INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 28 stycznia 2009 r. (data wpływu 2 lutego 2009 r.) uzupełnionym pismami z dnia 7 i 17 kwietnia 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania za przejęte przez Skarb Państwa nieruchomości zabudowane i niezabudowane, ustalenia podstawy opodatkowania oraz momentu powstania obowiązku podatkowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 lutego 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania za przejęte przez Skarb Państwa nieruchomości zabudowane i niezabudowane, ustalenia podstawy opodatkowania oraz momentu powstania obowiązku podatkowego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na mocy decyzji Wojewody Powiat otrzymał w dniu 2 stycznia 2009 r. odszkodowanie za prawo własności nieruchomości, przejętych z mocy prawa przez Skarb Państwa od Powiatu, na podstawie decyzji lokalizacyjnej Wojewody z dnia 10 grudnia 2007 r., ustalającej warunki lokalizacji drogi dla zadania pn. „Budowa obwodnicy”. Nieruchomości, za które powiat otrzymał odszkodowanie składają się z działek niezabudowanych i zabudowanych budynkami i budowlami (budynek biurowy, socjalny, wiaty pod sprzęt drogowy). Budynki i budowle powstały przed wejściem w życie ustawy o podatku od towarów i usług, ostatnie nakłady były poniesione w 2004 r.

W uzupełnieniu wniosku datowanym na dzień 7 kwietnia 2009 r. wskazano, iż do chwili obecnej nie nastąpiło wydanie nieruchomości. Nie wystawiono również faktury VAT – odszkodowanie otrzymano na mocy decyzji administracyjnej Wojewody z dnia 2 stycznia 2009 r. od Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Dostawa, która będzie dokonana nie spełnia warunków pierwszego zasiedlenia, natomiast pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nieruchomości upłynął okres dłuższy niż 2 lata. Przy zakupie nieruchomości Jednostce nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

W kolejnym uzupełnieniu wniosku datowanym na dzień 17 kwietnia 2009 r. wskazano, iż nieruchomość, której dotyczy odszkodowanie pozostaje nadal we władaniu powiatowej jednostki organizacyjnej. Właścicielem, zgodnie z decyzją z dnia 10 grudnia 2007 r., jest Skarb Państwa – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Obecnie Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych wystąpiła o wydanie nieruchomości do dnia 31 sierpnia 2009 r. Z decyzji lokalizacyjnej Wojewody z dnia 10 grudnia 2007 r., która stała się ostateczna w dniu 19 lutego 2008 r., wynika, że nieruchomość staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o lokalizacji drogi staje się ostateczna za odszkodowaniem ustalonym w odrębnej decyzji.

Wskazano ponadto, iż przy zakupie nieruchomości nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Od końca roku, w którym zakończono budowę obiektów minęło więcej niż 5 lat. W okresie użytkowania ww. obiektów były ponoszone wydatki na ich ulepszenie, w stosunku do których Jednostka nie miała prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy otrzymane odszkodowanie za przejęte przez Skarb Państwa od Powiatu nieruchomości będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług...
2. Czy przysługuje zwolnienie od podatku od towarów i usług przy dostawie budynków, budowli i ich części...
3. Czy z podstawy opodatkowania gruntu zabudowanego wyłącza się wartość gruntu...
4. Kiedy powstał obowiązek podatkowy...

Zdaniem Wnioskodawcy przeniesienie prawa własności nieruchomości powiatowej na rzecz Skarbu Państwa, stanowi dostawę towarów, w świetle art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, dokonanego w formie decyzji organu władzy publicznej, w zamian za odszkodowanie. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 odpłatna dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Przy dostawie budynków, budowli przysługuje zwolnienie, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, ponieważ nie występuje przypadek pierwszego zasiedlenia. Zastosowanie będzie miał przypadek drugi, gdyż od pierwszego zasiedlenia upłynął znacznie dłuższy okres niż 2 lata. Przejęcie gruntu zabudowanego powoduje, że do całej transakcji ma zastosowanie stawka podatkowa właściwa dla budynku lub budowli, znajdującej się w obrębie danego numeru działki, co wynika z art. 29 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług. Nie dotyczy to działek niezabudowanych. Obowiązek podatkowy powstał 2 stycznia 2009 r. – dzień zapłaty odszkodowania – art. 19 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy ruchome jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Z kolei w art. 7 ust. 1 ww. ustawy postanowiono, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

W świetle powołanych przepisów, w sytuacji przedstawionej we wniosku, ma miejsce dostawa towarów nieruchomości składającej się z działek niezabudowanych i zabudowanych w zamian za odszkodowanie. W tym przypadku, odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Zgodnie z generalną zasadą zawartą w art. 19 ust. 1 cyt. ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Jednocześnie w ust. 4 powołanego przepisu zaznaczono, iż w przypadku, gdy dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Ponadto, w myśl art. 19 ust. 10 ww. ustawy, w przypadku dostawy towarów, której przedmiotem są lokale i budynki, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wydania, z zastrzeżeniem ust. 13 pkt 10 i 11. Wyjątki zawarte w ust. 13 pkt 10 i 11 ustawy w przedstawionym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym nie mają zastosowania.

Zgodnie z art. 19 ust. 11 tej ustawy, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę zaliczkę, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Z powyższego przepisu wynika zatem, iż w przypadku dostawy gruntu niezabudowanego obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub w przypadku wystawienia faktury, z chwilą jej wystawienia, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, natomiast w przypadku dostawy budynków i budowli, dla powstania obowiązku podatkowego pierwszorzędne znaczenie ma zapłata, ale tylko wówczas, gdy kontrahent dokona płatności za wydany towar w terminie do 30 dni od dnia wydania. Jeżeli dostawca w tym terminie nie otrzyma żadnej płatności, wówczas obowiązek podatkowy powstaje 30 dnia od dnia wykonania wydania towaru, niezależnie od wystawionej przed tym terminem faktury.

Data zapłaty za przeniesienie prawa własności miałaby znaczenie dla ustalenia obowiązku podatkowego tylko wówczas, gdyby przed wydaniem nieruchomości dokonujący dostawy otrzymał zaliczkę. W takim przypadku bowiem – zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy – obowiązek podatkowy powstałby z chwilą jej otrzymania.

Zawarty we wniosku opis stanu faktycznego wskazuje, iż przeniesienie prawa do rozporządzenia towarem (nieruchomością) jak właściciel nastąpiło w dniu 19 lutego 2008 r., natomiast płatność w formie odszkodowania nastąpiła w dniu 2 stycznia 2009 r.

Zatem przyjąć należy, iż wydanie towaru w aspekcie art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług nastąpiło w dniu, w którym nieruchomość stała się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa, tj. w dniu 19 lutego 2008 r. Bez znaczenia w przedmiotowej sprawie jest natomiast kwestia fizycznego wydania nieruchomości, do którego dokonania Powiat jest zobowiązany do dnia 31 sierpnia 2009 r., a także data wypłaty tego odszkodowania, bo zdarzeniem, z którym ustawa o podatku od towarów i usług wiąże obowiązek zapłaty tego podatku, jest moment przeniesienia z mocy prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie, w tym przypadku dokonany – jak wskazuje Wnioskodawca - z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi dotycząca nieruchomości stała się ostateczna.

Ponieważ z opisu stanu faktycznego wynika, iż przedmiotem dostawy była nieruchomość składająca się z działek zabudowanych, jak również niezabudowanych, zatem obowiązek podatkowy z tytułu przedmiotowej dostawy powstaje:

• w odniesieniu do dostawy działek niezabudowanych, według zasad określonych w art. 19 ust. 1 i ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług.
• w odniesieniu do dostawy działek zabudowanych, według zasad określonych w art. 19 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem obowiązek podatkowy z tytułu dostawy ww. nieruchomości powstał:

• w odniesieniu do dostawy gruntów niezabudowanych w miesiącu lutym 2008 r., na zasadzie określonej w art. 19 ust. 1 i 4 ustawy o podatku od towarów i usług,
• w odniesieniu do dostawy budynków i budowli trwale związanych z gruntami, w miesiącu marcu 2008 r., na zasadzie określonej w art. 19 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług

Skoro, jak przesądzono powyżej, obowiązek powstał w miesiącach lutym i marcu 2008 r. przy ustalaniu stawki VAT należy stosować przepisy obowiązujące w tym okresie.

Stawka podatku – na podstawie art. 41 ust. 1 powołanej ustawy - wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2 - 12, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie z podatku.

Budynki i budowle oraz ich części mogą korzystać ze zwolnienia zawartego w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 grudnia 2008 r., zgodnie z którym zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych, z zastrzeżeniem pkt 10, pod warunkiem, że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego; zwolnienie dotyczy również używanych budynków i budowli lub ich części będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze. Zgodnie z art. 43 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, przez towary używane rozumie się budynki i budowle lub ich części - jeżeli od końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło co najmniej 5 lat.

W myśl art. 43 ust. 6 ww. ustawy o podatku od towarów i usług zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie stosuje się do dostawy towarów wymienionych w ust. 2 pkt 1, jeżeli przed wprowadzeniem ich do ewidencji środków trwałych lub w trakcie użytkowania wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej, a podatnik:

1. miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych wydatków,
2. użytkował te towary w okresie krótszym niż 5 lat w celu wykonywania czynności opodatkowanych.

Natomiast treść art. 29 ust. 5 ww. ustawy stanowi, iż w przypadku dostawy budynków i budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale związanych z tym gruntem.

Analizując zatem opis stanu faktycznego stwierdzić należy, iż przedmiotowe budynki spełniają kryteria, aby uznać je za towary używane, gdyż od końca roku w którym zakończono budowę minęło więcej niż 5 lat, a Jednostce nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy ich nabyciu. Ponadto nie występują przesłanki określone w przepisach wyłączających zwolnienie od podatku od towarów i usług, bowiem nie przysługiwało prawo odliczenia VAT od wydatków dotyczących ulepszenia budynków i budowli.

A zatem w opisanym we wniosku stanie faktycznym w części dotyczącej dostawy gruntów zabudowanych zastosowanie znajdą przepisy art. 43 ust. 1 pkt 2, art. 29 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, a co za tym idzie transakcja w tej części będzie zwolniona od podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Dla zastosowania cytowanego zwolnienia decydujące znacznie ma więc kwalifikacja przedmiotowego terenu.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż grunty, o których mowa we wniosku są przeznaczone pod budowę obwodnicy, nie stanowią zatem terenów innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę, co wskazuje, iż dostawa działek niezabudowanych podlegać będzie opodatkowaniu stawką podstawową, tj. 22% (art. 41, ust 1 ustawy o podatku od towarów i usług), gdyż zwolniona jest jedynie dostawa terenów niezabudowanych innych niż budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę (art. 43 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy o podatku od towarów i usług).

Reasumując przeniesienie z mocy prawa własności nieruchomości, za które otrzymano odszkodowanie, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu, jako odpłatna dostawa towarów, przy czym dostawa budynków i budowli trwale związanych z gruntem będzie korzystała ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 grudnia 2008 r., natomiast dostawa gruntów niezabudowanych będzie podlegała opodatkowaniu stawką podstawową tj. 22%.

Obowiązek podatkowy z tytułu dostawy ww. nieruchomości powstał:

• w odniesieniu do dostawy gruntów niezabudowanych w miesiącu lutym 2008 r., na zasadzie określonej w art. 19 ust. 1 i 4 ustawy o podatku od towarów i usług,
• w odniesieniu do dostawy budynków i budowli trwale związanych z gruntami, w miesiącu marcu 2008 r., na zasadzie określonej w art. 19 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja ta dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej – powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.