INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 13 maja 2010 r. (data wpływu 24 maja 2010 r.) uzupełnionym formularzem z dnia 13 sierpnia 2010 r. (data wpływu 16 sierpnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej między innymi podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych w związku z organizacją spotkań z kontrahentami – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 maja 2010 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej między innymi podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych w związku z organizacją spotkań z kontrahentami.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W siedzibie firmy brak jest odpowiednich pomieszczeń, w których można byłoby przyjmować kontrahentów. W celu zapewnienia jak najbardziej dogodnych warunków do rozmów, pracownicy firmy spotykają się z kontrahentami poza siedzibą firmy. Bezpośrednie kontakty z kontrahentami pozwalają na omówienie spraw związanych z działalnością firmy, poznanie potrzeb klientów, przygotowanie odpowiedniej oferty, ustalenie warunków współpracy. Podczas takich spotkań strony zamawiają napoje, posiłki oraz napoje alkoholowe (w polskiej kulturze są nieodłącznym elementem takiego rodzaju spotkań), które są spożywane w czasie trwania spotkania. Przeważnie osoby zapraszające na spotkanie, pokrywają rachunek. Nabywane usługi gastronomiczne nie noszą cech okazałości czy wystawności, są według Spółki standardem. Ponoszone wydatki przyczyniają się do lepszej współpracy, a co za tym idzie do osiągnięcia przychodu.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 13 sierpnia 2010 r. (data wpływu 16 sierpnia 2010 r.) Spółka informuje również, iż spotkania odbywają się poza siedzibą firmy w restauracjach. Wnioskodawca ponosi koszty nabywanych usług gastronomicznych.

W związku z powyższym w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zadano następujące pytanie.

Czy ponoszone wydatki na konsumpcję posiłków, napoi bezalkoholowych oraz alkoholowych stanowią koszt podatkowy......

Zdaniem Wnioskodawcy wydatki ponoszone na konsumpcję stanowią koszt podatkowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z przepisu tego wynika zatem, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami (tzn. wydatki takie są uzasadnione z ekonomicznego punktu widzenia, ponieważ w rezultacie ich poniesienia podatnik może oczekiwać zwiększenia swoich przychodów), w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Co istotne również, muszą być to wydatki, dzięki którym podatnik może osiągnąć przychód podlegający opodatkowaniu.

Obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 ustawy podatkowej.

Ponadto, dla możliwości uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu, konieczne jest jego właściwe udokumentowanie. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie reguluje sposobu prawidłowego dokumentowania kosztów. Mocą art. 9 ust. 1 nakłada ona jednak na podatników obowiązek prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy (…), przy czym odrębnymi przepisami dotyczącymi prowadzenia ewidencji rachunkowej są przepisy ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.).

Z przedstawionych we wniosku okoliczności wynika, iż w siedzibie firmy brak jest odpowiednich pomieszczeń, w których można byłoby przyjmować kontrahentów, a w konsekwencji w celu zapewnienia jak najbardziej dogodnych warunków do rozmów, pracownicy firmy spotykają się z kontrahentami poza siedzibą firmy w restauracjach. Podczas takich zamawiane są napoje, posiłki oraz napoje alkoholowe, które są spożywane w czasie trwania spotkania. Wnioskodawca ponosi koszty nabywanych usług gastronomicznych.

Wątpliwości Spółki dotyczą kwalifikacji prawnej wymienionych wydatków, tj. oceny, czy mają one charakter wydatków na reprezentację, czy też ogólnych kosztów funkcjonowania Spółki.

Stosownie bowiem do treści art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia reprezentacji, wobec czego, w pierwszej kolejności, należy uznać, że pojęcie to powinno być w kontekście analizowanego przepisu rozumiane w sposób przyjęty w języku potocznym. Innymi słowy dokonując wykładni językowej należy również odwołać się do znaczenia jakie pojęcie „reprezentacja” ma w języku potocznym.

Obecnie, współcześnie na gruncie języka polskiego słowo „reprezentacja” oznacza:

1. «grupę osób występującą w czyimś imieniu»
2. «reprezentowanie kogoś lub czegoś»
3. «grupę zawodników reprezentującą w zawodach barwy swojego kraju, klubu lub miasta»
(Słownik Języka Polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/lista.php...co=reprezentacja).

„Reprezentacja” może być też rozumiana jako „okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związana ze stanowiskiem, pozycją społeczną” (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa, 2003).

Natomiast pojęcie „reprezentować” to:

1. «występować i działać w czyimś imieniu»
2. «być wyrazicielem czegoś, np. jakichś poglądów, idei lub wartości
(Słownik Języka Polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/szukaj/reprezentować).

Również w wyroku z dnia 6 maja 1998 r. – sygn. akt SA/Sz 1412/97, niepubl., Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że reprezentacja nie musi odnosić się do okazałości, wystawności, a odnosi się do dobrego reprezentowania firmy, które może polegać na odpowiednim ubiorze pracowników, wystrojów firmy, jego logo, tablicach informacyjnych, sposobie podejmowania interesantów i kontrahentów. Za reprezentację w potocznym rozumieniu tego słowa należy uznać wszelkie działania, związane z tworzeniem wizerunku firmy, utrzymywaniem dobrych relacji z kontrahentami, które wprawdzie nie są konieczne dla osiągania przychodu lub zabezpieczenia jego źródła, ale sprzyjają temu celowi, są z nim w sposób pośredni powiązane.

Podkreślić należy, że obecnie tego typu kwalifikowanie wydatków i celów ich poniesienia znajduje ponadto odzwierciedlenie w doktrynie prawa podatkowego. Reprezentacja to przede wszystkim działania polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi, związane w szczególności z utrzymywaniem delegacji lub kontrahentów, uczestnictwem w przyjęciach związanych z pobytem tych podmiotów (B. Brzeziński, M. Kalinowski., Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, Warszawa 1997, str. 159). Za koszt uzyskania przychodów nie będą mogły być uznane bankiety z kontrahentami w restauracjach. Dotyczyć to będzie nie tylko wystawnych kolacji, ale również tzw. lunchu biznesowego (W. Nykiel, A. Mariański – pod red., Komentarz do ustawy do podatku dochodowego od osób prawnych 2009, Gdańsk 2009, str. 493).

Uzasadnione jest zatem twierdzenie, że na płaszczyźnie gospodarczej, reprezentacja winna być rozumiana jako działania, które polegają na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi, i które mają na celu kształtowanie oraz utrwalanie korzystnego, pozytywnego wizerunku firmy poprzez, np. sposób podejmowania kontrahentów, poczęstunek, wręczanie upominków. Reprezentacja ponadto nie musi odnosić się wyłącznie do okazałości, wystawności, ale przejawiać w dobrym reprezentowaniu firmy. W konsekwencji o reprezentacji należy mówić w odniesieniu do każdych działań mających na celu stworzenie i utrwalenie jak najkorzystniejszego wizerunku firmy na zewnątrz, to jest w relacji z kontrahentami (ich przedstawicielami), gośćmi i potencjalnymi klientami.

Obejmuje ona zarówno działania zmierzające do:

• stworzenia oczekiwanego wizerunku, pozycji podatnika jako podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, jak i
• stworzenia korzystnych warunków w celu nawiązania nowych lub też podtrzymania (rozszerzenia) dotychczasowych kontaktów.

Brak więc podstaw, by twierdzić, że celem poniesienia wydatków musi być wyłącznie kreowanie wizerunku firmy – ustawodawca wyłączył z kosztów wszystkie te wydatki, które dotyczą reprezentacji - niezależnie od stopnia ich wpływu na wizerunek. Nie ma w tej kwestii również potrzeby odwoływania się do nieokreślonych, niesprecyzowanych, ogólnikowo wskazanych jako powszechne, norm czy zwyczajów przyjętych w tzw. obrocie gospodarczym. Przyjęcie odmiennego stanowiska mogłoby prowadzić do sformułowania, np. błędnego stwierdzenia, że w świetle art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy wydatki na spotkanie i stosunkowo niewielki poczęstunek w prestiżowej restauracji, nie będą uznane za reprezentację, gdyż spotkanie miało także charakter biznesowy, a celem poniesienia wydatków nie było kreowanie wizerunku firmy. Spotkanie służyło bowiem omawianiu bieżących spraw dotyczących wyłącznie współpracy podmiotu z danym kontrahentem (kontrahentami), np. warunków sprzedaży towarów, przedstawienie aktualnej oferty handlowej, negocjacje warunków umów, itp. Jednostka – w swoim subiektywnym odczuciu ponosiła wydatki na „zwykłe, drobne posiłki”, a swoim działaniem nie wyszła poza ustalone na świecie, w tego typu podmiotach gospodarczych normy czy zwyczaje.

Odnosząc zatem powyższe do przedstawionych we wniosku okoliczności należy zauważyć, że podstawowym problemem w przedmiotowej sprawie jest rozstrzygnięcie czy ponoszone przez Spółkę wydatki na zakup posiłków, napoi bezalkoholowych oraz alkoholowych w restauracji, ukierunkowane są na reprezentowanie firmy oraz budowanie jej prestiżu (reprezentacja), czy też mają na celu zachęcanie potencjalnych klientów do nawiązania bądź utrzymania kontaktów oraz nabywania oferowanych usług lub towarów.

Biorąc powyższe pod uwagę w ocenie tut. organu wydatki Spółki z tytułu zakupywanych w restauracji posiłków dla kontrahentów oraz napoi alkoholowych i bezalkoholowych stanowią bez wątpienia wydatki o charakterze reprezentacyjnym. Biorąc pod uwagę, iż spotkania z kontrahentami odbywają się w lokalu gastronomicznym, w czasie których omawiane są różnorakie warunki współpracy, wątpliwości budzi miejsce takiego spotkania, tj. lokal gastronomiczny. W kontekście zdefiniowanego wyżej pojęcia „reprezentacja” oraz z analizy przytoczonego art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy, jednoznacznie wynika, iż ponoszone przez Spółkę wydatki na usługi gastronomiczne w lokalach zewnętrznych wiążą się z tworzeniem i utrwalaniem pozytywnego wizerunku firmy, a zatem nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów. Ich charakter bezsprzecznie świadczy o kreowaniu pozytywnego wizerunku firmy, czyli kształtowaniu lepszego postrzegania Spółki na zewnątrz. Powoływanie się w tym kontekście przez Wnioskodawcę na okoliczność, że zaproszenie kontrahenta do restauracji nie nosi cech okazałości czy wystawności i jest standardem, nie odbiera wyżej wymienionym czynnościom cech reprezentacji.

W odróżnieniu od spotkań organizowanych w siedzibie podatnika, w przypadku spotkań biznesowych w restauracji trudno mówić o braku chęci wyeksponowania zasobności podmiotu gospodarczego, zaś podawanym tam posiłkom i napojom (zwłaszcza w postaci lunchu, obiadu lub kolacji) odmówić cech okazałości i wystawności. Są to więc typowe wydatki reprezentacyjne, które, wolą ustawodawcy, wyłączone zostały na mocy art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z kosztów uzyskania przychodów. Podkreślić należy, że działania reprezentacyjne obejmują nie tylko imprezy czy spotkania organizowane z wielkim rozmachem, wystawne bankiety z ekskluzywnym menu. Istotny jest bowiem cel tych działań, którym w przedmiotowej sprawie jest stworzenie oczekiwanego wizerunku firmy, ułatwienie zawarcia umowy bądź kontraktu, stworzenie miłej atmosfery podczas spotkań z kontrahentami itd., w której partner będzie czuł, że jest traktowany z szacunkiem, właściwie "ugoszczony". Bez znaczenia pozostaje tu fakt, że taka forma spotkań roboczych, która obecnie jest szeroko rozpowszechniona ułatwia kontakty z kontrahentami.

Reasumując, reprezentacją jest kreowanie pozytywnego wizerunku firmy, stwarzanie jej dobrego obrazu. Reprezentacją są wszelkie działania, u podłoża których leży ułatwianie nawiązywania i podtrzymywania kontaktów handlowych, także poprzez budowanie osobistych relacji i których zasadniczym celem jest kształtowanie wizerunku przedsiębiorcy jako godnego zaufania partnera biznesowego. Za takie działania należy też uznać spotkania biznesowe w restauracji objęte przedmiotowym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Niezależnie od wystąpienia związku wydatków na zakup usług gastronomicznych z przychodem, nie mogą być one uznane za koszty podatkowe, gdyż jako wydatki o charakterze reprezentacyjnym zawierają się w katalogu wyłączeń z art. 16 ust. 1 pkt 28 cyt. ustawy.

Należy w tym miejscu podnieść, że w interpretacji odniesiono się do wykładni językowej pojęcia reprezentacji, jak i uwzględniono stanowisko sądów administracyjnych oraz poglądy doktryny prawa podatkowego. Stanowisko organu znajduje potwierdzenie przykładowo w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 listopada 1999 r. sygn. akt III SA 5696/98 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 6 maja 1998 r. sygn. akt SA/Sz 1412/97, a także wyrokach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 marca 2004 r. sygn. akt III SA 1803/02, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 15 kwietnia 2010 r. sygn. akt I SA/Ke 202/10, a także Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 21 kwietnia 2010 r. sygn. akt I SA/Sz 127/10.

Tożsame stanowisko zaprezentowano również w doktrynie Komentarzu do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 2009 (W. Nykiel, A. Mariański – pod red., Komentarz do ustawy do podatku dochodowego od osób prawnych 2009, Gdańsk 2009, str. 493).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Białymstoku, ul. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.