INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 19.03.2008 r. (data wpływu 28.03.2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie sprzedaży praw - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28.03.2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie sprzedaży praw.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność polegającą na obrocie nieruchomościami. W niektórych sytuacjach Wnioskodawca po zawarciu z deweloperami umów wstępnych sprzedaży lokali mieszkalnych, zbywa prawa z takich umów jeszcze przed wybudowaniem lokalu na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

W związku z zaistniałym stanem faktycznym Wnioskodawca wnosi o wyjaśnienie, czy sprzedaż praw dokonywana przez D… podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, czy też nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem i w związku z powyższym opodatkowana będzie podatkiem od czynności cywilnoprawnych...

Odpowiedź w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej. Wniosek w zakresie podatku od towarów i usług zostanie rozpatrzony w odrębnej interpretacji indywidualnej.

Zdaniem wnioskodawcy.

Poprzez podpisanie umowy przedwstępnej sprzedaży deweloper zobowiązuje się do wybudowania i sprzedania na rzecz D… określonego lokalu w budynku mieszkalnym. Podpisanie takiej umowy nie przenosi własności nieruchomości. Umowa taka określa jedynie istotne warunki transakcji mającej nastąpić w przyszłości — jest rodzajem przyrzeczenia zawarcia właściwej umowy sprzedaży na określonych warunkach. Ponieważ podpisanie takiej umowy przedwstępnej rodzi pomiędzy deweloperom i D… stosunek zobowiązaniowy, uznać należy, że po stronie D… powstaje wierzyteIność względem dewelopera. D… podpisując taką umową i płacąc określoną zaliczkę, nabywa bowiem prawa do żądania od dewelopera podjęcia odpowiednich kroków w ceIu wywiązania się ze zobowiązań wynikających z podpisanej umowy, tj. zobowiązania do wybudowania i przeniesienia własności lokalu na rzecz D….

Ponieważ D… dokonuje następnie sprzedaży praw wynikających z takiej umowy przedwstępnej uznać należy, że przenosi ona na inny podmiot swoją wierzytelność względem dewelopera, a więc dokonuje sprzedaży własnej wierzytelności.

W początkowym okresie obowiązywania ustawy VAT opodatkowanie sprzedaży własnych wierzytelności podatkiem VAT budziło wiele kontrowersji i było odmiennie oceniane przez różne organy podatkowe. Ze względu na występujące rozbieżności Ministerstwo Finansów zwróciło się z formalnym wnioskiem do Komisji Europejskiej o dokonanie interpretacji prawa wspólnotowego w zakresie podatku VAT.

W piśmie z 11 listopada 2004 roku stanowiącym odpowiedź na zapytanie Ministerstwa Finansów, Komisja Europejska stwierdziła m. in., że sprzedaż własnych wierzytelności powinna być traktowana jako wykonywanie prawa własności i w związku z powyższym, nie jest uważana za działalność gospodarczą i w związku z tym nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Uzasadniając swoje stanowisko Komisja Europejska powołała się na orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, który w sprawie C - 155/94 stwierdził:

„…z tego prawa precedensowego wynika również jasno, że wykonywanie prawa własności nie może ze swej istoty być uważane za czynności determinujące działalność gospodarczą. Trybunał orzeka tak w odniesieniu do kwestii udziałów finansowych będących własnością grup kapitałowych i nabywanych przez nie w innych przedsiębiorstwach”. W tym samym względzie, w sprawie C - 77/01 EDM S…vs F…. Trybunał również orzekł, że „...przedsiębiorstwo, które prowadzi działalność polegającą po prostu na sprzedaży udziałów oraz innych zbywalnych papierów wartościowych, takich jak udziały w funduszach inwestycyjnych, ma być uważane w odniesieniu do zakresu działalności za ograniczające się do zarządzania portfelem inwestycyjnym w taki sam sposób jak prywatny inwestor.

Jak wynika z zacytowanych orzeczeń Trybunału, zbywanie własnych wierzytelności nie jest traktowane jako świadczenie usług opodatkowanych podatkiem VAT nawet w sytuacji, gdy czynność taka jest wykonywana w sposób częstotliwy. Należy zauważyć, że w związku przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej oraz procesem dostosowywania naszego prawa do przepisów unijnych, podatnicy a także organy podatkowe zobowiązane są do stosowania się także do orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Konsekwencją tego obowiązku jest konieczność przyjęcia interpretacji dokonanych przez Trybunał w zakresie oceny sposobu opodatkowania zbycia wierzytelności własnych także przez polskie organy podatkowe.

Analiza pism organów podatkowych nakazuje stwierdzić, ze powyższe wskazówki Komisji Europejskiej wpłynęły na ujednolicenie rozbieżnych w okresie wcześniejszym stanowisk organów podatkowych w tym zakresie.

I tak Pierwszy Wielkopolski Urząd Skarbowy w Poznaniu uznał w piśmie z 15 listopada 2005 roku (sygn. ZP/443-314/4/05), że”…sprzedaż własnej wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż jako wykonywanie prawa własności, czynność ta nie stanowi działalności gospodarczej. Przeniesienie wierzytelności na osobę trzecią nie stanowi dla pierwszego wierzyciela czynności o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarowi usług. Cesja taka z punktu widzenia pierwszego wierzyciela nie jest też sprzedażą towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy podatkowej, lecz jednym ze sposobów uzyskania zapłaty za dokonaną wcześniej sprzedaż”. Podobne stanowisko zajęła Izba Skarbowa w Warszawie, która w piśmie z 6 lipca 2005 roku (sygn. VR/4407/14-36/05/WD), stwierdziła:”…ze stanu faktycznego przedstawionego przez podatnika wynika, że spółka dokonała sprzedaży własnej wierzytelności, czyli wierzytelności z tytułu prowadzonej działalności, a nie nabytej celem dalszej odsprzedaży lub windykacji - zatem nie można mówić, że dokonuje czynności zaliczanej do usług pośrednictwa finansowego. Wierzytelność bowiem stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 7 i 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U Nr 535 z poźn. zm.) zatem nie podlega regulacjom tej ustawy”.

Na prawidłowość prezentowanego stanowiska wskazuje także opinia Urzędu Statystycznego w Łodzi, który w piśmie z 14 grudnia 2005 r. (sygn. OK. -56721KU-803/24-10528/2004) uznał, iż zbycie wierzytelności własnej nie jest usługą według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, która to klasyfikacja jest stosowana także dla celów podatku od towarów i usług.

Stanowisko wyrażone przez organy statystyczne może być istotne w przedmiotowej sprawie, ponieważ opinie klasyfikacyjne organów statystycznych są co do zasady respektowane przez organy podatkowe. Na istotną rolę takich klasyfikacji w postępowaniu podatkowym zwrócił także uwagę Wojewódzki Sąd Administracyjny, który w wyroku z dnia 10 września 2004 roku (sygn. I SA/BK 251/2004) orzekł, że organy statystyczne mają wyłączną kompetencję do wydawania opinii klasyfikacyjnych, a klasyfikacja statystyczna dokonana przez uprawniony organ statystyczny nie może być zmieniona przez organ podatkowy.

W świetle powyższych wyjaśnień, oraz przytoczonych pism Komisji, Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości oraz polskich organów podatkowych i statystycznych uznać należy, że dokonywana przez D… sprzedaż własnych wierzytelności powinna być traktowana jako wykonywanie prawa własności i w związku z powyższym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wierzytelność będąca prawem majątkowym nie jest bowiem towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy VAT, a tym samym sprzedaż wierzytelności nie stanowi dostawy towaru. Z kolei sprzedaż wierzytelności stanowi odpłatne świadczenie usług na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT jedynie w przypadku gdy podatnik w ramach prowadzonej przez siebie działalności nabywa cudze wierzytelności w celu dalszej odsprzedaży lub windykacji. W takiej sytuacji podatnik dokonuje bowiem obrotu wierzytelnościami, który stanowi usługę pośrednictwa finansowego. Natomiast sprzedaż własnych wierzytelności nie stanowi odpłatnego świadczenia usług, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W opinii wnioskodawcy sprzedaż wierzytelności własnej, jeżeli nie będzie opodatkowana podatkiem VAT, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 (b) ustawy PCC, sprzedaż wierzytelności własnych będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jako sprzedaż praw majątkowych. Z kolei zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 (b) ustawy PCC, sprzedaż takich praw majątkowych podlega opodatkowaniu 1% stawką podatku.

W dniu 14.09.2006 r. Wnioskodawca wystąpił do Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Bemowo o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. W odpowiedzi otrzymał postanowienie z dn. 30.11.2006 r. uznające stanowisko Podatnika za prawidłowe - kopia wniosku i postanowienia w załączeniu. Jednakże Wnioskodawca zapoznał się z odmiennym stanowiskiem organów skarbowych w podobnejsprawie i dlatego też chciałby uzyskać potwierdzenie słuszności swojego postępowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:
   
   

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowa dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat i dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki (akty założycielskie);
    
    

2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;

3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.Stosownie do regulacji art. 2 pkt 4 przywołanej ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   
   

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umowy spółki i jej zmiany,
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
  
  

W związku z tym, jeżeli umowa sprzedaży wierzytelności opodatkowana jest podatkiem od towarów i usług lub korzysta ze zwolnienia z tego podatku, zastosowanie znajdzie wyłączenie określone w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W przeciwnym wypadku sprzedaż prawa majątkowego, jakim jest wierzytelność, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych według stawki 1% w myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Sytuacja przedstawiona we wniosku w pierwszej kolejności wymaga rozstrzygnięcia kwestii opodatkowania powyższej transakcji podatkiem od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z powyższego wynika, iż dopiero rozstrzygnięcie kwestii opodatkowania sprzedaży wierzytelności na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) umożliwia udzielenie odpowiedzi odnośnie opodatkowania tych czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych

Reasumując stwierdza się, iż jeżeli sprzedaż praw, t. j. wierzytelności własnych dokonywana przez D… nie będzie objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnym obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.