INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 02.03.2009r. (data wpływu 05.03.2009r.) uzupełnionym o dokument potwierdzający upoważnienie do reprezentowania Spółki w dniu 29.04.2009r. (data wpływu 04.05.2009r.) na wezwanie z dnia 23.04.2009r. Nr IPPB3/423-129/09-2/EŻ (doręczone dnia 27.04.2009r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie uznania za koszt uzyskania przychodów wydatków na:

• wyjazdy integracyjno-szkoleniowe – jest prawidłowe,
• bal, uroczystą kolację – jest nieprawidłowe,
• spotkania okolicznościowe – jest prawidłowe,
• spotkania integracyjne grupy pracowników – jest prawidłowe,
• imprezy z udziałem dzieci pracowników – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 05.03.2009r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka S.A. Oddział w Polsce (dalej Oddział) jest oddziałem instytucji kredytowej świadczącym usługi finansowe na rynku polskim. Oddział zatrudnia łącznie około 120 pracowników, na różnych stanowiskach i szczeblach poszczególnych jednostek organizacyjnych (departamentów). Zważywszy, że kapitał ludzki stanowi jeden z kluczowych czynników budowania i rozwoju pozycji ekonomicznej instytucji finansowej, Oddział podejmuje szereg działań mających na celu podnoszenie kwalifikacji kadry pracowniczej, stymulowanie i motywowanie zatrudnionych do zwiększenia jakości i wydajności ich pracy jak też budowanie trwałych i silnych relacji pracodawca-pracownik oraz efektywnej współpracy pomiędzy samymi pracownikami. Jednym ze skutecznych sposobów takich działań jest organizowanie spotkań integracyjno-szkoleniowych dla pracowników. W zależności od specyfiki zakładanego celu, spotkania takie mogą przybierać różne formy. Dla potrzeb niniejszej interpretacji analizie podlegać będą następujące formy:

1. wyjazd integracyjny (integracyjno-szkoleniowy) – impreza organizowana dla wszystkich pracowników lub konkretnych grup pracowników poza siedzibą Oddziału, której celem jest ich integracja, poprawa komunikacji wewnątrz organizacji oraz budowa więzi zespołowych. Wyjazdowi integracyjnemu towarzyszą różne formy animacji grupowej, promujące wartości korporacyjne Oddziału oraz zgodne z potrzebami rozwojowymi zespołu. Zazwyczaj podczas takich wyjazdów organizowane są również szkolenia (przygotowane wewnętrznie) zespołu. Zazwyczaj podczas takich wyjazdów organizowane są również szkolenia (przygotowane wewnętrznie bądź zlecone wyspecjalizowanym firmom zewnętrznym) oraz prezentacje o charakterze informacyjnym (o osiągniętych wynikach, strategii, wyznaczonych celach biznesowych itp.). Podczas takich wyjazdów odbywać się mogą również spotkania grup roboczych, projektowych, warsztaty tematyczne dotyczącej prowadzonej przez Oddział działalności. Oddział ponosi wydatki na nabycie usług organizacji takich wyjazdów, animacji, szkoleń, transportu, hotelu, wyżywienia czy ubezpieczenia,
2. bal/uroczysta kolacja – organizowane okazjonalnie lub cyklicznie spotkania o charakterze bardziej formalnym, służące budowie właściwego wizerunku pracodawcy w oczach pracownika i będące okazją do wspólnej celebracji sukcesów korporacyjnych. O ile wymaga tego charakter spotkania, pracownik jest zapraszany wraz z osobą towarzyszącą. Oddział zakupuje usługę organizacji balu, usługę wynajęcia Sali, usługi gastronomiczne, oprawy artystycznej itp.,
3. spotkania okolicznościowe – krótkie spotkania organizowane dla pracowników na terenie firmy o charakterze integracyjno-informacyjnym przy okazji świąt lub istotnych dla Oddziału wydarzeń. Przykładem tego typu spotkania jest tradycyjne spotkanie Wigilijne oraz spotkanie z Beaujolais (francuskie święto wina obchodzone w listopadzie). Oddział nabywa wówczas usługi gastronomiczne i/lub artykuły spożywcze.
4. spotkanie integracyjne grupy pracowników – spotkanie najczęściej w ramach jednego lub kilku departamentów organizowane przez Oddział w formie kolacji bądź wyjścia dla pracowników do kręgielni lub innego miejsca, gdzie możliwe są aktywności integrujące pracowników. Spotkania takie organizowane są w celu budowania i zacieśniania więzi zespołowych, poprawy komunikacji i współpracy pracowników podczas realizacji zadań oraz w celu stworzenia możliwości budowania relacji między pracownikami również na płaszczyźnie pozabiurowej. Oddział pokrywa koszty usług gastronomicznych i koszty wynajęcia toru w kręgielni lub innego obiektu,
5. impreza z udziałem dzieci pracowników – Oddział organizuje również spotkania integracyjne z myślą o pracownikach mających dzieci w formie imprezy mikołajkowej czy seansu filmowego. Działania takie są podejmowane niezależnie od działalności socjalnej prowadzonej w Oddziale, w celu budowy trwałej więzi pracownika z pracodawcą wykraczającej poza kontekst ściśle zawodowy oraz integracji pracowników w rodzinnej atmosferze. Oddział pokrywa koszty transportu, ubezpieczenia, wynajęcia Sali kinowej lub innego miejsca gdzie organizowane jest spotkanie oraz pozostałe koszty organizacji.
   
   

Wszystkie powyższe działania finansowane są ze środków obrotowych Oddziału przy zachowaniu zasady racjonalności gospodarowania, w oparciu o obowiązujące normy wewnętrzne. Wydatki udokumentowane są fakturami VAT lub rachunkami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy koszty organizacji spotkań integracyjnych (integracyjno-szkoleniowych) pracowników opisanych w stanie faktycznym stanowią, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty uzyskania przychodów Oddziału...

Zdaniem Wnioskodawcy, koszty ponoszone na organizację działań opisanych w stanie faktycznym, jako koszty pracownicze, pośrednio związane z uzyskiwanymi przez Oddział przychodami, winny być uznane za koszty uzyskania przychodu na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Art. 15 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 00.54.654 tekst jednolity z późniejszymi zmianami – dalej jako ustawa o CIT) pozwala podatnikowi na zaliczenie do kosztów podatkowych wszelkich kosztów nakierowanych na osiągnięcie przychodów, zachowanie lub zabezpieczenie ich źródła, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Wydatki wymienione w poz. 54 wniosku służą motywowaniu/integrowaniu pracowników oraz budowaniu zespołów. Spotkania takie pośrednio wpływają również na poprawę atmosfery w miejscu pracy i umacnianie wzajemnych relacji. Nie bez znaczenia jest fakt, że imprezy tego typu budują szczególną więź między pracownikami a pracodawcą, co wpływa na ograniczenie rotacji pracowników. Imprezy, których elementem (głównym lub pobocznym) jest szkolenie mają również na celu podnoszenie kwalifikacji pracowników, kształtowanie właściwych postaw i wzorców, zwiększenie świadomości pracowników w zakresie regulacji prawnych i ładu korporacyjnego i inne działania służące polepszeniu jakości świadczonych przez Oddział usług i poprawę poziomu obsługi klienta. Powyższe świadczy o tym, że koszty tego typu działań są wydatkami racjonalnymi i gospodarczo uzasadnionymi, ukierunkowanymi pośrednio na wzrost poziomu uzyskiwanych przychodów, poprzez podnoszenie jakości usług, poprawę efektywności oraz redukcję kosztów (np. związanych z rotacją pracowników). W ocenie Oddziału w zakresie wydatków ponoszonych na organizację takich spotkań zachowany jest podstawowy warunek uznania za koszt, czyli istnienie związku przyczynowego między wydatkiem a źródłami przychodu. Koszty organizacji tego typu działań nie zostały wyłączone przez ustawodawcę enumeratywnie z kosztów uzyskania przychodów, ani w art. 16 ustawy o CIT, ani w żadnym innym z pozostałych artykułów tej ustawy. Nie bez znaczenia jest również fakt, że Oddział organizując tego typu spotkania realizuje również obowiązki nałożone przez art. 94 pkt 10 ustawy Kodeks Pracy (Dz. U. 98.21.94 tekst jednolity z późniejszymi zmianami), który to przepis zobowiązuje pracodawcę do wpływania na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego (zasady te oznaczają obyczajowe i moralne minimum postępowania w stosunkach międzyludzkich). Choć ustawodawca nie mówi w Kodeksie Pracy w jaki sposób wykonywać powyższy obowiązek, to już samo jego umieszczenie nakłada na pracodawcę (nie sankcjonowane) zobowiązanie do podejmowania takich działań.

Reasumując, w opinii Oddziału koszty działań opisanych w poz. 54 wniosku jako koszty pracownicze, pośrednio związane z uzyskiwanymi przez Oddział przychodami winny być uznane za koszty uzyskania przychodu.

Po przeanalizowaniu przedstawionego stanu faktycznego oraz obowiązującego stanu prawnego stwierdzam, co następuje:

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r., Nr 54, poz. 654 ze zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 w/w ustawy.

Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami. Przy czym zwrot „w celu” oznacza to, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym, że poniesienie go ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów, albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.

Należy zauważyć, iż kosztami podatkowymi są m.in. tzw. koszty pracownicze. Koszty te obejmują przede wszystkim wynagrodzenia zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie i diety oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników. Mogą również obejmować wydatki ponoszone na rzecz pracowników w postaci organizacji dla nich imprez okolicznościowych (integracyjnych), lecz w każdej sytuacji trzeba sprawdzić, jaki jest cel takiego spotkania. W przypadku, jeżeli wydatki poniesione zostały na zorganizowanie imprezy okolicznościowej oraz spotkań integracyjnych mających na celu poprawę komunikacji wewnętrznej i motywacji do pracy poprzez zintegrowanie pracowników, budowanie zespołu, poprawy atmosfery pracy oraz ułatwienie ułożenia wzajemnych relacji między pracownikami i w efekcie poprawę efektywności pracy a przez to zwiększenie przychodów osiąganych przez podatnika, to wówczas spełniają warunki, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i mogą zostać zakwalifikowane do kosztów podatkowych. Jeśli jednak spotkanie nie służy takiemu celowi, a przebywanie pracowników ze sobą czy konsumpcja są celem samym w sobie, to w takim przypadku nie można uznać, iż wydatki takie mają związek z przychodem, wobec czego nie stanowią one kosztu uzyskania przychodów.

W tym miejscu tutejszy organ zaznacza, iż prawidłowe zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów uwarunkowane jest wykazaniem jego celowości i związku z przychodem, jak i prawidłowym udokumentowaniem. Trzeba pamiętać, że to na podatniku ciąży obowiązek wykazania związku poniesionych wydatków z przychodami, bo to on wywodzi skutki prawne w postaci zmniejszenia zobowiązania podatkowego. Dlatego podatnik powinien posiadać dowody dokumentujące integrujący i motywacyjny charakter imprezy, (np. przykładowy program imprezy integracyjnej przygotowany przez osoby odpowiedzialne za organizację spotkania, listy pracowników biorących udział w spotkaniu itp.).

Należy podkreślić, iż jak stanowi art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków pracodawcy na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych; kosztem uzyskania przychodów są jednak świadczenia urlopowe wypłacone zgodnie z przepisami o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Tak więc aby wydatki na organizację imprezy dla pracowników mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, muszą zostać sfinansowane ze środków obrotowych pracodawcy, a nie z funduszu socjalnego.

Jak wynika z powyższego, kosztami podatkowymi mogą być wydatki sfinansowane ze środków obrotowych, ponoszone na rzecz pracowników w postaci organizacji dla nich imprez okolicznościowych i integracyjnych, pod warunkiem jednak, że podatnik wykaże, iż mają one związek z prowadzoną przez niego działalnością oraz mają na celu zwiększenie efektywności pracy (poprzez m.in. poprawę atmosfery pracy i zintegrowanie pracowników) i w efekcie służą uzyskaniu bądź zwiększeniu przychodu.

Dodatkowo, Organ podkreśla, że obowiązki nałożone na pracodawcę przez Kodeks Pracy (nie wchodząc w interpretację art. 94 pkt 10 tej ustawy i rozstrzyganie jakie działania należy uznać za kształtujące w zakładzie pracy zasady współżycia społecznego) nie znajdują bezpośredniego przełożenia, jeżeli chodzi o możliwość uznania wydatku za koszt podatkowy. Podstawę w tym zakresie stanowią przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w szczególności powołany art. 15 ust., a zgodnie z nim, wypełnienie podstawowej przesłanki związku wydatku z przychodem podatkowym.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż wydatki wymienione w pkt 1, 3, 4 w ocenie organu podatkowego wypełniają normę art. 15 ust.1 i mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, gdyż:

1. wydatki na organizowanie imprezy dla wszystkich pracowników lub konkretnych grup pracowników, której celem jest ich integracja, poprawa komunikacji wewnątrz organizacji lub budowa więzi zespołowych, gdzie wyjazdowi towarzyszą różne formy animacji grupowej oraz szkolenia zespołu i prezentacje mają na celu poprawę komunikacji wewnętrznej i motywacji do pracy poprzez integrowanie pracowników, budowanie zespołu, poprawę atmosfery pracy oraz ułatwienie ułożenia wzajemnych relacji między pracownikami i w efekcie poprawę efektywności pracy a przez to zwiększenie przychodów osiąganych przez Wnioskodawcę. Wydatki ponoszone na spotkania dla pracowników w trakcie których organizowane są szkolenia m.in. o osiągniętych wynikach, strategii, wyznaczonych celach biznesowych itp. mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów, trzeba przy tym jednocześnie pamiętać, że spotkania te nie mogą mieć jedynie charakteru konsumpcyjnego czy rozrywkowego lecz powinny dążyć do realizacji dalej idącego celu, wydatki nie powinny wykraczać poza główny cel spotkania jakim jest integracja i nie powinny mieć charakteru reprezentacji (okazałości czy wystawności).
2. wydatki na spotkania okolicznościowe organizowane dla pracowników o charakterze integracyjno-informacyjnym przy okazji świąt lub istotnych dla Oddziału związane są z prowadzoną przez podatnika działalnością, mają na celu poprawienie atmosfery pracy i zintegrowanie pracowników z pracodawcą, co w konsekwencji wpłynie na zwiększenie efektywności pracy.
3. wydatki na spotkania integracyjne grupy pracowników w formie kolacji bądź wyjścia pracowników do kręgielni lub innego miejsca, gdzie możliwe są aktywności integrujące pracowników, mające na celu budowanie i zacieśnianie więzi zespołowych, poprawy komunikacji i współpracy pracowników podczas realizacji zadań oraz stworzenie możliwości budowania relacji między pracownikami również na płaszczyźnie pozabiurowej przyczyniają się do układania wzajemnych relacje między pracownikami i konsolidowania się z firmą, zaś efektywność pracy wykonywanej przez silny zmotywowany i zharmonizowany zespół przekłada się w konsekwencji na przychody uzyskiwane przez firmę.
   
   Natomiast wydatków wymienionych w pkt 2 i 5 nie można uznać za spełniające przesłanki art. 15 ust.1 ustawy, gdyż zarówno:
   
   
4. wydatki na bal, uroczystą kolację o charakterze formalnym, na którą zapraszany jest pracownik (jeżeli wymaga tego charakter spotkania) wraz z osobą towarzyszącą, jak i
5. wydatki na imprezy z udziałem dzieci pracowników w formie seansu filmowego lub imprezy związane są z finansowaniem przez Spółkę wydatków o charakterze typowo rozrywkowym, relaksowym, stworzeniem możliwości atrakcyjnego spędzania wolnego czasu przez pracowników i ich rodziny, co nie ma związku z prowadzoną działalnością i wpływem (nawet pośrednim) na uzyskiwanie przychodów.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.