INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 19 stycznia 2009 r. (data wpływu 23 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek – uzupełniony pismami z dnia 16 marca 2009 r. oraz 14 kwietnia 2009 r. – o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące stany faktyczne.

Stan faktyczny nr 1.

Wnioskodawca organizuje konferencje i szkolenia przeznaczone dla kontrahentów kupujących od Spółki jej wyroby oraz towary, itp., w czasie których prezentowane są najnowsze produkty Wnioskodawcy, ich właściwości, technologia ich wykorzystywania w budownictwie. w czasie trwania tych konferencji i szkoleń (odczyty i wykłady trwają co najmniej cztery godziny dziennie), goście częstowani są ciepłymi i zimnymi napojami bezalkoholowymi, ciastkami i drobnymi poczęstunkami. Podawane są one w formie szwedzkiego stołu, co oznacza, iż każdy z gości częstuje się nimi według własnego uznania. Poczęstunki serwowane podczas konferencji nie noszą znamion wytworności, są to np. czekolady, paluszki, ciastka, kanapki, kawa, herbata, napoje, woda oraz w przypadku niektórych szkoleń trwających ponad 6 godzin ciepły posiłek.

Ponadto, Wnioskodawca podczas spotkań w Jego siedzibie częstuje gości (np. kontrahentów) napojami bezalkoholowymi (woda mineralna, sok) lub kawą czy herbatą.

Stan faktyczny nr 2.

Podatnik w celach reprezentacyjnych nabywa towary i usługi noszące znamiona wykwintności (upominki dla uczestników, oprawa konferencji i szkoleń - występy zespołów muzycznych, itp.). Towary te i usługi nabywane są w związku z organizacją spotkań z kontrahentami Spółki lub konferencji im poświęconych, w czasie których promowane są produkty Podatnika.

W związku z powyższym zadano następujące pytania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

1. Czy wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na opisany w stanie faktycznym nr 1 poczęstunek w trakcie konferencji (szkolenia) oraz podawanie napojów w postaci kawy, herbaty, wody mineralnej czy soku podczas spotkań z gośćmi Spółki, a także skromnych ciepłych posiłków w przypadku, gdy szkolenia trwają ponad 6 godzin stanowią koszty reprezentacji, czy też można je uznać za koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...
2. Czy na gruncie stanu prawnego obowiązującego do 30 listopada 2008 r. naliczony podatek VAT zawarty w wydatkach o charakterze reprezentacyjnym (stan faktyczny nr 2: upominki dla uczestników, oprawa konferencji i szkoleń - występy zespołów muzycznych), odliczenia którego wprost zakazywał art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług - stanowi koszt uzyskania przychodu dla Spółki...

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie pierwsze dotyczące opisanego stanu faktycznego nr 1.

Wniosek Spółki w zakresie pytania 2 dotyczącego opisanego stanu faktycznego nr 2 został rozpatrzony odrębną interpretacją w dniu 16 kwietnia 2009 r. nr ILPB3/423-96/09-6/MC.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania dotyczącego stanu faktycznego nr 1.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych na reprezentację, a w szczególności tych poniesionych na usługi i artykuły gastronomiczne.

Jednakże, literalne brzmienie powyższego przepisu nie uprawnia do zajęcia stanowiska, iż wszelkie wydatki poniesione przez podatnika na wyżywienie (w takim stanie faktycznym, jak opisany wyżej) nie mają charakteru kosztowego.

Powyższe rozumowanie pozostawałoby w sprzeczności zarówno z ratio legis przytoczonej regulacji, jak i ze słownikową definicją pojęcia „reprezentacja”. Zgodnie z definicją tego terminu, zawartą w Słowniku Języka Polskiego PWN, przez reprezentację należy rozumieć „okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną”.

Podnosi się więc, że reprezentacja jest kreowaniem pozytywnego wizerunku firmy, a także, iż są to wszelkie działania podatnika, mające na celu Jego odpowiednie reprezentowanie, rozumiane jako okazałość, wystawność w funkcjonowaniu podatnika (w tym przede wszystkim w jego kontaktach gospodarczych), związaną z pozycją, jaką podatnik zajmuje jako podmiot gospodarczy.

Będą to zatem w szczególności działania polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych związane z innymi podmiotami gospodarczymi, związane w szczególności z przyjmowaniem i utrzymywaniem delegacji lub kontrahentów, uczestnictwem w przyjęciach związanych z pobytem tych podmiotów (por. B. Brzeziński, M. Kalinowski, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, Warszawa 1997, s. 159; wyrok NSA z dnia 26 września 2000 r., sygn. akt III SA 1994/99, LEX nr 47078).

W wyroku z 26 września 2000 r. (sygn. akt III SA 1994/99) Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził m.in., iż: „(...) reprezentacja (...) to okazałość, wystawność, a w przypadku firmy „dobre” jej reprezentowanie, które może polegać na wystroju firmy, interesującym logo, tablicach informacyjnych, sposobie podejmowania interesantów i kontrahentów”.

Podkreślić należy, iż nowelizacja art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, obowiązująca od dnia 1 stycznia 2007 r., wprowadzająca przykładowy katalog wydatków na reprezentację powinna być rozumiana w ten sposób, że:

1. wszystkie wydatki na reprezentację nie stanowią kosztów uzyskania przychodów;
2. niektóre wydatki na nabycie artykułów lub usług gastronomicznych - jeżeli mają znamiona wytworności i w istocie swej służą wyłącznie działaniom mającym na celu stworzenie jak najkorzystniejszego wizerunku firmy na zewnątrz - zaliczane są do wydatków reprezentacyjnych.

Pozostałe wydatki na nabycie artykułów i usług gastronomicznych, jeżeli nie spełniają opisanej wyżej cechy „wystawności” podlegają zaliczeniu w ciężar kosztów na zasadach ogólnych. Powyższe stanowisko znajduje swoje potwierdzenie zarówno w pismach urzędowych organów podatkowych, jak i w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Przytoczyć należy w szczególności decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 15 listopada 2007 r. (nr 1401/BP-I/4210-71/07/SP/PP-I), w której stwierdzono, iż o ile organizowane szkolenia mają związek z działalnością Spółki i nie noszą cech okazałości i wystawności wykraczającej poza przyjęte powszechnie zwyczaje, to wszelkie wydatki poniesione na organizację takiego szkolenia, w tym na wyżywienie jego uczestników, stanowią dla podatnika koszt uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku z bieżącą jego działalnością.

Jeszcze bardziej jednoznacznie wypowiedział się w powyższej kwestii Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 24 stycznia 2008 r. (nr ITPB3/423-219/07/PS), w której stwierdził, iż wydatki dotyczące zakupu artykułów spożywczych (w szczególności takich jak kawa, herbata, napoje bezalkoholowe, słone paluszki, ciastka, owoce), czy też usług gastronomicznych bądź cateringowych, związane z organizacją spotkań wewnętrznych, w których obok pracowników uczestniczą doradcy niebędący pracownikami spółki, lecz świadczący usługi w oparciu o umowy cywilnoprawne - można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Stanowisko powyższe ma swoje podstawy także w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z dnia 27 lipca 2006 r. (sygn. akt II FSK 1008/05, LEX nr 196427) stwierdził, iż nie jest reprezentacją w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, działanie podatnika polegające na organizowaniu szkoleń dla kontrahentów (klientów) firmy, których celem jest zapoznanie się z parametrami technicznymi produktów, czy też szkolenie w celu instruktażu obsługi zakupionego towaru. Koszty szkoleń w zakresie wyżywienia i zakwaterowania klientów biorących udział w szkoleniu stanowią koszty uzyskania przychodu dla organizatora szkolenia, jeżeli koszty takie zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów, tj. spełnione będą przesłanki określone w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. o tym, czy w danym stanie faktycznym wydatki poniesione na artykuły spożywcze miały charakter kosztowy decyduje zatem każdorazowo całokształt okoliczności sprawy.

Jednocześnie, koszty reprezentacji, wykluczone z kosztów podatkowych, nie powinny być zatem interpretowane w sposób rozszerzający, a przeciwnie - powinny być oceniane w sposób literalny i systemowy, uwzględniający definicje słownikowe i cele realizowane przez podatników.

W zaistniałej sytuacji nie można mieć wątpliwości, iż wydatki poniesione na zakup produktów przeznaczonych na poczęstunek, np. ciasteczek i napojów, z wyłączeniem alkoholu, nie są kosztami reprezentacji, bo nie spełniają podstawowych jej przesłanek, tj. okazałości i wystawności, a jednocześnie zachowują pośredni związek z osiąganym przez Podatnika przychodem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego nr 1 uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. u. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Podatnik ma możliwość odliczenia od przychodów kosztów ich uzyskania, pod tym jednak warunkiem, że mają one związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma, bądź też może mieć wpływ na wielkość osiąganych przychodów lub służyć zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów. Warunkiem zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest również to, aby dany wydatek nie był zawarty w katalogu wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Wyłączone z kosztów uzyskania przychodów są, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy, koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji reprezentacji. Zatem należy odwołać się do wykładni językowej tych pojęć. „Słownik języka polskiego” pod redakcją profesora Stanisława Dubisza definiuje reprezentację jako okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną. Przenosząc tę definicję na grunt ustawy podatkowej, zgodnie z przyjętym od lat poglądem doktryny prawa podatkowego, należy uznać, że reprezentacja to występowanie w imieniu podatnika (firmy), wiążące się z okazałością, wytwornością, w celu wywołania jak najlepszego wrażenia przy reprezentowaniu firmy. Celem wydatków na reprezentację jest m.in. kształtowanie i utrwalanie określonego wizerunku zewnętrznego firmy w oczach klientów, kontrahentów i opinii publicznej.

Reprezentacja to przede wszystkim działania polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi, związane w szczególności z utrzymaniem delegacji lub kontrahentów, uczestnictwem w przyjęciach związanych z pobytem tych podmiotów.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka organizuje konferencje i szkolenia dla obecnych kontrahentów. Ich celem jest zaznajomienie uczestników z nowościami w asortymencie towarów oferowanych przez Spółkę, ich właściwościami oraz technologią ich wykorzystania w budownictwie. Spółka zapewnia uczestnikom poczęstunek, np. czekolady, paluszki, ciastka, kanapki, kawa, herbata, napoje, woda oraz w przypadku niektórych szkoleń trwających ponad 6 godzin ciepły posiłek.

Ponadto, Wnioskodawca podczas spotkań w Jego siedzibie częstuje gości (np. kontrahentów) napojami bezalkoholowymi (woda mineralna, sok) lub kawą czy herbatą.

W świetle powyższych przepisów należy stwierdzić, iż wydatki, które Spółka ponosi na poczęstunek podczas konferencji (szkolenia) oraz na zakup napojów bezalkoholowych podawanych gościom podczas spotkań w Jej siedzibie, stanowiących zwyczajowy poczęstunek kontrahentów i należących do powszechnie obowiązujących kanonów kultury (nie mające charakteru okazałości) mogą zostać uznane za koszt uzyskania przychodów, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Należy przy tym podkreślić, iż przedmiotowe wydatki należy właściwie udokumentować dla celów podatkowych, zgodnie z art. 9 ust. 1 tejże ustawy.

Jednocześnie dodaje się, że wniosek Spółki w zakresie opisu zdarzenia przyszłego dotyczącego podatku od towarów i usług został rozpatrzony odrębną interpretacją wydaną w dniu 30 marca 2008 r. nr ILPP2/443-85/09-4/AD.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.