INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zmianami) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 28 maja 2010 r. (data wpływu 8 czerwca 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 18 sierpnia 2010 r. (data wpływu 23 sierpnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty umorzonej przez bank - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 czerwca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty umorzonej przez bank. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 18 sierpnia 2010 r. (data wpływu 23 sierpnia 2010 r.).

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W sierpniu 1994 r. podpisała Pani z Bankiem umowę o kredyt. W dniu 24 sierpnia 1995 r. otrzymała Pani upomnienie wzywające do zwrotu kredytu i spłaty odsetek zaostrzonych w związku z zerwaniem umowy: kapitał w kwocie 9.836 zł 49 gr oraz odsetki zaostrzone i odsetki ustawowe w kwocie 6.250 zł 79 gr. W dniu 7 marca 1996 r. Dział Egzekucyjny Urzędu Skarbowego a następnie w dniu 28 stycznia 1998 r. Komornik Sądu Rejonowego zajął Pani wynagrodzenie, jednak w związku z rozwiązaniem umowy ostatnie potrącenie zostało przekazane w miesiącu sierpniu 1998 r.

W dniu 20 października 1998 r. Bank z/s w S. powiadomił, że nie jest Pani jego dłużniczką w związku ze sprzedażą długu osobie fizycznej. Pismem z dnia 30 grudnia 1998 r. Bank poinformował, że osoba fizyczna nabyła wierzytelność za kwotę 31.160 zł 03 gr. Osoba ta zażądała podpisania umowy przekazania nieruchomości, co nie było możliwe, gdyż jest Pani tylko współwłaścicielką działki i nieruchomości wraz z matką.

W latach 1998 – 2005 nic się nie działo, tzn. osoba fizyczna nie zgłosiła się w celu ustalenia spłaty Pani długu, gdyż była zainteresowana wyłącznie przejęciem nieruchomości.

Pismem z dnia 25 lipca 2005 r. Bank z/s w W. poinformował, że jest Pani jego dłużniczką w kwocie: należność główna 31.160 zł 03 gr, odsetki 16.113 zł 65 gr oraz odsetki stanowiące 13,50% kwoty głównej. W odpowiedzi na pismo przekazała Pani informację, że od października 1998 r. nie jest dłużniczką Banku tylko osoby trzeciej. W dniu 7 listopada 2005 r. Bank poinformował jednak, że w 2001 r. Sąd Okręgowy zasądził zwrot osobie fizycznej wierzytelności. O tym, że cokolwiek się dzieje w sprawie długu nikt Pani nie informował przez blisko 7 lat.

Po konsultacji z prawnikiem wyraziła Pani zgodę na spłatę długu w ratach po 500 zł miesięcznie. W miesiącu grudniu 2005 r. została podpisana ugoda z Bankiem: 31.160 zł 03 gr kapitał, 17.687 zł 91 gr odsetki (od stycznia 2006 r. do maja 2009 r. spłaciła Pani kwotę 20.400 zł). Z datą 31 grudnia 2008 r. Komornik Sądowy przysłał zawiadomienie o wszczęciu egzekucji (pomimo tego, że Bank co miesiąc otrzymywał uzgodnioną kwotę): należność główna 13.460 zł 03 gr, odsetki + koszty egzekucji w kwocie 25.183 zł 72 gr. Ponieważ Bank nie chciał wycofać egzekucji komorniczej, w dniu 24 marca 2009 r. złożyła Pani wniosek o przywrócenie terminu złożenia zażalenia na postanowienie Sądu Rejonowego i w dniu 19 maja 2009 r. Sąd ten termin przywrócił.

Ostatecznie w miesiącu maju przedstawiciel Banku zgłosił telefonicznie chęć podpisania ugody, na warunki której nie wyraziła Pani zgody i przy dalszych negocjacjach zawarto ugodę w dniu 3 czerwca 2009 r., w której ustalono jednorazową wpłatę kwoty 10.000 zł w ciągu 7 dni oraz umorzenie przez Bank kwoty 6.264 zł 08 gr.

W związku z ugodą zawartą w 2009 r. Bank z/s w W. wystawił PIT-8C na umorzoną kwotę 6.264 zł 08 gr, od której uiściła Pani podatek. Ponadto w okresie od stycznia 2006 r. do czerwca 2009 r. wpłaciła na konto Banku kwotę 30.400 zł, jednak nie posiada informacji co do kwoty spłaconej w latach 1995-1998.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zasadnie uiściła Pani podatek z tytułu ww. dochodu...

Zdaniem Wnioskodawczyni, kwota umorzona przez Bank nie powinna podlegać opodatkowaniu, gdyż nie jest to należność główna ani odsetki zaostrzone, ustawowe, a według Jej wyliczeń są to odsetki od odsetek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do postanowień art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy do źródeł przychodów zalicza się inne źródła, przy czym pojęcie innych źródeł nie zostało wprost zdefiniowane w powołanym przepisie.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, iż otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód).

Odmiennie należy traktować odsetki od kredytu, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych kredytodawcy. Wysokość odsetek (w sposób niebudzący wątpliwości, co do wysokości), jak i zasady oraz terminy spłaty kredytu wraz z odsetkami określone są w umowie kredytowej. Zmiana wysokości odsetek od kredytów w stosunku do pierwotnej umowy kredytowej mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów kredytowych i nie wywołuje skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno odsetek od kredytu za okres przypadający po zmianie warunków naliczania odsetek, jak również za okres przed zmianą warunków umowy, ale takich, których w dniu zmiany wysokości odsetek termin płatności jeszcze nie nastąpił (odsetek należnych, ale niewymagalnych).

Natomiast umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od kredytu, których termin płatności upłynął jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które faktycznie po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął.

Z kolei tzw. odsetki karne, czyli przypadające od nieterminowo regulowanych zobowiązań wynikających z umowy, należy rozpatrywać w zależności od treści umowy i szczegółowego określenia sposobu ich naliczania. Jeżeli umowa kredytowa jednoznacznie określa zasady naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat rat kredytu i wiąże nimi strony umowy, wówczas odsetki te należy traktować w sposób analogiczny jak odsetki wymagalne. Jeżeli zaś umowa kredytowa daje wierzycielowi jednostronne prawo, z którego może skorzystać lub nie, do naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat kredytów – wówczas odstąpienie przez wierzyciela od naliczania takich odsetek nie stanowi przysporzenia dla kredytobiorcy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w 1994 r. zawarła Pani z Bankiem umowę o kredyt. Na dzień 24 sierpnia 1995 r. kwota kredytu wynosiła 9.836 zł 49 gr, odsetki zaostrzone i ustawowe w wysokości 6.250 zł 79 gr. Przez kolejne lata część należności Pani spłaciła, część natomiast została wyegzekwowana w postępowaniu komorniczym. Pismem z dnia 30 grudnia 1998 r. Bank poinformował, że osoba fizyczna nabyła przedmiotową wierzytelność za kwotę 31.160 zł 03 gr. W 2001 r. Bank przejął tą wierzytelność, o czym dowiedziała się Pani dopiero w 2005 r. Ostatecznie w dniu 3 czerwca 2009 r. doszło do ugody, w wyniku której zobowiązała się Pani spłacić jednorazowo zadłużenie w wysokości 10.000 zł natomiast Bank umorzył kwotę 6.264 zł 08 gr. Nie posiada Pani informacji co do kwoty spłaconej przez siebie w latach 1995 – 1998. Jednakże w okresie od stycznia 2006 r. do czerwca 2009 r. wpłaciła na konto Banku kwotę 30.400 zł. Według Pani wiedzy umorzona kwota nie stanowi należności głównej, odsetek „zaostrzonych” ani ustawowych, są to natomiast odsetki naliczone od odsetek już istniejących.

Zgodnie z porozumieniem zawartym z Bankiem jednorazowa spłata należności spowodowała umorzenie naliczonych odsetek oraz wystawienie informacji PIT-8C. Powyższe wskazuje, że Bank naliczył odsetki od wymagalnych należności. Tym samym uznać również należy, iż przedmiotowe umorzenie odnosiło się do zobowiązania wymagalnego. Zatem dokonanie przez Bank umorzenia naliczonej kwoty stanowi dla Wnioskodawczyni świadczenie nieodpłatne, gdyż na skutek jego otrzymania nie został uszczuplony Jej majątek. Do uszczuplenia takiego doszłoby, gdyby nie umorzenie tych kwot. Momentem uzyskania przychodu, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest moment dokonania umorzenia, a na Banku ciążył obowiązek wystawienia informacji PIT-8C.

Reasumując, umorzenie przez Bank kwoty, co do której powstał obowiązek zapłaty, skutkujące zwolnieniem z długu, stanowić będzie dla Pani przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo należy wskazać, iż dokonując interpretacji podatkowej w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, tutejszy organ nie może rozstrzygać w kwestiach, które wymagają przeprowadzenia postępowania podatkowego. Zagadnienia dotyczące kwestii ustalenia wysokości podatku bądź też stwierdzenia nadpłaty i jej zwrotu nie należą do właściwości organu upoważnionego do wydania interpretacji indywidualnej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.