INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 30.04.2010 r. (data wpływu 05.05.2010 r.) oraz w uzupełnieniu wniosku z dnia 19.07.2010 r. (data nadania 21.07.2010 r., data wpływu 26.07.2010 r.), stanowiącego odpowiedź na wezwanie organu z dnia 12.07.2010 r. (data nadania 12.07.2010 r., data odbioru 17.07.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zasądzonej przez Sąd sumy pieniężnej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 05.05.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zasądzonej przez Sąd sumy pieniężnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Na podstawie prawomocnego wyroku sądowego z dnia 05.10.2009 zostało Wnioskodawcy zasądzone odszkodowanie za przewlekłość postępowania. O tym, że przyznana Wnioskodawcy kwota ma charakter odszkodowania (rekompensaty) Sąd napisał wyraźnie w uzasadnieniu swojego postanowienia (Załącznik Nr 1). Przyznana kwota wpłynęła na konto Wnioskodawcy w roku podatkowym 2009. Na początku kwietnia 2010 r. Sąd przysłał Wnioskodawcy PIT-8C, co obligowało Wnioskodawcę do zapłacenia podatku od kwoty odszkodowania.

W ocenie Wnioskodawcy jest to niezgodne z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych Rozdział 3 art. 21 pkt 3b. Wnioskodawca zapłacił podatek od otrzymanej kwoty i równocześnie w dniu 13.04.2010 r. zwrócił się do Sądu ze skargą na jego bezprawną decyzję (Załącznik Nr 2).

Sąd w dniu 19.04.2010 r. rozpatrzył skargę odmownie (Załącznik Nr 3). Sąd przywołał interpretację Nr IPPB1/415-58/07-2/AM z dnia 02.10.2007 r. Wnioskodawca stwierdził, iż interpretacja taka nie występuje na stronach Ministerstwa Finansów. Wskazuje to na kolejny błąd i brak kompetencji Sądu Rejonowego.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne wniosku, tut. organ podatkowy pismem z dnia 12.07.2010 r. (data nadania 12.07.2010 r., data odbioru 17.07.2010 r.) wezwał Wnioskodawcę do doprecyzowania przedstawionego we wniosku stanu faktycznego poprzez:

• wskazanie podstawy prawnej przyznanego przez Sąd odszkodowania (rekompensaty) za przewlekłość postępowania sądowego.
  
  

Wnioskodawca uzupełnił braki formalne wniosku w ustawowym terminie, pismem z dnia 19.07.2010 r. (data nadania 21.07.2010 r., data wpływu 26.07.2010 r.), w którym wyjaśnił, iż zabezpieczenie stron i innych uczestników postępowania przed opieszałością sądów stanowi ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. 2004 r. Nr 179 poz. 1843). Przepisy tej ustawy stosuje się do działania lub bezczynności sądu, komornika sądowego w sprawie egzekucyjnej lub innej sprawie dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego, gdy w następstwie takiego zachowania doszło do naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Ponadto skarga może zawierać także żądanie zasądzenia odpowiedniej - jak to określa ustawa (art. 6 ust. 3) - sumy pieniężnej, której wysokość nie może przekroczyć 10.000 zł.

Ustawa ta stanowiła podstawę prawną przyznanego Wnioskodawcy przez sąd odszkodowania (rekompensaty).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy istnieje interpretacja indywidualna dotycząca opodatkowania kwoty przyznanej za przewlekłość postępowania sądowego, zwłaszcza w obliczu gdy Sąd kwocie tej nadał status „rekompensata”, co zgodnie ze słownikiem jest równoważne słowu odszkodowanie...

Jeżeli nie ma stosownej interpretacji obejmującej ten przypadek Wnioskodawca prosi o jednoznaczną interpretację, czy w przedstawionej sytuacji zobowiązany jest do zapłacenia podatku od kwoty przyznanej przez Sąd Rejonowy rekompensaty...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Przyznana Wnioskodawcy kwota, zgodnie z uzasadnieniem wyroku Sądu ma charakter rekompensaty (co jest równoważne odszkodowaniu), zatem zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych Rozdział 3 art. 21 pkt 3b Wnioskodawca jest zwolniony z podatku i wystawienie przez Sąd Rejonowy informacji PIT-8C jest niezgodne z prawem.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 omawianej ustawy wymienione zostały źródła przychodów, do których w pkt 9 zaliczono inne źródła.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast stosownie do treści art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego i jego uzupełnienia wynika, że na mocy prawomocnego postanowienia Sądu z dnia 05.10.2009 r. zasądzono Wnioskodawcy określoną sumę pieniężną, nazwaną w postanowieniu przez Sąd rekompensatą. Otrzymana przez Wnioskodawcę w 2009 roku suma pieniężna została zasądzona na podstawie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 r. Nr 179, poz. 1843 ze zm.). Na początku kwietnia 2010 roku Wnioskodawca otrzymał z Sądu informację PIT-8C, obligującą Wnioskodawcę do zapłacenia podatku dochodowego od otrzymanej sumy pieniężnej, co w ocenie Wnioskodawcy jest niezgodne z prawem, ponieważ do otrzymanego odszkodowania (rekompensaty) zastosowanie znajduje zwolnienie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na wstępie organ podatkowy wyjaśnia, iż powołana przez Wnioskodawcę w uzupełnieniu wniosku na wezwanie tut. organu ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 r. Nr 179, poz. 1843) zmieniona została ustawą z dnia 20 lutego 2009 r. o zmianie ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2009 r. Nr 61, poz. 498). Z treści art. 3 ustawy zmieniającej wynika, iż ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, czyli od dnia 16 kwietnia 2009 r., a zatem nowe brzmienie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki obowiązuje od dnia 01 maja 2009 r. i w brzmieniu tym ma zastosowanie w przedmiotowej sprawie.

W art. 1 ust. 1 ustawodawca wskazał, iż ustawa reguluje zasady i tryb wnoszenia oraz rozpoznawania skargi strony, której prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki zostało naruszone na skutek działania lub bezczynności sądu lub prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze.

Zgodnie z powołanym przez Wnioskodawcę art. 6 ust. 3 omawianej ustawy, skarga może zawierać żądanie wydania sądowi rozpoznającemu sprawę albo prokuratorowi prowadzącemu lub nadzorującemu postępowanie przygotowawcze zalecenia podjęcia w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności oraz zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej, o której mowa w art. 12 ust. 4.

Treść art. 12 ust. 4 ww. ustawy wskazuje, iż uwzględniając skargę, sąd na żądanie skarżącego, przyznaje od Skarbu Państwa, a w przypadku skargi na przewlekłość postępowania prowadzonego przez komornika – od komornika, sumę pieniężną w wysokości od 2.000 złotych do 20.000 złotych.

W wypadku przyznania sumy pieniężnej od Skarbu Państwa, wypłaty dokonuje sąd prowadzący postępowanie, w którym nastąpiła przewlekłość postępowania - ze środków własnych tego sądu (art. 12 ust. 5 pkt 1 ww. ustawy).

Strona, której skargę uwzględniono, może w odrębnym postępowaniu dochodzić naprawienia szkody wynikłej ze stwierdzonej przewlekłości od Skarbu Państwa albo solidarnie od Skarbu Państwa i komornika. Postanowienie uwzględniające skargę wiąże sąd w postępowaniu cywilnym o odszkodowanie lub zadośćuczynienie, co do stwierdzenia przewlekłości postępowania (art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy).

Przechodząc na grunt przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy zauważyć, że nie zawiera ona definicji odszkodowania (rekompensaty) w związku z powyższym należy odnieść się do przepisów prawa cywilnego.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) także nie zawiera legalnej definicji odszkodowania, można ją jednak wywieść z jej regulacji. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Co prawda w doktrynie i judykaturze powszechnym jest wiązanie pojęcia odszkodowania jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia zadośćuczynienia z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na gruncie przepisów powołanej ustawy, pojęcie odszkodowania jest tożsame z pojęciem zadośćuczynienia. Odszkodowanie stanowi, co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

W myśl natomiast art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3b omawianej ustawy skorzystają inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, czyli odszkodowania otrzymane za tzw. szkodę rzeczywistą, nie skorzystają natomiast odszkodowania za utracone korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa podatkowego oraz nakreślony przez Wnioskodawcę stan faktyczny stwierdzić należy, iż otrzymana przez Wnioskodawcę suma pieniężna zasądzona przez Sąd w oparciu o art. 12 ust. 4 ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, nie mieści się w katalogu zwolnień wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy przyjąć, iż zasadniczym celem przyznania sumy pieniężnej nie jest wyrównanie szkody powstałej w wyniku przewlekłości, o czym świadczy górna granica kwoty (art. 12 ust. 4 ustawy), lecz z jednej strony zapewnienie materialnej satysfakcji za przewlekłość postępowania, z drugiej zaś oddziaływanie na Sąd, z którego środków kwota ta zostanie wypłacona. Ponadto uregulowana w art. 12 ust. 4 cytowanej ustawy kwota pieniężna nie ma charakteru odszkodowania za szkody, jakie ewentualnie podmiot poniósł w związku z przewlekłością postępowania, a w istocie stanowi nowe pojęcie, zupełnie nieprzystające do znanych polskiemu kodeksowi cywilnemu - pojęć „odszkodowanie” i „zadośćuczynienie”. Gdyby intencją ustawodawcy było, aby przyzna Wnioskodawcy w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. „suma pieniężna” miała charakter odszkodowania bądź zadośćuczynienia, to odpowiednio użyłby tych pojęć. Nie bez znaczenia dla ugruntowania tego poglądu pozostaje również dyspozycja art. 15 tej ustawy, upoważniająca stronę, której skargę uwzględniono, do dochodzenia w odrębnym postępowaniu naprawienia szkody wynikłej ze stwierdzonej przewlekłości.

Wobec powyższego przyznana Wnioskodawcy kwota podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych, jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który zgodnie z treścią art. 45 ust. 1 omawianej ustawy należy wykazać w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym nastąpiła jej wypłata.

Organ podatkowy pragnie wyjaśnić, iż powołanego przez Wnioskodawcę w treści wniosku art. 21 pkt 3b nie zawiera ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast przedmiotowa ustawa zawiera w swej treści art. 21 ust. 1 pkt 3b.

Ponadto, w sprawie będącej przedmiotem wniosku należy zwrócić uwagę, że dokumenty dołączone przez Wnioskodawcę do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Zgodnie bowiem z treścią art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Z powyższego wynika, że organ właściwy do wydania interpretacji indywidualnej nie przeprowadza postępowania dowodowego, nie jest zatem ani obowiązany ani uprawniony do analizy dołączonych do wniosku dokumentów ani do wykorzystania ich treści przy ocenie stanowiska Wnioskodawczyni. Organ ten jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Końcowo - odnosząc się do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji organu podatkowego - wskazać należy, iż orzeczenie to nie jest wiążące dla tutejszego organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko w tej sprawie rozstrzygnięcie w każdej z nich zawarte jest wiążące.

Ponadto organ podatkowy informuje, iż na stronie internetowej Ministerstwa Finansów Rzeczypospolitej Polskiej: www.mf.gov.pl (w zakładce Biuletyn Informacji Publicznej, następnie Interpretacje podatkowe oraz Interpretacje ogólne / indywidualne) dostępna jest interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 02.10.2007 r. Nr IPPB1/415-58/07-2/AM.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.