INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 16 września 2009 r. (data wpływu 17.09.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów:

• kwoty 700 000 zł, która zostanie wypłacona tyt. nakazu zapłaty – jest nieprawidłowe,
• ustawowych odsetek – jest prawidłowe,
• kosztów zastępstwa procesowego, kosztów wpisu, opłaty za pełnomocnictwo, kosztów sądowych w postaci zarzutów od nakazu zapłaty – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 września 2009 r. został złożony ww. wniosek – uzupełniony pismem z dnia 12 listopada 2009 r. (data wpływu 17.11.2009 r.) – o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów:

• kwoty 700 000 zł, która zostanie wypłacona tyt. nakazu zapłaty,
• ustawowych odsetek,
• kosztów zastępstwa procesowego, kosztów wpisu, opłaty za pełnomocnictwo, kosztów sądowych w postaci zarzutów od nakazu zapłaty.
  
  

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 21.06.2007 r. została podpisana umowa o wykonanie robót budowlanych pomiędzy Sp. z o.o. a Wnioskodawcą, która to została zerwana przez X.

Na poczet zakupu materiałów Spółka otrzymała zaliczkę, na którą została wystawiona faktura zaliczkowa w wysokości 700 tys. zł brutto od firmy X. X pismem z dnia 23.10.2008 r. zażądało zwrotu zaliczki w wysokości 700 tys. zł, na podstawie par. 1 ust. 11 ww. umowy, w wysokości 700 tys. zł. Należność nie została zwrócona, ponieważ Spółka otrzymaną zaliczkę w całości wydatkowała, zgodnie z zapisami umowy, na zakup materiałów potrzebnych do wykonania stanu surowego oraz wystawiła fakturę zaliczkową w wysokości brutto 700 tys. zł, a także przedstawiła pismem z dnia 15.09.2008 r. pełne rozliczenie kwoty zaliczki, wzywając jednocześnie do zwrotu weksla.

Obecnie, Spółka złożyła do prokuratury zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez x Sp. z o.o. Obie strony umowy o wykonanie robót budowlanych z dnia 21.06.2007 r. znajdują się w sporze. Sp. z o.o. sprzedała weksel, który był zabezpieczeniem pobranej zaliczki w wysokości 700 tys. zł, Panu.

Na wezwanie z dnia 13.11.2008 r. Pana który to nabył prawa z weksla w drodze indosu właściwego, Spółka nie odpowiedziała pozytywnie.

15.07.2009 r. wyrokiem w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, Sąd Okręgowy nakazał Spółce zapłatę, w postępowaniu nakazowym z weksla kwotę 700 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 04.11.2008 r. oraz kosztami postępowania Panu.

Sąd zważył, że nie budzi wątpliwości:

1. Zawarcie umowy o wykonanie robót budowlanych w dniu 21.06.2007 r.
2. Wpłata przez Inwestora 700 tys. zł tytułem zaliczki na zakup materiałów potrzebnych do wykonania stanu zerowego otwartego, pod warunkiem zabezpieczenia wekslowego wraz z deklaracją wekslową, której rozliczenie miało nastąpić w fakturach stanowiących zapłatę za stan surowy otwarty kondygnacji podziemnej.
3. Faktyczne wystawienie weksla in blanco z deklaracją wekslową.
4. Zbycie 13.11.2008 r. przez x praw z przedmiotowego weksla w drodze indosu na rzecz Pana.

W piśmie z dnia 12 listopada 2009 r. stanowiącym odpowiedź na wezwanie do uzupełnienia wniosku, Wnioskodawca wyjaśnił, iż:

1. Koszty, o których mowa w pytaniach nr 1 i 3 wynikają z art. 19 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
   1. 26.250,00 zł część kosztów sądowych w postaci zarzutów od nakazu zapłaty,
   2. 8.750,00 zł dopłata do kosztów sądowych,
   3. 7.200,00 zł koszty zastępstwa prawnego poniesione w efekcie przegranego procesu,
   4. 17,00 zł opłata za pełnomocnictwo.

Koszty, o których mowa w podpunktach a) i d), zostały poniesione w czasie złożenia pozwu do Sądu. Natomiast pozostałe koszty zostały poniesione po wydaniu niekorzystnego dla Spółki orzeczenia.

2. Spółka po rozwiązaniu umowy na wykonanie budynku dokonała rozliczenia robót w toku. Spółka wyszła z założenia, że omawiana inwestycja nie będzie już realizowana, co miało swoje skutki dotyczące zmiany kwalifikacji wystawionej faktury zaliczkowej. Faktura ta, w uzgodnieniu z kontrahentem, została zakwalifikowana jako faktura potwierdzająca wpłatę 100% należnej ceny za usługę, co, zdaniem Wnioskodawcy, dawało Mu podstawę do zaliczenia jej do przychodów, gdyż nie dokumentowała przychodów dotyczących następnych okresów sprawozdawczych. Spółka podkreśla, iż księgowania dokonane w Jej księgach handlowych zostały poprzedzone ustaleniami z kontrahentem oraz prośbą o analogiczne do Jej księgowanie omawianego zdarzenia gospodarczego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

1. Czy kwotę 700 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 04.11.2008 r. oraz kosztami postępowania w wysokości 15 950 zł (7 200 zł koszty zastępstwa procesowego oraz 8 750 zł koszty wpisu), która zostanie wypłacona Panu tyt. nakazu zapłaty, stanowi koszty uzyskania przychodu Spółki...
2. Czy koszty opłaty sądowej w wysokości 17 zł tyt. pełnomocnictwa oraz opłaty sądowej – zarzuty od nakazu zapłaty – w wysokości 26 250 zł (postępowanie w sprawie weksla) poniesione przez Wnioskodawcę można zaliczyć w koszty uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, kwotę 700 tys. zł tyt. weksla Spółka może zakwalifikować jako koszty uzyskania przychodu, ponieważ są to koszty poniesione w wyniku pośrednio powiązane z fakturą zaliczkową wystawioną dla X, które nie powinno według Spółki domagać się zwrotu zaliczki.

Żądanie takie nie powinno mieć miejsca, ponieważ Spółka w piśmie z dnia 15.09.2008 r. przedstawiła na żądanie Inwestora pełne rozliczenie zaliczki. Niestety, w wyniku przedłużających się bezowocnych negocjacji, a przede wszystkim absurdalnych żądań Inwestora odnośnie terminarza płatności oraz horrendalnie dużych żądań Inwestora o wysokość zaangażowania finansowego Spółki w realizacje przedsięwzięcia umowa została zerwana. Winą za zaistniałą sytuację należy, zdaniem Spółki, obciążyć wyłącznie X, ponieważ ich dążenia polegały na świadomym i celowym wymuszeniu działań zmierzających do niewłaściwego dysponowania majątkiem, na skutek wprowadzenia w błąd co do poziomu wypłacalności Inwestora oraz żądań zmian terminarza płatności w trakcie inwestycji. Te działania x uniemożliwiły prawidłowe wykonanie umowy. Spółka złożyła zawiadomienie do prokuratury o popełnieniu przestępstwa, które prowadzone jest przez Prokuraturę Okręgową.

Dlatego, że Spółka do przychodu wliczyła kwotę netto wynikającą z faktury zaliczkowej w wysokości brutto 700 tys. zł w całości wydatkowaną na zakup materiałów, w związku z realizacją kontraktu, a zabezpieczeniem tejże zaliczki był sprzedany osobie trzeciej weksel, należy kwotę wypłaconą tyt. weksla w wysokości 700 tys. zł wliczyć do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ wydatek ten jest powiązany z uzyskanym przychodem.

Przyznane Panu odsetki od dnia 04.11.2008 r. to również koszt uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w momencie ich poniesienia, gdyż są płacone w związku z niedotrzymaniem terminu płatności. a koszty w postaci odsetek za zwłokę nie są bezpośrednio wyłączone spod pojęcia kosztów uzyskania przychodów (nie wymieniono ich w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jako nie stanowiące kosztów uzyskania przychodu).

Zasądzone przez Sąd na rzecz Pana koszty postępowania w wysokości 15 950 zł (7 200 zł koszty zastępstwa procesowego oraz 8 750 zł koszty wpisu, poniesione przez Pana, które to stanowią kwoty poniesione w związku z prawną obroną interesów), to koszty procesowe, które są normalnymi kosztami funkcjonowania przedsiębiorstwa, które działa w gospodarczej rzeczywistości i któremu zdarza się toczyć spory z kontrahentami.

Ponieważ Wnioskodawca nie zgadzał się z bezprawnie (w Jego mniemaniu) skierowanym żądaniem Pana, wniosła odwołanie i mimo niekorzystnego wyroku, który to nakazuje zwrot kosztów postępowania w wysokości 15 950 zł Panu, to dla Spółki kwota ta stanowi koszty uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ponieważ pośrednio również dotyczyły zachowania źródła przychodu, jakim była otrzymana od x zaliczka na zakup materiałów, które nie należało rozliczyć w sposób przewidziany w umowie z powodu działań Inwestora.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 (oznaczonego we wniosku nr 3).

W odniesieniu do kosztów procesowych poniesionych przez Spółkę, należy przede wszystkim zaznaczyć, iż te koszty zostały poniesione w celu obrony przed bezprawnie skierowanym roszczeniem oraz w związku z funkcjonowaniem Spółki w rzeczywistości gospodarczej, dlatego można je uznać za koszty uzyskania przychodu. Każdorazowo każda sytuacja powinna być oceniana przez pryzmat konkretnych zaistniałych okoliczności.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztem uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy.

Wynika z tego, że za koszty uzyskania przychodu można uznać koszty, które:

1. są ponoszone w związku z działalnością generującą przychody, zarówno mające charakter bezpośredni, jak i pośredni, jednakże w każdym przypadku musi to być dostatecznie uzasadnione,
2. nie są uwzględnione w katalogu wyłączeń, określonym w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

l dlatego ww. zasada ogólna znajduje w pełni swoje zastosowanie również w odniesieniu do wydatków związanych z obsługą prawną w zakresie reprezentowania Spółki w toczącym się postępowaniu sądowym. Spółka ponosi je w celu uniknięcia sankcji finansowych, tj. uniknięcia zapłaty, Jej zdaniem, bezprawnie żądanej zapłaty za weksel.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

• nieprawidłowe – w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty 700 000 zł, która zostanie wypłacona tyt. nakazu zapłaty,
• prawidłowe – w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów ustawowych odsetek,
• prawidłowe – w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów zastępstwa procesowego, kosztów wpisu, opłaty za pełnomocnictwo, kosztów sądowych w postaci zarzutów od nakazu zapłaty.
  
  

Na wstępie wskazać należy, iż weksel emitowany na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz. u. Nr 37, poz. 282 ze zm.), jest papierem wartościowym, którego funkcją jest uregulowanie lub zabezpieczenie zobowiązania pieniężnego.

Art. 9 ww. ustawy stanowi, że wystawca odpowiada za przyjęcie i za zapłatę wekslu (…). Każdy weksel można przenieść przez indos, chociażby nie był wystawiony wyraźnie na zlecenie (art. 11 ustawy Prawo wekslowe), co oznacza, że weksel wystawiony przez nabywcę towaru lub usługi na rzecz sprzedawcy w związku z istnieniem zobowiązania pieniężnego z tytułu dokonanej sprzedaży towaru lub usługi może być przenoszony na inne osoby w drodze indosu.

W myśl art. 14 tej ustawy, indos przenosi wszystkie prawa z wekslu (…).

W skutek powyższego, indos daje indosatariuszowi pełnię praw wekslowych wynikających z treści weksla. Indosatariusz w drodze indosu nabywa prawa do weksla w takim rozmiarze, jaki wynika z treści weksla.

Stosownie do art. 38 ustawy Prawo wekslowe, posiadacz wekslu, płatnego w oznaczonym dniu albo w pewien czas po dacie lub po okazaniu, powinien przedstawić go do zapłaty (…). Indosatariusz, będący posiadaczem weksla, przedstawia go do zapłaty głównemu dłużnikowi wekslowemu.

Odpowiedzialność wekslową wystawcy weksla własnego rodzi podpisanie weksla spełniającego wymogi ważności. Na skutek podpisania weksla powstaje zobowiązanie wekslowe regulowane przez przepisy prawa wekslowego. Wystawca weksla własnego odpowiada w charakterze dłużnika głównego. w myśl art. 104 ustawy Prawo wekslowe, odpowiedzialność wystawcy wekslu własnego jest taka sama, jak akceptanta wekslu trasowanego.

Głównymi dłużnikami z weksla, a więc takimi dłużnikami, na których ciąży przede wszystkim obowiązek zapłaty sumy wekslowej, są w wekslu trasowanym akceptant, a w wekslu własnym wystawca. Odpowiedzialność wystawcy weksla własnego jest niezależna od tego, czy weksel przedstawiono w terminie do zapłaty i czy dokonano protestu, a przedstawienie weksla do zapłaty ma tylko to znaczenie, że uzasadnia zwłokę dłużnika i powoduje odpowiedzialność za należności uboczne. Zapłata dokonana przez wystawcę weksla własnego umarza zobowiązania wekslowe innych dłużników wekslowych. Wystawca weksla własnego nie może zwolnić się od odpowiedzialności lub jej ograniczyć, gdyż byłoby to sprzeczne z bezwarunkowym przyrzeczeniem zapłaty sumy wekslowej.

Ponadto, w myśl art. 4841 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. u. Nr 43, poz. 296 ze zm.), postępowanie nakazowe należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych. Zgodnie z art. 4841 § 2 ww. ustawy, sąd rozpoznaje sprawę w postępowaniu nakazowym na pisemny wniosek powoda zgłoszony w pozwie.

Na podstawie art. 485 § 2 powołanej ustawy, sąd wydaje również nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla, czeku, warrantu lub rewersu należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości. w razie przejścia na powoda praw z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu, do wydania nakazu niezbędne jest przedstawienie dokumentów do uzasadnienia roszczenia, o ile przejście tych praw na powoda nie wynika bezpośrednio z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu.

Zgodnie z art. 491 § 1 ww. ustawy, wydając nakaz zapłaty sąd orzeka, że pozwany ma w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zaspokoić roszczenie w całości wraz z kosztami albo wnieść w tym terminie zarzuty. Nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku może być w formie skróconej umieszczony na ich odpisie (art. 491 § 2 ww. ustawy).

Natomiast, stosownie do art. 492 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego, nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu do zaspokojenia roszczenia. w razie wniesienia zarzutów sąd może na wniosek pozwanego wstrzymać wykonanie nakazu.

Odpowiedź w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty 700 000 zł, która zostanie wypłacona tyt. nakazu zapłaty.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. u. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…).

Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przychodami bądź służą zabezpieczeniu lub zachowaniu źródła przychodów. Przy czym, zwrot „w celu” oznacza to, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo - skutkowym, że poniesienie go ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów, albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.

Stosownie natomiast do treści art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „otrzymane” oznacza, że momentem powstania przychodu pieniężnego jest moment otrzymania czyli wpływu, bezpośrednio do majątku podatnika względnie na jego rachunek wymienionych środków, skutkującego powstaniem po stronie podatnika możliwości dysponowania tymi środkami. w obrocie bezgotówkowym będzie to dzień uznania rachunku bankowego podatnika jako rachunku wierzyciela. Co do zasady więc, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika, a więc takie, którymi może Spółka rozporządzać jak właściciel.

Ponadto, w myśl art. 12 ust. 3 tej ustawy, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Natomiast, na podstawie art. 12 ust. 3a tej ustawy, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c - 3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.

Jednocześnie, na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 1 powołanej ustawy, do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych (…).

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, iż Spółka zawarła umowę o wykonanie robót budowlanych. Tytułem zakupu materiałów Spółka otrzymała zaliczkę, na którą wystawiona została faktura zaliczkowa. Kontrahent Spółki, który zerwał przedmiotową umowę, wezwał do zwrotu zaliczki. Należność ta jednak nie została zwrócona, bowiem Spółka otrzymaną zaliczkę w całości wydatkowała, przedstawiając pełne rozliczenie kwoty tej zaliczki. Po rozwiązaniu ww. umowy, Spółka dokonała rozliczenia wykonanych prac. Wychodząc z założenia, że omawiana inwestycja nie będzie już realizowana, zmianie uległa kwalifikacja wystawionej faktury, która – w uzgodnieniu z kontrahentem – została zakwalifikowana jako faktura potwierdzająca wpłatę 100% należnej ceny za usługę, i której kwota netto zaliczona została do przychodów Spółki.

Mając na uwadze powyższe, zauważyć należy, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie określają zasad dokonywania korekt przychodów. Brak jest również uregulowań dotyczących momentu powiększenia (zmniejszenia) przychodów, tj. czy przychód powiększa się (pomniejsza) w dacie korekty, czy też w dacie powstania przychodu należnego.

Wobec powyższego, należy posłużyć się literalną wykładnią wyżej powołanych przepisów, która prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które są należne podatnikowi, czyli są wymagalne, niewątpliwe i bezwarunkowe, choć nie ma znaczenia, czy już je faktycznie uzyskał.

Uwzględniając powołane regulacje prawne stwierdzić należy, iż w przedstawionym stanie faktycznym zasadnym będzie zmniejszenie przychodów do opodatkowania. Jednocześnie, korekta przychodu winna odnosić skutek w okresie, w którym przychód związany z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą został uprzednio zarachowany.

W związku z powyższym, kwota 700 000 zł, która zostanie wypłacona tyt. nakazu zapłaty, nie będzie stanowiła kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Spółka powinna natomiast dokonać korekty przychodu, wynikającej z wystawionej faktury korygującej, w stosunku do tego okresu, w którym wykazany został przychód podatkowy.

Jednocześnie należy dodać, że zgodnie z art. 81 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami), jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację. Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty.

Odpowiedź w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów ustawowych odsetek.

Odnosząc się do powyższej kwestii stwierdzić należy, iż w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca zawarł przepis szczególny, dotyczący kwestii odnoszenia w koszty podatkowe odsetek od zobowiązań.

W art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustanowiono, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Zatem – co wynika z niniejszego przepisu – dla celów podatkowych za koszty uzyskania przychodów uznawane są wyłącznie odsetki zapłacone. Obciążenie finansowe z tytułu odsetek musi zostać zatem faktycznie poniesione przez podatnika.

Tym samym, odsetki związane z niedotrzymaniem terminu płatności należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich zapłaty – co potwierdza stanowisko Spółki w tym zakresie.

Odpowiedź w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów zastępstwa procesowego, kosztów wpisu, opłaty za pełnomocnictwo, kosztów sądowych w postaci zarzutów od nakazu zapłaty.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…).

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. w pozostałych przypadkach należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania, ustawodawca wyróżnia przy tym koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód) oraz inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Należy przy tym zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów. Zgodnie z definicją zawartą w słowniku języka polskiego (wersja internetowa http://sjp.pwn.pl), przez pojęcie „zachować” należy rozumieć „pozostać w posiadaniu czegoś”, „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”. Natomiast, „zabezpieczyć” oznacza „zapewnić ochronę przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynić bezpiecznym”, „zapewnić utrzymanie się czegoś w dotychczasowym stanie”.

Można więc przyjąć, że koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast, jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, które umożliwią dalsze funkcjonowanie tego źródła.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
  
  

W przedstawionym stanie faktycznym, Spółka zawarła umowę o wykonanie robót budowlanych, która to została zerwana przez Jej kontrahenta. Na poczet zakupu materiałów Wnioskodawca otrzymał zaliczkę, na którą wystawił fakturę zaliczkową w wysokości 700 000 zł brutto. Zabezpieczeniem pobranej zaliczki był weksel. z opisu sprawy wynika także, że należność (po zerwaniu umowy) nie została przez Spółkę zwrócona, bowiem – zgodnie z zapisami umowy – została w całości wydatkowana. Spółka przedstawiła pełne rozliczenie kwoty zaliczki, wzywając jednocześnie do zwrotu weksla. Kontrahent Spółki sprzedał weksel, a na wezwanie indosatariusza, który to nabył prawa z weksla w drodze indosu właściwego, Spółka nie odpowiedziała pozytywnie.

Z okoliczności sprawy wynika również, że w związku z postępowaniem nakazowym z weksla, Sąd nakazał Spółce zapłatę kwoty 700 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami postępowania. Wnioskodawca wskazuje, iż poniósł następujące koszty:

1. opłatę za pełnomocnictwo oraz koszty sądowe w postaci zarzutów od nakazu zapłaty.
2. koszty zastępstwa procesowego oraz koszty wpisu.

Mając na uwadze opis sprawy, jak i wskazane regulacje prawne, stwierdzić należy, że koszty poniesione przez Spółkę w związku z postanowieniem nakazowym z weksla nie były, co prawda, uzyskane w celu uzyskania przychodów, jednakże służą zachowaniu bądź zabezpieczeniu źródła przychodów. Pomimo, iż poniesione koszty sądowe w postaci zarzutów od nakazu zapłaty, opłata od pełnomocnictwa, koszty zastępstwa procesowego oraz koszty wpisu były efektem niewykupienia przez Spółkę weksla i stanowią konsekwencję niewykonania przez Spółkę zobowiązania wobec wierzyciela, to jednak spełniają one warunek kosztów poniesionych w celu zachowania oraz zabezpieczenia źródła przychodu.

W świetle powyższego, poniesione przez Spółkę koszty w postaci:

1. opłaty za pełnomocnictwo oraz kosztów sądowych w postaci zarzutów od nakazu zapłaty,
2. kosztów zastępstwa procesowego oraz kosztów wpisu,

stanowią koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie dodaje się, iż w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia, i tak:

• w zakresie podatku od towarów i usług wydano w dniu 21 grudnia 2009 r. interpretację indywidualną nr ILPP2/443-1256/09-4/EN,
• w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych wydano w dniu 21 grudnia 2009 r. postanowienie o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia nr ILPB3/423-802/09-5/EK.
  
  

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.