INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 07 grudnia 2009 r. (data wpływu do tut. BKIP 14 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem udziałów oraz akcji w momencie poniesienia (pytanie 1) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 grudnia 2009 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem udziałów oraz akcji w momencie poniesienia (pytanie 1).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca poniósł wydatki na nabycie udziałów oraz akcji w innych spółkach ("Cele Przejęcia").

Transakcjom tym towarzyszyły koszty pośrednio z nimi związane, takie jak:

a) koszty usług doradczych, w ramach których wykonywane są następujące prace:

1. identyfikacja spółek informatycznych działających w regionie,
2. zebranie informacji na temat tych podmiotów poprzez serwisy informacyjne i wywiad środowiskowy,
3. nawiązanie kontaktu oraz bezpośrednie spotkanie z przedstawicielami niektórych podmiotów,
4. wynegocjowanie umów o zachowaniu poufności wiążących firmę w stosunku do wybranych podmiotów,
5. pomoc w zorganizowaniu krótkiego i wstępnego badania Celu Przejęcia poprzez telekonferencję i ewentualne spotkania przedstawicie/i firmy z władzami celu przejęcia,
6. sporządzenia krótkich profili rozpoznanych podmiotów oraz pomoc w ustaleniu ich przydatności w realizacji strategii firmy,
7. pomoc w wyborze doradców prawnych, podatkowych oraz księgowych,
8. koordynacja wstępnego procesu due diligence operacyjnego, finansowego oraz prawnego, oraz pomoc w przygotowaniu podsumowania rezultatów wstępnego due diligence,
9. pomoc w analizie danych operacyjnych i finansowych otrzymanych w toku wstępnego due diligence od Celu Przejęcia,
10. przygotowanie wyceny Celu Przejęcia w oparciu o jego prognozy finansowe, jak również w oparciu o metody wskaźnikowe oraz udokumentowanie tej wyceny w formie zwięzłej analizy,
11. zarekomendowanie szczegółowej struktury transakcji,
12. przygotowanie oraz dostarczenie wstępnej oferty zawierającej proponowaną cenę oraz opis pozostałych warunków transakcji,
13. negocjowanie treści listu intencyjnego, zawierającego szczegółowe ustalenia co do warunków transakcji, jeżeli druga strona transakcji wykaże zainteresowanie takimi negocjacjami,
14. nadzorowanie wypełniania klauzul warunkujących dojście transakcji do skutku, jeżeli podpisana zostanie ostateczna dokumentacja transakcyjna,
15. pomoc w przygotowaniu wstępnego planu zasad współpracy lub integracji firmy z zakupionym w trakcie transakcji podmiotem na płaszczyźnie kompetencji podziału rynków oraz bieżącego zarządzania,

b) koszty usług prawnych, w ramach których wykonywane są następujące prace:

1. przegląd kontraktów, praw własnościowych, istniejącego finansowania, struktury właścicielskiej, sporów, pozwów wniesionych przeciw Celowi Przejęcia,
2. przygotowanie podsumowania głównych wniosków (due dlligence),
3. tworzenie i przegląd zawieranych umów nabycia, umów akcjonariuszy i innych dokumentów związanych z transakcjami nabycia udziałów,
4. tworzenie zarysów umów przeniesienia własności, spisu przepływu akcji w celu rejestracji,
5. komunikacja i negocjowanie z radcami prawnymi spółki - Celu Przejęcia spraw prawnych związanych z transakcjami nabycia oraz w późniejszych okresach,
6. asysta w sprawach prawnych związanych z podpisywaniem dokumentów transakcji oraz finalizowaniem transakcji,
7. asysta w sprawach korporacyjnych,
8. pomoc w uzyskaniu pozwoleń od urzędów antymonopolowych,

c) koszty usług pośrednictwa, w ramach których wykonywane są następujące prace:

1. doradzanie przy dokonaniu analizy stanu ekonomicznego Celów Przejęcia (due diligence),
2. doradzanie przy opracowywaniu wstępnego harmonogramu przejęcia,
3. współpraca z przedstawicielami Wnioskodawcy oraz spółek - Celów Przejęcia w zakresie nakreślenia ogólnych założeń dla strategii planów ekspansji rynkowej, podmiotów Celów Przejęcia w ramach Grupy Kapitałowej,
4. reprezentowanie Wnioskodawcy w kontaktach ze wspólnikami w spółkach będących Celami Przejęcia,
5. przeprowadzenie wstępnych negocjacji ze wspólnikami w spółkach będących Celami Przejęcia,
6. udział w negocjacjach cenowych ze wspólnikami w spółkach będących Celami Przejęcia,
7. udział w negocjacjach obejmujących treści umów inwestycyjnych ze wspólnikami w spółkach będących Celami Przejęcia i tymi spółkami,

d) koszty tłumaczeń przysięgłych,
e) koszty delegacji osób decyzyjnych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy wskazane przez Wnioskodawcę wydatki związane z nabyciem udziałów i akcji może on zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia... (pytanie 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, może on zaliczyć omawiane wydatki związane z nabyciem udziałów i akcji do kosztów uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia.

1. Charakter wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę a pojęcie "kosztów uzyskania przychodów" oraz "wydatków na nabycie akcji"

1.1. Definicja kosztów uzyskania przychodów

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, ze zm., określanej w dalszej części skrótem „UPDOP”), kosztami uzyskania przychodów są wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów enumeratywnie wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z treści tego przepisu wynika, że dany wydatek może być uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:

• koszt zostanie poniesiony,
• celem poniesienia kosztu jest osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,
• koszt nie został uwzględniony przez ustawodawcę na liście wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zawartej w art. 16 ust. 1 UPDOP.
  
  

W doktrynie i orzecznictwie zostały określone pewne dodatkowe kryteria uznawania wydatków za koszty uzyskania przychodów, w szczególności:

• definitywny charakter poniesionego kosztu,
• związek z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• odpowiednie udokumentowanie.
  
  

Ponadto Spółka wskazuje, iż "przepis ten konstytuuje zasadę, stosownie do której pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatników musi wystąpić związek przyczynowo-skutkowy. Związek ten może być natomiast bezpośredni lub pośredni, tzn. kosztem uzyskania przychodu będą wydatki, które mogą przyczynić się do powstania konkretnego przychodu oraz wydatki pośrednio związane z funkcjonowaniem podatnika" (tak Naczelnik Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu w postanowieniu z dnia 9 marca 2007 r., ZD/4061-275/1/06). Warunkiem zakwalifikowania pewnych wydatków, jako tak pojmowanego kosztu, jest ich celowe ponoszenie przez podatnika dla osiągnięcia przychodów. Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą zmierzającą do stworzenia, zabezpieczenia i zachowania źródła przychodów (por. wyroki Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 13 marca 1998 r., sygn. akt SA/Lu 230/97 i z dnia 12 września 1999 r., sygn. akt I SA/Wr 482/97).

1.2. Wydatki na nabycie akcji a koszty uzyskania przychodów

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 UPDOP, nie uważa się za koszt uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie m.in. udziałów/akcji w spółce. Ustawodawca jednak nie wyłącza całkowicie takich wydatków z kosztów uzyskania przychodów, lecz odracza w czasie możliwość ich zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów. Są one bowiem kosztem podatkowym przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia tych udziałów/akcji.

Należy jednak dokonać istotnego rozróżnienia pomiędzy wydatkami na nabycie udziałów/akcji a wydatkami związanymi pośrednio z taką transakcją. W orzecznictwie sądów administracyjnych i praktyce organów skarbowych ugruntowane jest stanowisko, iż art. 16 ust. 1 pkt 8 updop, obejmuje swym zakresem wyłącznie wydatki bezpośrednio warunkujące nabycie tych udziałów/akcji, tzn. takie, bez których poniesienia skuteczne nabycie udziałów/akcji nie byłoby możliwe.

Jak zauważył Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 września 2004 r. (sygn. akt FSK 324/04), "Wskazany przepis ustawy (art. 16 ust. 1 UPDOP - przyp. Wnioskodawcy) zawiera katalog wydatków, których ustawodawca nie uważa za koszty uzyskania przychodów. Dlatego przy ustalaniu znaczenia zastosowanych w nim pojęć należy preferować wykładnię gramatyczna>, a więc znaczenie, jakie przydaje się danemu wyrazowi lub wyrażeniu w języku potocznym. W słowniku języka polskiego pod red. M. Szymczaka (PWN, Warszawa, wyd. VIII z 1993 r., t. III, s. 793) podają, że wydatek to „suma, która ma być wydana albo suma wydana za coś”. W rozumieniu tego wyrazu zawiera się więc element bezpośredniości dokonania wydatku. Przechodząc na grunt przepisów ustawy, należy zatem stwierdzić. że przez wydatki, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8 updop, należy rozumieć wydatki podatnika bezpośrednio związane z nabyciem akcji, a więc w szczególności ich cenę, opłaty notarialne, prowizje biura maklerskiego."

Zdanie to podziela również Minister Finansów, który w piśmie z dnia 7 sierpnia 2002 r., PB4/AK-8214-6905-192/02 stwierdził, iż "do wydatków na nabycie bądź objęcia udziałów (akcji) zaliczyć należy wydatki bezpośrednio związane z takim objęciem, a więc wydatki, bez których nie byłoby możliwe nabycie lub objęcie udziałów (akcji). Takimi wydatkami są w szczególności: cena za udziały (akcje), wpłaty na kapitał zakładowy spółki" (zob. też wyrok WSA w Warszawie z dnia 14 kwietnia 2004 r. sygn. akt III 2893/02 oraz WSA w Gliwicach z dnia 22 lutego 2005 r., sygn. akt l SA/Gl 74/04).

1.3. Wydatki na usługi doradcze jako koszt o charakterze ogólnym

Zdaniem Wnioskodawcy, biorąc powyższe pod uwagę, poniesiona przez niego wydatki na usługi doradcze nie są wydatkami poniesionymi bezpośrednio na nabycie akcji, gdyż nie warunkują dokonania tych czynności. Stanowisko to znajdują oparcie w literaturze – jak podkreślają W. Pietrasiewicz i M. Romańczuk, nie są wydatkami na nabycie udziałów lub akcji "koszty prawnego due diligence podmiotu, którego akcje podatnik zamierza nabyć, audytu podatkowego, czy marketingowego, a także innych wydatków, które są jedynie pośrednio związane z nabyciem udziałów" (W. Romańczuk, M. Romańczuk, Koszty uzyskania przychodów, Warszawa 2007, s. 205).

Wydatki tego typu są jednak pośrednio związane z osiągnięciem przychodu, należy je zatem uznać za ogólne koszty prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności, podlegające zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów. Analiza skutków finansowych i prawnych planowanych lub podejmowanych przez Wnioskodawcę działanie ma bowiem wpływ na trafność podejmowanych przez niego decyzji gospodarczych - w szczególności dotyczących nabycia akcji - a w rezultacie na wielkość osiąganych przychodów.

Stanowisko to znajduje również potwierdzenie w wypowiedziach organów podatkowych. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 28 lutego 2008 r. stwierdził, iż "wydatki na doradztwo prawne, które spółka poniosła w związku z planowanym nabyciem udziałów w innym podmiocie, nie są kosztami warunkującymi nabycie tych udziałów, a zatem wobec nich nie znajdzie zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 8 updop. Wydatki te mają pośredni związek z możliwością uzyskania przychodu w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Należy również zauważyć, iż okoliczność odstąpienia przez Spółkę od Umowy, nie wpływa na podatkową kwalifikację przedmiotowych wydatków. Ponoszenie ich jest bowiem związane z uniknięciem ryzyka występowania ewentualnych strat związanych z nietrafnymi decyzjami gospodarczymi.” Podobnie wypowiedzieli się m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacjach z dnia 18 maja 2009 r. (ITPB3/423-135/09/AW) oraz 3 listopada 2008 r. (ITPB3/423-412/08/MT), Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacjach z dnia 10 października 2008 r. (ILPB3/423-447/08-2/MM) oraz z dnia 19 maja 2008 r. (ILPB3/423-135/08-2/EK), Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 17 maja 2005 r. (1472/ROP1/423-86-99/05/AJ) oraz inne organy podatkowe. Tożsamy wniosek wynika z analizy wskazanych powyżej orzeczeń sądów administracyjnych.

Zgodnie z art. 15 ust. 4d UPDOP, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Z tego względu Wnioskodawca stoi na stanowisku, że poniesione przez niego wydatki na usługi doradcze może on zaliczyć w koszty uzyskania przychodów w dniu ich poniesienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.