INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 28 czerwca 2010r. (data wpływu do tut. Biura - 30 czerwca 2010r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości w postępowaniu upadłościowym - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 czerwca 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości w postępowaniu upadłościowym.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca, będący Spółką z o.o. wygrał przetarg na zakup nieruchomości składającej się z działki ewidencyjnej o pow. 0,5416 ha (prawo własności) objętej Księgą wieczystą, na której znajduje się:

1. budynek mieszkalno-usługowy (dom weselny, pub regionalny), dwukondygnacyjny, częściowo podpiwniczony o powierzchni użytkowej 929,64 m² przylegający do dwukondygnacyjnego budynku mieszkalnego o powierzchni użytkowej 94,34 m² (nieodpłatna, dożywotnia i niepodzielna służebność osobista polegająca na prawie mieszkania w jednym pokoju oraz korzystania z kuchni i wspólnej łazienki znajdujących się na parterze w budynku mieszkalnym na rzecz małżeństwa X).

Nieruchomość ta szczegółowo opisana jest w operacie szacunkowym z dnia 06 listopada 2009r., sporządzonym przez rzeczoznawcę. Stan prawny zgodny z księgą wieczystą. Nieruchomość jest przedmiotem dzierżawy na podstawie umowy dzierżawnej. Wartość z wyceny - 1 902 000,00 zł; obecna cena sprzedaży - 1 340 000,00 zł netto.

Działka ewidencyjna wraz z budynkiem mieszkalnym o pow. 94,34m² i zabudowaniami gospodarczymi była w 1991r. na podstawie aktu notarialnego przedmiotem darowizny od rodziców jednego z małżonków na rzecz małżeństwa M. W akcie tym oszacowano wartość darowizny na kwotę 248 628 000,00 starych złotych. Nabycie nieruchomości nastąpiło więc bez podatku od towarów i usług.

Małżonkowie M trzykrotnie rozbudowywali budynek. Pierwszy raz w latach 1996-1997, drugi raz w latach 2001-2004, trzeci raz w roku 2007. Pierwsze dwie rozbudowy nie wymagały odbioru budowlanego, trzecia rozbudowa wymagała takiego odbioru, lecz do tej pory go nie posiada. Niezbędne są dalsze inwestycje i nakłady finansowe, aby obiekt doprowadzić do odbioru. Pomimo braku odbioru trzeciej części, w całym budynku prowadzona jest działalność gospodarcza opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Poniesione nakłady inwestycyjne, związane były z zakupami towarów podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług i zwiększyły wartość środka trwałego w następujący sposób:

XII 2003r. - 557 016,15zł; XII 2004r. - 70 357,75zł; XII 2005r. - 10 701,36zł; XII 2007r. - 170 262,99zł. Od 1991r. małżonkowie M prowadzili działalność gospodarczą w budynku, służącą sprzedaży towarów wraz z podatkiem od towarów i usług, budynek figurował w środkach trwałych Firmy Handlowej M. W 2005r. żona założyła własną działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług i wynajęła od firmy męża znaczną część budynku, tj. 789,40m² na podstawie umowy najmu z dnia 01 stycznia 2006r. i czynszem płaconym na podstawie faktury VAT, którą zajmuje do dziś.

2. Budynek mieszkalny jednorodzinny wybudowany w rzucie litery „H” niepodpiwniczony, parterowy z poddaszem użytkowym, z dachem wielospadowym o konstrukcji drewnianej, pokryty dachówką bitumiczną o powierzchni całkowitej 398 m² (pow. użytkowa 180 m²). Budynek zamieszkały jest przez upadłego wraz z rodziną. Nieruchomość ta szczegółowo opisana jest w operacie szacunkowym z dnia 06 listopada 2009r., sporządzonym przez rzeczoznawcę. Wartość z wyceny - 370 000,00zł; obecna cena sprzedaży - 260 000,00 zł netto. Stan prawny zgodny z księgą wieczystą.

W latach 1994-1997 małżonkowie M wybudowali na ww. działce ewidencyjnej dom rodzinny, który obecnie wchodzi w skład omawianej nieruchomości i podlega sprzedaży przez syndyka. Dom zamieszkały jest od 1997r. ale nie posiada odbioru budowlanego. Przy jego budowie nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W 2007r. ogłoszono upadłość Firmy Handlowej M. i majątkiem zarządza syndyk. Syndyk sprzedaje cały majątek z 22% podatkiem od towarów i usług, bez względu na rodzaj nieruchomości. Sprzedaje tak też grunty rolne. Przedmiotem działalności Firmy Handlowej M. nigdy nie był obrót nieruchomościami, posiadane nieruchomości służyły do prowadzenia własnej działalności gospodarczej (handel detaliczny) i zamieszkania.

Spółka - wnioskodawca założona przez córki upadłego w 2010r. chce wykupić dom rodzinny wraz z budynkiem mieszkalno usługowym i gruntem z masy upadłości firmy ojca. Syndyk ogłosił w ofercie przetargowej cenę netto sprzedaży oraz 22% podatek od towarów i usług. W przetargu zatwierdzono ofertę wnioskodawcy, a zawarcie umowy sprzedaży ma nastąpić do dnia 31 lipca 2010r. Jednak według wiedzy zdobytej po przetargu przez wspólników spółki, od omawianej nieruchomości nie powinien być naliczony podatek od towarów i usług, a niesłusznie naliczony nie może podlegać odliczeniu.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Jeśli od sprzedaży nieruchomości nie będzie naliczony podatek od towarów i usług czy zakup tej nieruchomości od syndyka jest zwolniony z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem wnioskodawcy zakup nieruchomości z masy upadłości nie będzie podlegał podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, który mówi, że nie podlegają podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.

Według wnioskodawcy zwolnienie z podatku od towarów i usług na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług nie będzie wykluczało zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych, na podstawie art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie wyjaśnia się, że wniosek w pozostałej części, dotyczącej podatku od towarów i usług został rozstrzygnięty odrębną interpretacją.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

W myśl art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Zatem w sytuacji, gdy transakcja zbycia np. nieruchomości przybiera postać umowy sprzedaży, to wówczas generalnie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jednakże, na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   

Równocześnie jednak, stosownie do art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają temu podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.

Użyte w przepisach ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych pojęcie rzeczy należy interpretować zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), który w art. 45 stanowi, iż rzeczami są tylko przedmioty materialne. Dzielą się one na nieruchomości (gruntowe, budynkowe, lokalowe) i ruchomości.

Zgodnie z art. 46 Kodeksu nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. W związku z tym, że Kodeks cywilny nie zawiera definicji rzeczy ruchomych, przyjmuje się, że rzeczami ruchomymi są przedmioty materialne nie będące nieruchomościami.

Przez zwrot „umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu upadłościowym” należy rozumieć wyłącznie sprzedaż rzeczy uregulowaną przepisami ustawy z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 175, poz. 1361 ze zm.) w szczególności przepisami art. 306 - 330 tej ustawy.

Ustawa Prawo upadłościowe i naprawcze zgodnie z brzmieniem art. 1 ust. 1 reguluje m.in. zasady wspólnego dochodzenia roszczeń wierzycieli od niewypłacalnych dłużników będących przedsiębiorcami oraz skutki ogłoszenia upadłości. W myśl art. 185 ust. 1 tej ustawy upadłym jest ten, wobec kogo wydano postanowienie o ogłoszeniu upadłości. Wniosek o ogłoszenie upadłości zgłasza dłużnik, każdy z wierzycieli lub inne osoby wymienione w art. 20 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze.

Datą upadłości jest data wydania postanowienia sądu o ogłoszeniu upadłości, które jest skuteczne i wykonalne z dniem wydania.

Zgodnie z art. 61 i art. 62 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. W skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego. W skład masy upadłości nie wchodzi mienie wymienione w art. 63-67 ww. ustawy.

W myśl art. 156 ust. 1 ww. ustawy, syndyka powołuje się w razie ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego. Stosownie do art. 68 i 69 ww. ustawy syndyk ustala skład masy upadłości przez sporządzenie spisu inwentarza. Wraz ze spisem inwentarza dokonuje się oszacowania majątku. Domniemywa się, że rzeczy znajdujące się w posiadaniu upadłego w dniu ogłoszenia upadłości należą do majątku upadłego.

Zgodnie z art. 311 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze - likwidacja masy upadłości dokonuje się przez sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego w całości lub jego zorganizowanych części, sprzedaż nieruchomości i ruchomości, przez ściągnięcie wierzytelności od dłużników upadłego i wykonanie innych jego praw majątkowych wchodzących w skład masy upadłości albo ich zbycie.

Sprzedaż dokonywana w postępowaniu upadłościowym należy do sposobów likwidacji masy upadłości i stosownie do art. 313 ust. 1 ww. ustawy ma skutki sprzedaży egzekucyjnej.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że wnioskodawca, zamierza nabyć od syndyka masy upadłości dom mieszkalny (dom rodzinny) wraz z budynkiem mieszkalno-usługowym i gruntem.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że sprzedaż przedmiotowej nieruchomości dokonana na rzecz wnioskodawcy w postępowaniu upadłościowym będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wyłączenie to jest niezależne od ustaleń dokonanych przez wnioskodawcę w zakresie podatku od towarów i usług.

Wobec tego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu

– do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.