Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/443-435/12-2/AS
z 22 sierpnia 2012 r.
Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Rodzaj dokumentu
interpretacja indywidualna
Sygnatura
IPPP1/443-435/12-2/AS
Data
2012.08.22
Autor
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie
Temat
Podatek od towarów i usług --> Wysokość opodatkowania --> Zwolnienia --> Zwolnienie od podatku
Słowa kluczowe
fundusz
usługi finansowe
zwolnienie
Istota interpretacji
prawo do zwolnienia – obsługa sekurytyzowanych wierzytelności oraz prowadzenia ewidencji analitycznej wierzytelności
Wniosek ORD-IN 2 MB
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 21.05.2012 r. (data wpływu 24.05.2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku usługi polegającej na obsłudze sekurytyzowanych wierzytelności oraz prowadzenia ewidencji analitycznej wierzytelności – jest nieprawidłowe. UZASADNIENIE W dniu 24.05.2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku usługi polegającej na obsłudze sekurytyzowanych wierzytelności oraz prowadzenia ewidencji analitycznej wierzytelności. W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny: Sp. z o (dalej: Spółka) zawarł z V. (dalej: Fundusz) umowę o obsługę sekurtyzowanych wierzytelności (dalej: Umowa), na podstawie której świadczy na rzecz Funduszu usługi polegające na obsłudze nabywanych przez Fundusz sekurytyzowanych wierzytelności oraz prowadzenia ewidencji analitycznej wierzytelności. Spółka decyzją uzyskała zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego (dalej: KNF) na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego. Fundusze inwestycyjne są osobami prawnymi, których działalność regulowana jest ustawą z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r., Nr 146 poz.1546 ze zmianami, dalej: Ustawa o Funduszach). Wyłącznym przedmiotem działalności funduszy jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w określonych przypadkach również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Jednym z typów funduszy inwestycyjnych jest fundusz sekurytyzacyjny. Zgodnie z art. 187 ust. 3 Ustawy o Funduszach, fundusz sekurytyzacyjny obowiązany jest lokować przynajmniej 75% wartości swoich aktywów w określone wierzytelności, papiery wartościowe inkorporujące wierzytelności pieniężne i prawa do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności. Dodatkowo, fundusz sekurytyzacyjny może lokować aktywa w dłużne papiery wartościowe, jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego, depozyty w bankach krajowych lub instytucjach kredytowych, instrumenty rynku pieniężnego oraz instrumenty pochodne. Poza wymienionymi powyżej możliwościami dokonywania inwestycji, zakres działalności funduszy jest w praktyce znikomy. Powyższe zasady mają również odpowiednie zastosowanie do Funduszu i są odzwierciedlone w statucie Funduszu. Celem inwestycyjnym Funduszu jest osiąganie przychodów z lokat netto Funduszu, wzrost wartości aktywów Funduszu w wyniki wzrostu wartości lokat oraz osiąganie zysku ze zbywania lokat. Dla osiągnięcia celu inwestycyjnego, o którym mowa w statucie, Fundusz może lokować swoje środki pieniężne m.in. w zbywalne wierzytelności i prawa do świadczeń z tytułu wierzytelności, dłużne papiery wartościowe inkorporujące wierzytelności pieniężne, instrumenty rynku pieniężnego, jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego, depozyty w walucie polskiej i wymienialnych walutach innych państw w bankach krajowych lub instytucjach kredytowych. Ponadto, aktywa będące przedmiotem Umowy ze Spółką mogą być lokowane w wierzytelności, które spełniają następujące warunki:
Wierzytelności nabywane przez Fundusz mogą być wierzytelnościami wysokiego ryzyka, w tymi wierzytelnościami przedawnionymi, niezabezpieczonymi lub zajętymi. Ze względu na dużą liczbę nabywanych w portfelach wierzytelności, w trakcie ustalania ceny nabycia portfela, Fundusz zwykle nie dokonuje weryfikacji jakości każdej z wierzytelności z osobna, lecz działa w oparciu o przyjęte założenie dotyczące całej grupy nabywanych wierzytelności. Cena nabycia ustalana jest zatem często na podstawie wyceny całego portfela, a nie poszczególnych wierzytelności. Ryzyko ekonomiczne z tym związane spoczywa na Funduszu. W przypadku wierzytelności złej jakości, dla maksymalizacji wartości aktywów Funduszu, konieczne są aktywne działania mobilizujące dłużników do rozpoczęcia i kontynuowania spłat przeterminowanych wierzytelności. Jednocześnie, obsługa wierzytelności o najniższej jakości byłaby nieefektywna, gdyż generowałaby koszty, które nie zostałyby zrekompensowane przychodami ze spłat tych wierzytelności, co prowadziłoby do obniżenia wartości aktywów Funduszu. Powyższe uwarunkowania powodują konieczność aktywnego monitorowania portfeli i podejmowania bieżących działań i ocen w zakresie dalszego ich traktowania (np. umorzenie, zawarcie ugody z dłużnikiem, itd). Dla wykonywania powyższych czynności, czyli dla efektywnego zarządzania jakością portfela konieczne jest posiadanie odpowiedniego zaplecza, a także doświadczenia w zakresie funkcjonowania rynku wierzytelności (monitorowanie wierzytelności w celu oceny ich jakości, negocjacje z dłużnikami itd.). Fundusz, jako podmiot ściśle regulowany, zgodnie z Ustawą o Funduszach nie może np. zawierać umów o pracę czy inwestować w wyposażenie lub w inny sposób organizować we własnym zakresie zaplecza niezbędnego do prowadzenia działalności wykraczającej poza dokonywanie inwestycji. W związku z powyższym Fundusz, będący w istocie masą majątkową wyposażoną w osobowość prawną, z założenia nie posiada zaplecza ani doświadczenia niezbędnego do utrzymywania aktywów w odpowiedniej jakości i uzależniony jest w tym zakresie od usługodawców zewnętrznych. W praktyce zatem, dla zapewnienia kompetentnego i efektywnego zarządzania aktywami Funduszu (wierzytelnościami) konieczny jest zakup usług dostosowanych do charakteru tych aktywów. Spółka, jako podmiot od lat aktywny na rynku wierzytelności posiada wszelkie warunki techniczne i organizacyjne, wiedzę i bogate doświadczenie w zakresie rynku wierzytelności. Dlatego też strony (Spółka i Fundusz) zdecydowały się na zawarcie Umowy na świadczenie przedmiotowych usług. Na podstawie zawartej z Funduszem Umowy Spółka zobowiązana jest do obsługi wierzytelności należących do Funduszu w dniu zawarcia Umowy wszystkich nabytych w okresie obowiązywania Umowy poprzez gromadzenie, na rachunek Funduszu, należności Funduszu wynikających poszczególnych wierzytelności wchodzących w skład portfela i w tym celu podejmowania czynności windykacyjnych za Fundusz. Ponadto, Spółka świadczy usługi związane z prowadzeniem ewidencji analitycznej portfela wierzytelności. Spółka jest również zobowiązana do opracowania i przedstawienia Funduszowi planu (dalej: Plan Działania), zgodnie z którym realizowana jest obsługa portfela wierzytelności i który uwzględnia specyfikę i parametry poszczególnych wierzytelności wchodzących w skład portfela. Wybór i częstotliwość podejmowania poszczególnych czynności w stosunku do wierzytelności wskazanych przez Spółkę w Planie Działania pozostają w gestii Spółki, przy czym Spółka nie posiada uprawnień do podejmowania decyzji odnośnie zawarcia ugody z dłużnikiem, zrzekania się roszczeń Funduszu, których to podjęcie wymaga uzyskania uprzedniej akceptacji Funduszu. Czynności podejmowane przez Spółkę muszą pozostawać zgodne z treścią Planu Działania, w tym z celami finansowymi i harmonogramem określonym w Planie Działania. Usługi objęte Umową polegają na wykonywaniu przez Spółkę następujących czynności:
Usługi objęte Umową mają zapewnić maksymalizację korzyści z realizacji portfela wierzytelności. W odniesieniu do czynności wymienionych powyżej, Fundusz udzielił/ udzieli Spółce lub pracownikom Spółki pełnomocnictw rodzajowych lub szczególnych koniecznych do prawidłowej realizacji obowiązków wynikających z Umowy. Spółka zobowiązana jest do wykonywania na rzecz Funduszu czynności obsługi wierzytelności przez czas równy okresowi realizacji Wierzytelności z Listy wierzytelności powierzonych obsłudze przez Spółkę, z możliwością wypowiedzenia Umowy na warunkach w niej określonych. Wykonując Umowę Spółka zobowiązuje się do dołożenia starań w celu możliwie najskuteczniejszej ochrony przysługujących Funduszowi praw, zysków lub udziałów w portfelu wierzytelności przed roszczeniami osób trzecich. W celu umożliwienia prawidłowego wykonania Umowy, Fundusz powierzył Spółce - na podstawie Umowy - wykonywanie czynności przetwarzania danych osobowych. Czynności te - realizowane na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych - wykonywane są wyłącznie w celach związanych w prawidłowym w Umowy. Na mocy umowy Spółka zobowiązana jest ponadto do:
Ponadto, Spółka wystąpiła do Ośrodka Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi z wnioskiem o klasyfikację świadczonych usług w świetle załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz. U. z 1997 r., Nr 42 poz. 264 ze zmianami; dalej: Rozporządzenie o PKWiU). W odpowiedzi z dnia 17 września 2009 r., Ośrodek Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi wskazał, ze usług wykonywane przez Spółkę na rzecz Funduszu mieszczą się - na podstawie Rozporządzenia o PKW1U - w grupowaniu PKWiU 67.12.10-00.90 - „Usługi na rynkach papierów wartościowych oraz zarządzanie funduszami na zlecenie, pozostałe”. W związku z powyższym zadano następujące pytanie: Czy usługi, które Spółka świadczy na podstawie Umowy na rzecz Funduszu podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (dalej: VAT) na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT... Stanowisko Spółki: Spółka stoi na stanowisku, że usługi, które Spółka świadczy na podstawie Umowy na rzecz Funduszu podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT. Uzasadnienie Stanowiska Spółki: Zgodnie z art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Art. 43 Ustawy o VAT wyszczególnia czynności, które podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT. W szczególności na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit a) i b), z opodatkowania VAT zwolnione są usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych oraz usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych lub ich częścią. Zgodnie z art. 183 Ustawy o Funduszach fundusz sekurytyzacyjny stanowi jedną z form funduszu inwestycyjnego zamkniętego. W związku z powyższym Fundusz, na rzecz którego Spółka świadczy usługi zarządzania stanowi fundusz inwestycyjny, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit a) i b) Ustawy o VAT. W art. 43 ust. 8 Ustawy o VAT ustawodawca wskazuje, iż przez zarządzanie, o którym mowa w powyżej przytoczonych przepisach, rozumie się zarządzanie aktywami, dystrybucję tytułów uczestnictwa, tworzenie rejestrów uczestników i administrowanie nimi, prowadzenie rachunków i rejestrów aktywów, przechowywanie aktywów. Ze względu na charakter powyższych czynności i ustawowy obowiązek rozdzielności w ich wykonywaniu, nie ulega wątpliwości, że definicję zarządzania spełnia samodzielnie każda z wymienionych w ust. 8 usług (np. przechowywanie aktywów jest czynnością, którą na mocy Ustawy o Funduszach - dla zapewnienia bezpieczeństwa inwestorów - musi wykonywać inny podmiot niż podmiot zarządzający aktywami). Czynności wykonywane przez Spółkę na rzecz Funduszu w ramach Umowy to czynności zarządzania aktywami funduszu inwestycyjnego, co potwierdzają Umowa oraz Ustawa o Funduszach. Cel i istota tych czynności jest tożsamy z celem i istotą czynności podejmowanych w ramach zarządzania innymi aktywami finansowymi (np akcjami, udziałami, papierami wartościowymi, itd.) każdego innego funduszu inwestycyjnego. W szczególności, portfele wierzytelności to specyficzny rodzaj aktywa finansowego, różny od akcji i innych papierów wartościowych, stąd też działania podejmowane w ramach zarządzania portfelami wierzytelności muszą być dostosowane do charakteru tych aktywów. Zatem w praktyce charakter czynności wykonywanych przez Spółkę zdeterminowany jest naturą aktywa, zaś istotą tych czynności jest kompleksowa usługa zarządzania aktywami Funduszu, obejmująca w szczególności:
Zgodnie z Umową działania wykonywane przez Spółkę mają na celu przede wszystkim maksymalizację rynkowej wartości aktywów Funduszu oraz dochodu z portfeli, co ma również wpływ na wartość certyfikatów inwestycyjnych wyemitowanych przez Fundusz. W ocenie Spółki, zarówno cel jak i całokształt czynności wykonywanych w ramach Umowy wskazuje na ich charakter jako kompleksowej usługi zarządzania aktywami funduszu inwestycyjnego na zlecenie i, w konsekwencji, przedmiotowa usługa powinna korzystać ze zwolnienia VAT jako kompleksowa usługa zarządzania aktywami funduszu inwestycyjnego na zlecenie. Powyższy wniosek znajduje także oparcie w przepisach Dyrektywy Rady 2006/112/WE (dalej: Dyrektywa). Na podstawie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT „zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie”. Przepis ten jest bezwarunkowy w odniesieniu do usług, które będą świadczone na podstawie Umowy, nie zawiera też wyłączeń, które znalazłyby zastosowanie w odniesieniu do tych usług. Na gruncie unijnych regulacji w zakresie podatku VAT definicja zarządzania funduszem inwestycyjnymi została przedstawiona przez Komisję Europejską we wniosku z 20 lutego 2008 r., sygn. KOM(2007) 747 wersja ostateczna/2 dotyczącym wprowadzenia Dyrektywy Rady zmieniającej Dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do opodatkowania usług ubezpieczeniowych i finansowych (dalej: Wniosek 747). Zdaniem Spółki, Wniosek 747 należy uwzględnić w analizie przepisów, gdyż stanowi on ważną wskazówkę w zakresie kierunku interpretacji poszczególnych regulacji (tak też Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 22 grudnia 2008 r. FSK 1582/08). Dodatkowo należy wskazać, iż zgodnie z przywołanym Wnioskiem 747 zakres przedmiotowy zwolnienia z VAT został określony jako „usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi”. Wniosek 747 proponuje wprowadzenie art. 135a do Dyrektywy. W pkt 11 przedmiotowego artykułu wprowadzono definicję zarządzania funduszami inwestycyjnymi, która oznacza działalność mającą na celu zrealizowanie celów inwestycyjnych danego funduszu inwestycyjnego. Zgodnie z nowym projektem wniosku Komisji Europejskiej z lipca 2011 r. sygn. 12290/11 dotyczącym wprowadzenia Dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do opodatkowania usług ubezpieczeniowych i finansowych, także proponuje się wprowadzenie definicji zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Nowy projekt nie zmienia istotnie omawianej definicji. Zgodnie z tym projektem, art. 135 Dyrektywy pkt gc) stanowiłby, iż przez zarządzanie funduszami inwestycyjnymi i emerytalnymi rozumie się usługi zbiorowego zarządzania portfelem niezbędne do osiągnięcia celów inwestycyjnych danego funduszu inwestycyjnego i funduszu emerytalnego. Powyższe propozycje nie uległy zmianie w kolejnej wersji projektu wniosku Komisji z 30 września 2011 r. Zatem, jak wynika z przedstawionych definicji, wszystkie czynności zmierzające do osiągnięcia celu inwestycyjnego funduszu będą traktowane jako spełniające definicję zarządzania funduszem inwestycyjnym i w konsekwencji zwolnione z VAT. Zgodnie z Umową, Spółka podejmuje wszelkie czynności, które mają na celu dążenie do realizacji celu inwestycyjnego Funduszu. Tak więc działania prowadzone przez Spółkę są tożsame z definicją zarządzania funduszami inwestycyjnymi zawartą we Wniosku 747. 20 lutego 2008 r. Komisja Europejska przedstawiła również inny wniosek (sygn. KOM(2007) 746 wersja ostateczna/2) dotyczący wprowadzenia Rozporządzenia Rady ustanawiającego przepisy wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do opodatkowania usług ubezpieczeniowych i finansowych (dalej: Wniosek 746). W art. 12 ust. 1 Wniosku 746 wymieniono kategorie czynności, które mieszczą się w definicji zarządzania funduszami inwestycyjnymi zawartej w art. 135a. Przykładowo są to (ze względu na charakter tych czynności rozdzielność w ich wykonywaniu, nie ulega wątpliwości, że definicję zarządzania funduszami inwestycyjnymi spełnia samodzielnie każda z wymienionych usług):
Powyższe czynności są co do istoty tożsame z czynnościami, które Spółka wykonuje w ramach zarządzania portfelem aktywów Funduszu na podstawie Umowy wymienionymi w stanie faktycznym niniejszego wniosku Nowy projekt z 30 września 2011 r. sygn. 14965/11 dotyczący wprowadzenia Rozporządzenia Rady ustanawiającego przepisy wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do opodatkowania usług ubezpieczeniowych i finansowych, także wymienia kategorie czynności, które mieszczą się w definicji zarządzania funduszami inwestycyjnymi zawartej w art. 135. Projekt ten nie zmienia znacząco czynności, które mieszczą się w definicji zarządzania funduszami inwestycyjnymi, jedynie precyzuje, iż aby definicja ta została spełniona niezbędne jest wykonywanie, co najmniej 2 rodzajów wymienionych usług, co też w przypadku usług świadczonych na podstawie Umowy ma miejsce. W przedmiotowej sprawie stanowisko Spółki znajduje oparcie także w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) na gruncie Szóstej Dyrektywy VAT z 17 maja 1977 roku w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EEC). Szósta Dyrektywa przewidywała bowiem w art. 13B(d)(6) analogiczne do zawartego w Dyrektywie zwolnienie dla usług zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi zgodnie z definicjami Państw Członkowskich. Zgodnie z wyrokiem TSUE z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie Abbey National (C-169/04), zarządzanie specjalnymi funduszami powierniczymi obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli tworzą one odrębną całość i - jeśli je oceniać globalnie - wypełniają funkcje specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Skoro samo wykonywanie usług o charakterze administracyjnym i proceduralnym na podstawie wyroków TSUE spełnia definicję zarządzania, to tym bardziej dotyczy to kompleksowych usług zarządzania, które Spółka świadczy na podstawie Umowy. W kwestii zastosowania zwolnienia z VAT na gruncie Szóstej Dyrektywy oraz definiowania specjalnego funduszu inwestycyjnego na potrzeby przepisów tego aktu wypowiedział się także TSUE. Zgodnie z wyrokiem TSUE z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie JP Morgan Fleming Claverhouse Inyestment Trust plc. (C-363/05), specjalne fundusze inwestycyjne, o których nowa w tym przepisie to także zamknięte fundusze inwestycyjne. TSUE uznał także, iż swoboda państw członkowskich w zakresie wskazania funduszy, do których to zwolnienie będzie się stosować była ograniczona, a wyłączanie zamkniętych funduszy inwestycyjnych byłoby sprzeczne z zasadą neutralności podatkowej. Fundusz sekurytyzacyjny stanowi fundusz inwestycyjny zamknięty, który nie jest objęty żadnym wyłączeniem z zakresu zwolnienia na gruncie Dyrektywy. Powyższe jest zgodne z wnioskiem przedstawionym we wcześniejszej części niniejszego pisma, tj. stwierdzeniem, że Fundusz bez wątpienia spełnia warunki do uznania go za fundusz inwestycyjny. Podsumowując, kompleksowa usługa zarządzania portfelem Funduszu stanowi usługę zarządzania funduszami inwestycyjnymi, która na gruncie Dyrektywy powinna stanowić usługę zwolnioną z VAT. Potwierdza to orzecznictwo TSUE, w szczególności wyrok TSUE z dnia 21 marca 2007 r. w sprawie Aktiebolaget NN v. Skatteverket (nr C-111/05). Zgodne z wyrokiem należy stwierdzić, iż w przypadku, gdy transakcja składa się z zespołu świadczeń i czynności, w celu określenia, czy chodzi o dwa lub więcej świadczeń odrębnych, czy też o świadczenie jednolite, należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności, w jakich jest ona dokonywana. Okoliczności tych należy poszukiwać nie tylko w brzmieniu samych umów, ale także w praktyce ich wykonywania oraz w innych dokumentach i dowodach świadczących o naturze stosunku łączącego usługodawcę z usługobiorcą. Ponadto, jak wskazuje się w orzecznictwie TSUE, ze świadczeniem złożonym mamy do czynienia sytuacjach, gdy:
Zatem, w sytuacji, gdy spełnione są wymienione wyżej warunki, można mówić o świadczeniu kompleksowym, na które składa się czynność podstawowa, której wykonanie jest celem umowy zawartej przez podatnika z klientem, oraz czynności pomocnicze niezbędne do wykonania czynności podstawowej. Równocześnie, Spółka wskazuje, że w zbliżonych sprawach, organy podatkowe wydawały interpretacje potwierdzające fakt objęcia zwolnieniem z opodatkowania VAT usług analogicznych do świadczonych przez Spółkę, np. interpretacja ind Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 13 października 2010 r., sygn. IPPP1-443-864/10-4/PR, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 marca 2010 r., sygn. IPPP1-443-213/10-4/EK, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 22 grudnia 2008 r., sygn. ILPP1/443-1107/08-3/BP, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 kwietnia 2008 r., sygn. IPPP1-443-261/08-2/IZ, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 15 stycznia 2008 r., sygn. ILPP1/443-314/07-2/BD oraz postanowienie Naczelnika Pomorskiego Urzędu Skarbowego z dnia 29 marca 2006 r., sygn. PV1443-1NII2006/JD. Podsumowując, Spółka stoi na stanowisku, iż kompleksowa usługa zarządzania portfelem Funduszu, którą Spółka świadczy na rzecz Funduszu na podstawie podpisanej Umowy korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT. W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jak stanowi art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…). Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 cyt. ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Zgodnie natomiast z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2013r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku. W myśl art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy, zwalnia się od podatku usługi zarządzania:
Stosownie do art. 43 ust. 8 ustawy, przez zarządzanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 12, rozumie się:
Stosownie do art. 43 ust. 15 ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:
Pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT. Wskazać należy, że przepis art. 135 (1) (g) Dyrektywy 112/2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą, będący odpowiednikiem art. 13 (B) (d) pkt 6 VI Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 ze zm.), stanowi, że Państwa Członkowskie zwalniają zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi określonymi przez państwa członkowskie. Analizując przedstawione powyżej regulacje zauważyć należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12, ustawy, pojęcie „usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych” odpowiada określeniom wskazanym w art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE – „transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie”. Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Spółka zawarła umowę z Funduszem o obsługę sekurytyzowanych wierzytelności. Na podstawie zawartej umowy Spółka zobowiązana jest do obsługi wierzytelności należących do Funduszu w dniu zawarcia umowy wszystkich nabytych w okresie obowiązywania umowy poprzez gromadzenie, na rachunek Funduszu, należności Funduszu wynikających z poszczególnych wierzytelności wchodzących w skład portfela i w tym celu podejmowania czynności windykacyjnych za Fundusz. Ponadto, Spółka świadczy usługi związane z prowadzeniem ewidencji analitycznej portfela wierzytelności. Spółka jest zobowiązana do opracowania i przedstawienia Funduszowi „Planu Działania”, zgodnie z którym realizowana jest obsługa portfela wierzytelności i który uwzględnia specyfikę i parametry poszczególnych wierzytelności wchodzących w skład portfela. Wybór i częstotliwość podejmowania poszczególnych czynności w stosunku do wierzytelności wskazanych przez Spółkę w Planie Działania pozostają w gestii Spółki, przy czym Spółka nie posiada uprawnień do podejmowania decyzji odnośnie zawarcia ugody z dłużnikiem, zrzekania się roszczeń Funduszu, których to podjęcie wymaga uzyskania uprzedniej akceptacji Funduszu. Pojęcie „zarządzania” nie zostało w Dyrektywie zdefiniowane, jednakże próba jego zdefiniowana została podjęta przez orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE. W orzeczeniu z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert S.A. (BBL) v. państwo belgijskie), odnośnie pojęcia „zarządzanie”, o którym mowa w art. 13B (6) (d) Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady), Rzecznik Generalny podkreślił: „Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągać go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze. Moim zdaniem, transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi”. Doprecyzowania powyższej definicji dokonał TSUE w orzeczeniu z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abeby National plc Inscape Investment Fund v. Commissioners of Customs Excise), w którym Trybunał podkreślił, że pojęcie „zarządzania” funduszami powierniczymi jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie. Zarządzanie funduszami powierniczymi obejmuje usługę w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli tworzą one odrębną całość i wypełniają funkcję specyficzną i istotną dla zarządzania tymi funduszami. Natomiast pojęcie to nie obejmuje świadczenia usług odpowiadających obowiązkom wypełnianym przez depozytariusza, takim jak wymienione w art. 7 ust. 1 i 3 oraz art. 14 ust. 1 i 3 Dyrektywy Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS)”. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług zawierają definicję usług zarządzania, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy. W art. 43 ust. 8 ustawy został zamieszczony katalog czynności, które należy utożsamiać z usługą zarządzania, tj. zarządzanie aktywami, dystrybucję tytułów uczestnictwa, tworzenie rejestrów uczestników i administrowanie nimi, prowadzenie rachunków i rejestrów aktywów oraz przechowywanie aktywów. Odnosząc się do definicji słowa „zarządzać”, zawartej w Słowniku języka polskiego PWN (http://sjp.pwn.pl) zauważyć należy, że słowo „zarządzać” oznacza „sprawować nad czymś zarząd”. W ocenie tut. organu nie można zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, iż usługi polegające na obsłudze sekurytyzowanych wierzytelności są tożsame z usługami zarządzania aktywami funduszu inwestycyjnego. Analiza czynności podejmowanych przez Spółkę na rzecz Funduszu, szczegółowo przedstawionych w stanie faktycznym, prowadzi do wniosku, iż są to usługi polegające głównie na podejmowaniu czynności windykacyjnych za Fundusz. Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca nie jest upoważniony do dokonywania czynności faktycznych i prawnych w imieniu i na rzecz Funduszu, w tym do nabywania praw i zaciągania zobowiązań. Spółka nie posiada uprawnień do podejmowania decyzji odnośnie zawarcia ugody z dłużnikiem, zrzekania się roszczeń Funduszu. Z przedstawionych okoliczności sprawy nie wynika również, by Spółka była upoważniona do nabywania i zbywania wierzytelności z portfela inwestycyjnego Funduszu. Wobec powyższego należy stwierdzić, iż czynności wykonywane przez Wnioskodawcę nie noszą cech sprawowania zarządu, administrowania, czy kierowania czymś. W ocenie tut. organu opisane czynności mają charakter usług technicznych, nie zarządczych. Natomiast, aby świadczone usługi korzystały ze zwolnienia powinny stosownie do orzecznictwa TSUE dotyczyć specyficznych i istotnych elementów związanych z zarządzaniem. Wobec tego samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak obsługa wierzytelności polegająca na podejmowaniu czynności windykacyjnych za Fundusz, nie jest objęta zwolnieniem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy w zw. z art. 43 ust. 8 ustawy. Odnosząc się powołanego przez Wnioskodawcę projektu Rozporządzenia Rady Unii Europejskiej (Rozporządzenie Rady ustanawiające przepisy wykonawcze do Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do opodatkowania usług ubezpieczeniowych i finansowych, KOM(2007) 746 wersja ostateczna/2 Komisja Wspólnot Europejskich, Bruksela, dnia 20.02.2008 r., stwierdzić należy, iż zgodnie z art. 87 ust. 1 Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483) źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Są to akty prawne wiążące wszystkich zarówno organy państwowe, jak i obywateli, ale również osoby i podmioty prawne znajdujące się pod jurysdykcją Rzeczypospolitej i obowiązują na całym terytorium kraju. Powyższe oznacza, iż projekty ustaw oraz rozporządzeń nie są źródłami obowiązującego prawa. W tym miejscu wskazać ponadto należy, iż na mocy art. § 1 i § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego, Dyrektor Izby Skarbowej Warszawie upoważniony jest do wydawania w indywidualnych sprawach pisemnych interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacji indywidualnych). Stosownie do zapisu art. 3 pkt 2 ustawy. Ordynacja podatkowa, przez przepisy prawa podatkowego, zgodnie z art. 3 pkt 2 ww. ustawy rozumie się przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych. Powyższe wskazuje zatem, iż tut. Organ podatkowy upoważniony jest jedynie do wydawania interpretacji tych przepisów prawa podatkowego, które wymienione zostały w art. 3 pkt 2 ww. ustawy. Stąd też Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie nie jest upoważniony do wydawania indywidualnych interpretacji prawa podatkowego w oparciu o przedmiotowy projekt Rozporządzenia Rady Unii Europejskiej, gdyż nie stanowi on przepisu prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa. Nadmienić należy, że przedstawiony przez Komisję Europejską projekt rozporządzenia był przedmiotem prac grupy roboczej Rady UE od 2008 r. W ciągu kolejnych posiedzeń, w wyniku zgłaszanych przez poszczególne państwa członkowskie licznych uwag i własnych propozycji zapisów, przepisy przedmiotowego projektu ulegały kolejnym zmianom. Zapisy przedmiotowego projektu rozporządzenia zawarte w powołanym przez Stronę dokumencie z dnia 1 lipca 2011 r. (jest to dokument przygotowany przez polską Prezydencję nr FISC 99) znacznie różnią się od proponowanych zapisów pierwotnej propozycji Komisji Europejskiej. Wobec powyższego trudno jest stwierdzić nie tylko w jakim terminie ww. projektowane przepisy mogłyby wejść w życie, ale również jaki będzie ich ostateczny kształt. Odnosząc się do przywołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, choć dotyczą zbliżonych spraw w zakresie usług obsługi sekurytyzowanych wierzytelności, opierają się na przepisach, które na dzień dzisiejszy są nieobowiązujące. Wcześniejsze regulacje dotyczące zwolnień od podatku, odwoływały się wprost do symboli statystycznych, co było sporym uproszczeniem a jednocześnie powodowało liczne rozbieżności legislacji krajowej i wspólnotowej. Chodziło przede wszystkim o to, iż zakres polskich regulacji zwolnień od podatku był szerszy od zakresu przewidzianego w Dyrektywie VAT. Nowe przepisy, obowiązujące od 01.01.2011 r., zawarte w ustawie o podatku od towarów usług, dotyczące zwolnień z podatku mają w pełniejszy sposób realizować cele stawiane przez ustawodawstwo unijne, zwłaszcza w art. 135 Dyrektywy 112, a co za tym idzie wyeliminować zaburzenia warunków konkurencji, zarówno na rynku krajowym jak i międzynarodowym, spowodowane rozbieżnościami interpretacyjnymi przepisów podatkowych. Ponadto, nowe założenia metodologiczne klasyfikacji PKWiU z 2008 r., wprowadzone do ustawy od 01.01.2011 r., nie pozwoliły na takie odniesienie przepisów statystycznych, aby zakres zwolnień, określony w załączniku nr 4 do ustawy, był zgodny z przepisami Dyrektywy 2006/112/WE. Dlatego też załącznik ten został uchylony, jednocześnie uregulowania dotyczące tej tematyki zostały przeniesione do ustawy. Zatem, mając na uwadze całokształt sprawy należy uznać, że usługi polegające na obsłudze sekurytyzowanych wierzytelności oraz prowadzenia ewidencji analitycznej świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Funduszu nie będą korzystały ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy. W konsekwencji usługi powyższe należy opodatkować, zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy, stawką podatku - 23%. Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym. Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock. |
doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.