INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zasad zaliczania nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 marca 2008 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zasad zaliczania nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka wykonywała na rzecz kontrahenta duńskiego wyroby do produkcji rolnej. Rozliczenia i płatności realizowane były przez stronę duńską bez większych zastrzeżeń do czasu wykonania przez Podatnika ostatnich zleceń, których płatność przypadała w listopadzie i grudniu 2004 roku. Strona duńska odebrała towar – bez uwag – oraz faktury na łączną kwotę 104.394,60 DKK (obecnie 194.636 zł). Spółka wielokrotnie wzywała dłużnika do zapłaty należności i po jednym z kolejnych wezwań otrzymała pismo uznające należności, lecz równocześnie reklamujące jakość wyrobów oraz stanowiące do potrącenia kwotę odszkodowania dwukrotnie wyższą. Podatnik zlecił firmie windykacyjnej odzyskanie przedmiotowej należności, jednak działania te nie przyniosły najmniejszego efektu. W tym stanie rzeczy Spółka złożyła w Sądzie Rejonowym wniosek o zawezwanie do próby ugodowej. Strona duńska nie stawiła się na rozprawę w dniu 20 września 2007 roku, wobec czego nie doszło do zawarcia ugody. Zaznaczyć należy, że wyroki państw obcych nie są uznawane w najmniejszym stopniu w Danii, a więc Spółka mogłaby dochodzić swoich należności wyłącznie przed sądem duńskim. Co prawda zgodnie z umową zawartą przez strony, wszelkie spory poddane zostały właściwości sądów polskich, jednakże ewentualny wyrok sądu polskiego i tak nie będzie uznany przez sądy duńskie, wobec czego wymagać to będzie ponownego procesu i związanymi z tym dużymi kosztami. Mając na uwadze przytoczone względy, Spółka zamierza sporządzić protokół i na jego podstawie w oparciu o przepis art. 16 ust. 2 pkt 3 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, uznać wierzytelności za koszt uzyskania przychodu. W związku z powyższym Spółka prosi o dokonanie oceny zasadności swoich zamierzeń w przedstawionej sprawie. Podkreślić należy, że omawiana kwota należności została na bieżąco zaliczona w poczet przychodów firmy, a więc naliczono i zapłacono podatek dochodowy od tej kwoty.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie przedmiotowego wniosku Spółka precyzuje również, iż kwota wierzytelności będąca przedmiotem wystąpienia, ujęta łącznie w fakturach, wynosi 441.534,06 DKK, tj. 230.925,20 zł (w dacie wystawienia faktur). Ponadto Wnioskodawca informuje, że do kosztów uzyskania przychodów zamierza zaliczyć kwotę 230.925,20 zł, którą wcześniej zaksięgowano do przychodów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zamierzone działania i decyzje Wnioskodawcy będą zgodne z dyspozycją wskazanych przepisów i pozwolą na skuteczne uznanie niemożliwej do wyegzekwowania wierzytelności w koszty uzyskania przychodu Spółki w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...

W uzasadnieniu swojego stanowiska Spółka informuje, iż przewidywane koszty kształtowałyby się następująco:

1. Przed sądem polskim:
   1. wpis sądowy – około 10.000 zł
   2. pełnomocnik procesowy – 10.000 zł
   3. koszty tłumaczenia przysięgłego – około 2.000 zł
   
   
2. Przed sądem duńskim:
   1. kancelaria duńska – około 50.000 zł
   2. tłumacz w całym postępowaniu – około 50.000 zł
   3. wpis sądowy – około15.000 zł
   4. koszty wyjazdów – około 20.000 zł
   5. koszty komornicze – około 30.000 zł

Łącznie przewidywane koszty wyniosłyby około 144.000 zł. Spółka wskazuje, iż podjęcie wymienionych czynności oraz poniesienie kosztów wyliczonych w minimalnych kwotach nie daje pewności odzyskania należnej kwoty, a to z uwagi na zgłoszone przez kontrahenta żądanie odszkodowania (nawet gdyby uznane ono zostało w części), gdyż wówczas poniesione koszty przekroczą kwotę należności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z treści art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a cytowanej ustawy wynika natomiast, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Jak stanowi art. 12 ust. 3 cytowanej ustawy za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Art. 16 ust. 2 ww. ustawy stanowi z kolei, iż za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o:
   
   
   1. oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub
   2. umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub
   3. ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
   
   
3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Z treści przepisu art. 16 ust. 1 pkt 20 cytowanej ustawy wynika z kolei, iż do przychodów nie zalicza się wierzytelności odpisanych jako przedawnione.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania stwierdzić należy, iż ustawodawca uzależnił możliwość zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów określonej wierzytelności od spełnienia konkretnych warunków. Co do zasady bowiem wierzytelności odpisane jako nieściągalne nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów.

Przede wszystkim wierzytelności określone jako nieściągalne muszą być wcześniej zarachowane jako przychody należne zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wierzytelności te powinny być również odpisane jako nieściągalne (powinien być dokonany odpowiedni zapis w ewidencji prowadzonej zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Ponadto wierzytelności określone jako nieściągalne, w celu zakwalifikowania ich do kosztów uzyskania przychodów, powinny zostać udokumentowane w sposób wskazany w art. 16 ust. 2 tej ustawy. Jakikolwiek inny dokument niż wymieniony w art. 16 ust. 2 ww. ustawy nie może udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności. Poza tym wierzytelności mogą zostać zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów, o ile nie uległy przedawnieniu.

Dla zaliczenia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów konieczne jest więc spełnienie tych przesłanek jednocześnie. Nie będzie mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów wierzytelność, która nie została uprzednio zaliczona do przychodów należnych, choćby została udokumentowana w sposób przewidziany w ustawie, jak i wierzytelność, która została uprzednio zakwalifikowana do przychodów należnych, ale której nieściągalność nie została udokumentowana we właściwy sposób. Spełniając kumulatywnie wszystkie warunki, wierzytelności odpisane jako nieściągalne stanowić będą koszty uzyskania przychodów w takiej wysokości, w jakiej zostały uprzednio zarachowane jako przychody należne, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka posiada wierzytelności w stosunku do kontrahenta duńskiego na łączną kwotę 441.534,06 DKK, tj. 230.925,20 zł. Powyższą kwotę Wnioskodawca ujął wcześniej w przychodach należnych. Spółka informuje również, że zamierza sporządzić protokół i na jego podstawie w oparciu o przepis art. 16 ust. 2 pkt 3 cytowanej ustawy, w związku z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a, uznać te wierzytelności za koszt uzyskania przychodu.

Sporządzenie przez podatnika protokołu może być szybką i skuteczną metodą uznawania wierzytelności za koszty uzyskania przychodów, aczkolwiek protokół powinien być wiarygodny, aby możliwe było powtórzenie jego obliczeń w razie sporu z organami podatkowymi. Pamiętać należy również, iż podatnik ma prawo zaliczyć nieściągalne wierzytelności w ciężar kosztów uzyskania przychodów, jeżeli przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne, udokumentowane protokołem sporządzonym przez niego, związane z dochodzeniem wierzytelności, byłyby równe albo wyższe od kwoty wierzytelności. Wyliczenie protokołu powinno zawierać koszty sądowe, koszty zastępstwa procesowego, zwrot świadkom utraconego zarobku za czas stawiennictwa w sądzie, koszty zaliczki na ekspertyzy biegłych, koszty egzekucji komorniczej, czy sporządzenie aktualnych dokumentów podatnika, jak np. odpis KRS, poświadczenia notarialne, itp.

Z przedstawionych okoliczności wynika jednak, iż przewidywane koszty przed sądem polskim i duńskim, dotyczące przedmiotowych wierzytelności skalkulowano na kwotę około 144.000 zł, a zatem na kwotę niższą od należności, które Spółka zamierza ująć w koszty uzyskania przychodów na podstawie wskazanego art. 16 ust. 2 pkt 3 ustawy. Zatem na gruncie przytoczonych przepisów, uwzględniając wysokość przewidywanych przez Podatnika wydatków dotyczących kosztów dochodzenia swoich należności od duńskiego kontrahenta, stwierdzić należy, iż ewentualne sporządzenie przez Spółkę protokołu na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie daje podstaw do zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów wskazanych we wniosku wierzytelności, z uwagi, iż łączna ich kwota jest wyższa od przewidywanych kosztów procesowych i egzekucyjnych związanych z ich dochodzeniem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.