INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 9 listopada 2009r. (data wpływu 18 listopada 2009r.), uzupełnionym w dniu 8 lutego 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w kwestii ustalenia, w którym momencie - w przypadku zatrzymania przez Spółkę Zadatku jako odszkodowania związanego z rezygnacją Klienta z nabycia Usług, Spółka nabywa prawo do wystawienia faktury korygującej VAT dotyczącej faktury VAT wystawionej uprzednio w związku z otrzymaniem Zadatku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 listopada 2009r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony w dniu 8 lutego 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w kwestii ustalenia, w którym momencie - w przypadku zatrzymania przez Spółkę Zadatku jako odszkodowania związanego z rezygnacją Klienta z nabycia Usług, Spółka nabywa prawo do wystawienia faktury korygującej VAT dotyczącej faktury VAT wystawionej uprzednio w związku z otrzymaniem Zadatku.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

1. Wnioskodawca (dalej również Spółka) prowadzi w Polsce działalność hotelową.
2. W ramach prowadzonej działalności hotelowej, Spółka świadczy w Hotelach na rzecz zorganizowanych grup oraz gości indywidualnych („Klienci") usługi obejmujące w szczególności usługi noclegowe, usługi gastronomiczne i usługi konferencyjne („Usługi");
3. Zgodnie z umowami zawieranymi przez Spółkę w związku z powyższymi Usługami(„Umowy"):
   1. Klient jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Spółki zadatku/zaliczki na poczet nabywanych Usług w uzgodnionej wysokości („Zadatek");
   2. W przypadku rezygnacji przez Klienta z nabycia Usług, w związku z którymi wpłacony został Zadatek (a zatem, w sytuacji nie dojścia Umowy do skutku z winy Klienta), Spółka ma prawo zatrzymać całość lub część otrzymanego Zadatku jako zryczałtowane odszkodowanie.
   3. Spółka dokumentuje sprzedaż Usług wystawiając faktury VAT.
   4. Spółka rozlicza podatek VAT na zasadach miesięcznych.
      
      

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W którym momencie - w przypadku zatrzymania przez Spółkę Zadatku jako odszkodowania związanego z rezygnacją Klienta z nabycia Usług - Spółka nabywa prawo do wystawienia faktury korygującej VAT dotyczącej faktury VAT wystawionej uprzednio w związku z otrzymaniem Zadatku...

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka nabywa prawo do wystawienia faktury korygującej VAT dotyczącej faktury VAT wystawionej uprzednio w związku z otrzymaniem Zadatku z chwilą zatrzymania przez Spółkę Zadatku jako odszkodowania związanego z rezygnacją Klienta z nabycia Usług.

Zgodnie z ustawą o podatku VAT:

1. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1)
2. Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej mniemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy (art. 8 ust. 1)
3. Obowiązek podatkowy powstaje co do zasady z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi (art.. 19 ust. 1) przy czym jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części (19 ust.11).
4. W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze (art. 29 ust. 2).
5. Co do zasady, podatnicy są obowiązani wystawiać faktury stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy (art. 106 ust. 1). Obowiązek taki nie występuje w przypadku sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, o ile nie zgłosiły one żądania wystawienia przez podatnika faktury (art. 106 ust. 4).
   
   

Zdaniem Spółki, w analizowanej sytuacji, skoro w momencie otrzymania informacji od Klienta dotyczącej odstąpienia od Umowy (a zatem rezygnacji z nabycia Usługi) Zadatek zmienia swój charakter prawny i staje się zryczałtowanym odszkodowaniem uzyskiwanym przez Spółkę z tytułu niewykonania umowy, to z tą chwilą Spółka zobowiązana jest skorygować wystawioną uprzednio fakturę VAT z tytułu Zadatku.

W konsekwencji, Spółka nabywa prawo do wystawienia faktury korygującej VAT dotyczącej faktury VAT wystawionej uprzednio w związku z otrzymaniem Zadatku z chwilą zatrzymania przez Spółkę Zadatku jako odszkodowania związanego z rezygnacją Klienta z nabycia Usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej również ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Zgodnie z przepisem art. 19 ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, a jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części (art. 19 ust. 11 cyt. ustawy).

Nie można zatem rozpatrywać zaliczki (zadatku, przedpłaty, raty) jako odrębnej od sprzedaży czynności. Nie jest ona bowiem dodatkową czynnością podlegającą opodatkowaniu, lecz jest integralnie związana z usługą lub sprzedażą towaru na poczet których została uiszczona. W przypadku zaliczek (zadatków, przedpłat, rat) ustawa określa jedynie inny moment powstania obowiązku podatkowego niż w przypadku sprzedaży świadczonej bez pobrania zaliczki (zadatku, przedpłaty, raty).

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują, jak należy rozumieć pojęcie „zadatek”. Według Słownika Języka Polskiego PWN określenie „zadatek” to część należności wpłacana z góry jako gwarancja dotrzymania umowy.

Kwestia zadatku została uregulowana w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). W myśl art. 394 § 1 - 3 Kodeksu cywilnego – „W braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

W razie wykonania umowy, zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała, jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi. W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony”.

Zatem cyt. przepis art. 19 ust. 11 dotyczy dostawy, która ma dopiero nastąpić, a więc ww. kwoty otrzymane przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi będą podlegały opodatkowaniu na zasadach, jakim będzie podlegała czynność, której dotyczą.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, Wnioskodawca prowadzi w Polsce działalność hotelową. W ramach prowadzonej działalności hotelowej, Spółka świadczy w Hotelach na rzecz zorganizowanych grup oraz gości indywidualnych („Klienci") usługi obejmujące w szczególności usługi noclegowe, usługi gastronomiczne i usługi konferencyjne („Usługi").

Zgodnie z umowami zawieranymi przez Spółkę w związku z powyższymi Usługami(„Umowy"):

1. Klient jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Spółki zadatku/zaliczki na poczet nabywanych Usług w uzgodnionej wysokości („Zadatek");
2. W przypadku rezygnacji przez Klienta z nabycia Usług, w związku z którymi wpłacony został Zadatek (a zatem, w sytuacji nie dojścia Umowy do skutku z winy Klienta), Spółka ma prawo zatrzymać całość lub część otrzymanego Zadatku jako zryczałtowane odszkodowanie.
   
   

Spółka dokumentuje sprzedaż Usług wystawiając faktury VAT i rozlicza podatek VAT na zasadach miesięcznych.

W sytuacji, kiedy kwota zadatku zostaje zatrzymana przez Wnioskodawcę, jako odszkodowanie związane z rezygnacją klienta z nabycia usług, zatrzymany zadatek przez Wnioskodawcę nie stanowi wynagrodzenia za świadczoną usługę, lecz pełni funkcje odszkodowawczą. W konsekwencji, w przypadku gdy usługa nie zostaje wyświadczona Wnioskodawcy, winien on skorygować swoje rozliczenia w zakresie wcześniej pobranych i opodatkowanych zadatków.

Zatem w rozpatrywanej sprawie istotne jest określenie momentu, w którym Wnioskodawca nabywa prawo do wystawienia faktury korygującej VAT dotyczącej faktury VAT wystawionej uprzednio w związku z otrzymaniem zadatku.

W przypadku odstąpienia od umowy zadatek, który w momencie otrzymania podlegał opodatkowaniu na podstawie art. 19 ust. 11 ustawy, nie wypełnia jednak dyspozycji art. 5 ustawy o podatku VAT bowiem nie doszło do odpłatnej dostawy towaru lub odpłatnego świadczenia usługi. Stanowi on tylko kwotę odszkodowania za niedopełnienie warunków zawartej z kontrahentem umowy. Czynność przekazania kwot pieniężnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji w przypadku gdy nie dojdzie do realizacji umowy – wyświadczenia usługi, Wnioskodawca winien skorygować swoje rozliczenie w podatku VAT w zakresie wcześniej pobranego i opodatkowanego zadatku.

Odstąpienie od umowy, niezależnie od tego, czy łączy się ze zwrotem płatności do nabywcy, czy też płatność ta jest zatrzymana przez Wnioskodawcę (świadczącego usługę), powoduje konieczność korekty podatku należnego u sprzedawcy.

W przypadku gdy dana płatność została udokumentowana fakturą, powstaje obowiązek wystawienia faktury korygującej, która powinna zostać wystawiona z chwilą odstąpienia od umowy. Istotny jest bowiem moment, w którym ujawnia się to, że nie dojdzie do czynności opodatkowanej (na poczet której przyjęta płatność została zafakturowana).

Reasumując należy stwierdzić, iż z tytułu pobranych zadatków Wnioskodawca jest zobowiązany zastosować art. 19 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług i wystawić fakturę na otrzymany zadatek, nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część należności od nabywcy. Otrzymanie zadatku powoduje powstanie obowiązku podatkowego do wysokości otrzymanej kwoty według stawki właściwej dla świadczonej usługi. Natomiast w przypadku gdy na skutek niewykonania umowy kwota pobranego zadatku zastanie zatrzymana przez Wnioskodawcę, pobrany zadatek nie będzie ekwiwalentem wynagrodzenia za dokonaną dostawę towarów lecz będzie pełnił funkcję odszkodowawczą. Wówczas Wnioskodawca winien skorygować swoje rozliczenia w zakresie wcześniej pobranych i opodatkowanych zadatków, bowiem w tym momencie ujawni się to, że nie dojdzie do czynności opodatkowanej (na poczet której przyjęta płatność została zafakturowana). Tym samym wtedy też powstanie obowiązek wystawienia faktury korygującej.

Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.