INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 30.04.2008 r. (data wpływu 08.05.2008 r.) oraz piśmie uzupełniającym braki formalne (data nadania 27.06.2008 r., data wpływu 30.06.2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zakwalifikowania do źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu środków pieniężnych otrzymanych od Syndyka oraz sposobu rozliczeń związanych z ulgą podatkową na cele mieszkaniowe – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 08.05.2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zakwalifikowania do źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu środków pieniężnych otrzymanych od Syndyka oraz sposobu rozliczeń związanych z ulgą podatkową na cele mieszkaniowe.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Developer, Przedsiębiorstwo XX, uzyskał pozwolenie na budowę kompleksu mieszkaniowo-usługowo-handlowego. Budowę rozpoczęto w 1999 roku i trwała do września 2001 r. Developer zawarł z klientami umowy realizacyjne na wybudowanie lokali mieszkalnych, garaży oraz lokali handlowo-usługowych i biurowych.

Na podstawie zawartych umów pobierał co kwartał zaliczki na poczet budowy. Wpłaty na poczet ceny nabycia lokalu dokonywane za pośrednictwem banków ewidencjonowano w rejestrach VAT i wystawiano faktury z zerową stawką, ponieważ wówczas takie było opodatkowanie budownictwa mieszkaniowego.

Z uwagi na dokonywane wpłaty potwierdzone wystawieniem faktur przez Przedsiębiorstwo XX, Wnioskodawczyni korzystała z ulgi budowlanej. Dokonała odliczenia od podatku dochodowego stosownej ulgi, która wyniosła 11.519,62 zł, a wykazana została w zeznaniach rocznych.

Postanowieniem z dnia 15.02.2002 r. Sąd Rejonowy dla m. W… ogłosił upadłość developera, a rozpoczęta inwestycja weszła w skład masy upadłości. Z uwagi na brak środków budowa została wstrzymana, Syndyk wypowiedział umowy realizacyjne, a wierzyciele zgłosili swoje roszczenia do listy wierzytelności. Wnioskodawczyni także dokonała zgłoszenia i uzyskała wpis na listę wierzytelności pod Nr L…na kwotę 69.920,66 zł z tytułu wpłat na budowę mieszkania.

Zmiana Syndyka oraz podjęte przez nowego Syndyka działania w zakresie pozyskania źródeł finansowania dalszej budowy poskutkowały wybraniem generalnego wykonawcy i inwestora. Syndyk uzyskał zgodę Sądu na prowadzenie działalności gospodarczej (postanowienie Sądu Rejonowego dla m. W… z dnia 27.08.2004 r.) i kontynuowanie budowy w oparciu o pozwolenia na budowę wydane upadłemu developerowi.

Wierzyciele zainteresowani kontynuacją budowy mogli zawrzeć ponownie umowy z Syndykiem na lokale mieszkalne, na budowę których dokonywali wpłat przed upadłością. Wnioskodawczyni zdecydowała się na kontynuację budowy i zawarcie nowej umowy. Nowa cena, którą musiała zapłacić w ramach realizacji inwestycji wynosiła 2900 zł za 1 m2 + 7% VAT zgodnie z obowiązującą stawką podatku VAT dla lokali mieszkalnych. Oznaczało to dla Wnioskodawczyni dopłatę wstępną w kwocie 10.019,00 zł .

Dopłata została wyliczona na podstawie:

1. zaliczenia 70% wierzytelności zgłoszonych do listy wierzytelności na poczet ceny nabywanego lokalu „- taki był wstępnie prognozowany przez Syndyka zwrot kwoty wpłaconej na zakup mieszkania u developera,
2. pierwotna cena m2 mieszkania w przypadku Wnioskodawczyni wynosiła 1.800 zł, natomiast nowa cena 2.900 zł, co dało konieczną dopłatę w wysokości 1.100 zł za 1 m2 netto,
3. naliczenie podatku VAT odpowiednio 7% na lokal mieszkalny.
   
   

Syndyk podpisał z wierzycielami akty notarialne na nowych warunkach. Jednakże wkrótce doprowadził do sprzedaży całej inwestycji głównemu inwestorowi i wykonawcy firmie „E…”, która to firma została zobowiązana umową kupna do przejęcia i realizacji umów notarialnych zawartych z Syndykiem.

Od czasu sprzedaży inwestycji firmie „E…” Sp. z o.o. pojawiły się nowe okoliczności.

Wynik upadłości okazał się lepszy niż przewidywany. Zwrot wypłaconych kwot na mieszkania u upadłego developera wyniósł nie 70%, ale 96% do chwili obecnej i może zwiększyć się jeszcze o około 0,5 %.

Zawarte z syndykiem umowy zobowiązywały do dużych dopłat uwzględniających tylko zwroty w planach podziału masy kwoty około 70%, a tym samym wypracowany przez syndyka lepszy wynik ekonomiczny stworzył ”sztuczną sytuację” w rozliczeniach, gdyż powstał obraz nadpłaty, która musi być zwrócona w gotówce.

W związku z zaistnieniem nowych okoliczności Wnioskodawczyni wniosła o interpretację przepisów prawa podatkowego w zakresie zwrotu przez Syndyka części wierzytelności, mając gorącą nadzieję, że opisana sytuacja pomoże dobrze ocenić i zastosować przepisy prawne, a wysiłki wszystkich, a szczególnie Syndyka, aby w końcu otrzymać mieszkanie bez większych obciążeń, nie pójdą ma marne.

Z uwagi na braki formalne w złożonym wniosku, tutejszy organ podatkowy pismem z dnia 20.06.2008 r. Nr IPPB2/415-769/08-2/MK wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku poprzez:

• wskazanie nazwy i adresu właściwego organu podatkowego (Naczelnika Urzędu Skarbowego) w sprawie,

• wskazanie, czy wniosek dotyczy zaistniałego stanu faktycznego czy zdarzenia przyszłego

• złożenia oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub kontroli skarbowej.
  
  

Wniosek uzupełniono prawidłowo w wyznaczonym terminie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy wierzyciele, którzy wpłacili w latach 2006 - 2007 na rzecz prowadzonej inwestycji znacznie większe środki niż te, będące przedmiotem ulgi w latach 1999 - 2000, zachowają prawo do wykorzystanej ulgi podatkowej w ramach kwot otrzymanych od Syndyka, czy będą zobowiązani do jej zwrotu...
2. Jak należy potraktować ww. zwrot... Czy należy go potraktować jako dochód zwiększający zobowiązania podatkowe podatnika...
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni:

1. Wnioskodawczyni uważa, że w związku z kontynuacją budowy zostały spełnione przesłanki przepisów o ulgach budowlanych.
2. Przelew części wierzytelności na konto Wnioskodawczyni przez Syndyka nie jest podstawą do uznania, że Wnioskodawczyni wycofuje wcześniej wniesiony wkład budowlany.
3. Wymagana duża dopłata do ceny lokalu mieszkalnego przewyższa wartość częściowego zwrotu gotówkowego. Wycofanie wkładów budowlanych miałoby miejsce przy odstąpieniu od dalszej budowy i pobraniu wszystkich pieniędzy w gotówce.
   
   

Wypłaty z tytułu II, III planu podziału Wnioskodawczyni otrzymała w 2007 r., przy czym zgodnie z aktem notarialnym pieniądze do „E…”Spółka z o. o. zostały wpłacone w 2006.

1. Zwracane środki były i są nadal przeznaczone na cele budowlane, ponieważ lokale odbierane są w stanie developerskim i konieczny jest zakup drzwi, sanitariatów, podłogi, armatury, artykułów do wykończenia mieszkań, aby przygotować je do zamieszkania. Spełnia to również przesłankę celowościową ulgi budowlanej, z której wcześniej Wnioskodawczyni korzystała.
2. Zwracane środki nie stanowią dochodu, który należałoby opodatkować z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2007, gdyż są to środki pochodzące ze źródeł opodatkowanych już kilka lat temu, a ich wypłata następuje w wyniku realizacji procedur upadłościowych opartych na liście wierzytelności zatwierdzonej prawomocnie w 2002 roku.
   
   

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zasady korzystania z odliczenia od podatku z tytułu poniesienia wydatków na własne potrzeby mieszkaniowe przeznaczone m.in. na budowę budynku mieszkalnego, wkład budowlany do spółdzielni mieszkaniowej lub zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej, określa art. 27a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176, ze zm.), w brzmieniu obowiązującym w latach 1997-2001.

Z dniem 1 stycznia 2002 r. przedmiotowa ulga została zlikwidowana z jednoczesnym zachowaniem praw nabytych na zasadach określonych w art. 4 i 6 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 134, poz. 1509, ze zm.).

Przy czym, przytoczony art. 4 normuje kwestie związane z kontynuowaniem odliczeń od podatku, natomiast art. 6 ust. 1 ustawy zmieniającej nakłada obowiązek zwrotu uprzednio odliczonych kwot, w przypadku wystąpienia któregokolwiek ze zdarzeń wymienionych w art. 27a ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r.

Jednocześnie należy zauważyć, iż art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. oraz wcześniej powołany art. 27a ust. 13, nie zawiera żadnych ograniczeń czasowych. Ponadto nie jest uzależniony od tego, czy podatnikowi przysługuje prawo do kontynuowania odliczenia w ramach praw nabytych, a wyłącznie od wystąpienia któregokolwiek ze zdarzeń wymienionych w art. 27a ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym w latach 1997-2001.

Analiza przedstawionego stanu faktycznego nie pozostawia wątpliwości, iż w omawianej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem uprzednio odliczonych wydatków, o którym mowa w art. 27a ust. 13 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w latach 1997-2001.

W konsekwencji, na Wnioskodawczyni, która otrzymała od Syndyka zwrot pieniędzy zgodnie z podziałem planu wierzytelności, ciąży obowiązek doliczenia kwot uprzednio odliczonych do podatku należnego za rok w którym wystąpiły te okoliczności, chyba, że zwrócone kwoty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu.

Faktu tego nie zmienia analiza językowo-logiczna występującego w treści art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. zwrotu „kontynuacja danej inwestycji”.

Należy uznać, iż w omawianej sprawie mamy do czynienia z tą samą inwestycją, choć prowadzoną przez różne podmioty (wykonawców). Stąd wydatki na jej kontynuowanie (poniesione po 31 grudnia 2001 r. przez podatników, którzy prawo do odliczeń od podatku związanych z daną inwestycją nabyli w latach 1997-2001), podlegają odliczeniu.

Jednakże odliczeń tych podatnik może dokonywać wyłącznie na zasadach określonych w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r., czyli z tytułu wydatków poniesionych w okresie od 1 stycznia 2002 r. do 31 grudnia 2004 r.

Niestety, wydatki poniesione po tym terminie nie uprawniają do odliczeń. I właśnie taka sytuacja ma miejsce w omawianej sprawie, gdyż wydatki związane z kontynuowaniem inwestycji rozpoczętej w latach 1999-2001 podatnik poniósł po 31 grudnia 2004 r., tj. po zakreślonym przez ustawodawcę terminie.

Tym samym Wnioskodawczyni nie przysługiwało prawo do ich odliczenia na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2001, choć niewątpliwie ich ponoszenie związane było z kontynuowaniem tej samej inwestycji.

Brak możliwości odliczenia poniesionych nakładów nie zmienia faktu, iż w trakcie realizacji omawianej inwestycji Wnioskodawczyni otrzymała zwrot uprzednio poniesionych nakładów.

Reasumując należy stwierdzić, iż w omawianej sprawie mamy do czynienia z kontynuowaniem danej inwestycji, mimo zmiany (z przyczyn niezależnych od Wnioskodawczyni) wykonawcy budowy budynków mieszkalnych. Jednocześnie wystąpiło zdarzenie powodujące utratę prawa do ulgi w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r.

Likwidacja dużej ulgi budowlanej z dniem 1 stycznia 2002 r. i objęcie prawami nabytymi wyłącznie wydatków poniesionych do końca 2004 r. spowodowała, iż Wnioskodawczyni nie miała prawa do dokonania odliczeń wydatków poniesionych w 2006 roku. Brak możliwości ich odliczenia nie stanowi jednak przesłanki do zwolnienia Wnioskodawczyni z obowiązku doliczenia kwot, jakie otrzymała od Syndyka w ramach planu podziału wierzytelności (i to zarówno przekazanych na konto Wnioskodawczyni jak i na konto wykonawcy).

Doliczenia tego Wnioskodawczyni powinna dokonać do podatku należnego, z wyjątkiem gdy zwrócone kwoty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu.

Jeżeli w 2008 r. Wnioskodawczyni otrzymała kolejny zwrot pieniędzy, to również ten zwrot będzie traktowany jako przesłanka utraty prawa do ulgi.

W konsekwencji na Wnioskodawczyni ciążył obowiązek doliczenia w zeznaniu podatkowym kwot uprzednio odliczonych, stosownie do postanowień art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. w związku z art. 27a ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym w latach 1997-2001.

Zwrot części wierzytelności (stanowiącej uprzednio wydatki na nabycie lokalu mieszkalnego) będzie przychodem podlegającym opodatkowaniu jeżeli Wnioskodawczyni z tytułu ponoszenia tych wydatków korzystała z „dużej ulgi budowlanej” i w związku z otrzymanym zwrotem nie dokonała stosownego doliczenia do podatku należnego (art. 27 ust. 13 pkt 3).

Obowiązek doliczenia kwot uprzednio odliczonych nie jest uzależniony od sposobu wykorzystania zwróconych pieniędzy. Stąd ich przeznaczenie na cele związane z realizacją własnych potrzeb mieszkaniowych nie zwalnia podatnika z obowiązku zwrócenia uprzednio wykorzystanej ulgi podatkowej, jeżeli otrzymany zwrot mieści się w dyspozycji któregokolwiek ze zdarzeń wymienionych w art. 27a ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w latach 1997-2001. Okolicznością „zwalniającą” z obowiązku doliczenia wcześniej wykorzystanej ulgi nie jest również wpłacenie przez wierzycieli w latach 2006-2007 na rzecz prowadzonej inwestycji znacznie większych środków, niż objętych ulgą podatkową w latach 1999-2000.

Wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe stanowią wyjątek od zasady powszechności i równości opodatkowania, a co za tym idzie, jakakolwiek wykładania rozszerzająca przepisów dotyczących ww. preferencji podatkowych jest niedopuszczalna.

Elementem konstrukcyjnym ulgi mieszkaniowej, o której mowa w art. 27a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym w latach 1997-2001, jest nie tylko prawo podatnika do zmniejszenia podatku dochodowego z tytułu poniesienia wydatków mieszkaniowych, ale również obowiązek zwrócenia uprzednio dokonanych odliczeń, w przypadku zaistnienia któregoś ze zdarzeń enumeratywnie wymienionych przez ustawodawcę w art. 27a ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym w latach 1997-2001. Co istotne, omawiana norma prawna nie pozostawia żadnych wątpliwości co do zakresu jej stosowania, stąd nie może być interpretowana inaczej niż zgodnie z literalnym brzmieniem.

W uchwale z dnia 20 czerwca 2000 r., sygn. akt I KZP 16/00, Sąd Najwyższy stwierdził, że: „jeżeli przepis jednoznacznie formułuje normę postępowania, to tak właśnie należy ów przepis rozumieć. Pierwszeństwo językowych reguł wykładni jest wręcz podstawowym warunkiem funkcjonowania prawa w państwie prawnym. Podobną rangę nadaje się założeniu o racjonalnym działaniu ustawodawcy w procesie stanowienia prawa. Jeśli wbrew jasnemu pod względem językowym sformułowaniu przepisu, nadawałoby mu się jakieś inne znaczenie, aniżeli to oczywiste znaczenie językowe, wówczas rola ustawodawcy byłaby li tylko pozorna”.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.