Powrót

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 9 listopada 2012 r. (data wpływu 15 listopada 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 29 stycznia 2013 r. (data wpływu 1 lutego 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości za lata 2009-2011 – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 listopada 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości za lata 2008-2011.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.), w związku z powyższym, pismem z dnia 17 stycznia 2013 r., nr IPTPB2/415-799/12-2/AKr, wezwano Wnioskodawczynię, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 17 stycznia 2013 r. (skutecznie doręczone w dniu 23 stycznia 2013 r.). W dniu 1 lutego 2013 r. (data nadania 30 stycznia 2013 r.) wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W lutym 2006 r. Wnioskodawczyni rozwiodła się z mężem, któremu zasądzono alimenty na córkę i powierzono wspólne wykonywanie władzy rodzicielskiej. Od tego czasu samotnie wychowuje córkę, która w październiku 2007 r. rozpoczęła studia dzienne. Były mąż opuścił ich mieszkanie w połowie 2007 r. W 2010 r. w wyniku starań Wnioskodawczyni został z mieszkania wymeldowany administracyjnie i w toku postępowania udowodniono mu, że opuścił je dobrowolnie w 2007 r. Jak wskazuje Wnioskodawczyni, jego kontakty z córką nigdy nie były ciepłe, a po rozwodzie oziębły jeszcze bardziej. W latach 2007 - 2008 widzieli się tylko kilka razy. Ograniczył się wyłącznie do alimentowania córki. Nie interesował się jej osobą, nie troszczył, nie zabiegał o spotkania. Oprócz niewielkich alimentów nie wspierał finansowo, nie pomagał w utrzymaniu na studiach. Wszystkie sprawy związane z wychowaniem, utrzymaniem i opieką Wnioskodawczyni wykonywała osobiście. Kontakty ojciec - córka wygasły zupełnie od początku 2010 r. i do tej pory nie odnowiły. Ojciec zajął się sobą, podnoszeniem kwalifikacji, podróżami zagranicznymi. W październiku 2011 r., ponieważ jego sytuacja finansowa uległa znacznej poprawie, córka wystąpiła do Sądu o podwyższenie alimentów. Sąd przychylił się do jej wniosku, co zdenerwowało byłego męża - ojca, starał się udowodnić, że kwota 350 zł, którą płacił co miesiąc powinna wystarczyć studiującej córce. Zapowiedział zemstę i ją realizuje. Faktycznie Wnioskodawczyni utrzymywała córkę, wkład ojca był niewielki i dlatego małżonkowie umówili się, że całą ulgę prorodzinną za kolejne lata - Wnioskodawczyni będzie odliczała od podatku, gdyż będzie to dla córki zastrzyk finansowy, rekompensujący niskie alimenty.

We wrześniu 2012 r. Wnioskodawczyni została wezwana do Urzędu Skarbowego i została poinformowana, że były mąż za 2011 r. odliczył połowę ulgi (bez wcześniejszych uzgodnień z Wnioskodawczynią), a za lata 2008 - 2010 złożył korekty zeznań, w których dokonał odliczenia połowy ulgi prorodzinnej.

Wnioskodawczyni stwierdza, iż została poinformowana, że powinna złożyć wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w zakresie odliczeń od podatku dochodowego w przypadku wychowywania dzieci. Odpowiedź na ten wniosek byłaby dla Urzędu Skarbowego wskazówką, jakie przyjąć stanowisko w tej indywidualnej sprawie.

Stwierdza również, iż działania byłego męża mają związek z wyższymi alimentami, jakie zasądzono mu od października 2011 r. Wnioskodawczyni uważa, iż tym sposobem odbierze sobie cześć zapłaconych alimentów. Podkreśla, iż kuriozalne jest to, że dokładnie w tym samym momencie, w którym odlicza sobie ulgę prorodzinną i robi korekty zeznań, gdyż jako mający władzę rodzicielską stoi na stanowisku, że ,,jest na prawie”, wysyła do Sądu wniosek o uchylenie alimentów. Uzasadnia w nim, że skoro się z córką nie widuje od 3 lat, jego władza rodzicielska się skończyła i mimo że córka, ma jeszcze status studentki i nie złożyła jeszcze pracy dyplomowej, jego nie obowiązuje już jej alimentowanie, w związku z czym przestał je płacić (bez wyroku Sądu) od września 2012 r. (Wnioskodawczyni jest w posiadaniu kopi pozwu o uchylenie alimentów).

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, iż córka w latach 2008-2011 studiowała w sposób ciągły, w trybie dziennym na uczelni wyższej, o której mowa w przepisach o szkolnictwie wyższym. Data urodzenia córki Wnioskodawczyni to kwiecień 1988 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku).

Czy odliczenie przez Wnioskodawczynię „ulgi prorodzinnej” na jedno własne dziecko za lata podatkowe 2008-2011 w pełnej wysokości jest zgodne z normą prawną zawartą w art. 27 f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisami do których ten artykuł odpowiednio odsyła przy zastrzeżeniu brzmienia przepisu od 1 stycznia 2009 r....

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na powyższe pytanie w części dotyczącej lat 2009-2011 r. Natomiast odpowiedź w części dotyczącej 2008 r. zostanie przedstawiona w odrębnej interpretacji.

Zdaniem Wnioskodawczyni (przedstawionym ostatecznie w uzupełnieniu wniosku), postąpiła Ona prawidłowo i zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu do 2009 r. Wnioskodawczyni zastosowała poniższe przepisy w brzmieniu:

Art. 27f ust. 1 pkt 1 ww. ustawy: od podatku dochodowego, obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2, na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym wykonywał władze rodzicielską.

Art. 27b ust. 2 ww. ustawy: odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1.

Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
2. wstąpiło w związek małżeński.
   
   

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1. każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3).

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej (art. 27f ust. 4).

Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej (art. 27f ust. 6).

Wnioskodawczyni podkreśla, iż podstawą rozpoznania ulgi był ust. 1, 3, 4 i 6 art. 27f w związku art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaznacza, iż była w latach 2009-2011 rozwiedziona, ciążył na Niej obowiązek alimentacyjny, córka nie wstąpiła w związek małżeński, na podstawie orzeczenia sądu nie została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych, a ustalenia werbalne (umowa ustna) z byłym małżonkiem umożliwiały Jej zastosowanie normy z ustępu 4 art. 27f.

Wskazuje, iż dowodem na to, iż były małżonek wyrażał choćby dorozumianą zgodę na takie rozpoznanie ulgi jest fakt, iż nie odliczał jej na bieżąco - w obowiązujących terminach składania zeznań - lecz zrobił to złośliwie, po wielu latach naruszając warunki umowy i zasady współżycia społecznego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym w latach 2009-2011, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

W myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1.

Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2. wstąpiło w związek małżeński.
   
   

Na podstawie art. 27 f ust. 3 powyższej ustawy, w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

W myśl art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci.

Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą, a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

Na podstawie art. 27f ust. 6 cytowanej ustawy, przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6 (art. 27f ust. 7 ww. ustawy). W świetle art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Jednocześnie art. 6 ust. 9 powyższej ustawy stanowi, iż zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Przytoczony przepis art. 27f ust. 1 pkt 1 wskazuje, iż podstawowym kryterium skorzystania z prawa do odliczenia ulgi jest wykonywanie władzy rodzicielskiej wobec dziecka przez podatnika w danym roku podatkowym.

Władzę rodzicielską normuje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.). Art. 95 § 1 Kodeksu stanowi, iż władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka; natomiast wygasa ona z dniem uzyskania pełnoletności przez dziecko (art. 92).

Zatem, władza rodzicielska zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym przysługuje obojgu rodzicom, a każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Jeżeli oboje rodzice wykonują władzę rodzicielską, wówczas ulga prorodzinna przysługuje każdemu z rodziców w proporcjach przez nich ustalonych, z tym, że łączna kwota odliczeń, przez nich dokonana nie może przekroczyć kwoty odliczeń przysługujących względem danego dziecka, a jeżeli takich proporcji nie ustalili, to należy przyjąć, że ulga przysługuje każdemu z rodziców w częściach równych. Istotne jest, aby nie dochodziło do dublowania ulgi.

Przedmiotowa ulga może przysługiwać jednemu z rodziców w całości tylko w sytuacji, gdy drugi rodzic nie wykonywał władzy rodzicielskiej wobec dziecka w ogóle, albo gdy rodzice dokonali takich ustaleń między sobą.

Podkreślić należy, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Przedstawiony we wniosku stan faktyczny wskazuje, iż w lutym 2006 r. Wnioskodawczyni rozwiodła się z mężem, któremu zasądzono alimenty na córkę, urodzoną w kwietniu 1988 r. i powierzono wspólne wykonywanie władzy rodzicielskiej. Od tego czasu samotnie wychowuje córkę, która w październiku 2007 r. rozpoczęła studia dzienne. W latach 2008-2011 studiowała w sposób ciągły, w trybie dziennym na uczelni wyższej. Wszystkie sprawy związane z wychowaniem córki, utrzymaniem i opieką Wnioskodawczyni wykonywała osobiście. Wkład ojca był niewielki w utrzymanie córki, dlatego małżonkowie umówili się, że całą ulgę prorodzinną za kolejne lata - Wnioskodawczyni będzie odliczała od podatku, gdyż będzie to rekompensowało niskie alimenty. We wrześniu 2012 r. Wnioskodawczyni została wezwana do Urzędu Skarbowego gdzie została poinformowana, że były mąż za 2011 r. odliczył połowę ulgi (bez wcześniejszych uzgodnień z Wnioskodawczynią), a za lata 2008 - 2010 złożył korekty zeznań, w których dokonał odliczenia połowy ulgi prorodzinnej. Od września 2012 r. były mąż Wnioskodawczyni zaprzestał płacenia alimentów na córkę. Córka Wnioskodawczyni nie wstąpiła w związek małżeński.

Z powyższego wynika, że wkład byłego męża Wnioskodawczyni w utrzymanie córki był niewielki. Praktycznie ograniczał się do płacenia zasądzonych alimentów na córkę. Nie oznacza to jednak, iż władzy rodzicielskiej nie wykonywał w ogóle. Zatem, brak jest podstaw do przyjęcia, iż Wnioskodawczyni przysługuje ulga prorodzinna z tytułu wykonywania władzy rodzicielskiej wobec córki w pełnej wysokości bezwarunkowo, bowiem ulga, jak wskazuje art. 27f ust. 4 dotyczy łącznie obojga rodziców wykonujących władzę rodzicielską wobec dziecka. Fakt, iż były mąż z powodu nieporozumień rodzinnych zmienił wcześniejsze ustalenia odnośnie nieskorzystania przez niego z przysługującej wspólnie obojgu rodzicom ulgi i złożył korekty zeznań za lata 2008-2010, w których dokonał odliczenia polowy ulgi, a za 2011 r. złożył zeznanie podatkowe, w którym dokonał odliczenia połowy ulgi bez uzgodnienia z Wnioskodawczynią, nie jest okolicznością przesądzająca w sprawie. Organ podatkowy nie może bowiem rozstrzygać kwestii, którą ustawodawca pozostawił uznaniu rodziców – odliczenia od podatku kwoty ulgi w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, iż odliczenie przez Wnioskodawczynię ulgi prorodzinnej na córkę z tytułu wykonywania władzy rodzicielskiej w pełnej wysokości za lata 2009-2011 jest niezgodnie z normą prawną zawartą w art. 27f ustawy o podatku dochodowy od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., ponieważ przedmiotowa ulga dotyczy obojga rodziców wykonujących władzę rodzicielską wobec dziecka, w dowolnej proporcji ustalonej przez oboje rodziców. Były mąż Wnioskodawczyni w tym okresie wykonywał władzę rodzicielską (świadczenia alimentacyjne na rzecz córki) i na dzień złożenia wniosku nie zrezygnował z przysługującego mu prawa do odliczenia od podatku przedmiotowej ulgi, dokonując w zeznaniu podatkowym za 2011 r. oraz korektach zeznań podatkowych za lata 2009-2010 odliczenia od podatku połowy ulgi.

Dlatego też, stosownie do postanowień art. 27 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwota odliczenia za poszczególne lata winna wypływać z ustaleń dokonanych między Wnioskodawczynią a Jej byłym mężem.

Ponadto Organ podkreśla, że jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Z uwagi na to, że wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został złożony przez Wnioskodawczynię – jednego z rodziców, zaznacza się, iż interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla drugiego z rodziców – byłego męża Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Powrót