INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 12 maja 2010r. (data wpływu do tut. Biura 19 maja 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie braku obowiązku uiszczenia przez spadkobiercę (Wnioskodawcę) zaliczki na podatek dochodowy osób fizycznych, nieuiszczonej przez spadkodawcę - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 maja 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, m.in. w zakresie braku obowiązku uiszczenia przez spadkobiercę (Wnioskodawcę) zaliczki na podatek dochodowy osób fizycznych, nieuiszczonej przez spadkodawcę.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 2 listopada 2009r. zmarł niespodziewanie ojciec Wnioskodawcy, prowadzący przez ponad 14 lat, jako osoba fizyczna, działalność gospodarczą. Z podatku dochodowego od osób fizycznych rozliczał się w systemie miesięcznym, odprowadzając zaliczki na podatek dochodowy do 20 dnia miesiąca (za miesiąc poprzedni).

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa działalność ojca z chwilą jego śmierci utraciła byt prawny i została w oparciu o art. 7f prawa działalności gospodarczej przez uprawniony organ wykreślona z ewidencji działalności gospodarczej. Fakt zgonu został zgłoszony w urzędzie skarbowym w dniu 5 listopada 2009r.

W związku z powyższymi okolicznościami nie doszło już do odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, którą zgodnie z obowiązującymi zasadami ojciec Wnioskodawcy uiściłby w drugiej połowie listopada. Do chwili śmierci, ojciec Wnioskodawcy rozliczał się regularnie i terminowo z zobowiązań podatkowych. Urząd skarbowy pismem z dnia 25 listopada 2009r. potwierdził, że spadkobierca nie pozostawił żadnych podatkowych zaległości. Po ojcu, w równych częściach, dziedziczą Wnioskodawca wraz z bratem.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy na spadkobiercy, czyli m.in. na Wnioskodawcy, ciąży obowiązek zapłacenia zaliczki na podatek dochodowy za październik 2009r., którą zmarły 2 listopada 2009r. ojciec uregulowałby do dnia 20 listopada...

Zdaniem Wnioskodawcy, byt prawny podatnika – osoby fizycznej, na którego przepisy nakładają obowiązek podatkowy, ustaje z chwilą śmierci i automatycznego wygaśnięcia decyzji o nadaniu NIP (art. 12 § 2 i 3 (winno być ust. 2 i 3) ustawy z dnia 13 października 1995r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników). W myśl art. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa, zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa (…) podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego. Natomiast art. 47 § 3 tejże ustawy stanowi, iż jeżeli podatnik jest obowiązany sam obliczyć i wpłacić podatek, za termin płatności uważa się ostatni dzień, w którym, zgodnie z przepisami prawa podatkowego wpłata powinna nastąpić.

W przypadku ojca (zmarłego 2 listopada 2009r.), byłby to termin 20 listopada 2009r., kiedy już ojciec nie żył i nie funkcjonował, jako podatnik. Wnioskodawca wnosi z tego, iż w tym wypadku nie powstanie zobowiązanie podatkowe, a tym bardziej zaległość, która obciążałyby spadkobierców.

Zgodnie z art. 104 § 1 Ordynacji podatkowej, jeżeli zmarły był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, organ podatkowy informuje spadkobierców na podstawie posiadanych danych o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłacanych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadająca do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty. Z powyższego Wnioskodawca wnosi, iż organ podatkowy weźmie tu pod uwagę stan zaistniały do dnia śmierci i końca bytu prawnego podatnika.

Konkludując, Wnioskodawca uważa, iż spadkobierców, w tym jego, nie obciążają zaliczki na podatek dochodowy, których zmarły spadkodawca wskutek znacznie wcześniejszego zgonu nie mógł uiścić.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 922 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej Kodeksu – Spadki. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależne od tego, czy są one spadkobiercami.

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tego Kodeksu, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes, stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w odrębnych przepisach sporządza akt poświadczenia dziedziczenia (art. 1025 § 1 ww. Kodeksu).

W świetle cytowanych powyższej przepisów, spadek zostaje nabyty z dniem śmierci spadkodawcy. Nabycie spadku następuje automatycznie, z mocy ustawy. Od chwili otwarcia spadku spadkobierca może samodzielnie objąć spadek we władanie.

Podkreślić należy, że prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego nie należą do spadku. Ich sukcesja jest możliwa jedynie na podstawie i w granicach przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.). Kwestię sukcesji podatkowej reguluje przede wszystkim art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. W myśl art. 97 § 2 Ordynacji podatkowej, jeżeli na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek. Wyżej powołane przepisy art. 97 Ordynacji podatkowej nie dotyczą praw o charakterze osobistym spadkodawcy.

Stosownie do art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej, do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.

W myśl art. 98 § 2 Ordynacji podatkowej, przepis § 1 stosuje się również do odpowiedzialności spadkobierców za:

1. zaległości, o których mowa w art. 52 § 1,
2. odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy,
3. pobrane, a nie wpłacone podatki z tytułu sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika lub inkasenta,
4. niezwrócone przez spadkodawcę zaliczki na naliczony podatek od towarów i usług oraz ich oprocentowanie,
5. opłatę prolongacyjną,
6. koszty postępowania podatkowego,
7. koszty upomnienia i koszty postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec spadkodawcy powstałe do dnia otwarcia spadku.
   
   

Z powyższego wynika, iż skutkiem śmierci podatnika jest przejęcie przez jego spadkobierców podatkowych praw i obowiązków majątkowych, a także, w niektórych przypadkach, praw niemajątkowych. Z chwilą śmierci podatnika następuje bowiem zakończenie bytu prawnego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Zakres odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe spadkodawcy określany jest w decyzji o odpowiedzialności spadkobiercy. Zgodnie bowiem z treścią art. 100 § 1 Ordynacji podatkowej, organy podatkowe właściwe ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy orzekają w odrębnych decyzjach o zakresie odpowiedzialności poszczególnych spadkobierców lub określają wysokość nadpłaty albo zwrotu podatku.

W decyzji, organ podatkowy określa wysokość znanych w dniu otwarcia spadku zobowiązań spadkodawcy, o których mowa w art. 98 § 1 i 2, z zastrzeżeniem § 2a (art. 100 § 2 Ordynacji podatkowej).

W myśl natomiast art. 100 § 2a Ordynacji podatkowej, wydając decyzję organ podatkowy określa prawidłową wysokość zobowiązania podatkowego, wysokość poniesionej straty uprawniającej spadkobierców do skorzystania, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, z ulg podatkowych, wysokość nadpłaty lub zwrotu podatku, jeżeli ich wysokość jest inna niż wykazana w deklaracji złożonej przez spadkodawcę albo spadkodawca deklaracji nie złożył

Natomiast z brzmienia art. 102 § 1 Ordynacji podatkowej wynika m.in., iż przepisy art. 100 stosuje się, jeżeli:

1. w stosunku do spadkodawcy nie zostało wszczęte postępowanie podatkowe lub
2. postępowanie podatkowe, którego stroną był spadkodawca, zostało zakończone decyzją ostateczną.
   
   

Przy czym, zgodnie z art. 102 § 2 Ordynacji podatkowej, w razie śmierci strony w toku postępowania w sprawach dotyczących praw lub obowiązków wymienionych w art. 97 w miejsce dotychczasowej strony wstępują jej spadkobiercy.

Powyższe przepisy nie mają jednak zastosowania w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych, gdy spadkodawca nie złożył zeznania podatkowego, czy też deklaracji i wysokość podatku nie została określona za jego życia. W sytuacji gdy spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych i zmarł w trakcie roku podatkowego, wysokość zobowiązania wynikającego z rozliczenia tego podatku za rok nierozliczony ustala w decyzji właściwy urząd skarbowy. W myśl bowiem art. 104 § 1 Ordynacji podatkowej, jeżeli spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, organ podatkowy informuje spadkobierców, na podstawie posiadanych danych, o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty. Jeżeli spadkodawca poniósł wydatki uprawniające do ulg podatkowych, spadkobierca w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w § 1, zawiadamia organ podatkowy o wysokości poniesionych wydatków (art. 104 § 2 Ordynacji podatkowej). Po upływie terminu, o którym mowa w 2, organ podatkowy doręcza spadkobiercom decyzje ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę.

W świetle powyższych przepisów, stwierdzić należy, iż spadkobiercy nie są zobowiązani do dokonania rozliczenia uzyskanych dochodów po zmarłym spadkodawcy, tym samym do uiszczenia zaliczek na podatek dochodowy, do których uiszczenia zobowiązany był spadkodawca. W przypadku śmierci podatnika zobowiązanie podatkowe przypadające od dochodu po zmarłym ustala bowiem właściwy miejscowo dla zmarłego naczelnik urzędu skarbowego, obciążając spadkobierców ewentualnym podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, należy uznać, iż na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłacenia zaliczki na podatek dochodowy za miesiąc październik 2009r., do uiszczenia, której był zobowiązany jego zmarły ojciec.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zauważyć jednakże należy, iż brak obowiązku zapłaty ww. zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w terminie określonym w przepisach prawa podatkowego, czy też informacja otrzymana z urzędu skarbowego, jakoby spadkodawca „nie pozostawił żadnych podatkowych zaległości”, nie wyłącza zobowiązania Wnioskodawcy do zapłaty zaległości podatkowej po zmarłym ojcu, jeżeli właściwy organ podatkowy wyda decyzję ustalającą wysokość takiego zobowiązania podatkowego. Informując spadkobiercę o braku zaległości podatkowych organ podatkowy opiera się wyłącznie na posiadanych w chwili otwarcia spadku informacjach (w tym złożonych przez spadkodawcę deklaracjach). Jeżeli zatem stan faktyczny w sprawie ulegnie zmianie, naczelnik urzędu skarbowego uprawniony będzie do podjęcia działań zmierzających do prawidłowego rozliczenia zobowiązań podatkowych spadkodawcy wobec Skarbu Państwa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie nadmienić należy, iż w zakresie braku obowiązku uiszczenia przez spadkobiercę, tj. brata Wnioskodawcy - zaliczki na podatek dochodowy osób fizycznych nieuiszczonej przez spadkodawcę, wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała, ul. Traugutta 2a.