankowy otrzymywane/regulowane są wszystkie należności/zobowiązania od podmiotów niepowiązanych,

• zakup od YY zgodnie z Umową Terminowego Kursu Walutowego środków pieniężnych wyrażonych w walucie (EURO i USD) zgodnie z zapotrzebowaniem zgłoszonym przez Spółkę do YYY i przekazywanie ww. walut na walutowy rachunek bankowy w Banku , przez który to walutowy rachunek bankowy otrzymywane/regulowane są wszystkie należności/zobowiązania od podmiotów niepowiązanych;

(ii) w przypadku transakcji z podmiotami powiązanymi w stosunku do Spółki:

• sprzedaż do YY zgodnie z Umową Terminowego Kursu Walutowego środków pieniężnych wyrażonych w walucie (EURO i USD) uzyskanych przez Spółkę w wyniku regulowania bezpośrednio poprzez Rachunek Bieżący należności przysługujących Spółce wobec jej kontrahentów będących podmiotami powiązanymi;

• zakup od LSI zgodnie z Umową Terminowego Kursu Walutowego środków pieniężnych wyrażonych w walucie (EURO i USD) w celu uregulowania bezpośrednio poprzez Rachunek Bieżący zobowiązań przysługujących wobec Spółki jej kontrahentom będącym podmiotami powiązanymi.

Spółka jako posiadacz ww. Rachunku Bieżącego (którego bieżącą administrację prowadzi YYY) dysponuje środkami pieniężnymi na nim zgromadzonymi w sposób nieograniczony -tj. może niezależnie wpłacać i wypłacać środki z rachunku, informując przy tym YYY jako spółkę zarządzającą Rachunkiem Bieżącym o wszelkich planowanych wpływach i wypływach środków.

3. Rozliczanie przez Spółkę dla celów podatkowych realizacji Umowy Terminowego Kursu Walutowego

Poniżej przedstawiamy szczegółowy opis sposobu rozliczenia dla celów podatkowych realizacji przez Spółkę na podstawie Umowy Terminowego Kursu Walutowego instrumentu finansowego forward.

3.1.Realizacja instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż nadwyżek walut EURO lub USD zgromadzonych na walutowym rachunku bankowym w Banku

W przypadku zgromadzenia (w rezultacie dokonywania rozliczeń z podmiotami niepowiązanymi wobec Spółki) na walutowym rachunku bankowym prowadzonym przez Bank walut EURO lub USD w kwocie przekraczającej ustalony samodzielnie przez Spółkę poziom istotności, Spółka dokonuje na podstawie Umowy Terminowego Kursu Walutowego sprzedaży przedmiotowych nadwyżek na rzecz YY. W celu zobrazowania ww. transakcji, poniżej przedstawiamy hipotetyczny przykład liczbowy dla sprzedaży waluty EURO.

Przykład nr 1. Realizacja instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż zgromadzonych walut EURO na rzecz YY:

Rozliczenie dla celów podatkowych powyższej transakcji dokonywane jest w następujący sposób:

a. w przypadku, gdy waluty zgromadzone przez Spółkę na walutowym rachunku bankowym w Banku przekraczają ustalony samodzielnie przez Spółkę poziom istotności, Spółka dokonuje transferu nadwyżki walut zgodnie z postanowieniami Umowy Terminowego Kursu Walutowego na Rachunek Bieżący - w analizowanym przykładzie kwota nadwyżki waluty EURO na walutowym rachunku bankowym w Banku równa jest 1000 EURO;

b. w wykonaniu postanowień Umowy Terminowego Kursu Walutowego Spółka realizuje instrument finansowy forward poprzez sprzedaż na rzecz YY określonej kwoty waluty EURO lub USD (tj. nadwyżkę środków walutowych zgromadzonych na walutowym rachunku bankowym Spółki w Banku w wyniku dokonywania rozliczeń z podmiotami niepowiązanymi) - w analizowanym przykładzie jest to sprzedaż kwoty 1000 EURO;

c.w wyniku realizacji instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż waluty na rzecz YY następuje zmniejszenie salda na walutowym rachunku bankowym Spółki w Banku o równowartość kwoty waluty objętej przedmiotowym instrumentem przy kursie bazowym będącym kursem sprzedaży Banku w dniu wypływu waluty z walutowego rachunku bankowego Spółki, tj. w dniu realizacji przedmiotowego instrumentu - w analizowanym przykładzie saldo walutowego rachunku bankowego Spółki w Banku zostanie zmniejszone o kwotę 1000 EURO przy kursie bazowym 4,0 PLN/EURO;

d.w wyniku realizacji instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż waluty na rzecz YY następuje zwiększenie salda na Rachunku Bieżącym prowadzonym w PLN o kwotę będącą iloczynem ilości waluty objętej przedmiotowym instrumentem oraz kursu terminowego tzw. Fixed Forward Ratę - w analizowanym przykładzie saldo Rachunku Bieżącego zwiększone zostanie o kwotę 4.500,00 PLN (tj. 1000 EURO przy kursie terminowym 4,5 PLN/EURO);

e. ocena czy w wyniku realizacji instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż na rzecz YY waluty Spółka zrealizowała zysk lub stratę następuje poprzez porównanie kursu terminowego tzw. Fixed Forward Ratę zastosowanego przy sprzedaży waluty z kursem bazowym, którym jest kurs sprzedaży Banku z dnia realizacji transakcji czyli z dnia wypływu waluty z walutowego rachunku bankowego w Banku - w analizowanym przykładzie porównane zostaną kurs terminowy (równy 4,5 PLN/EURO) z kursem bazowym (równym 4,0 PLN/EURO);

5f. ustalony w powyższy sposób zysk/strata na zrealizowanym instrumencie finansowym forward powiększa/pomniejsza podstawę opodatkowania Spółki podatkiem dochodowym od osób prawnych za okres, w którym miała miejsce realizacja instrumentu finansowego forward - w analizowanym przykładzie podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych zostanie zwiększona o kwotę zrealizowanego zysku, tj. o kwotę 500 PLN (tj. 4.500 PLN- 4.000 PLN).

Realizacja instrumentu finansowego forward poprzez zakup walut EURO lub USD w celu uregulowania za pośrednictwem walutowego rachunku bankowego w Banku zobowiązań Spółki W przypadku, gdy posiadane przez Spółkę na walutowym rachunku bankowym w Banku zasoby walutowych środków pieniężnych nie są wystarczające do uregulowania zobowiązań Spółki wymagalnych wobec niepowiązanych kontrahentów, Spółka dokonuje za pośrednictwem Rachunku Bieżącego zakupu od YY walut EURO lub USD zgodnie z Umową Terminowego Kursu Walutowego. W celu obrazowego przedstawienia sposobu rozliczenia ww. transakcji przez Spółkę poniżej przedstawiamy hipotetyczny przykład liczbowy dla zakupu waluty EURO.

Przykład nr 2. Realizacja instrumentu finansowego forward poprzez zakup waluty od YY.

Rozliczenie dla celów podatkowych powyższej transakcji dokonywane jest w następujący sposób:

(i)w celu uregulowania bieżącego zobowiązania Spółki wobec podmiotu niepowiązanego Spółka zgodnie z postanowieniami Umowy Terminowego Kursu Walutowego zgłasza YY zapotrzebowanie na odpowiednią kwotę waluty - w analizowanym przykładzie będzie to kwota 1000 EURO

(ii) w wykonaniu postanowień Umowy Terminowego Kursu Walutowego Spółka realizuje instrument finansowy forward poprzez zakup od YY określonej kwoty waluty EURO lub USD (tj. zakup waluty w celu uregulowania za pośrednictwem walutowego rachunku bankowego w Banku konkretnego zobowiązania Spółki wobec podmiotu niepowiązanego) - w analizowanym przykładzie jest to zakup kwoty 1000 EURO;

(iii) w wyniku realizacji instrumentu finansowego forward poprzez zakup waluty od YY następuje obciążenie salda na Rachunku Bieżącym prowadzonym w PLN o kwotę będącą iloczynem ilości waluty objętej przedmiotowym instrumentem oraz kursu terminowego tzw. Fixed Forward Ratę - w analizowanym przykładzie saldo Rachunku Bieżącego zostanie obciążone kwotą 4.500,00 PLN (tj. 1000 EURO przy kursie terminowym 4,5 PLN/EURO);

(iv)w wyniku realizacji instrumentu finansowego forward poprzez zakup waluty od YY następuje transfer waluty za pośrednictwem YYY i zwiększenie salda na walutowym rachunku bankowym Spółki w Banku o równowartość kwoty waluty objętej przedmiotowym instrumentem - w analizowanym przykładzie saldo walutowego rachunku bankowego Spółki w Banku zostanie zwiększone o kwotę 1000 EURO;

(v)niezwłocznie po otrzymaniu informacji o wpływie na walutowy rachunek bankowy w Banku nabytej kwoty środków walutowych, Spółka przedkłada w Banku polecenie dokonania na rzecz kontrahentów przelewu ww. kwoty waluty (odpowiadającej zobowiązaniu, w związku z którym Spółka zrealizowała instrument finansowy forward poprzez nabycie od LSI waluty). Z uwagi na techniczną organizację rozliczeń w Banku w niektórych sytuacjach następuje nieznaczne przesunięcie pomiędzy dniem wpłynięcia walut EURO lub USD na walutowy rachunek bankowy Spółki w Banku , a dniem wykonania przez Bank polecenia przelewu na rzecz kontrahenta Spółki. W związku z powyższym, kursem bazowym stosowanym przez Spółkę w przypadku realizowania instrumentu finansowego forward poprzez zakup waluty od YY jest kurs sprzedaży Banku z dnia wykonania polecenia przelewu w celu uregulowania zobowiązania Spółki wobec jej kontrahenta - w analizowanym przykładzie kursem bazowym będzie kurs sprzedaży Banku w dniu wykonania przez Bank polecenia przelewu kwoty 1000 EURO na rzecz kontrahenta Spólki (tj. kurs 4,0 PLN/EURO);

(vi) ocena czy w wyniku realizacji instrumentu finansowego forward poprzez zakup od YY waluty Spółka zrealizowała zysk lub stratę następuje poprzez porównanie kursu terminowego tzw. Fixed Forward Ratę zastosowanego przy zakupie waluty z kursem bazowym, którym jest kurs sprzedaży Banku z dnia realizacji transakcji, czyli z dnia wykonania przez Bank polecenia przelewu w celu uregulowania zobowiązania wobec kontrahenta Spółki - w analizowanym przykładzie porównane zostaną kurs terminowy (równy 4,5 PLN/EURO) z kursem bazowym (równym 4,0 PLN/EURO);

(vii) ustalony w powyższy sposób zysk/strata na zrealizowanym instrumencie finansowym forward powiększa/pomniejsza podstawę opodatkowania Spółki podatkiem dochodowym od osób prawnych za okres, w którym miała miejsce realizacja instrumentu finansowego forward - w analizowanym przykładzie podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych zostanie zmniejszona o kwotę zrealizowanej straty, tj. o kwotę 500 PLN (tj. 4.000 PLN- 4.500 PLN).

3.3.Realizacja instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż walut EURO lub USD uzyskanych przez Spółkę w związku z transakcjami realizowanymi za pośrednictwem Rachunku Bieżącego

W przypadku, gdy w wyniku uregulowania zobowiązania przez podmiot powiązany Spółka uzyskuje określone wielkości walut EURO lub USD poprzez Rachunek Bieżący, na podstawie Umowy Terminowego Kursu Walutowego Spółka zobligowana jest do dokonania sprzedaży ww. walut na rzecz YY. W celu obrazowego przedstawienia sposobu rozliczenia ww. transakcji przez Spółkę poniżej przedstawiamy hipotetyczny przykład liczbowy dla sprzedaży waluty EURO.

Przykład nr 3. Realizacja instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż waluty EURO na rzecz YY poprzez Rachunek Bieżący

Rozliczenie dla celów podatkowych powyższej transakcji dokonywane jest w następujący sposób:

(i) w wykonaniu postanowień Umowy Terminowego Kursu Walutowego Spółka realizuje instrument finansowy forward poprzez sprzedaż na rzecz YY określonej kwoty waluty EURO lub USD (tj. kwoty waluty uzyskanej przez Spółkę w wyniku uregulowania bieżących zobowiązań przez kontrahenta Spółki będącego podmiotem powiązanym bezpośrednio na Rachunek Bieżący) - w analizowanym przykładzie jest to sprzedaż na rzecz YY kwoty 1000 EURO;

(ii)w wyniku realizacji instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż waluty nastąpi zwiększenie salda na Rachunku Bieżącym prowadzonym w PLN o kwotę będącą iloczynem ilości waluty będącej objętej przedmiotowym instrumentem oraz kursu terminowego tzw. Fixed Forward Ratę - w analizowanym przykładzie saldo Rachunku Bieżącego zwiększone zostanie o kwotę 4.500,00 PLN (tj. o kwotę 1000 EURO przy kursie 4,5 PLN/EURO);

(iii) ocena czy w wyniku realizacji instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż na rzecz YY waluty Spółka zrealizowała zysk lub stratę następuje poprzez porównanie kursu terminowego tzw. Fixed Forward Ratę zastosowanego przy sprzedaży waluty z kursem bazowym, którym jest kurs Bloomberga obowiązujący na ogólnoświatowym rynku międzybankowym w dniu realizacji instrumentu - w analizowanym przykładzie porównane zostaną kurs terminowy (równy 4,5 PLN/EURO) z kursem bazowym (równym 4,2 PLN/EURO);

(iv) ustalony w powyższy sposób zysk/strata na zrealizowanym instrumencie finansowym forward powiększa/pomniejsza podstawę opodatkowania Spółki podatkiem dochodowym od osób prawnych za okres, w którym miała miejsce realizacja instrumentu finansowego forward - w analizowanym przykładzie podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych zostanie zwiększona o kwotę zrealizowanego zysku, tj. o kwotę 300 PLN (tj. 4.500 PLN - 4.200 PLN).

3.4. Realizacja instrumentu finansowego forward poprzez zakup walut EURO lub USD w celu uregulowania zobowiązań Spółki wynikających z transakcji z podmiotami powiązanymi za pośrednictwem Rachunku Bieżącego

W przypadku, gdy Spółka potrzebuje środków pieniężnych wyrażonych w EURO lub USD w celu uregulowania za pośrednictwem Rachunku Bieżącego zobowiązań wobec podmiotów powiązanych, Spółka dokonuje zakupu walut EURO lub USD od YY zgodnie z Umową Terminowego Kursu Walutowego. W celu obrazowego przedstawienia sposobu rozliczenia ww. transakcji przez Spółkę poniżej przedstawiamy hipotetyczny przykład liczbowy dla zakupu waluty EURO.4

Przykład nr 4. Realizacja instrumentu finansowego forward poprzez zakup waluty EURO od YY poprzez Rachunek Bieżący.

Rozliczenie dla celów podatkowych powyższej transakcji dokonywane jest w następujący sposób:

(i)w wykonaniu postanowień Umowy Terminowego Kursu Walutowego Spółka realizuje instrument finansowy forward poprzez zakup od YY określonej kwoty waluty EURO lub USD (tj. kwoty waluty niezbędnej dla uregulowania za pośrednictwem zobowiązań Spółki wobec jej kontrahenta będącego podmiotem powiązanym) - w analizowanym przykładzie jest to zakup kwoty 1000 EURO;

(ii)w wyniku realizacji instrumentu finansowego forward poprzez zakup od YY waluty następuje zmniejszenie salda na Rachunku Bieżącym prowadzonym w PLN o kwotę będącą iloczynem ilości waluty objętej przedmiotowym instrumentem oraz kursu terminowego tzw. Fixed Forward Ratę - w analizowanym przykładzie saldo Rachunku Bieżącego zmniejszone zostanie o kwotę 4.500,00 PLN (tj. 1000 EURO przy kursie 4,5 PLN/EURO);

(i) ocena czy w wyniku realizacji instrumentu finansowego forward poprzez zakup od YY waluty Spółka zrealizowała zysk lub stratę następuje poprzez porównanie kursu terminowego tzw. Fixed Forward Ratę zastosowanego przy zakupie waluty z kursem bazowym, którym jest kurs Bloomberga obowiązujący na ogólnoświatowym rynku międzybankowym w dniu realizacji instrumentu - w analizowanym przykładzie porównane zostaną kurs terminowy (równy 4,5 PLN/EURO) z kursem bazowym (równym 4,2 PLN/EURO);

(i) ustalony w powyższy sposób zysk/strata na zrealizowanym instrumencie finansowym forward powiększa/pomniejsza podstawę opodatkowania Spółki podatkiem dochodowym od osób prawnych za okres, w którym miała miejsce realizacja instrumentu finansowego forward - w analizowanym przykładzie podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych zostanie zmniejszona o kwotę zrealizowanej straty, tj. o kwotę 300 PLN (tj. 4.200 PLN- 4.500 PLN).

III. STAN PRAWNY

Podstawowa zasada rozpoznawania przez podatników ponoszonych wydatków jako koszty uzyskania przychodów określona została w art. 15 ust. l UPDOP. Zgodnie z tą zasadą kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty poniesione przez podatnika w celu osiągnięcia przychodów, za wyjątkiem kosztów wskazanych enumeratywnie w art. 16 ust. l UPDOP.

Podatkowe konsekwencje w zakresie realizacji pochodnego instrumentu finansowego, jakim jest forward uregulowane są w art. 16 ust. l pkt 8b UPDOP. Zgodnie z tym artykułem, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te, stosownie do art. 16g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Definicja pochodnych instrumentów finansowych zawarta w art. 16 ust. Ib UPDOP stanowi, iż instrumentami finansowymi są prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny towarów, walut obcych, waluty polskiej, złota dewizowego, platyny dewizowej lub papierów wartościowych, albo od wysokości stóp procentowych lub indeksów, a w szczególności opcje i kontrakty terminowe.

IV. STANOWISKO SPÓŁKI WRAZ Z UZASADNIENIEM
1. Definicja instrumentu finansowego

1.1.Zgodnie z definicją zawartą w art. 16 ust. Ib UPDOP wszelkie prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny instrumentu bazowego (jakim może być przykładowo waluta obca) są pochodnymi instrumentami finansowymi w rozumieniu UPDOP. Z uwagi na wielość i różnorodność umów dotyczących pochodnych instrumentów finansowych zawieranych przez podmioty gospodarcze oraz nieustanny ich rozwój, w ww. przepisie ustawodawca wskazał jedynie dwa przykłady najbardziej typowych pochodnych instrumentów finansowych - tj. opcje i kontrakty terminowe.

Dla ustalenia jaka jest istota i charakter instrumentu finansowego jakim jest forward posiłkować się można definicjami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U. z 2001 r., Nr 149, póz. 1674 z późniejszymi zmianami; dalej: Rozporządzenie MF). W § 3 pkt 5 Rozporządzenia MF wskazano, iż jako forward traktować należy każdą umowę nakładającą na jedną stroną obowiązek dostarczenia, a na drugą stronę - odbioru aktywów o określonej ilości, w określonym terminie w przyszłości i po określonej cenie, ustalonej w momencie zawierania kontraktu terminowego. Kontrakt terminowy w swej istocie można zatem zdefiniować jako podmiotowe prawa majątkowe o charakterze roszczenia uprawniające do dokonania rozliczenia i żądania wypłaty kwoty będącej różnicą pomiędzy wartością instrumentu bazowego w dniu wykonania umowy a jego wartością określoną w umowie (kontrakty rzeczywiste) albo przeniesienia własności instrumentu bazowego w ustalonym dniu w przyszłości po ustalonej z góry cenie (kontrakty terminowe rzeczywiste). Kontrakty terminowe nakładają na inwestora obowiązek rozliczenia ceny lub nabycia instrumentu bazowego również w przypadku, gdy jego cena nie będzie dla niego korzystna. Co do zasady, kontrakty terminowe rzeczywiste (tj. których realizacja następuje poprzez przeniesienie własności instrumentu bazowego) są typowe dla transakcji typu forward.5 Podstawową cechą forward jest zatem wskazanie ceny aktywu będącego przedmiotem umowy oraz wskazanie ilości i terminu realizacji zobowiązania do dostarczenia ww. aktywu. Jednocześnie wskazać należy, iż o ile cena aktywu musi być określona jednoznacznie w momencie zawierania umowy, o tyle ustawodawca nie wymaga, aby w momencie zawierania umowy w sposób bezwzględny ustalona została także ilość i termin realizacji zobowiązania z kontraktu forward. W konsekwencji, możliwe jest takie ukształtowanie kontraktu forward, na podstawie którego ustalona w nim cena będzie obowiązującą ceną realizacji obowiązków wynikających z kontraktu (tj. dostarczenia uzgodnionego aktywu) w każdym momencie w określonych przedziale czasowym oraz dotyczyć będzie każdej ilości aktywu wskazanego przez stronę kontraktu forward (tj. wielkość dostawy określana jest np. poprzez zapotrzebowanie strony).

Zauważyć należy, iż tak zdefiniowany kontrakt forward zaliczony został przez ustawodawcę do instrumentów pochodnych, które zgodnie z definicją zawartą w § 3 pkt 4 lit a Rozporządzenia MF cechują się zawsze tym, iż ich wartość jest zależna od zmiany wartości instrumentu bazowego, to jest określonej stopy procentowej, ceny papieru wartościowego lub towaru, kursu wymiany walut lub innej podobnej wielkości. Wskazana definicja jest tożsama z definicją pochodnych instrumentów finansowych zawartą w art. 16 ust. l b UPDOP. W konsekwencji, jeżeli umowa zawarta przez podmioty gospodarcze jest kontraktem forward (tj. odpowiada cechom określonym w § 3 pkt 5 Rozporządzenia MF), to oczywistym jest, iż wypełnia ona także definicję pochodnego instrumentu finansowego w rozumieniu art. 16 ust. l b UPDOP.

Wskazać należy, iż organa podatkowe nie kwestionują możliwości zaliczenia kontraktów terminowych do pochodnych instrumentów finansowych w rozumieniu art. 16 ust. l b UPDOP. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w licznych pismach organów podatkowych.6

.2.W stanie faktycznym będącym przedmiotem niniejszego wniosku strony zawarły umowę, na podstawie której LSI zobowiązało się sprzedać/zakupić na rzecz/od Spółki walutę EURO lub USD w każdym czasie w okresie obowiązywania Umowy Terminowego Kursu Walutowego po stałym kursie terminowym jednoznacznie określonym w ww. Umowie. Ilość walut będących przedmiotem Umowy Terminowego Kursu Walutowego określona została poprzez wskazanie, iż odpowiadać ona będzie odpowiednio aktualnemu zapotrzebowaniu Spółki na walutę EURO i USD lub aktualnie posiadanym przez Spółkę nadwyżkom waluty EURO i USD. Stwierdzić należy zatem, iż zawarta przez Spółkę i YY Umowa Terminowego Kursu Walutowego jest umową zobowiązującą do sprzedaży/zakupu (tj. dostarczenia określonego aktywu):

• o określonej ilości waluty EURO lub USD (tj. ilości określonej poprzez odniesione do aktualnego zapotrzebowania Spółki na walutę EURO i USD lub aktualnie posiadanym przez Spółkę nadwyżkom waluty EURO i USD);

• w określonym terminie (tj. w każdym czasie w okresie jej obowiązywania);

• po cenie określonej, ustalonej w momencie zawierania kontraktu (tj. kursie terminowym tzw. Fixed Forward Ratę).

W konsekwencji powyższego, oczywistym jest zatem, iż poprzez zawarcie ww. Umowy Spółka w rzeczywistości zawarła kontrakt forward, który wypełnia ustawową definicję pochodnego instrumentu finansowego określoną w art. 16 ust. l b UPDOP.

2. Rozliczenia transakcji obejmujących realizację instrumentu finansowego forward

2.1.Sposób realizacji pochodnych instrumentów finansowych uregulowany został przez ustawodawcę w art. 16 ust. l pkt 8b UPDOP. Zgodnie z tym przepisem w momencie zawarcia umowy będącej kontraktem na pochodny instrument finansowy (np. forward) do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych. Koszty te stają się jednak kosztami uzyskania przychodu w dniu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te, stosownie do art. 16g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych. W związku z powyższym, w momencie realizacji instrumentu finansowego forward podatnik uprawniony jest do:

(i)ujęcia w kosztach uzyskania przychodów ewentualnych wydatków poniesionych w celu zawarcia umowy na instrument finansowy forward (np. prowizji), oraz

(ii)ujęcia przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych wyniku zrealizowanego na instrumencie finansowym forward i obliczonego poprzez porównanie (a) wynagrodzenia otrzymanego/uiszczonego przez podatnika w związku z realizacją instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż/zakup waluty EURO lub USD z (b) wynagrodzeniem, które zostałoby otrzymane/uiszczone przez podatnika, gdyby sprzedaż/zakup waluty EURO lub USD przeprowadzona została na rynku bez zabezpieczenia w postaci instrumentu finansowego forward -tj. podwyższenia/obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym o zysk/stratę wygenerowane na realizacji instrumentu finansowego forward.

Powyższe stanowisko znalazło potwierdzenie w pismach organów podatkowych. Przykładowo w piśmie Naczelnika Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z dnia 9 maja 2005 r. (sygn.: ZD/406-29/CIT/05) stwierdzono, iż:

„Kontrakty typu forward należą do tzw. pochodnych instrumentów finansowych. Zasady zaliczania wydatków ponoszonych przez podatnika, w związku z wykorzystaniem ww. instytucji, uregulowane zostały w art. 16 ust. l pkt. 8b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Stosownie do treści tego przepisu, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te, stosownie do art. 16g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych. A contrario wywieść należy, że wydatki powyższe stanowią koszt podatkowy w dacie realizacji praw wynikających z tych instrumentów. Na wysokość wydatków, o których mowa w cytowanym przepisie, maja wpływ wahania w kursie zamówionego instrumentu bazowego (waluty) pomiędzy kursem przewidzianym w kontrakcie, a kursem z dnia jego realizacji (dostarczenia tego instrumentu). Różnice te nie mogą być w żaden sposób utożsamiane z różnicami kursowymi, o których mowa w art. 12 ust. l pkt. l i art. 15 ust. l ustawy podatkowej. Wobec tego ewentualne różnice w wartości instrumentu bazowego pomiędzy wartością przewidziana w kontrakcie i wartością w dniu jej realizacji będą stanowić przychód bądź stratę z prowadzonej działalności. Natomiast sposób realizacji kontraktu (w drodze fizycznej dostawy odpowiedniej ilości waluty lub poprzez kompensatę należności i zobowiązań) pozostaje bez wpływu na kwalifikację zysku lub straty z kontraktu do przychodów i kosztów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. "

W piśmie z dnia 3 czerwca 2006 r. Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie (sygn.: 1472/ROP1/423-113/120/05/PK) wskazał, iż:

,Kontrakty walutowe typu forward zawarte ze spółką kapitałową posiadającą siedzibę w Niemczech są niewątpliwie kontraktami terminowymi przedstawiającymi prawo majątkowe, którego cena zależy od ceny waluty obcej. (...) Wobec czego wydatki na związane z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych stanowią koszt podatkowy w dacie realizacji praw wynikających z tych instrumentów. Na wysokość tych wydatków mają wpływ wahania pomiędzy kursem przewidzianym w kontrakcie a kursem z dnia jego realizacji. Powstałe różnice (...) będą stanowiły przychód bądź stratę z prowadzonej działalności."

Powyższe pisma są kontynuacją zasad przyjętych przez Ministerstwo Finansów i przedstawionych w piśmie z dnia 5 lutego 1998 r. (sygn.: PO4/BA-802-4426/441/97), w którym wyraźnie wskazano, iż:

„ W związku z powyższym (...) wydatek na nabycie kontraktu terminowego lub opcji (...) będzie stanowił koszt uzyskania przychodu w momencie realizacji tych praw, tj. sprzedaży (lub kupna) przedmiotu, na który opcja lub transakcja terminowa opiewa, albo w momencie odstąpienia od umowy. Dochód z tytułu sprzedaży (zbycia) kontraktu ustalić należy w oparciu o art. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Nadwyżka przychodów nad kosztami jest dochodem, w przypadku gdy koszty przewyższają przychód - mamy do czynienia ze stratą. Dochód osiągnięty łączy się z dochodem z innych źródeł, natomiast strata pomniejsza dochód z innych źródeł lub powiększa stratę.9"

Mając na uwadze powyższe, w analizowanej sytuacji prawidłowy sposób rozliczenia realizacji przez podatnika instrumentu finansowego forward powinien obejmować następującą kalkulację:

(i) ustalenie wynagrodzenia jakie podatnik uiszcza/otrzymuje w związku z realizacją instrumentu finansowego forward poprzez zakup/sprzedaż waluty EURO lub USD -tj. ustalenie kwoty będącej iloczynem kursu terminowego oraz ilości waluty EURO lub USD objętego instrumentem finansowym forward;

(ii) ustalenie wynagrodzenia jakie podatnik uiściłby/otrzymałby w związku zakupem/sprzedaży waluty EURO lub USD na rynku międzybankowym, na którym dokonywana jest realizacja instrumentu finansowego forward - tj. ustalenie kwoty będącej iloczynem kursu bazowego oraz ilości waluty EURO lub USD objętego instrumentem finansowym forward;

(iii)porównanie kwot wynagrodzenia ustalonych zgodnie z zasadami przedstawionymi w pkt. (i) i (ii)

(iv) w momencie realizacji instrumentu finansowego forward powiększenie /pomniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym wykazywanej przez podatnika o kwotę zysku/straty wygenerowanej w związku z jego realizacją.

2.2.Jak przedstawiono w pkt. II niniejszego wniosku opisie stanu faktycznego, przyjęty przez Spółkę sposób rozliczenia realizacji instrumentu finansowego forward zgodnie z postanowieniami Umowy Terminowego Kursu Walutowego jest tożsamy ze sposobem wskazanym przez ustawodawcę w UPDOP - tj. opiera się on na ustaleniu przez Spółkę wyniku osiągniętego na danej realizacji instrumentu finansowego forward poprzez porównanie kursu terminowego tzw. Fixed Forward Ratę z kursem bazowym i następnie odniesienie tego wyniku do podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. W konsekwencji, uznać należy, iż Spółka rzetelne i zgodne z zasadami określonymi w UPDOP rozpoznaje dla celów podatkowych transakcje dokonywane na podstawie Umowy Terminowego Kursu Walutowego.

3.Kursy Bazowe

3.1.Jak wskazano powyżej, ustalenie wyniku wygenerowanego na realizacji instrumentu finansowego forward następuje poprzez porównanie wynagrodzenia, jakie podatnik uiszcza/otrzymuje w związku z realizacją instrumentu finansowego forward poprzez zakup/sprzedaż waluty, z wynagrodzeniem, jakie uiściłby/otrzymałby podatnik gdyby zakupił/sprzedał waluty na rynku międzybankowym. Zatem dla oceny ww. wyniku podatnik dokonuje de facto porównania kursu terminowego oraz kursu bazowego, którym jest kurs obowiązujący na rynku, na którym realizowana jest transakcja.

Potwierdzeniem takiego stanowiska może być chociażby tylko brzmienie art. 16 ust. Ib UPDOP oraz analiza charakteru instytucji, jaką jest pochodny instrument finansowy. Zauważyć bowiem należy, iż istotą pochodnych instrumentów finansowych jest odniesienie ceny towaru/instrumentu objętego kontraktem terminowym określonej w tym kontrakcie do ceny towarów/instrumentów bazowych określanej przez rynek, na którym następuje obrót tymi towarami/instrumentami bazowymi.

Powyższe stanowisko potwierdzają także organa podatkowe. Przykładowo, Naczelnik Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu, który w piśmie z dnia 13 lutego 2006 r. (sygn.: ZD/406-237/2/CIT/05) wskazał, iż ustalony przez podatnika wynik na kontrakcie równy jest:

„(...). różnicy pomiędzy kursem waluty określonym w kontrakcie terminowym (kurs terminowy), a kursem waluty obowiązującym na rynku międzybankowym w dniu rozliczenia kontraktu, czyli w dniu realizacji praw z pochodnego instrumentu finansowego. "

Podobnie stwierdził także Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w piśmie z dnia 25 marca 2005 r. (sygn.: 1471/DPD1/423-5/05/EC) dotyczącym realizacji transakcji terminowej na nabycie surowca:

„ (...) strata powstaje, jeżeli w dniu wykonania kontraktu terminowego zabezpieczającego cenę zakupu surowca jego cen giełdowa jest niższa niż ustalona w kontrakcie terminowym"

oraz Naczelnik Urzędu Skarbowego w Przemyślu, który w piśmie z dnia 27 stycznia 2006 r. (sygn.: US.YI-2/415-13/05/06) uznał za zasadne porównywanie przez podatnika kursu terminowego waluty z kursem rynkowym waluty.

3.2.W stanie faktycznym będącym przedmiotem niniejszego wniosku cena waluty EURO lub USD określona w Umowie Terminowego Kursu Walutowego (tj. kurs terminowy, tzw. Fixed Forward Ratę) porównywana jest z kursem bazowym. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego (przedstawionym w pkt II niniejszego wniosku) na podstawie ww. Umowy Spółka dokonuje czterech rodzajów transakcji różniących się przede wszystkim charakterem i rynkiem, na którym są dokonywane. Dlatego też dla rzetelnego ustalenia wyniku na ww. transakcjach Spółka stosuje różne kursy bazowe, które dostosowane są odpowiednio każdego indywidualnie dla każdego z typów transakcji każdego dla każdego z rynków, na których są one dokonywane.

a. Realizacja instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż nadwyżek walut EURO lub USD zgromadzonych na walutowym rachunku bankowym w Banku

Charakter i szczegółowy sposób realizacji instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż nadwyżek walut EURO lub USD zgromadzonych na walutowym rachunku bankowym w Banku opisany został w pkt. II.3.1. niniejszego wniosku. Analiza przedstawionego rodzaju transakcji jednoznacznie wskazuje, iż jest to transakcją realizowaną w ścisłym związku z polskim rynkiem bankowym, bowiem realizacja instrumentu finansowego forward następuje w celu odsprzedaży na rzecz YY nadwyżek waluty EURO lub USD zgromadzonej na walutowym rachunku bankowym w Banku . Ponadto - z uwagi na fakt, iż nadwyżki waluty będące przedmiotem ww. instrumentu gromadzone były przez pewien okres czasu na walutowym rachunku bankowym Spółki - rozpoznanie przez Spółkę dla celów podatkowych wyniku na realizacji ww. instrumentu finansowego forward następuje niejako po rozliczeniu zgodnie z art. 12 ust. 2a UPDOP różnic od środków własnych zgromadzonych w Banku . Dlatego też zasadnym jest uznanie, iż kursem bazowym, do którego odnoszony powinien być kurs terminowy realizacji instrumentu finansowego forward, jest kurs sprzedaży Banku z dnia przekazania waluty EURO lub USD na rzecz YY w celu realizacji instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż waluty.

b. Realizacja instrumentu finansowego forward poprzez zakup walut EURO lub USD w celu uregulowania za pośrednictwem walutowego rachunku bankowego w Banku zobowiązań Spólki

Analogicznie do przypadku opisanego w punkcie a, transakcja obejmująca realizację instrumentu finansowego forward poprzez , zakup waluty EURO lub USD w celu uregulowania za pośrednictwem walutowego rachunku bankowego w Banku zobowiązań Spółki, jako dokonywana w powiązaniu z polskim bankiem jest transakcją cechującą się silnymi związkami z polskim rynkiem bankowym. Dlatego należy uznać, iż kursami bazowymi w tym przypadku także będą kursy Banku . Jednakże, ponieważ realizacja instrumentu finansowego forward poprzez zakup waluty EURO lub USD następuje w ścisłym powiązaniu z konkretnym zobowiązaniem Spółki, którego termin wymagalności się zbliża i co do którego Spółce brakuje bieżących środków walutowych niezbędnych do jego uregulowania, konieczne jest wskazanie, iż prawidłowym kursem bazowym w takiej sytuacji jest kurs sprzedaży Banku obowiązujący w dniu, gdy nastąpiło zaspokojenie wierzyciela Spółki poprzez wykonanie przez Bank stosownego polecenia przelewu. Jak wskazywano w stanie faktycznym, możliwe jest zaistnienie w przypadku tego rodzaju transakcji pewnego przesunięcia czasowego pomiędzy dniem realizacji instrumentu finansowego forward (tj. dniem wpływu waluty na walutowy rachunek bankowy Spółki prowadzony w Banku ) a dniem uregulowania zobowiązania, w związku z którym nastąpiła realizacja ww. instrumentu (tj. dniem wykonania przez Bank polecenia przelewu). Jednakże, mając na uwadze m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 18 lutego 2004 r. (sygn. akt: SA/Bk 1012/2003) stwierdzający, iż w przypadku, gdy możliwe jest jednoznaczne powiązanie kontraktu terminowego z zabezpieczaną przez niego transakcją (a taka sytuacja ma de facto miejsce w analizowanym przypadku) konieczne jest rozliczenie kontraktu terminowego łącznie z zabezpieczaną transakcją podstawową:

„ (...) ponieważ zawierane przez Spółkę kwartalnie lub miesięcznie kontrakty forwardowe służyły ochronie zaciągniętych zobowiązań stanowiących kredytu dewizowe (transakcje podstawowe) przed stratami z tytułu zmian kursu walut, to skutki finansowe kontraktów forward zabezpieczających muszą być rozliczane łącznie z wynikami na transakcjach zabezpieczanych."

Dlatego też - z uwagi na jednoznaczną możliwość przyporządkowania realizacji konkretnego instrumentu finansowego forward realizowanego poprzez zakup waluty z konkretnym zobowiązaniem, które nabyte EURO lub USD mają uregulować - kursem bazowym, do którego odnoszony jest kurs terminowy realizacji instrumentu finansowego forward poprzez zakup waluty EURO lub USD w celu uregulowania za pośrednictwem walutowego rachunku bankowego określonych zobowiązań Spółki, jest kurs sprzedaży Banku z dnia wykonania przez ten bank polecenia przelewu złożonego przez Spółkę niezwłocznie po otrzymaniu informacji o zasileniu rachunku w Banku wskutek realizacji ww. instrumentu.

W konsekwencji powyższego, uznać należy, iż zasadne jest przyjęcie przez Spółkę kursu sprzedaży Banku z dnia uregulowania zobowiązania (w związku z którym nastąpiła realizacja instrumentu finansowego forward) jako kursu bazowego porównywanego następnie z kursem terminowym tzw. Fixed Forward Ratę.

c.Realizacja instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż walut EURO lub USD uzyskanych przez Spółkę w związku z transakcjami realizowanymi za pośrednictwem Rachunku Bieżącego

Charakter i szczegółowy sposób realizacji instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż nadwyżek walut EURO lub USD uzyskanych w związku z uregulowaniem przez kontrahentów powiązanych należności wobec Spółki opisany został w pkt. II.3.3. niniejszego wniosku. Analiza przedstawionego rodzaju transakcji jednoznacznie wskazuje, iż jest to transakcją realizowaną w całkowitym oderwaniu od polskiego rynku walut. Przedmiotem ww. instrumentu finansowego forward są środki walutowe EURO lub USD uzyskane przez Spółkę w wyniku realizacji transakcji z podmiotami powiązanymi niebędacymi rezydentami polskimi, z tytułu których płatność następuje na Rachunek Bieżący, który prowadzony jest poza granicami Polski. Zatem kursem bazowym, który stanowić może odniesienie dla kursu terminowego zastosowanego przy realizacji przedmiotowego instrumentu finansowego forward jest kurs obowiązujący na ogólnoświatowym rynku międzybankowym w dniu realizacji instrumentu finansowego forward. Powszechnie przyjętym sposobem działania ogólnoświatowych banków jest prowadzenie przez banki rozliczeń walutowych w oparciu o kursy ogłaszane publicznie w systemie notowań ciągłych przez międzynarodowe agencje ratingowe (znacząca część banków używa kursów notowanych przez agencję ratingową Bloomberg). Zauważyć należy także, iż notowania ogłaszane przez ogólnoświatowe agencje ratingowe (w tym także przez Bloomberg) nie stosują rozróżnienia pomiędzy kursami kupna i sprzedaży - jak zwykły to czynić w toku swojej działalności polskie banki. Uznać zatem można, iż kurs notowany przez Bloomberg jest rynkowym kursem waluty obowiązującym na ogólnoświatowym rynku międzybankowym. Kurs Bloomberga odzwierciedla bowiem cenę jaką otrzymałaby Spółka gdyby zdecydowała się sprzedać EURO lub USD na rzecz niezależnego banku działającego na rynku światowym, na którym uzyskane zostały owe waluty.

d.Realizacja instrumentu finansowego forward poprzez zakup walut EURO lub USD w celu uregulowania zobowiązań Spółki wynikających z transakcji z podmiotami powiązanymi za pośrednictwem Rachunku Bieżącego

Z uwagi na tożsamość rynków, na których dochodzi do realizacji instrumentu finansowego forward opisanych w niniejszym punkcie i w punkcie c oraz fakt, iż kursy obowiązujące na ogólnoświatowych rynkach międzybankowych są w rzeczywistości kursami notowanymi przez niezależne agencje ratingowe (podobnie jak w przypadku opisanym w punkcie c), kurs Bloomberga z dnia realizacji ww. instrumentu finansowego forward będzie kursem bazowym, do którego odnoszony będzie kurs terminowy tzw. Fixed Forward Ratę stosowany na podstawie Umowy Terminowego Kursu Walutowego.

Jak wykazano powyżej, wszystkie kursy używane przez Spółkę dla celów ustalenia wyniku zrealizowanego zgodnie z postanowieniami Umowy Terminowego Kursu Walutowego na instrumencie finansowym forward, są kursami stosowanymi przez niepowiązane podmioty na rynkach, na których lub w związku z którym dochodzi do realizacji instrumentu, a zatem są kursami rynkowymi.

4. Możliwość obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych o ewentualną stratę na realizacji instrumentu finansowego forward

4.1.Zgodnie z art. 15 ust. l UPDOP, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. l UPDOP, który zawiera katalog kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów. Przesłankami zaliczenia określonego wydatku do kosztów uzyskania przychodów jest zatem łączne spełnienie następujących przesłanek:

• istnienia związku pomiędzy określonym wydatkiem a przychodami osiąganymi przezpodatnika oraz

• brak wyłączenia określonego wydatku w art. 16 ust. l UPDOP.

Stanowisko takie akceptowane jest także przez Ministra Finansów, który w piśmie z dnia 26 kwietnia 2002 r. (sygn.: PB3-8214-99/WK/02) podkreślił, że:

„(...) wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami, w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów11. Są to więc koszty bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwanym przychodem oraz koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika, czyli związane z funkcjonowaniem firmy, "

Biorąc zatem pod uwagę całokształt obecnej linii orzecznictwa oraz doktryny prawa podatkowego w zakresie pojęcia kosztów uzyskania przychodu, za koszty uzyskania przychodu należy uznać takie koszty, które są związane bezpośrednio lub pośrednio z działalnością gospodarczą podatnika i których poniesienie spowodowało lub mogło spowodować powstanie albo zwiększenie osiąganych przychodów i/albo prowadziło do zabezpieczenia i zachowania źródła przychodów.

4.2.Jak wskazano w pkt. II niniejszego wniosku, podstawowym powodem zawarcia przez Spółkę Umowy Terminowego Kursu Walutowego było pragnienie zabezpieczenie pozycji walutowej Spółki, która - z uwagi na znaczący udział transakcji dokonywanych w EURO i USD - jest niezwykle podatna na wszelkie wahania kursów waluty EURO lub USD. Istota i charakter pochodnych instrumentów finansowych opiera się właśnie na minimalizacji ryzyka związanego z niekorzystnymi zmianami kursów walutowych lub cen innych instrumentów bazowych. Jak zauważył m.in. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Przemyślu w piśmie z dnia 27 stycznia 2006 r. (sygn.: US.IY-2/415-12/05/06):

„Zgodnie z utrwalonym już w literaturze poglądami, istniejący od kilku lat w kraju rynek transakcji terminowych przyniósł przedsiębiorcom nowe możliwości w zakresie minimalizowania ryzyka związanego ze zmiennością m.in. kursów walutowych. Umożliwiają one zabezpieczenie poziomu kursów walutowych dla transakcji rozliczanych w przyszłości. Pozwala to przewidzieć wysokość przyszłych wpływów i wydatków firmy. Osiągnięciu tego celu śluzą terminowe transakcje wymiany walutowej forward oraz cały szereg opcji walutowych. "

oraz Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w piśmie z dnia 25 marca 2005 r. (sygn.: 1471/DPD1/423-5/05/EC), gdzie w odniesieniu do kontraktu terminowego na surowiec stwierdzono, iż:

„Zawarcie takiego kontraktu , w przypadku wzrostu cen kupowanych surowców, eliminuje lub zmniejsza spadek dochodów uzyskanych przy wykorzystaniu tych surowców (...) Wzrost ceny kompensowany jest bowiem wynikiem zawartego kontraktu terminowego (zyskiem z tego tytułu). Jednocześnie, w sytuacji braku możliwości dokładnego i pełnego prognozowania zmian przyszłego poziomu cen, Spółka musi liczyć się także z możliwością poniesienia straty z tytułu zawarcia kontraktu terminowego. Tym samym w przedmiotovym przypadku zasadne jest uznanie, iż zysk z tytułu zawarcia kontraktu terminowego stanowi dochód podlegający opodatkowaniu i analogicznie strata z tego tytułu - koszt uzyskania przychodów. "

Uznać należy zatem, iż zawarcie kontraktu terminowego służy przede wszystkim zabezpieczeniu i zachowaniu źródła przychodów podatnika. W związku z powyższym, nawet jeżeli przewidywania podatnika - jak najbardziej obiektywnie uzasadnione biorąc pod uwagę oczekiwania rynkowe - nie znajdą odzwierciedlenia w rzeczywistych zmianach kursów waluty i w konsekwencji poniesie on na realizacji instrumentu finansowego objętego kontraktem stratę, to nadal podatnik będzie uprawniony do rozpoznania negatywnego wyniku na instrumencie finansowym jako koszt uzyskania przychodów. Jak zauważa Naczelnik Urzędu Skarbowego w Przemyślu w piśmie z dnia 27 stycznia 2006 r. (sygn.: US.YI-2/415-12/05/06) stwierdza, iż:

„Strata poniesiona z tytułu realizacji kontraktu forward - zdaniem tut. organu podatkowego -stanowi koszt uzyskania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Natomiast w sytuacji odwrotnej - gdy przy realizacji kontraktu zostanie uzyskany zysk (korzystny kurs euro) - ten zysk wynikający z zamknięcia kontraktu zwiększy przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. "n

4.3.W związku z powyższym, w analizowanym stanie faktycznym, Spółka powinna podwyższyć/obniżyć podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych za okres, w którym miała miejsce realizacja instrumentu finansowego forward, o zysk ustalony poprzez porównanie kursu terminowego tzw. Fixed Forward Ratę z kursem bazowym określonym w sposób opisany w pkt III.3 niniejszego wniosku. Jeżeli zaś kurs bazowy będzie korzystniejszy niż kurs terminowy ustalony w Umowie Terminowego Kursu Walutowego, to strata wygenerowana na realizacji instrumentu finansowego forward będzie mogła zostać ujęta przez Spółkę w jej rozliczeniach z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych jako pozycja pomniejszająca podstawę opodatkowania.

IV. PODSUMOWANIE STANOWISKA SPÓŁKI

Mając na uwadze powyższą argumentację, Spółka stoi na stanowisku, iż zaprezentowane przez nią stanowisko należy uznać za prawidłowe. Instrument finansowy forward (objęty postanowieniami Umowy Terminowego Kursu Walutowego) wypełnia bowiem definicję pochodnego instrumentu finansowego w rozumieniu art. 16 ust. Ib UPDOP. W związku z powyższym, Spółka zasadnie dokonuje podwyższenia/obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych o wynik (tj. odpowiednio zysk/stratę) zrealizowany na ww. instrumencie. Ów wynik ustalany jest poprzez porównanie:

(i) kursu terminowego tzw. Fixed Forward Ratę określonego w sposób bezwzględny w Umowie Terminowego Kursu Walutowego z

(ii) kursem bazowym, którym jest zawsze odpowiedni kurs obowiązujący na relewantnym rynku-tj.:

- w przypadku realizacji instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż nadwyżek waluty EURO lub USD zgromadzonych na walutowym rachunku bankowym w Banku - kurs sprzedaży Banku z dnia realizacji instrumentu,

- w przypadku realizacji instrumentu finansowego forward poprzez zakup waluty EURO lub USD uregulowania określonych zobowiązań Spółki za pośrednictwem walutowego rachunku bankowego w Banku - kurs sprzedaży Banku z dnia wykonania przez Bank polecenia przelewu złożonego przez Spółkę niezwłocznie po otrzymaniu informacji o wpływie waluty na walutowy rachunek bankowy w tym banku,

- w przypadku realizacji instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż waluty EURO lub USD uzyskanej za pośrednictwem Rachunku Bieżącego w wyniku transakcji z podmiotami powiązanymi - ogólnoświatowy kurs obowiązujący na rynku międzybankowym, notowany przez agencję ratingową Bloomberg w dniu realizacji instrumentu,

- w przypadku realizacji instrumentu finansowego forward poprzez zakup waluty EURO lub USD w celu uregulowania za pośrednictwem Rachunku Bieżącego zobowiązań wobec podmiotów powiązanych — ogólnoświatowy kurs obowiązujący na rynku międzybankowym, notowany przez agencję ratingową Bloomberg w dniu realizacji instrumentu.

Jednocześnie, w przypadku, gdy kurs bazowy będzie kursem korzystniejszym w porównaniu z kursem terminowym tzw. Fixed Forward Ratę (np. przy realizacji instrumentu poprzez zakup walut EURO lub USD kurs bazowy będzie niższy niż kurs terminowy), Spółka uprawniona będzie do ujęcia wygenerowanej straty poprzez obniżenie o nią podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Nadal spełniony będzie bowiem wymagany przez przepisy UPDOP warunek ponoszenia kosztów w celu osiągnięcia przychodów. Określenie „w celu osiągnięcia przychodów" należy bowiem rozumieć szeroko, także jako zabezpieczanie źródła przychodów przed różnymi ryzykami (np. przez ryzykiem wahań kursów walutowych), przychodów taka właśnie sytuacja ma miejsce w stanie faktycznym będącym przedmiotem wniosku.

W konsekwencji powyższego, zgodnie z UPDOP w wyniku realizacji przez Spółkę zakupu/sprzedaży walut na podstawie Umów Terminowego Kursu Walutowego (Fixed Ratę Foreign Exchange Forward Agreement) Spółka zobowiązana/uprawniona jest do:

(i) powiększenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych o zysk z tytułu zakupu waluty po stałym kursie terminowym powstającego w sytuacji, gdy kurs bazowy waluty jest wyższy od stałego kursu terminowego zastosowanego przez Spółkę zgodnie z ww. Umowąj

(ii) pomniejszenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych o stratę z tytułu zakupu waluty po stałym kursie terminowym powstającego w sytuacji, gdy kurs bazowy waluty jest niższy od stałego kursu terminowego zastosowanego przez Spółkę zgodnie z ww. Umową;

(iii) powiększenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych o zysk z tytułu sprzedaży waluty po stałym Kursie Terminowym powstającego w sytuacji, gdy Kurs bazowy waluty jest niższy od stałego Kursu Terminowego zastosowanego przez Spółkę zgodnie z ww. Umową

(iv)pomniejszenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych o stratę z tytułu sprzedaży waluty po stałym Kursie Terminowym powstającego w sytuacji, gdy Kurs bazowy waluty jest wyższy od stałego Kursu Terminowego zastosowanego przez Spółkę zgodnie z ww. Umową

Ustosunkowując się do przedstawionych powyżej kwestii , biorąc pod uwagę przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych , Naczelnik Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu wyjaśnia:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem kursowym EURO i USD , na które Spółka jest narażona w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, XXX sp. z o.o. zawarła dwie umowy Terminowego Kursu Walutowego ( na okres obejmujący 2006r) , na podstawie której XX Inc. zobowiązało się sprzedać/zakupić na rzecz/od Spółki walutę EURO lub USD w każdym czasie w okresie obowiązywania Umowy Terminowego Kursu Walutowego po stałym kursie terminowym jednoznacznie określonym w ww. Umowie. Ilość walut będących przedmiotem Umowy Terminowego Kursu Walutowego określona została poprzez wskazanie, iż odpowiadać ona będzie odpowiednio aktualnemu zapotrzebowaniu Spółki na walutę EURO i USD lub aktualnie posiadanym przez Spółkę nadwyżkom waluty EURO i USD.

W opinii Naczelnika Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu , realizacja założeń zawartych w ww. umowach spełnia definicję kontraktów typu forward zaliczanych do tzw. pochodnych instrumentów finansowych.

Definicja pochodnych instrumentów finansowych została zawarta w art. 16 ust 1b ustawy z dnia 15.02.1992r o podatku dochodowym od osób prawnych ( j.t. Dz. U. z 2000r Nr 54 poz.654 z późn.zm.) i stanowi, że są to prawa majątkowe , których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny towarów , walut obcych , waluty polskiej , złota dewizowego , platyny dewizowej lub papierów wartościowych , albo od wysokości stóp procentowych lub indeksów , a w szczególności opcje i kontrakty terminowe.

Natomiast definicję transakcji terminowych typu forward zawiera rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12.12.2001r w sprawie szczegółowych zasad uznawania metod wyceny , zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych ( Dz. U. z 2001r Nr 149, poz. 1674 z późn.zm.) . Zgodnie z § 3 pkt 5 ww. rozporządzenia , kontrakt forward – jest to umowa nakładająca na jedną stronę obowiązek dostarczenia , a na drugą – odbioru aktywów o określonej ilości , w określonym terminie w przyszłości i po określonej cenie ustalonej w momencie zawierania kontraktu.

Realizując kontrakt Spółka może uzyskać wynik będący zyskiem lub stratą . Różnice w wartości instrumentu bazowego pomiędzy wartością przewidzianą w kontrakcie i wartością w dniu jego realizacji będą stanowić przychód na podstawie art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych bądź stratę z prowadzonej działalności będącej kosztem na podstawie art 15 ustawy.

Przepisy ustawy podatkowej nie wskazują jaki kurs waluty należy przyjąć do porównania z kursem wynikającym z kontraktu forward - przy obliczaniu wyniku ( zysku lub straty) na transakcji terminowej. Zatem , w opinii tut. organu podatkowego można przyjąć ,iż może to być zarówno kurs kupna, kurs średni, jak i kurs sprzedaży walut, może to być kurs waluty obowiązujący na rynku międzybankowym.

W stanie faktycznym przedstawionym we wniosku cena waluty EURO lub USD określona w Umowie Terminowego Kursu Walutowego porównywana jest z kursem bazowym. W związku z faktem ,iż Spółka dokonuje czterech rodzajów transakcji różniących się przede wszystkim charakterem i rynkiem , na którym są dokonywane , dlatego też dla rzetelności ustalenia wyniku na ww. transakcjach Spółka stosuje różne kursy bazowe, które dostosowane są odpowiednio każdego indywidualnie dla każdego z typów transakcji dla każdego z rynków , na których są one dokonywane, i tak przy realizacji instrumentu finansowego forward :

1.poprzez sprzedaż nadwyżek walut EURO lub USD zgromadzonych na walutowym rachunku bankowym w Banku – kursem bazowym , do którego odnoszony jest kurs terminowy , jest kurs sprzedaży Banku z dnia przekazania waluty EURO lub USD na rzecz YY w celu realizacji instrumentu finansowego forward poprzez sprzedaż waluty ,

2.poprzez zakup walut EURO lub USD w celu uregulowania za pośrednictwem walutowego rachunku bankowego w Banku zobowiązań Spółki – kursem bazowym do którego odnoszony jest kurs terminowy jest kurs sprzedaży Banku z dnia uregulowania zobowiązania

3.poprzez zakup walut EURO lub USD w celu uregulowania za pośrednictwem walutowego rachunku bankowego w Banku zobowiązań Spółki – kursem bazowym do którego odnoszony jest kurs terminowy jest kurs sprzedaży Banku z dnia uregulowania zobowiązania

4.poprzez zakup walut EURO lub USD w celu uregulowania zobowiązań Spółki wynikających z transakcji z podmiotami powiązanymi za pośrednictwem Rachunku Bieżącego - kursem bazowym , który stanowi odniesienie dla kursu terminowego będzie kurs Bloomberg`a z dnia realizacji ww. instrumentu finansowego forward.

W odniesieniu do zasad kwalifikowania dla celów podatkowych przychodów z tytułu ww. kontraktów terminowych zastosowanie znajdują przepisy art. 12 ust 3a ustawy z dnia 15.02.1992r . Zgodnie z tymi przepisami za datę powstania przychodu związanego z działalnością gospodarczą , uważa się (.,.) dzień wystawienia faktury ( rachunku), nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca , w którym :

- wydano rzecz , zbyto prawo majątkowe lub

- wykonano usługę , w tym częściowo wykonano usługę , jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub z odrębnych przepisów tytuł do zapłaty , lub

- otrzymano zapłatę za wykonanie świadczenia – w pozostałych przypadkach.

Stosownie natomiast do art 15 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art 16 ust 1. W kwestii dotyczącej kosztów uzyskania przychodów będzie miało zastosowanie unormowanie zawarte w art. 16 ust 1 pkt 8b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych , który stanowi ,że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych – do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów , albo rezygnacji z realizacji tych praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia – o ile wydatki te , stosownie do art 16g ust. 3 i 4 nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy , należy zauważyć , że transakcje terminowe typu forward , dokonywane przez Spółkę , spełniają warunki pozwalające zakwalifikować je jako pochodne instrumenty finansowe zgodnie z art. 16 ust 1b ustawy . Zatem , w przypadku uzyskania przychodu ( zysku) na ww. transakcjach , będą miały zastosowanie ogólne zasady opodatkowania . W świetle ww. przepisów , uwzględniając moment powstania przychodu , zgodnie z art. 12 ust 3a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i moment poniesienia kosztów na podstawie art. 15 ust 1 oraz art 16 ust 1 pkt 8b ww. ustawy , Spółka powinna ująć całkowitą wartość zawarcia transakcji w koszty oraz całkowitą wartość zamknięcia transakcji w przychodach w miesiącu zamknięcia transakcji.

W/w przepisy prawa podatkowego zostały przytoczone w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2006r.( umowy , które są przedmiotem zapytania zostały podpisane na okres obowiązujący w 2006r).

Naczelnik Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu informuję , że z dniem 01.01.2007r uległa zmianie treść przepisu art. 15 ust 1, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, oraz został skreślony zapis zawarty w art 12 ust 3a pkt 3. Zmiana ta została wprowadzona ustawą z dnia 16 listopada 2006r o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ( Dz. U. z 2006r Nr 217, poz. 1589 ).

Artykułowi 15 ust 1 nadano brzmienie : „ Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów , z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust 1 . Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu”.

Zmiana treści art 15 ust 1 ustawy nie skutkuje w przedmiotowej sprawie.

Nie uległy zmianie treść art. 16 ust 1b oraz art 16 ust 1 pkt 8b ww. Ustawy.

Reasumując, zarówno w stanie prawnym obowiązującym do 31.12.2006r jak i od 01.01.2007r, stanowisko Spółki w zakresie potraktowania wymienionych Umów Terminowego Kursu Walutowego jako transakcji typu forward zaliczanych do pochodnych instrumentów finansowych, oraz odpowiednio powiększania lub pomniejszania podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych , o osiągnięty zysk lub poniesioną stratę , w momencie realizacji instrumentu finansowego – Naczelnik Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu - uznaje za prawidłowe.