W dniu 22 grudnia 2006r. Spółka złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, który następnie został uzupełniony w dniu 9 marca 2007r.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskująca prowadzi działalność handlową, dystrybuując na terenie całego kraju artykuły branży ogrodniczej sprowadzane zza granicy. Spółka organizuje spotkania i imprezy integracyjne dla swoich pracowników. Spotkania te mają na celu zintegrowanie pracowników ze Spółką, poprawę atmosfery pracy, ułatwienie ułożenia wzajemnych relacji między pracownikami, zwiększenie efektywności pracy zespołowej. W związku z organizacją imprez, Wnioskodawca ponosi określone koszty, związane z dojazdem pracowników do miejsca spotkania, zakwaterowaniem pracowników w hotelu, wyżywieniem. Spółka finansuje przedmiotowe imprezy ze swoich środków obrotowych i zamierza zaliczyć ponoszone wydatki w poczet kosztów uzyskania przychodów.

W związku z powyższym zrodziła się wątpliwość, czy wydatki na organizację imprezy integracyjnej dla pracowników, ponoszone ze środków obrotowych Spółki, można uznać za koszty uzyskania przychodu, w świetle unormowań ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

W opinii Wnioskodawcy, zgodnie z zasadą wyrażoną w przepisie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów enumeratywnie wymienionych w przepisie art. 16 ust. 1 ustawy. W przypadku kwalifikacji ponoszonych wydatków jako kosztów uzyskania przychodów należy więc w pierwszej kolejności zidentyfikować związek ponoszonego wydatku z osiąganym przychodem. W przekonaniu Wnioskodawcy, konieczne jest następnie zbadanie, czy wydatek ten (mimo, iż wspomniany związek przyczynowy istnieje), podlega wyłączeniu z katalogu kosztów przepisem szczególnym art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Istnienie związku z przychodem oraz brak wyłączenia z katalogu kosztów skutkuje uznaniem ponoszonego wydatku za koszt uzyskania przychodu, na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Spółki, źródłem Jej dochodów są racjonalnie wykorzystywane aktywa, wśród których najcenniejszym aktywem są pracownicy. To właśnie pracownicy tworzą dochód Wnioskującej poprzez umiejętne wykorzystanie pozostałych zasobów Spółki takich jak majątek trwały, obrotowy, etc. To pracownicy pozyskują nowych klientów dla Spółki i dbają o utrzymanie obecnych, zabezpieczając tym samym źródła przychodów Spółki. Tak więc, by zachować i zabezpieczyć źródła przychodów w przyszłości Wnioskująca musi zadbać o stabilne i harmonijne funkcjonowanie wszystkich aktywów Spółki, w szczególności musi zadbać o zachowanie wykwalifikowanych i doświadczonych pracowników. Jednym ze środków służących zabezpieczeniu stabilnego poziomu zatrudnienia w Spółce jest organizacja imprez integracyjnych dla pracowników. W opinii Wnioskującej – wszystko, co przyczynia się do tego, by źródła generujące przychody Spółki nie ulegały zmianom i nie były zagrożone, a więc by były stabilne, stanowi cel działania Spółki. Stąd też wydatki ponoszone na przyjazną atmosferę w pracy, na stworzenie właściwych relacji pomiędzy pracownikami są jak najbardziej ponoszone w celu osiągnięcia przychodów w przyszłości, bowiem przyczyniają się do stabilności załogi w maksymalnie niezmienionym składzie, a jej praca zachowuje i zabezpiecza źródła przychodów Spółki. Wnioskodawca podkreśla jednocześnie, iż celem imprezy integracyjnej nie jest wyłącznie rozrywka. Każda z organizowanych przez Spółkę imprez integracyjnych dla pracowników zawiera część, w trakcie której prezentowane są podsumowania działalności Wnioskującej za poszczególne okresy, tj. wyniki zrealizowane przez Wnioskodawcę, wyniki poszczególnych działów Spółki oraz plany i projekty rozwoju Spółki w przyszłości. Zdaniem Wnioskodawcy, taka formuła organizowania imprez integracyjnych znacząco wpływa na zwiększenie identyfikacji pracowników ze Spółką, Jej wynikami, dalszym rozwojem, przez co również ma istotny wpływ na wzrost efektywności pracy pracowników. Podczas imprez integracyjnych pracownicy poszczególnych działów mają możliwość lepszego poznania wzajemnych relacji panujących w Spółce, wyjaśnienia ewentualnych nieporozumień oraz wymiany informacji i doświadczeń, co również podnosi jakość pracy świadczonej przez pracowników i przynosi dodatkowe korzyści Spółce.

W opinii Wnioskodawcy – związek ponoszonego przez Spółkę wydatku z przychodami z działalności gospodarczej nie musi mieć charakteru bezpośredniego, przepis art. 15 ust. 1 ustawy nie formułuje zasady przyporządkowywania kosztu do konkretnego przychodu. Ważne jest jedynie, aby wydatek wiązał się osiąganiem przychodów przedsiębiorstwa w ogóle, bez podziału na jego poszczególne źródła.

Wnioskodawca wskazuje, iż rozpatrzyć należy, czy wydatki ponoszone na organizację imprezy integracyjnej dla pracowników Spółki ponoszone są w celu osiągnięcia przychodu. Związek wydatku z przychodem należy rozumieć szeroko, jako związek pośredni z prowadzoną działalnością. Przy czym, rzeczywiste powstawanie przychodu nie jest dla identyfikacji związku przyczynowego konieczne. Podstawowe znaczenie ma więc odpowiedź na pytanie, czy pracodawca organizując imprezę integracyjną dla pracowników ma na celu osiąganie przez Spółkę przychodu?

Punktem wyjścia do rozważań jest – zdaniem Spółki – teza, iż przedsiębiorcy działający na wymagającym, konkurencyjnym rynku, prowadzą racjonalną politykę zarządzania kosztami swoich firm. Należy w związku z tym oczekiwać, że decydując się na ponoszenie określonych (często wysokich) wydatków na organizację imprez integracyjnych dla swoich pracowników, podejmują decyzję w oparciu o chłodną kalkulację zysków i strat. W przeciwnym razie, taki krok przeczyłby podstawowym zasadom gospodarności i racjonalności prowadzenia działalności gospodarczej. Prowadzi to – w opinii Wnioskodawcy – do wniosku, że pracodawca organizując spotkania integracyjne ma na celu osiągnięcie wymiernej, choć niematerialnej korzyści dla prowadzonej przez siebie firmy. Z reguły taką korzyścią jest zwiększenie motywacji do pracy zatrudnionych w firmie osób, integracja pracowników, ułatwienie wymiany doświadczeń zawodowych, co w efekcie powoduje zwiększenie efektywności świadczonej na rzecz pracodawcy pracy. Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest często wzrost przychodów firmy. Uprawniona jest więc teza, że organizacja imprez integracyjnych służy głównie interesom firmy zatrudniającej pracowników, biorących udział w spotkaniu. Pogląd ten potwierdza fakt, że spotkania integracyjne często są dla pracodawcy jedyną szansą poznania panujących w firmie relacji, ewentualnych konfliktów, wzajemnych stosunków, które mogą wpływać na funkcjonowanie zatrudnionego zespołu pracowników. Taka wiedza pozwoli pracodawcy na kształtowanie relacji, przy uwzględnieniu kryterium zbieżności charakterów, zachowania, stylu pracy. Celem imprezy integracyjnej nie jest bowiem wyłącznie rozrywka (jak np. przy przekazywaniu biletu do kina dla poszczególnych pracowników), rozrywka jest jedynie narzędziem służącym realizacji interesu pracodawcy, jakim jest integracja pracowników oraz poznanie i ukształtowanie właściwych relacji osobowych w firmie, w celu zwiększenia efektywności świadczonej przez pracowników pracy. W przeciwnym razie pracodawca nie ponosiłby z własnej woli wydatków na organizację imprezy, jeśli nie byłby przekonany o efektywności i racjonalności ekonomicznej takiego posunięcia. Wnioskodawca wskazuje także, iż wyjazd na imprezę integracyjną jest z reguły obowiązkiem pracowników, a nie jedynie przywilejem, z którego mogą korzystać zależnie jedynie od swojej woli.

Wnioskująca wskazuje także, iż organizacja imprez integracyjnych dla firm znajduje się często w ofercie podmiotów zewnętrznych, wyspecjalizowanych firm z branży Human Resources. Organizacja takich spotkań należy do tzw. pozapłacowych systemów motywacyjnych. Celem organizowanych imprez jest budowanie atmosfery wzajemnego zaufania wśród pracowników, kształtowanie wewnętrznych relacji przydatnych do skutecznego wykonywania zadań w ramach pracy zespołowej (tzw. team building). Fakt ten dodatkowo potwierdza tezę, że organizacja spotkań integracyjnych ma na celu osiąganie wymiernych korzyści, przede wszystkim dla pracodawcy.

W związku powyższym, Wnioskująca stoi na stanowisku, iż wydatki pracodawcy na organizację imprezy integracyjnej widocznie wiążą się z działalnością Spółki, a więc z osiąganym przez Podatnika przychodem. Spełniony jest więc, zdaniem Spółki, warunek, o którym mowa w przepisie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (wydatek ponoszony jest przez Spółkę w celu osiągnięcia przychodu). Wydatkiem są koszty związane z organizacją imprezy, celem zaś integracja, motywacja oraz wpływ na kształtowanie wzajemnych relacji pracowników, co widocznie przedkłada się na bardziej wydajne funkcjonowanie firmy.

Wnioskodawca podkreśla również, że dla uznania ponoszonych przez Spółkę wydatków za koszty uzyskania przychodów konieczne jest, aby ponoszony wydatek nie został wyłączony z katalogu kosztów przepisem szczególnym ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zdaniem Spółki, przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają takich wyłączeń. Należy jednak – w przekonaniu Wnioskującej – dokonać analizy art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym, za koszty uzyskania przychodów nie uważa się wydatków pracodawcy na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych; kosztem uzyskania przychodów są jednak świadczenia urlopowe wypłacone zgodnie z przepisami o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Przepis ten zasadniczo wyklucza z katalogu kosztów wszelkie wydatki poczynione przez pracodawcę na działalność socjalną. Pod pojęciem „działalności socjalnej“, o której mowa w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS), rozumie się usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form krajowego wypoczynku, działalności kulturalno – oświatowej, sportowo – rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową (art. 2 pkt 1 ustawy o ZFŚS). W opinii Spółki, choć z pozoru istnieje zbieżność między organizacją imprezy integracyjnej, a organizacją wypoczynku, czy też działalnością kulturalno – oświatową (która również może przybrać formę imprezy), to jednak dalece nieuprawnione jest utożsamianie przedmiotowych wydatków. Istotą działalności socjalnej jest przyznawania określonych świadczeń w uzależnieniu od kryterium socjalnego (art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS) czyli od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do świadczeń. Pracodawca natomiast, organizując imprezę integracyjną, przewiduje udział w spotkaniu wszystkich pracowników zatrudnionych w firmie (lub w określonym dziale), niezależnie od statusu materialno – socjalnego. W szczególności nie ma miejsca jakiekolwiek dofinansowanie określonych grup pracowników w zależności od ich sytuacji socjalnej. Pracodawca organizując imprezę integracyjną nie ma na celu działań charytatywnych, ani socjalnych, lecz podejmuje taką decyzję zgodnie z psychologią biznesu, w oparciu o decyzje natury ekonomicznej. Prowadzi to do wniosku, że wydatki na imprezy integracyjne dla pracowników nie mają charakteru socjalnego. Jedynym celem pracodawców jest integracja pracowników, której głównym zadaniem jest poprawa atmosfery pracy oraz wymiana doświadczeń zawodowych – co będzie wpływało na podniesienie jakości pracy, a w konsekwencji na zwiększenie przychodów.

Powyższe prowadzi, w przekonaniu Wnioskodawcy, do wniosku, że wydatki Spółki na organizację imprezy integracyjnej nie mogą zostać uznane za wydatki na działalność socjalną, o której mowa w przepisie art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Tym samym należy uznać, że określony w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych katalog wydatków wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów nie zawiera wydatków poniesionych na organizację imprezy integracyjnej.

W związku tym, z uwagi na fakt, że w przedmiotowej sytuacji istnieje wyraźny, choć pośredni związek przyczynowy między ponoszonym przez Spółkę wydatkiem, a osiąganym przez nią przychodem oraz wydatek ten nie jest wyłączony z katalogu kosztów uzyskania przychodu mocą przepisów szczególnych ustawy o podatku dochodowy od osób prawnych, Spółka stoi na stanowisku, że ponoszone przez Nią wydatki na organizację imprez integracyjnych dla pracowników, mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodu na gruncie ww. ustawy.

Ustosunkowując się do przedstawionych powyżej kwestii, stwierdza się co następuje:

W stanie prawnym obowiązującym w roku 2006, stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. (...).

Na mocy art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 217, poz. 1589) zmianie uległa treść przepisu art. 15 ust. 1 ustawy podatkowej. Stosownie do art. 11 i art. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006r., podatnicy których rok podatkowy jest zgodny z rokiem kalendarzowym, od dnia 1 stycznia 2007r. stosują przepis art. 15 ust. 1 ustawy podatkowej w następującym brzmieniu: kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy, stanowić mogą koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo – skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Przy czym kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, dotyczące całokształtu działalności podatnika, związane z funkcjonowaniem firmy, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów, a także w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przyniosło (przynosiło) przychody także w przyszłości.

Najwłaściwsza i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

– przeznaczenie wydatku (jego celowość, zasadność dla funkcjonowania podmiotu) oraz

– potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu (zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów).

Tutejszy organ podatkowy pragnie przy tym wskazać, iż zaliczając określony wydatek w poczet kosztów uzyskania przychodów, podatnik podatku dochodowego od osób prawnych odnosi ewidentną korzyść, zatem obowiązany jest do wykazania związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu (zachowaniem, zabezpieczeniem źródła przychodów), zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 ustawy podatkowej.

Jednocześnie, tutejszy organ podatkowy podziela pogląd Wnioskodawcy, iż wydatki na organizację imprezy integracyjnej nie mogą zostać uznane za wydatki na działalność socjalną, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 45 ww. ustawy. Przywołany przepis wskazuje bowiem, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, wydatków pracodawcy na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (...).

Przywołana regulacja odnosi się do wszystkich pracodawców (podatników podatku dochodowego od osób prawnych), ponoszących wydatki na działalność socjalną.

Definicja legalna działalności socjalnej zawarta została w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 4 marca 1994r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jednolity Dz. U. z 1996r. Nr 70, poz. 335 ze zm.), stanowiącym, iż użyte w ustawie określenia oznaczają: działalność socjalna – usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form krajowego wypoczynku, działalności kulturalno – oświatowej, sportowo – rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Zgodnie zaś z przepisem art. 8 ust. 1 tej ustawy, przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu.

Zatem, pracodawca administrujący środkami zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie może ich wydatkować niezgodnie z regulaminem zakładowej działalności socjalnej, którego postanowienia nie mogą być sprzeczne z zasadą przyznawania świadczeń według kryterium socjalnego, to jest uzależniającego przyznawanie ulgowych usług i świadczeń wyłącznie od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu.

Łączna wykładnia przywołanych przepisów ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych prowadzi do wniosku, iż środki na nim zgromadzone mogą być wydatkowane przez pracodawcę (administratora Funduszu) wyłącznie na działalność socjalną, w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 1 ustawy, a jednocześnie przyznawanie świadczeń winno być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu.

Wnioskodawca wskazuje, iż organizując imprezę integracyjną, przewiduje udział w spotkaniu wszystkich pracowników zatrudnionych w Firmie (lub w określonym dziale), niezależnie od statusu materialno – socjalnego, w szczególności nie ma miejsca jakiekolwiek dofinansowanie określonych grup pracowników w zależności od ich sytuacji socjalnej.

W opinii organu podatkowego, wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę na imprezę integracyjną, wobec przewidywanego udziału wszystkich pracowników zatrudnionych w Firmie (lub w określonym dziale), bez uwzględniania ich sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej, nie mieszczą się w przywołanej definicji działalności socjalnej. Bez znaczenia pozostaje przy tym, iż źródłem finansowania wskazanych wydatków są środki obrotowe Spółki.

Wobec powyższego należy rozważyć, czy wydatki na organizację imprezy integracyjnej, tj. dojazd pracowników do miejsca spotkania, zakwaterowanie pracowników w hotelu oraz wyżywienie mogą zostać zaliczone w poczet kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jako ponoszone w celu osiągnięcia przychodu (zachowania, zabezpieczenia źródła przychodów).

Spółka podnosi, iż organizacja imprez integracyjnych jest jednym ze środków służących zabezpieczeniu stabilnego poziomu zatrudnienia, co z kolei przyczynia się do stabilności źródeł przychodów. Stąd też wskazane wydatki, jako wydatki ponoszone na budowanie przyjaznej atmosfery w pracy oraz na stworzenie właściwych relacji pomiędzy pracownikami, są jak najbardziej ponoszone w celu osiągania przychodów w przyszłości, bowiem przyczyniają się do stabilności załogi, której praca zachowuje i zabezpiecza źródło przychodów Spółki. Jak informuje Podatnik, źródłem dochodów Spółki są racjonalnie wykorzystane aktywa, wśród których najcenniejszym aktywem są pracownicy. To właśnie pracownicy tworzą dochód Spółki poprzez umiejętne wykorzystanie zasobów, pozyskując nowych klientów i dbając o utrzymanie obecnych, zabezpieczają tym samym źródła przychodów. By zachować i zabezpieczyć źródła przychodów Wnioskująca musi zatem zadbać o zachowanie wykwalifikowanych i doświadczonych pracowników. Jednocześnie, Spółka wskazuje, iż celem imprezy integracyjnej nie jest wyłącznie rozrywka, bowiem w trakcie imprezy prezentowane są podsumowania działalności Spółki za poszczególne okresy, wyniki poszczególnych działów Wnioskodawcy oraz plany i projekty Spółki na przyszłość. Wnioskodawca podnosi ponadto, iż organizacja imprez integracyjnych znacząco wpływa na zwiększenie identyfikacji pracowników ze Spółką, jej wynikami, dalszym rozwojem, przez co również ma istotny wpływ na wzrost efektywności pracy pracowników, co przynosi korzyści w postaci zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów Spółki.

Mając na względzie powyższe, w świetle przywołanej powyżej argumentacji Wnioskodawcy – w przekonaniu organu podatkowego – zasadnym jest uznanie, iż wydatki na organizację imprez integracyjnych dla pracowników – w przedstawionym stanie faktycznym – stanowią, w związku z treścią art. 15 ust. 1 ustawy, koszt uzyskania przychodu, związany z funkcjonowaniem Firmy, dotyczący całokształtu działalności Podatnika, pośrednio związany z osiągnięciem przychodów (zachowaniem, zabezpieczeniem źródła przychodów).

Jednocześnie, organ podatkowy wskazuje, iż w przedmiotowej interpretacji ustosunkowuje się wyłącznie do argumentacji i stanu faktycznego zawartych w piśmie Wnioskującej. Regulacje art. 14a–d ustawy Ordynacja podatkowa nie przewidują bowiem prowadzenia postępowania dowodowego w sprawach o interpretację przepisów prawa podatkowego.

Przedmiotowa interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskującą i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.