INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 15 lutego 2010r. (data wpływu do Organu 16 lutego 2009r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału spadkowego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 lutego 2010r. do Organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału spadkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni do 1984r. mieszkała ze swoimi rodzicami w mieszkaniu lokatorskim. Rodzice wnioskodawczyni wpłacili wkład mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej. W 1986r. zmarła matka wnioskodawczyni, ojciec wnioskodawczyni ożenił się ponownie.

W 2005r. zmarł ojciec wnioskodawczyni. Po jego śmierci zostały wkłady mieszkaniowe w spółdzielni związane ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu mieszkalnego. Według postanowienia Sądu Rejonowego spadek po zmarłym ojcu nabyły po połowie wnioskodawczyni oraz druga żona ojca.

W 2008r. wnioskodawczyni otrzymała wezwanie z urzędu skarbowego o udzielenie wyjaśnień w sprawie przyczyn nie złożenia deklaracji dotyczącej nabycia spadku po ojcu. Wnioskodawczyni nie zgłaszała nic wcześniej do urzędu skarbowego, bo też nic nie otrzymała. Macocha wnioskodawczyni w tym czasie nie była w stanie wypłacić wnioskodawczyni należnej kwoty.

Wnioskodawczyni dostarczyła do urzędu skarbowego zaświadczenie ze spółdzielni mieszkaniowej, że na dzień 31 grudnia 1995r. wkłady mieszkaniowe wynoszą 10 598,56 zł. Wnioskodawczyni z uwagi, iż nie otrzymała spłaty wkładów mieszkaniowych nie zamawiała rzeczoznawcy, który by wycenił mieszkanie dzień 13 czerwca 2005r. (dzień śmierci ojca wnioskodawczyni), gdyż byłyby to dla wnioskodawczyni dodatkowe koszty.

W 2009r. macocha wnioskodawczyni chciała przekształcić mieszkanie lokatorskie na własnościowe, co wiąże się ze spłatą wkładów mieszkaniowych przysługujących wnioskodawczyni. Z uwagi na fakt, iż notariusz i rzeczoznawca wiążą się z dodatkowymi kosztami, wnioskodawczyni wraz z macochą dowiedziały się, że wycenione wkłady mieszkania o tej samej powierzchni na 2005r. wynoszą 30 000 zł, tj. 15 000 zł po połowie.

Macocha wnioskodawczyni nie miała takiej kwoty, więc umówiły się, że w grudniu wnioskodawczyni otrzyma od niej 9 000 zł, a za rok 2010/2011 4 000 zł i wtedy wnioskodawczyni zrzeknie się wkładów na rzecz macochy. 23 grudnia 2009r. wnioskodawczyni oraz macocha same spisały umowę zniesienia współwłasności i w tym dniu wnioskodawczyni otrzymała 9 000 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wnioskodawczyni od otrzymanej całej kwoty spłaty udziału spadkowego tj. #189; wkładów mieszkaniowych jest zobowiązana zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych...

Jeżeli wnioskodawczyni musi uiścić ten podatek, to czy może odliczyć od 9 000 zł kwotę 5 299,28 zł (połowa wkładów mieszkaniowych na dzień 31 grudnia 1995r.)...

Zdaniem wnioskodawczyni, jeżeli otrzymane pieniądze od macochy dotyczą spłaty jej części spadku, to nie powinna płacić podatku. Jeżeli jednak taka spłata podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, to zdaniem wnioskodawczyni tylko od nadwyżki udziału spadkowego czyli od kwoty 7700,72 zł (13 000 zł – 5299,28 zł). W 2009r. 3 700,72 zł, w 2010r. 4 000 zł.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Stosownie do art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.) spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego może należeć do jednej osoby albo do małżonków (art. 9 ust. 5 ww. ustawy). Z chwilą śmierci jednego z małżonków spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada z mocy prawa drugiemu małżonkowi (art. 14 ust. 1 ww. ustawy).

Ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu związany jest wkład mieszkaniowy, który członkowie spółdzielni są obowiązani wnieść w celu uczestniczenia w pokryciu kosztów budowy lokalu. Wykluczenie możliwości dziedziczenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie narusza uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu mieszkaniowego związanego z takim prawem, co zostało uregulowane w art. 14 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Z treści art. 13 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż po ustaniu małżeństwa wskutek rozwodu lub po unieważnieniu małżeństwa małżonkowie powinni w terminie jednego roku zawiadomić spółdzielnię, któremu z nich przypadło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, albo przedstawić dowód wszczęcia postępowania sądowego o podział tego prawa. Były małżonek niebędący członkiem spółdzielni powinien złożyć deklarację członkowską w terminie 3 miesięcy od dnia, w którym przypadło mu prawo do lokalu. Byłemu małżonkowi przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni. Jeżeli małżonkowie nie dokonają czynności, o których mowa w ust. 1, spółdzielnia wyznaczy im w tym celu dodatkowy termin, nie krótszy niż 6 miesięcy, uprzedzając o skutkach, jakie może spowodować jego niezachowanie. Po bezskutecznym upływie tego terminu spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu (art. 13 ust. 2 ww. ustawy).

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu przedmiotem spadku nie jest to spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, ale wkład mieszkaniowy z nim związany.

W przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni jest współwłaścicielką wkładu mieszkaniowego związanego ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu, które zgodnie z cyt. wyżej przepisami jest prawem niepodzielnym, gdyż może należeć tylko do jednej osoby albo do małżonków.

Zgodnie z art. 211 i 212 oraz art. 1036 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

W wyniku zniesienia współwłasności możliwy jest więc podział rzeczy lub prawa poprzez przyznanie tej rzeczy lub prawa jednej osobie, przy jednoczesnym zobowiązaniu dokonania spłat na rzecz pozostałych współwłaścicieli. Wówczas osoba otrzymująca w całości daną rzecz lub prawo nabywa jej część ponad dotychczas posiadany i przysługujący jej udział w rzeczy lub prawie. Konsekwencją tego jest zbycie tej części rzeczy lub prawa po stronie innego współwłaściciela, który w zamian przysługującej części rzeczy lub prawa otrzyma spłatę pieniężną.

Z opisanego zdarzenia wynika, iż wnioskodawczyni wraz z drugim spadkobiercą nie uzyskały zwrotu wkładu z uwagi na fakt, iż ww. zwrot wiąże się z kosztami związanymi z opinią rzeczoznawcy, który winien określić wartość przysługującego spadkodawcą zwrotu, poza tym drugi ze spadkobierców zamierza wykupić przedmiotowe mieszkanie. Wnioskodawczyni zawarła z drugim spadkobiercą umowę na mocy, której została zniesiona współwłasność prawa do wkładu mieszkaniowego. Wnioskodawczyni w zamian za przysługujące jej prawo do części wkładu mieszkaniowego otrzymała równowartość pieniężną. Odpłatne zniesienie współwłasności jest formą odpłatnego zbycia. Tym samym wnioskodawczyni dokonując odpłatnego zbycia prawa do części wkładu, w konsekwencji uzyskała przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku ustalenia obowiązku podatkowego z tytułu odpłatnego zbycia prawa do wkładu na spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, należy zauważyć, iż zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), źródłami przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c).

Jak wskazuje art. 18 ww. ustawy, za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Zawarte wyliczenie praw majątkowych ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie „w szczególności”. Należy zatem przyjąć, iż do katalogu praw majątkowych objętych zakresem regulacji art. 18 ww. ustawy, można zaliczyć także inne prawa nie wymienione w tym przepisie. Jednocześnie treść tego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zarówno przychody z wykonania (wykorzystania) tych praw jak również z ich sprzedaży lub zamiany.

W związku z powyższym zbycie prawa do wkładu na spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, stanowi przychód z praw majątkowych, o których mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z zasadą zawartą w art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24 - 25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają ich sumę, różnica jest stratą z tego źródła przychodów.

W myśl art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W powołanym przepisie art. 22 ust. 1 ustawodawca nie wskazuje enumeratywnie jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo - skutkowego tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, bądź funkcjonowanie tego źródła. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że podatnik wykaże, iż zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów.

A zatem kosztami uzyskania przychodów są wszelkie wydatki, które łącznie spełniają następujące warunki: zostały faktycznie poniesione w celu uzyskania przychodu, tzn. pozostają w racjonalnym związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami oraz nie zostały wymienione w art. 23 ustawy zawierającym katalog wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów.

Jednakże należy zaznaczyć, że w przypadku nabycia prawa majątkowego, jakim jest prawo do wkładu na spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, w drodze spadku, nie występuje koszt nabycia tego prawa, ponieważ nie zostały poniesione żadne wydatki na jego nabycie. Nabycie w drodze spadku jest nabyciem nieodpłatnym, gdyż spadkobierca nie poniósł wydatku na nabycie poszczególnych składników masy spadkowej. Ty samym do kosztów uzyskania przychodów wnioskodawczyni nie może zaliczyć wysokości wkładu wniesionego przez spadkobiercę do spółdzielni mieszkaniowej, z uwagi na fakt iż powyższe wydatki zostały poniesione przez spadkobiercę, a nie przez wnioskodawczynię.

Za koszt uzyskania przychodu wnioskodawczyni nie może też uznać (o ile taki podatek uiściła) zapłaconego podatku od spadków i darowizn. Stosownie bowiem do treści art. 23 ust. 1 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od spadków i darowizn.

Podstawą, od której wylicza się podatek dochodowy, jest w związku z tym cała kwota uzyskana ze sprzedaży odziedziczonego prawa do wkładu, pomniejszona o ewentualne koszty sprzedaży.

Dochód uzyskany ze zbycia prawa do wkładu na spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, stosownie do dyspozycji art. 45 ust. 1 ww. ustawy, winien być wykazany - wraz z pozostałymi dochodami podlegającymi opodatkowaniu według skali podatkowej - w rocznym zeznaniu podatkowym, składanym do urzędu skarbowego w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym dokonano zbycia ww. prawa. W tym samym terminie należy zapłacić podatek z ww. tytułu.

W odniesieniu do zawartych we własnym stanowisku przeliczeń, dotyczących kwoty dochodu z tytułu odpłatnego zniesienia współwłasności wkładu organ informuje, iż ewentualne przeliczenia, jakich należałoby dokonać nie należą do kompetencji tut. organu. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego rozliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy.

Reasumując należy stwierdzić, iż wartość przychodu uzyskanego ze zbycia prawa do wkładów mieszkaniowych w spółdzielni mieszkaniowej stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, stosownie do dyspozycji art. 45 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, winna być wykazana w zeznaniu podatkowym składanym do urzędu skarbowego w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym nastąpi przeniesienie ww. prawa na kupującego. Tym samym stanowisko wnioskodawczyni należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.