Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP1/4512-1-88/15-2/AS
z 17 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 6 lutego 2015 r. (data wpływu 12 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych przez Spółkę na podstawie Umowy usług polegających na zarządzaniu portfelami inwestycyjnymi funduszu inwestycyjnego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych przez Spółkę na podstawie Umowy usług polegających na zarządzaniu portfelami inwestycyjnymi funduszu inwestycyjnego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka (dalej: „Wnioskodawca, „Spółka”) jest spółką opodatkowaną od całości swoich dochodów na terenie Polski. Spółka jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Spółka zamierza zawrzeć z Towarzystwem Funduszy Inwestycyjnych (dalej: „Towarzystwo”) Umowę o zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego (dalej: „Umowa”), na podstawie, której będzie świadczyć na rzecz funduszu (dalej: „Fundusz”) kompleksową usługę polegającą na zarządzaniu całością portfela inwestycyjnego Funduszu obejmującego pakiety wierzytelności i/lub wierzytelności sekurytyzowane będące przedmiotem lokat Funduszu.

Spółka otrzymała zgodę na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszy sekurytyzacyjnych wydaną przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 31 października 2014 r.

Fundusze inwestycyjne są osobami prawnymi, których działalność regulowana jest ustawą z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 157, z poźn. zm., dalej: „Ustawa o Funduszach”). Wyłącznym przedmiotem działalności funduszy jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w określonych przypadkach również niepublicznego proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Jednym z typów funduszy inwestycyjnych jest fundusz sekurytyzacyjny.

Zgodnie z art. 187 ust. 3 Ustawy o Funduszach, fundusz sekurytyzacyjny obowiązany jest lokować przynajmniej 75% wartości swoich aktywów w określone wierzytelności, papiery wartościowe inkorporujące wierzytelności pieniężne i prawa do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności. Dodatkowo, fundusz sekurytyzacyjny może lokować aktywa w dłużne papiery wartościowe, jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego, depozyty w bankach krajowych lub instytucjach kredytowych, instrumenty rynku pieniężnego oraz instrumenty pochodne. Poza wymienionymi powyżej możliwościami dokonywania inwestycji, zakres działalności funduszy jest w praktyce znikomy. Powyższe zasady mają również odpowiednie zastosowanie do Funduszu i są odzwierciedlone w statucie Funduszu.

Działalność Funduszu polega na emisji certyfikatów inwestycyjnych. Z pozyskanych od inwestorów środków, Fundusz nabywa całe pakiety wierzytelności. Fundusz koncentruje się na zakupach wierzytelności oferowanych głównie przez instytucje finansowe. W ramach swojej działalności statutowej, Fundusz lokuje swoje aktywa w zbywalne wierzytelności oraz prawa do świadczeń z tytułu tych wierzytelności.

Spółka będzie pełnić aktywną rolę na etapie podejmowania decyzji odnośnie nabycia wierzytelności lub pakietów wierzytelności. Spółka będzie realizować swoją funkcję w tym obszarze poprzez działania w zakresie poszukiwania atrakcyjnych aktywów, analizy opłacalności inwestycji oraz rekomendacji odnośnie nabycia konkretnych pakietów. Ponadto Spółka będzie brać aktywny udział w dalszej części cyklu inwestycyjnego, tj. fazie zarządzania nabytymi wierzytelnościami. Wynika to z tego, że ze względu na możliwą dużą liczbę nabywanych w portfelach wierzytelności, w trakcie ustalania ceny nabycia portfela, Fundusz zwykle nie będzie dokonywać weryfikacji jakości każdej z wierzytelności z osobna, lecz działa w oparciu o przyjęte założenie dotyczące całej grupy nabywanych wierzytelności. Cena nabycia ustalana jest zatem często na podstawie wyceny całego portfela, a nie poszczególnych wierzytelności. Ryzyko ekonomiczne z tym związane będzie spoczywać na Funduszu. W przypadku wierzytelności złej jakości, dla maksymalizacji wartości aktywów Funduszu, konieczne będą aktywne działania mobilizujące dłużników do rozpoczęcia i kontynuowania spłat przeterminowanych wierzytelności.

Dla wykonywania powyższych czynności, czyli dla efektywnego zarządzania jakością portfela inwestycyjnego Funduszu konieczne jest posiadanie odpowiedniego zaplecza, a także doświadczenia w zakresie funkcjonowania rynku wierzytelności (monitorowanie wierzytelności w celu oceny ich jakości, negocjacje z dłużnikami, itd.). Fundusz, jako podmiot ściśle regulowany, zgodnie z Ustawą o Funduszach, nie może np. zawierać umów o pracę czy inwestować w wyposażenie lub inny sposób organizować we własnym zakresie zaplecza niezbędnego do prowadzenia działalności wykraczającej poza dokonywanie inwestycji. W związku z powyższym Fundusz będący w istocie masą majątkową wyposażoną w osobowość prawną, z założenia nie posiada zaplecza ani doświadczenia niezbędnego do utrzymywania aktywów w odpowiedniej jakości i uzależniony jest w tym zakresie od usługodawców zewnętrznych. W praktyce zatem dla zapewnienia kompetentnego i efektywnego zarządzania aktywami Funduszu (wierzytelnościami) konieczny jest zakup usług dostosowanych do charakteru tych aktywów. Spółka jako podmiot posiada wszelkie warunki techniczne i organizacyjne, wiedzę i doświadczenie w zakresie rynku wierzytelności. Dlatego też Spółka, Towarzystwo i Fundusz zdecydowały się na zawarcie Umowy na świadczenie przedmiotowych usług.

Na podstawie Umowy z Towarzystwem Spółka będzie zobowiązana do zarządzania całością portfela Funduszu.

Na podstawie Umowy lub na podstawie posiadanych pełnomocnictw Spółka jest upoważniona do dokonywania czynności faktycznych i prawnych, w imieniu i na rzecz Funduszu, w tym do nabywania praw i zaciągania zobowiązań. W pozostałym zakresie Spółka nie jest upoważniona do dokonywania jakichkolwiek czynności faktycznych i prawnych w imieniu i na rzecz Funduszu, w tym do nabywania praw i zaciągania zobowiązań poza zakresem Umowy lub pełnomocnictw.

Ponadto zarządzanie przez Spółkę portfelem polega na dokonywaniu przez Spółkę czynności szczegółowo opisanych w procedurze zarządzania sekurytyzowanymi wierzytelnościami. W szczególności w ramach świadczonej kompleksowej usługi zarządzania portfelem do zadań Spółki należeć będzie:

1. aktywne poszukiwanie wierzytelności, które mogą zostać nabyte przez Fundusz,
2. przeprowadzanie analizy oraz wyceny przedinwestycyjnej nabywanych wierzytelności do portfela, w tym dokonywanie wyceny pakietu wierzytelności przed jego nabyciem, celem przedłożenia rekomendacji Zgromadzeniu Inwestorów w przedmiocie jego nabycia przez Fundusz,
3. prowadzenie ewidencji analitycznej wierzytelności wchodzących w skład pakietu/portfela,
4. uczestniczenie w procesie nabywania wierzytelności do portfela, na postawie pełnomocnictw do działania w imieniu Funduszu, w tym dokonywanie innych czynności faktycznych i prawnych dotyczących lub związanych z nabywaniem przez fundusz wierzytelności/pakietów wierzytelności,
5. dokonywanie wyceny a także zapewnianie dostarczenia Towarzystwu wymaganej wyceny nieruchomości i ruchomości, które staną się własnością Funduszu w drodze realizacji zabezpieczeń nabytych wierzytelności,
6. przechowywanie i archiwizowanie dokumentacji dotyczącej wierzytelności wchodzących w skład Portfela,
7. wystawianie wyciągów z ksiąg rachunkowych Funduszu i podpisywanie ich, na podstawie i w zakresie pełnomocnictwa udzielonego przez Towarzystwo do działania w imieniu Funduszu,
8. odbieranie od Cedenta dokumentacji dotyczącej nabywanych do Portfela wierzytelności,
9. reprezentowanie Funduszu w procesie inwestycyjnym, w tym między innymi dokonywanie badania stanu wierzytelności/pakietu przed złożeniem oferty (tzw. due diligence stanu wierzytelności/pakietu wierzytelności), składanie ofert i negocjowanie warunków zakupu i sprzedaży wierzytelności, ustalanie treści wszelkich umów w celu nabycia przez Fundusz wierzytelności/pakietu wierzytelności, w tym umów przedwstępnych, zobowiązujących, ostatecznych, rozporządzających, wykonywanie wszelkich praw i obowiązków Funduszu wynikających z umów, o których mowa powyżej,
10. wybieranie kancelarii świadczącej usługi prawne na rzecz Funduszu w zakresie postępowań przedsądowych, sądowych oraz egzekucyjnych, której Fundusz będzie zlecać świadczenie usług w tym zakresie,
11. obsługiwanie wierzytelności wchodzących w skład pakietu/portfela, w tym uzgadnianie stanu wierzytelności wchodzących w skład pakietu/portfela,
12. prowadzenie i koordynowanie działań windykacyjnych (przedsądowych, sądowych, egzekucyjnych), w tym między innymi prowadzenie negocjacji w imieniu Funduszu w zakresie sposobu i terminu spłaty wierzytelności - realizowane w formie kontaktu korespondencyjnego, telefonicznego, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub ewentualnie poprzez kontakt osobisty z dłużnikiem,
13. podejmowanie działań zmierzających do restrukturyzacji zadłużenia, w szczególności zawieranie ugód z dłużnikami, których wierzytelności wchodzą w skład portfela, składanie oświadczeń między innymi o odroczeniu terminów płatności, rozłożeniu spłaty na raty, umorzeniu całości lub części zadłużenia według swojego uznania,
14. uczestniczenie w procesie zbywania wierzytelności wchodzących w skład Portfela, na podstawie pełnomocnictw udzielonych przez Towarzystwo do działania w imieniu Funduszu, w tym podejmowanie i prowadzenie negocjacji dotyczących zbycia przez Fundusz wierzytelności/pakietów wierzytelności, składanie ofert dotyczących zbycia przez Fundusz wierzytelności/pakietów wierzytelności, w tym składanie ofert w ramach procedury przetargowej oraz udział w postępowaniach przetargowych, reprezentowanie Funduszu w trakcie przeprowadzania badania stanu wierzytelności/pakietów wierzytelności przez potencjalnych nabywców tych wierzytelności/pakietów wierzytelności, ustalanie treści wszelkich umów w celu zbycia przez Fundusz wierzytelności/pakietów wierzytelności, w tym umów przedwstępnych, zobowiązujących, ostatecznych, rozporządzających wykonywanie wszelkich praw i obowiązków Funduszu wynikających z umów, o których mowa powyżej,
15. dokonywanie innych czynności faktycznych i prawnych dotyczących lub związanych ze zbywaniem przez Fundusz wierzytelności/pakietów wierzytelności,
16. na podstawie umowy/umów zawartych przez Fundusz z Biurem Informacji Gospodarczych, przekazywanie do Biura informacji o zobowiązaniach dłużników Funduszu oraz podejmowanie wszelkich czynności prawnych oraz faktycznych związanych z wykonywaniem obowiązków wskazanych powyżej, niezbędnych dla prawidłowego wykonania postanowień tej umowy/umów, niezależnie od rodzaju lub źródła ich powstania, jak również prowadzenie nadzoru nad należytym wykonywaniem obowiązków przez Biuro. Spółka będzie przekazywać dane do Biura wedle własnego uznania i oceny, mając na uwadze zwiększenie skuteczności podejmowanych działań dla wykonywania Umowy w sposób określony w Ustawie z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych oraz wymianie danych gospodarczych (Dz. U. 2011 r., Nr 182, poz. 1228, z późn. zm.) oraz innych powszechnie obowiązujących przepisach prawa,
17. przekazywanie podmiotom, którym Fundusz zlecił realizację czynności związanych z wysyłaniem wezwań do zapłaty, wiadomości tekstowych oraz wiadomości głosowych na numery telefonów Dłużników, danych niezbędnych do wysłania odpowiednich wiadomości tekstowych lub głosowych, a w przypadku, gdy Fundusz nie zlecił tym podmiotom takich czynności, dodatkowo zlecanie realizacji tych czynności w imieniu Funduszu, z zastrzeżeniem, że przekazanie danych lub dodatkowo zlecenie realizacji czynności może nastąpić pod warunkiem zawarcia z takimi podmiotami umów gwarantujących ochronę przetwarzana danych Dłużników, co najmniej na poziomie przewidzianym Umową oraz przestrzegania zakazu ujawnienia tajemnicy zawodowej w rozumieniu art. 280 Ustawy.
    
    

Usługi objęte Umową mają zapewnić maksymalizację korzyści z realizacji portfela.

W zakresie niezbędnym do wykonania czynności wymienionych powyżej Towarzystwo udzieli Spółce lub pracownikom Spółki pełnomocnictw do działania w imieniu Funduszu koniecznych do prawidłowej realizacji obowiązków wynikających z Umowy.

Dodatkowo w celu realizacji uprawnień kontrolnych Towarzystwa, Spółka w ramach zarządzania portfelem na podstawie Umowy obowiązana jest do:

1. przygotowywania i przedkładania Towarzystwu Raportów, w zakresie wskazanym w Umowie;
2. upewnienia się, że Fundusz posiada lub będzie posiadał środki finansowe niezbędne do nabycia wierzytelności, przed złożeniem przez Zarządzającego oferty nabycia wierzytelności, jak również do upewnienia się, że wszelkie zgody organów Funduszu wymagane Statutem i przepisami prawa dla przeprowadzenia danej transakcji i złożenia oferty zostały wydane;
3. prowadzenia ksiąg pomocniczych Funduszu (ewidencji analitycznej wierzytelności), które stanowić będą część ksiąg rachunkowych Funduszu, zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r., Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) oraz sporządzania w imieniu i na rzecz Funduszu wyciągów z ksiąg rachunkowych Funduszu stanowiących podstawę wpisu w księdze wieczystej lub rejestrze zastawów, zgodnie z art. 195 Ustawy lub mających moc prawną dokumentów urzędowych w rozumieniu art. 194 Ustawy i opatrywania pieczęcią Towarzystwa na podstawie pełnomocnictwa i w jego zakresie;
4. dokumentowania źródeł będących podstawą decyzji inwestycyjnych dotyczących Pakietu zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie działalności TFI, w tym do: (i) przestrzegania dokumentu strategii inwestycyjnej dotyczącego Funduszu zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie działalności TFI oraz, w razie konieczności, jego aktualizowania oraz (ii) dokumentowania, w sposób określony w § 79 ust. 2 i ust. 3 Rozporządzenia w sprawie działalności TFI, transakcji, które nie zostały zawarte w ramach przyjętej strategii inwestycyjnej. Zarządzający zobowiązany jest zapewnić Towarzystwu stały dostęp do informacji i dokumentów stanowiących dokumentację źródeł decyzji inwestycyjnych w celu umożliwienia Towarzystwu należytego uzasadnienia podjętych decyzji inwestycyjnych;
5. prowadzenia ewidencji zawartych transakcji przez Fundusz, zgodnie z postanowieniami Rozporządzenia w sprawie działalności TFI i zapewnienia Towarzystwu stałego dostępu do tej ewidencji w formie wybranej przez Towarzystwo. Strony zgodnie ustalają, że ewidencja zawartych przez Fundusz transakcji będzie prowadzona przez Zarządzającego od dnia 1 sierpnia 2013 r. w formie, o której mowa w § 72 ust. 4 Rozporządzenia w sprawie działalności TFI;
6. przygotowywanie projektów dokumentów dotyczących zgłaszania Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych zbioru danych, związanego z nabywaniem Pakietów wierzytelności lub wierzytelności sekurytyzowanych oraz innych projektów dokumentów skierowanych do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych w związku ze zgłoszeniem lub aktualizacją informacji, o których mowa w art. 41 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych i przekazywanie ich Funduszowi, w celu zadośćuczynienia przez Fundusz obowiązkom jako administratora danych osobowych wynikającym z ww. ustawy. Projekty uzupełnionych przez Zarządzającego załączników winny być sporządzone i przekazane Funduszowi niezwłocznie po zajściu zmiany wymagającej zgłoszenia Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych;
7. dokonywania innych czynności wskazanych w Umowie.
   
   

Wykonując Umowę, Spółka będzie działała z zachowaniem najwyższej zawodowej staranności, z poszanowaniem zasad uczciwego obrotu w sposób należycie zabezpieczający interesy Funduszu i jego uczestników, w sposób zapewniający dążenie do realizacji celu inwestycyjnego Funduszu, a także w sposób zapewniający maksymalizację korzyści oraz minimalizację ryzyka, jakie jest związane z wykonywaniem Umowy.

Na mocy Umowy Spółka zobowiązana jest ponadto do:

1. zachowania tajemnicy zawodowej w rozumieniu Ustawy o Funduszach,
2. prowadzenia działalności zgodnie z właściwymi przepisami prawa oraz warunkami wszystkich upoważnień, zgód, licencji i pozwoleń wymaganych przez przepisy prawa dla zgodnego z prawem zawarcia i wykonania zobowiązań Spółki wynikających z niniejszej Umowy,
3. współpracy w zakresie wskazanym przez Towarzystwo z podmiotami obsługującymi Fundusz, w szczególności z podmiotem prowadzącym księgi rachunkowe Funduszu, z Biurami oraz z audytorem Funduszu, depozytariuszem, a także z innymi podmiotami wskazanymi przez Towarzystwo lub Fundusz, o ile współpraca ta niezbędna jest do prawidłowego wykonywania przez Towarzystwo lub Fundusz obowiązków określonych statutem Funduszu, Umową lub obowiązującymi przepisami prawa,
4. na zlecenie Towarzystwa, Zarządzający dokonywania w imieniu i na rachunek Funduszu czynności związanych z przejmowaniem na własność, zarządzaniem i utrzymaniem oraz sprzedażą nieruchomości i ruchomości, nabytych przez Fundusz w drodze realizacji zabezpieczeń wierzytelności.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy usługa, którą Spółka świadczy na podstawie Umowy na rzecz Funduszu podlega, jako usługa zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszu inwestycyjnego, zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, z późn. zm.)?

Zdaniem Wnioskodawcy, usługa, którą Spółka świadczy na podstawie Umowy na rzecz Funduszu, jako usługa zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszu inwestycyjnego, podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, z późn. zm., dalej: ustawa VAT”). V

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Art. 43 ustawy VAT wyszczególnia czynności, które podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT. W szczególności, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b), z opodatkowania VAT zwolnione są usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych oraz Usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych lub ich częścią.

Zgodnie z art. 183 Ustawy o Funduszach, fundusz sekurytyzacyjny stanowi jedną z form funduszu inwestycyjnego zamkniętego. W związku z powyższym Fundusz, na rzecz którego Spółka świadczy usługi zarządzania, stanowi fundusz inwestycyjny, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy VAT.

Ustawa o VAT w brzmieniu, które obowiązuje od dnia 1 kwietnia 2013 r. nie zawiera definicji zarządzania funduszami inwestycyjnymi dotychczas określonej w uchylonym art. 43 ust. 8 ustawy VAT. Zmiana ta została wprowadzona ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 35, dalej: Ustawa zmieniająca). Jak wskazano w uzasadnieniu do ustawy zmieniającej, celem powyższej zmiany jest dostosowanie przepisów ustawy o VAT do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”).

W wyroku z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 Abbey National pic, Inscape Investment Fund przeciwko Commissioners of Customs Excise (dalej sprawa Abbey National) TSUE wskazał, że art. 13 część B lit. d pkt 6 VI Dyrektywy Rady (77/388/EWG) z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich, w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej; ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. WE L 145, z późn. zm., dalej VI Dyrektywa), a obecnie art. 135 ust.1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, z późn. zm., dalej: „Dyrektywa VAT”), nie zawiera żadnej definicji pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi.

Trybunał w wyroku orzekł, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o którym mowa w art. 13 część B lit. d pkt 6 VI Dyrektywy jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie. W konsekwencji, państwa członkowskie nie są uprawnione do definiowania w prawie krajowym pojęcia zarządzania funduszami inwestycyjnymi. W rozumieniu Wnioskodawcy, powyższe stanowisko było podstawą dla usunięcia przepisu art. 43 ust. 8 z ustawy VAT.

I. Definicja zarządzania aktywami Funduszu.

Czynności wykonywane przez Spółkę na rzecz Funduszu w ramach Umowy, to czynności zarządzania aktywami funduszu inwestycyjnego, co potwierdzają wprost Umowa oraz Ustawa o Funduszach, jak również zezwolenie na zarządzanie przyznane Spółce na podstawie Ustawy o Funduszach. Cel i istota tych czynności jest tożsamy z celem i istotą czynności podejmowanych w ramach zarządzania aktywami finansowymi (np. akcjami, udziałami, papierami wartościowymi, itd.) każdego innego funduszu inwestycyjnego. W szczególności, portfele wierzytelności to specyficzny rodzaj aktywa finansowego, różny od akcji i innych papierów wartościowych, stąd też działania podejmowane w ramach zarządzania portfelami wierzytelności muszą być dostosowane do charakteru tych aktywów. Zatem, w praktyce charakter czynności wykonywanych przez Spółkę zdeterminowany jest naturą aktywa, zaś istotą tych czynności jest kompleksowa usługa zarządzania sekurytyzowanymi wierzytelnościami Funduszu obejmująca w szczególności:

• przeprowadzenie analizy przedinwestycyjnej nabywanych wierzytelności do portfela,
• reprezentowanie Funduszu w procesie inwestycyjnym, w tym między innymi dokonywanie badania stanu wierzytelności przed złożeniem oferty,
• składanie ofert i negocjowanie warunków zakupu i sprzedaży wierzytelności,
• uczestnictwo w procesie nabywania wierzytelności do portfela,
• zawieranie ugody z dłużnikami, których wierzytelności wchodzą w skład portfela,
• uczestnictwo w procesie zbywania wierzytelności wchodzących w skład portfela.
  
  

Zgodnie z Umową, działania wykonywane przez Spółkę mają na celu przede wszystkim zwiększanie rynkowej wartości aktywów Funduszu oraz dochodu z portfeli, co ma również wpływ na wartość certyfikatów inwestycyjnych wyemitowanych przez Fundusz.

W ocenie Spółki, zarówno cel jak i całokształt czynności wykonywanych w ramach Umowy wskazuje na ich charakter jako kompleksowej usługi zarządzania aktywami funduszu inwestycyjnego na zlecenie i, w konsekwencji, przedmiotowa usługa powinna korzystać ze zwolnienia VAT jako kompleksowa usługa zarządzania aktywami funduszu inwestycyjnego.

Pojęcie „zarządzać” oznacza: (1) „wydać polecenie”, (2) zarządzać „sprawować nad czymś zarząd” (wg słownika PWN dostępnego na stronie internetowej www.sjpwn.pl).

Zgodnie z Encyklopedią PWN zarządzanie oznacza zbiór działań zmierzających do osiągnięcia określonego celu związanego z interesem (potrzebą) danego przedmiotu zarządzania, realizowanych w następującej sekwencji: planowanie (wybór celów i sposobów ich osiągania oraz precyzowanie stosownych zadań i terminów ich wykonania); organizowanie (przydzielanie i zapewnianie zasobów, niezbędnych do realizacji zaplanowanych działań, w sposób gwarantujący skuteczność i sprawność zarządzania); przewodzenie (kierowanie, motywowanie do współpracy w trakcie realizacji zadań); kontrolowanie (stała obserwacja postępów i podejmowania korygujących decyzji).

Zdaniem Wnioskodawcy czynności wykonywane na podstawie Umowy noszą cechy sprawowania zarządu funduszem sekurytyzacyjnym. Czynności te wiążą się, bowiem z wykonywaniem określonej polityki inwestycyjnej Funduszu sekurytyzacyjnego, polegającej na kupnie i sprzedaży aktywów tego Funduszu. Spółka poprzez przygotowywanie rekomendacji ma wpływ na decyzję, co stanie się z danym pakietem wierzytelności. Usługi Spółki będą specyficzne i jednocześnie niezbędne do zarządzania Funduszem sekurytyzacyjnym.

II. Definicja zarządzania aktywami Funduszu w prawie europejskim.

Powyższy wniosek znajduje także oparcie w przepisach Dyrektywy VAT. Na podstawie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy VAT państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT „zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie”. Przepis ten jest bezwarunkowy w odniesieniu do usług, które będą świadczone na podstawie Umowy, nie zawiera też wyłączeń, które znalazłyby zastosowanie w odniesieniu do tych usług.

Kierunek interpretacyjny rozumienia pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi TSUE wyznaczył w powoływanym już wyroku w sprawie Abbey National.

W punkcie 64 uzasadnienia do wyroku TSUE podkreślił, że art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem, obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej dyrektywy 85/611 (dalej: Dyrektywa UCITS) w rubryce Administracja, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania.

Powołany powyżej załącznik II do Dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja” wymienia następujące czynności:

• obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszem;
• zapytania klientów;
• wycenę i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
• monitorowanie przestrzegania uregulowań;
• prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
• wypłatę zysków;
• emisję i umarzanie jednostek uczestnictwa;
• rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
• prowadzenie ksiąg.
  
  

Należy jednak podkreślić, że powyższy katalog ma jedynie charakter przykładowy, bowiem sama Dyrektywa UCITS w art. 5 ust. 2 stwierdza, że obowiązki wymienione we wspomnianym załączniku „nie są wyczerpujące”. Rzecznik generalna podkreśliła takie stanowisko w sposób jednoznaczny w opinii przedstawionej w sprawie Abbey National, stwierdzając, że „pojęcia określone w załączniku II do dyrektywy 85/611 nie są uznawane za definicje usług zarządzania funduszem powierniczym, lecz za typowe obowiązki spółki zarządzającej”.

Zdaniem TSUE wyrażonym w wyroku w sprawie Abbey National, nic nie stoi na przeszkodzie temu, aby zarządzanie składało się z szeregu różnych usług, które mogą być świadczone przez podmiot zarządzający, będący osobą trzecią.

Z powyższego wynika, że usługi świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią (tj. w powołanym stanie faktycznym - przez Wnioskodawcę na rzecz Funduszu), co do zasady objęte są zakresem stosowania Dyrektywy VAT i w związku z tym powinny korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT, o ile tworzą odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie - w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w owym pkt 6 (art. 13 część B lit. d) pkt 6 VI Dyrektywy)”.

Na gruncie rozpatrywanej sprawy, TSUE zajął stanowisko, zgodnie z którym, pojęcie usługi zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi obejmuje: „usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający, będący osobą trzecią”.

Skoro samo wykonywanie usług o charakterze administracyjnym i proceduralnym na podstawie powyższego wyroku TSUE spełnia definicję zarządzania, to tym bardziej dotyczy to kompleksowej usługi zarządzania o szerszym zakresie, którą Spółka świadczy na podstawie Umowy.

III. Definicja Funduszu inwestycyjnego.

W kwestii zastosowania zwolnienia z VAT na gruncie VI Dyrektywy oraz definiowania specjalnego funduszu inwestycyjnego na potrzeby regulacji tego aktu wypowiedział się także TSUE. Zgodnie z wyrokiem TSUE z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie JP Morgan Fleming Clayerhouse lnvestment Trust plc (C-363/05), specjalne fundusze inwestycyjne, o których mowa w tym przepisie, to także zamknięte fundusze inwestycyjne. TSUE uznał także, że swoboda państw członkowskich w zakresie wskazania funduszy, do których to zwolnienie będzie się stosować była ograniczona, a wyłączanie zamkniętych funduszy inwestycyjnych byłoby sprzeczne z zasadą neutralności podatkowej. Fundusz sekurytyzacyjny stanowi fundusz inwestycyjny zamknięty, który nie jest objęty żadnym wyłączeniem z zakresu zwolnienia na gruncie Dyrektywy. Powyższe jest zgodne z wnioskiem przedstawionym we wcześniejszej części niniejszego pisma, tj. stwierdzeniem, że Fundusz bez wątpienia spełnia warunki do uznania go za fundusz inwestycyjny.

Podsumowując, kompleksowa usługa zarządzania portfelem Funduszu stanowi usługę zarządzania funduszami inwestycyjnymi, która na gruncie Dyrektywy VAT powinna stanowić usługę zwolnioną z VAT.

IV. Usługi zarządzania a kompleksowość usług.

Zakres usług świadczonych przez Spółkę na podstawie Umowy należy traktować na gruncie VAT zgodnie ze wskazanymi powyżej wnioskami wynikającymi z analizy postanowień Dyrektywy VAT i jej interpretacji dokonanej przez TSUE. W związku z powyższym, przede wszystkim należy przeanalizować, czy usługi świadczone przez Spółkę w ramach Umowy na rzecz Funduszu:

1. tworzą odrębną, logicznie skonstruowaną i spójną całość stanowiącą na gruncie VAT tzw. świadczenie złożone (kompleksowe), a jednocześnie
2. przedmiot tego kompleksowego świadczenia obejmuje czynności specyficzne i istotne z punktu widzenia działalności Funduszu.
   
   

Powyższe potwierdza orzecznictwo TSUE, w szczególności wyrok TSUE z dnia 21 marca 2007 r. w sprawie Aktieboiaget NN v. Skatteyerket (nr C-I 11/05). Zgodnie z wyrokiem należy stwierdzić, że w przypadku, gdy transakcja składa się z zespołu świadczeń i czynności, w celu określenia, czy chodzi o dwa lub więcej świadczeń odrębnych, czy też o świadczenie jednolite, należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności w jakich jest ona dokonywana.

Okoliczności tych należy poszukiwać nie tylko w brzmieniu samych umów, ale także w praktyce ich wykonywania oraz w innych dokumentach i dowodach świadczących o naturze stosunku łączącego usługodawcę z usługobiorcą.

Ponadto, jak wskazuje się w orzecznictwie TSUE, ze świadczeniem złożonym mamy do czynienia sytuacjach gdy:

• dana czynność nie jest dla nabywcy celem samym w sobie, ale służy lepszemu wykorzystaniu usługi zasadniczej („pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej”, wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie Card Protection Plan Ltd/Comissioners of Customs and Excise (C-349/96)),
  oraz
• poszczególne czynności stanowią nierozerwalną z ekonomicznego punktu widzenia całość („jeżeli dwa lub więcej świadczeń dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta, są tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter” wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie Card Protection Plan Ltd/Comissioners of Customs and Excise (C-349/96)).
  
  

Stanowisko takie jest w pełni zgodne z bieżącym orzecznictwem TSUE, który w wyroku w sprawie Finanzamt Frankfurt am Main V Hochst przeciwko Deutsche Bank AG (C-44/11) uznał, że usługa zarządzania portfelem inwestycji, w ramach której podatnik w zamian za wynagrodzenie oraz w oparciu o własne uznanie podejmuje decyzje w przedmiocie nabywania i zbywania papierów wartościowych oraz decyzje te realizuje poprzez nabywanie i zbywanie tych papierów wartościowych, składa się z dwóch elementów, które są tak ściśle ze sobą powiązane, że stanowią one obiektywnie jednolite świadczenie gospodarcze.

W konsekwencji powyższego, całość usług Spółki wykonywanych na podstawie Umowy powinna zostać uznana za świadczenie kompleksowe, mające na celu zarządzanie wierzytelnościami Funduszu. Całość świadczenia powinna więc zostać potraktowana jednolicie dla celów VAT.

V. Usługi świadczone przez Spółkę jako usługi dotyczące specyficznych i istotnych elementów związanych z zarządzaniem funduszami.

Usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Funduszu, stanowią ponadto czynności specyficzne i istotne dla działalności funduszu inwestycyjnego.

W stanie faktycznym będącym przedmiotem zapytania Wnioskodawcy, należy mieć na uwadze, że Usługi są przez Spółkę świadczone na podstawie Umowy na rzecz szczególnego rodzaju funduszu inwestycyjnego zamkniętego, jakim jest niestandaryzowany fundusz sekurytyzacyjny. W przypadku tego typu funduszu, proces zarządzania jego portfelem inwestycyjnym, składającym się w zasadniczej części z pakietów wierzytelności, obejmuje szereg czynności faktycznych i prawnych związanych m.in. z: nabyciem właściwego pakietu wierzytelności, jego bieżącą obsługą, zbywaniem przez fundusz wierzytelności lub pakietów wierzytelności stanowiących składniki jego aktywów, w tym działania takie jak przykładowo: negocjacje i wsparcie w procesie sprzedaży, reprezentowanie funduszu.

Biorąc pod uwagę zakres czynności wykonywanych przez Spółkę na podstawie Umowy, a także powyższą analizę czynności niezbędnych w procesie zarządzania aktywami funduszu sekurytyzacyjnego, należy stwierdzić, że stanowią one powiązany ze sobą zespół świadczeń, których zakres mieści się w określonym powyżej katalogu usług specyficznych i istotnych składających się na zarządzanie funduszem sekurytyzacyjnym.

Dlatego też w ocenie Spółki, usługę świadczoną przez Spółkę na rzecz Funduszu na podstawie Umowy dla celów VAT stanowi:

• zespół ściśle powiązanych ze sobą świadczeń specyficznych i istotnych z punktu widzenia działalności Funduszu;
• świadczenie realizowane na rzecz Funduszu będącego funduszem inwestycyjnym w rozumieniu ustawy o Funduszach, a zatem
• świadczenie tej usługi podlega zwolnieniu od podatku VAT w oparciu o przepisy Dyrektywy VAT i art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.
  
  

VI. Dotychczasowa praktyka władz skarbowych.

Równocześnie Spółka wskazuje, że w zbliżonych sprawach organy podatkowe wydawały interpretacje potwierdzające fakt objęcia zwolnieniem z opodatkowania VAT usług analogicznych do świadczonych przez Spółkę, np.:

• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 grudnia 2013 r., sygn. ILPP2/443-835/13-2/AKr,
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 4 września 2013 r., sygn. IPPP1/443-693/13-2/MP,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 czerwca 2014 r., sygn. IPPP1/443-504/14-4/MPe,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 czerwca 2014 r., sygn. IPPP3/443-258/14-2/SM,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 21 marca 2014 r., sygn. IPPP 1/443-189/14-2/AW,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 lutego 2014 r., sygn. IPPP1/443-30/14-2/MP,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 29 stycznia 2014 r., sygn. IBPP3/443-1008/13/IK,
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 12 kwietnia 2013 r., sygn. ILPP2/443-134/13-2/MR,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 marca 2013 r., IPPP1/443-169/13-2/IGo,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 marca 2013 r., sygn. IPPP1/443-168/13-2/AW,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. IPPP1/443-1219/12-2/PR,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. IPPP1/443-1220/12-2/PR,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 13 grudnia 2012 r., sygn. IPPP1/443-877/12-4/IGo,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 13 listopada 2012 r., sygn. IPPP1/443-757/12-2/AS,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 5 lipca 2012 r., sygn. IPPP1/443-365/12-2/AS,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 listopada 2011 r., sygn. IPPP1/443-1181/11-4/BS,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 marca 2010 r., sygn. IPPP1/443-213/10-4/EK,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 22 grudnia 2008 r., sygn. ILPP1/443-1107/08-3/BP,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 kwietnia 2008 r., sygn. IPPP1/443-261/08-2/IŻ,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 15 stycznia 2008 r., sygn. ILPP1/443-314/07-2/BD.
  
  

VII. Podsumowanie.

Podsumowując, Spółka stoi na stanowisku, że kompleksowa usługa zarządzania sekurytyzowanymi wierzytelnościami Funduszu, którą Spółka będzie świadczyć na rzecz Funduszu na podstawie Umowy, korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy VAT.

Mając powyższe na uwadze Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.