INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 02.07.2009 r. (data wpływu 10.07.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie przejęcia długu oraz następujące po nim nabycie akcji przez Spółkę w dokonane w formie datio in solutum - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10.07.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie przejęcia długu oraz następujące po nim nabycie akcji przez Spółkę w dokonane w formie datio in solutum.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka z o.o. (dalej: „Spółka”) rozważa rozszerzenie prowadzonej działalności i nabycie akcji/udziałów w spółce kapitałowej z siedzibą w Polsce (dalej: „spółka nabywana”). Z uwagi na fakt, że dotychczasowy udziałowiec spółki nabywanej (dalej: „udziałowiec”) może posiadać zobowiązanie z tytułu wcześniej zaciągniętego kredytu (oraz naliczonych odsetek) od innego podmiotu, w celu uproszczenia rozliczenia transakcji (m.in. zmniejszenia rozliczeń gotówkowych, uniknięcia konieczności zaciągnięcia nowych kredytów na sfinansowanie nabycia udziałów, zmniejszenia opłaty i prowizji bankowych) Spółka rozważa nabycie udziałów w następujący sposób:

1. Spółka wstąpi w miejsce udziałowca w zakresie wynikającym z istniejącego zobowiązania z tytułu kredytu oraz odsetek naliczonych do dnia przejęcia długu (dalej: „Dług”),
2. Wstąpienie w miejsce udziałowca będzie miało charakter odpłatny, a wynagrodzenie zostanie ustalone w wysokości przejętego długu,
3. Zapłata wynagrodzenia na rzecz Spółki nastąpi w całości lub części poprzez przeniesienie przez udziałowca udziałów w Spółce nabywanej, dokonane na podstawie odrębnej umowy zawartej między Spółką a udziałowcem.
   
   

Wstąpienie Spółki w miejsce dłużnika (tj. udziałowca) zostanie przeprowadzone na podstawie procedury wskazanej w art. 519-525 ustawy Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zm.; dalej „Kodeks cywilny”), zgodnie z którą osoba trzecia może wstąpić w miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony.

Natomiast przeniesienie własności udziałów zostanie przeprowadzone w oparciu o postanowienia art. 453 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa (dato in solutum).

Wysokość przejętego długu udziałowca będzie najprawdopodobniej równa wartości rynkowej udziałów w spółce nabywanej, określonej na dzień przejęcia długu. Jednocześnie, jak wspomniano wcześniej wartość wynagrodzenia otrzymanego przez Spółkę od udziałowca będzie równa kwocie przejętego długu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy rozważane przejęcie długu oraz następujące po nim nabycie akcji przez Spółkę (dokonane w formie datio in solutum) stanowią czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 r. (t.j. Dz. U. z 2007 Nr 68, poz. 450 ze zm.; dalej: „ustawa o PCC”), opodatkowaniu tym podatkiem podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• Umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

• Umowy pożyczki,

• Umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

• Umowy dożywocia,

• Umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,

• Ustanowienie hipoteki,

• Ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

• Umowy depozytu nieprawidłowego,

• Umowy spółki.
  
  

Zgodnie z przepisami ustawy o PCC opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: „PCC”) podlegają również:

• Zmiany umów wskazanych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, oraz

• Orzeczenia sądów i ugody, jeżeli powodują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o PCC.
  
  

Ponieważ planowane zdarzenia nie będą stanowiły zmiany wcześniej zawartych umów, ani nie będą wykonywane na podstawie orzeczenia sądu lub ugody, zdaniem Spółki w celu ustalenia skutków planowanego przejęcia długu oraz nabycia udziałów na gruncie ustawy o PCC, należy dokonać analizy art. 1 ust. 1 pkt 1 tejże ustawy.

Jak wskazuje się w praktyce, katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest katalogiem zamkniętym, a w rezultacie dokonanie czynności niewymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Powyższy pogląd został zaprezentowany m.in. przez A. M i D. S, którzy wskazują, że „Ustawodawca wprowadzając zasadę numerus clausus czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone” (A. Mariański, D. Strzelec, ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych – Komentarz, ODDK, Gdańsk 2005).

Zamknięty charakter katalogu czynności podlegających opodatkowaniu potwierdzają zarówno:

• Organy podatkowe – np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, który wskazuje, że „ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (…). Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie umowy wymienione w regulacji art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy” (interpretacja indywidualna z dnia 11 lutego 2009 r., sygn. IPPB2/436-423/08-4/MZ),

Jak i

• Sądy administracyjne – np. Wojewódzki Sąd Administracyjny, który wskazał, że przepisy ustawy o PCC „zawierają zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych, objętych podatkiem od tych czynności” (wyrok z 29 stycznia 2008 r., sygn. IS.A./GL 722/07), oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który uznał, że „podatkiem od czynności cywilnoprawnych objęte są wyłącznie czynności cywilnoprawne wymienione w art. a ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC” (wyrok z 6 października 2006, sygn. III S.A./WA 2215/06).
  
  

W konsekwencji, aby ustalić czy przejęcie długu oraz następujące po nim nabycie udziałów (dokonane w formie datio in solutum) podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych należy określić, czy mogą być one zaklasyfikowane jako jedna z umów wskazanych w regulacji art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC.

Jak wskazuje się w doktrynie, ustawa o PCC „nie definiuje czynności prawnych objętych opodatkowaniem, w całości odwołuje się do znaczenia nadanego im w przepisach prawa cywilnego (Kodeksu Cywilnego, Kodeksu Spółek Handlowych oraz innych ustawy)” (M. Goetel, A. Goetel; podatek od czynności cywilnoprawnych 2007; Oficyna, 2007).

W związku z tym należy stwierdzić, że przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC odnosi się do czynności cywilnoprawnych wyraźnie zdefiniowanych w przepisach prawa cywilnego, a nie do innych bliżej nieokreślonych czynności. W rezultacie, jeżeli dokonane przez Spółkę czynności objęte zostały właściwymi regulacjami prawa cywilnego (np. Kodeksu Cywilnego), a jednocześnie nie zostały wskazane w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT należy uznać, że nie podlegają one opodatkowaniu PCC.

Jak wskazano w podanym stanie faktycznym, planowane transakcje obejmą:

• Przejęcie długu – przeprowadzone w oparciu o przepisy art. 519 – 525 Kodeksu cywilnego, oraz

• Świadczenie w miejsce wypełnienia (datio in solutum) – przeprowadzone w oparciu o art. 453 Kodeksu cywilnego.
  
  

Biorąc pod uwagę fakt, że powyższe instytucje prawa cywilnego nie zostały wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, zdaniem Spółki nie podlegają one opodatkowaniu PCC. W konsekwencji, zdaniem Spółki ani przejęcie długu, ani nabycie udziałów dokonane w formie świadczenia w miejsce wypełnienia, nie spowodują powstania obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o PCC.

Spółka pragnie również podkreślić, że powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w praktyce organów podatkowych, m.in.:

w odniesieniu do przejęcia długu

• Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, który uznał, że „zawarcie na podstawie art. 519 Kodeksu cywilnego porozumienia o przejęciu długu (…) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych” (interpretacja indywidualna z 27 lutego 2009, sygn. IBPBII/1/436-32/08/MZ),

• Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, który wskazał, że „skoro czynność prawna jaką jest zawarcie umowy o przejęcie długów (w tym nawet przejęcie długu za wynagrodzeniem w postaci przeniesienia własności udziałów na przejemcę), nie została wymieniona w katalogu art. 1 ustawy o PCC (i nie sposób uznać jej za żadną z czynności prawnych w nim wskazanych), nie podlega ona opodatkowaniu PCC” (interpretacja indywidualna z 19 stycznia 2009, sygn. IPPB2/436-410/08-2/AF), W odniesieniu do świadczenia w miejsce wypełnienia

• Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, który wskazał, że „czynność przeniesienia własności udziałów innej spółki w celu zwolnienia się ze zobowiązania spłaty pożyczek wraz z oprocentowaniem nie należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie podlega opodatkowaniu” (interpretacja indywidualna z 19 grudnia 2008, sygn. IPPB2/436-411/08-4/MZ),

• Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, który uznał, że „zawarcie umowy przenoszącej na podatnika własność udziałów będącej formą wynagrodzenia w naturze za przejęcie zobowiązania kredytowego nie należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie podlega opodatkowaniu” (interpretacja indywidualna z 28 lipca 2008, sygn. IPPB2/436-141/08-2/MZ),

• Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, który wskazał, że „(…) umowa przeniesienia nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu, jako niewymieniona w art. 1 ust. 1 ww. ustawy, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych” (interpretacja indywidualna z 2 czerwca 2008, sygn. PBPB2/436-53/08/MZ).
  
  

Biorąc pod uwagę powyższe, Spółka zwraca się z prośbą o potwierdzenie prawidłowości prezentowanego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowisko Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.