INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 listopada 2009r. (data wpływu do tut. Biura – 27 listopada 2009r.), uzupełnionym w dniu 21 stycznia 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia od dochodu wydatków poniesionych na zakup samochodu z automatyczną skrzynia biegów oraz czujnika parkowania przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 listopada2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia od dochodu wydatków poniesionych na zakup samochodu z automatyczną skrzynia biegów oraz czujnika parkowania przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną. Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 12 stycznia 2010r. Znak: IBPB II/1/415-921/09/MCZ wezwano wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 21 stycznia 2010r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest osobą niepełnosprawną od 1999r. i obecnie posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. W wyniku choroby (2 udary) wnioskodawca nie potrafi stać swobodnie i ma trudności z chodzeniem, dlatego przemieszcza się za pomocą specjalistycznych urządzeń pomocniczych (rolatora, balkoniku, łapki o 4 nóżkach). Natomiast bez problemu przemieszcza się za pomocą odpowiednio przystosowanych pojazdów mechanicznych, które oprócz wózka inwalidzkiego są dla niego jedynymi sensownymi środkami lokomocji. Na badaniach u specjalisty z zakresu Medycyny Pracy wnioskodawca uzyskał bardzo dobre wyniki badań psychotechnicznych, które potwierdziły, że może korzystać z samochodu pod warunkiem nie wykorzystywania lewej nogi do obsługi sprzęgła. Dlatego wnioskodawca z oszczędności zakupił w Niemczech używany małolitrażowy samochód z zamontowaną automatyczną skrzynią biegów – peugeot 206, w którego bagażniku mieści się wózek inwalidzki. Samochód ten odpowiada potrzebom wnioskodawcy – nie ma potrzeby obsługi sprzęgła sparaliżowaną lewą nogą – i pomaga wnioskodawcy w codziennych czynnościach życiowych. W samochodzie wnioskodawca zainstalował - już w Polsce - czujnik cofania, który jest bardzo użyteczny dla człowieka niepełnosprawnego. Wnioskodawca nie podjął starań o dofinansowanie tego zakupu ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia. Wnioskodawca od lat jest na emeryturze i nie osiąga żadnych dodatkowych dochodów z innych źródeł niż emerytura.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wnioskodawca może odliczyć od dochodu wydatki poniesione na zakup samochodu przystosowanego do niepełnosprawności wnioskodawcy udokumentowanej w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności...

Zdaniem wnioskodawcy, ma on prawo mimo niepełnosprawności uczestniczyć w życiu społecznym tak jak ludzie zdrowi – robić zakupy, pójść do kina, kościoła, lekarza czy wyjechać za miasto. Dlatego jako osoba niepełnosprawna ma prawo do zakupu urządzeń ułatwiających wykonywanie czynności życiowych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Zatem wnioskodawca może kupić odpowiedni samochód i przystosować go do potrzeb osoby niepełnosprawnej ruchowo i koszt tego zakupu odliczyć od swojego dochodu.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) podstawę obliczenia podatku z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 4, 4a - 4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2 lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b – 7g tego artykułu.

Stosownie do treści art. 26 ust. 7d tej ustawy warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
   
   

Na podstawie art. 26 ust. 7f ww. ustawy o podatku dochodowym ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:

1. I grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów orzeczono:
   1. całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
   2. znaczny stopień niepełnosprawności,
2. II grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
   1. całkowitą niezdolność do pracy albo
   2. umiarkowany stopień niepełnosprawności.
   
   
   

Wysokość wydatków, o których mowa powyżej ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie, z wyjątkiem wydatków, o których mowa w ust. 7a pkt 7, 8 i 14 (art. 26 ust. 7c ustawy).

Wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie (art. 26 ust. 7b ustawy).

Przepis art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że za wydatki o których mowa w ust. 1 pkt 6, czyli wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych uważa się wydatki poniesione na: zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego.

Mając na względzie powołane przepisy należy stwierdzić, że określenie ”indywidualny sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne niezbędne w rehabilitacji” oznacza, że można zaliczyć do nich tylko i wyłącznie sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne, mające cechy sprzętu, urządzeń czy narzędzi o charakterze szczególnym (niestandardowym), konieczne w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej i ułatwiające tej osobie wykonywanie czynności życiowych, których utrudnienie wykonania wynika z niepełnosprawności. Oznacza to, że taki sprzęt musi posiadać określone właściwości.

Z uregulowań zawartych w w/w przepisie wynika zatem, że:

1. osoba niepełnosprawna winna ponieść wydatek na zakup lub naprawę sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych,
2. pomiędzy rodzajem nabytego sprzętu a rodzajem niepełnosprawności pozostawać musi ścisły związek,
3. zakupiony sprzęt musi być wykorzystywany (używany) w rehabilitacji oraz służyć przywracaniu sprawności organizmu i ułatwiać wykonywanie czynności życiowych,
4. cechą zakupionego sprzętu musi być jego indywidualny charakter.
   
   

Jak z wyżej powołanych przepisów wynika ustawodawca w art. 26 ust. 7a ww. ustawy wyraźnie określił, które wydatki uznaje za wydatki poniesione na cele rehabilitacyjne związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, uprawniające osobę niepełnosprawną do dokonania odliczeń od dochodu.

Dla oceny powyższego pomocnym jest oparcie się na zaświadczeniu lekarskim wystawionym przez lekarza specjalistę stosownie do stanu zdrowia konkretnej osoby i potrzeb indywidualnej rehabilitacji.

Z treści wniosku wynika, iż wnioskodawca posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności wydane przez uprawniony organ. W wyniku choroby wnioskodawca nie potrafi stać swobodnie i ma trudności z chodzeniem dlatego przemieszcza się za pomocą specjalistycznych urządzeń pomocniczych, jednak bez problemu przemieszcza się za pomocą odpowiednio przystosowanego samochodu. Dlatego też wnioskodawca kupił używany samochód z automatyczną skrzynią biegów - dzięki czemu nie ma potrzeby obsługi sprzęgła sparaliżowaną lewą nogą - oraz zainstalował czujnik cofania, który jest bardzo użyteczny dla człowieka niepełnosprawnego. Dzięki tym wydatkom, mimo niepełnosprawności wnioskodawca po kilku latach leżenia w łóżku a potem jeżdżenia na wózku inwalidzkim może znowu tak jak ludzie zdrowi – robić zakupy, pójść do kina, kościoła, lekarza czy wyjechać za miasto.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że faktem bezspornym jest w przedmiotowej sprawie, iż zakup samochodu z automatyczną skrzynią biegów i montaż czujnika cofania znacznie ułatwiają wykonywanie codziennych czynności życiowych, każdej osobie (niezależnie od stanu jej zdrowia), jednakże wydatki te nie mieszczą się w dyspozycji przepisu art. 26 ust. 7a pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ ww. urządzenie, które zostało kupione w celu ułatwienia wykonywanie codziennych czynności życiowych – robienia zakupów, pójścia do kina, kościoła, lekarza czy wyjazdu za miasto, czyli w celu uczestnictwa w życiu społecznym., jak wskazano wyżej, nie jest sprzętem, urządzeniem czy narzędziem technicznym niezbędnym w rehabilitacji i nie posiadają cech indywidualnych. Samochód jest bowiem dobrem powszechnego użytku, z którego może skorzystać każdy, niezależnie od posiadanej niepełnosprawności. Nie można więc stwierdzić, że nosi on znamiona urządzenia, które jest wykorzystywane stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Dlatego na podstawie art. 26 ust. 7a pkt 3 ww. ustawy wnioskodawca nie może odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatków na zakup samochody z automatyczną skrzynią biegów i montaż czujnika cofania.

Podstawą odliczenia ww. wydatków nie może być również żaden inny przepis wymieniony w treści art. 26 ust. 7a cyt. ustawy, w tym pkt 2.

W myśl art. 26 ust. 7a pkt 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, czyli wydatki na cele rehabilitacyjne, uważa się także wydatki poniesione na przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.

Ustosunkowując się do możliwości odliczenia od dochodu – na podstawie wyżej cytowanego przepisu - wydatku poniesionego przez osobę niepełnosprawną na zakupu samochodu z automatyczną skrzynią biegów należy stwierdzić, iż zakupu samochodu, z zamontowaną już automatyczną skrzynią biegów nie można uznać za wydatek na przystosowanie pojazdu mechanicznego do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, bowiem podatnik w rzeczywistości nie poniósł wydatku na przystosowanie pojazdu do rodzaju niepełnosprawności, lecz poniósł wydatek na zakup samochodu z alternatywną opcją wyposażenia samochodu. Opcja wyposażenia samochodu osobowego w automatyczną skrzynię biegów jest dostępna dla ogółu osób chcących kupić samochód w salonie samochodowym lub na rynku wtórnym. Natomiast odliczenie od dochodu na mocy przytoczonego przepisu ma zastosowanie, w przypadku zakupu samochodu niedostosowanego do rodzaju niepełnosprawności, a następnie poniesienia wydatku na przystosowanie tego pojazdu do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Przez wydatki na przystosowanie pojazdu do wskazanych potrzeb należy rozumieć wydatki, których skutkiem jest przerobienie pojazdu mechanicznego w sposób umożliwiający korzystanie z niego przez osobę niepełnosprawną. Zakres tych przeróbek powinien być podyktowany potrzebami osoby niepełnosprawnej wynikającymi z charakteru jej niepełnosprawności.

Zatem w przypadku, gdy wnioskodawca zakupi używany samochód wraz z zamontowaną już w chwili zakupu automatyczną skrzynią biegów wówczas nie może odliczyć od dochodu wartości automatycznej skrzyni biegów, bowiem takiego zakupu nie można uznać za wydatek na przystosowanie pojazdu mechanicznego do potrzeb niepełnosprawności.

Z tych samych względów nie można zakwalifikować montażu czujnika parkowania za wydatek na przystosowanie pojazdu do niepełnosprawności wnioskodawcy. Montaż czujnika parkowanie nie jest bowiem przystosowaniem samochodu, o którym mowa art. 26 ust. 7a pkt 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest wyłącznie zamontowaniem dodatkowego urządzenia (bardzo przydatnego), tak jak hak holowniczy czy dodatkowe światła, z którego dobrodziejstwa mogą skorzystać nie tylko osoby niepełnosprawne, lecz wszyscy właściciele samochodów pragnący podnieść komfort korzystania z tegoż pojazdu.

Należy tu zaznaczyć, że katalog ulg wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione. Rozszerzająca interpretacja przepisu art. 26 ust. 7a jest niedozwolona. Zgodnie bowiem z zasadą, przyjętą w orzecznictwie Naczelnego Sadu Administracyjnego, jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania. Tak więc przepisy stanowiące ulgi winny być interpretowane ściśle, niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Zatem stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.