INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 stycznia 2010 r. (data wpływu 19 stycznia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania ustanowienia służebności gruntowej w postaci drogi koniecznej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 stycznia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania ustanowienia służebności gruntowej w postaci drogi koniecznej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest właścicielką nieruchomości. Jak wskazuje, wskutek wielu niesprzyjających zdarzeń i decyzji, m.in. poprzez niezrealizowanie istniejącej w planach drogi jej działka i kilka sąsiednich zostało pozbawionych możliwości przejścia i przejazdu. z kolei nowi właściciele gruntów, przez które dotąd Zainteresowana przejeżdżała i przechodziła nie wyrazili zgody na tego rodzaju korzystanie z ich gruntów. Ponieważ nie udało się załatwić problemu w sposób polubowny Wnioskodawczyni wraz z innymi właścicielami działek zmuszeniu zostali wnieść sprawę do sądu o ustanowienie bezpłatnej służebności drogi. w konsekwencji na rzecz każdoczesnego właściciela działki władnącej zostanie ustanowiona służebność drogi koniecznej.

Wnioskodawczyni wraz z innymi właścicielami sąsiednich działek ma nadzieję, że sąd przychyli się do ich wniosku i służebność drogi będzie bezpłatna.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy służebności, które zostaną ustanowione ze względów na wyznaczenie drogi koniecznej będą miały charakter służebności gruntowych...
2. Czy jeśli sąd postanowi, że będą to służebności nieodpłatne to:
   1. będą podlegały podatkowi od spadków i darowizn...
   2. nie będą podlegały pod ten podatek...
   3. będą z niego zwolnione...
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, służebności, które zostaną ustanowione ze względu na utworzenie drogi koniecznej mają charakter służebności gruntowych, są one przypisane do każdoczesnego właściciela działki władnącej i każdoczesnego właściciela działki obciążonej. Przedmiotowe służebności są zbywalne razem z tymi działkami. w związku z tym, jeśli sąd postanowi, że mają to być służebności nieodpłatne to nie będą podlegać podatkowi od spadków i darowizn w przeciwieństwie do służebności osobistej nieodpłatnej, która takiemu podatkowi podlega.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie wskazać należy, że w myśl art. 14b § 1 ww. ustawy Ordynacja podatkowa Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Stosownie do art. 3 pkt 2 ww. ustawy przez przepisy prawa podatkowego należy rozumieć przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych. Natomiast według art. 3 pkt 1 ww. ustawy przez ustawy podatkowe należy rozumieć ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Analiza złożonego wniosku wskazuje, że dotyczy on zarówno stosowania przepisów prawa podatkowego, jak i stosowania przepisów ustaw niepodatkowych – w tym przypadku ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. u. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

W konsekwencji stwierdzić należy, iż odpowiedź na pierwsze pytanie - niedotyczące przepisów prawa podatkowego - nie może stanowić przedmiotu interpretacji indywidualnej, wydawanej na podstawie ustawy Ordynacja podatkowa.

Mając powyższe na uwadze tut. Organ informuje, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie odpowiedź na drugie pytanie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. u. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenie darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Ponadto, zgodnie z art. 1 ust. 2 ww. ustawy podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładcy na wypadek jego śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią jedyne przypadki podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Podkreślenia wymaga również fakt, że zakresem podmiotowym ustawy objęto wyłącznie osoby fizyczne.

Na tle powyższego wyjaśnić należy, że służebność jest ograniczonym prawem rzeczowym, uregulowanym przepisami działu III Kodeksu cywilnego. Na gruncie tej ustawy rozróżnia się dwa rodzaje służebności: osobistą i gruntową. z treści art. 285 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Służebność gruntowa, zgodnie z art. 285 § 2 Kodeksu cywilnego służy zwiększeniu użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części.

Z kolei zgodnie z art. 296 Kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej (służebność osobista).

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż jakkolwiek służebność osobista jest obciążeniem nieruchomości, niemniej ustanawiana jest na rzecz oznaczonej osoby fizycznej (nie można jej ustanowić na rzecz osoby prawnej). Służebność gruntowa służy natomiast zwiększeniu użyteczności nieruchomości władnącej. Tylko służebność osobista ma charakter podmiotowy, a zatem jedynie nabycie takiej służebności przez zindywidualizowaną osobę powodować może konsekwencje w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni wraz z innymi właścicielami nieruchomości (działek) wniosła do sądu sprawę o ustanowienie bezpłatnej służebności drogi. w następstwie czego prawdopodobnie na rzecz każdoczesnego właściciela działki władnącej zostanie ustanowiona służebność drogi koniecznej.

Reasumując, ustanowienie nieodpłatnej służebności gruntowej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.