INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 kwietnia 2010r. (data wpływu do tut. Biura – 05 maja 2010r.), uzupełnionym w dniu 15 lipca 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia zaległości podatkowych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 05 maja 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia zaległości podatkowych.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 29 czerwca 2010r. Znak: IBPB II/1/415-497/10/BD wezwano wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 15 lipca 2010r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W związku z umorzeniem zaległości czynszowych wnioskodawca wystawia informacje o przychodach z innych źródeł dla dłużników na druku PIT- 8C. W większości przypadków dłużnikami jest wiele osób, a ich odpowiedzialność jest solidarna. W uzupełnieniu wniosku wskazano, że umorzenie zaległości czynszowych następuje w przypadkach gdy w wyniku postępowania egzekucyjnego stwierdzono, że żaden z dłużników nie posiada majątku, z którego można dochodzić należności. Umorzenie następuje zawsze w stosunku do wszystkich dłużników solidarnych. Jeżeli bowiem egzekucja jest skuteczna chociażby do jednego z dłużników solidarnych, to zgodnie z istotą tej odpowiedzialności, wnioskodawca zaspokaja się z majątku dłużnika, który go posiada, a on ewentualnie uzyskuje regres w stosunku do pozostałych dłużników. W takim przypadku nie może być mowy o umorzeniu. Podstawa odpowiedzialności solidarniej dłużników może wynikać z:

• faktu, iż wszyscy dłużnicy są stronami stosunku prawnego, z którego wynika obowiązek zapłaty należności czynszowych (najem, spółdzielcze prawa do lokali, odrębna własność lokalu),
• art. 680¹ § 1 kodeksu cywilnego z godnie z którym, małżonkowie są najemcami lokalu bez względu na istniejące między nimi stosunki majątkowe, jeżeli nawiązanie stosunku najmu lokalu mającego służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych założonej przez nich rodziny nastąpiło w czasie trwania małżeństwa,
• art. 688¹ § 1 kodeksu cywilnego zgodnie z którym za zapłatę czynszu i innych należnych opłat odpowiadają solidarnie z najemcą stale zamieszkujące z nim osoby pełnoletnie,
• art. 4 ust. 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych mówi, iż za opłaty, o których mowa w ust. 1-2 i 4, odpowiadają solidarnie z członkami spółdzielni, właścicielami lokali niebędącymi członkami spółdzielni lub osobami niebędącymi członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, osoby pełnoletnie stale z nimi zamieszkujące w lokalu, z wyjątkiem pełnoletnich zstępnych pozostających na ich utrzymaniu, a także osoby faktycznie korzystające z lokalu.
  
  

Podstawą prawną umorzenia są w zależności od sytuacji następujące przepisy:

• art. 508 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje;
• art. 118 kodeksu cywilnego – przedawnienie;
• art. 125 § 1 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W jaki sposób zapisać w druku PIT-8C, przychód podlegający opodatkowaniu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynikający z umorzenia nieściągalnych opłat czynszowych w przypadku gdy zobowiązanych jest kilka osób.

Zdaniem wnioskodawcy w przypadku wystawiania druku PIT-8C dla zobowiązanych solidarnie z tytułu opłat czynszowych należy w każdym z druków wpisać całą kwotę zobowiązania solidarnego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z generalną zasadą opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne – to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłem przychodów są „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w ww. przepisie sformułowanie „w szczególności”, świadczy o tym, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

W świetle powyższego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc, podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Jak wynika z wniosku, zobowiązania czynszowe zostały umorzone przez wnioskodawcę w wyniku postępowania egzekucyjnego, w którym stwierdzono, że żaden z dłużników nie posiada majątku, z którego można by było dochodzić przedmiotowych należności. Należy stwierdzić, iż umorzenie tego rodzaju zobowiązań prowadzi do powstania przychodu po stronie każdego z dłużników (najemcy lokali, osoby, którym przysługuje spółdzielcze prawo do lokali bądź odrębna własność lokalu oraz osoby, o których mowa w art. 680¹ § 1 i art. 688¹ § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) oraz w art. 4 ust. 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tj. Dz. U. z 2003r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.)), który w wyniku tegoż działania nie będzie zobowiązany do poniesienia konkretnych kosztów finansowych.

Wobec powyższego korzyści jakie osiągną dłużnicy w związku z umorzeniem zaległości z tytułu należności czynszowych, będą stanowić dla nich realne przysporzenie majątkowe podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić bowiem należy, że w efekcie zwolnienia dłużników z całości lub części długu następuje u nich trwały przyrost majątku. Umorzenie zobowiązania oznacza zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego, skutkiem czego będzie wystąpienie po stronie dłużników określonej korzyści.

Umorzenie przez wierzyciela (wnioskodawcę) zobowiązania osobie fizycznej z tytułu należności czynszowych jest co do zasady tożsame ze spełnieniem na jej rzecz nieodpłatnego świadczenia. Prowadzi ono bowiem do przysporzenia w majątku dłużnika, który zostaje w ten sposób zwolniony z długu. Należy bowiem zauważyć, iż w wyniku umorzenia kwoty ww. należności dłużnik odnosi rzeczywistą korzyść, nie wydatkując środków, które byłby zobowiązany wydatkować płacąc zobowiązanie czynszowe.

Zatem umorzone dłużnikom należności będą stanowić dla nich przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. To oznacza, że na wnioskodawcy będzie ciążył obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C, zgodnie z postanowieniami art. 42a powołanej wyżej ustawy, z którego wynika, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Podkreślenia wymaga jednak fakt, iż PIT-8C wystawia się dla konkretnego podatnika, w stosunku do którego został określony przychód z innych źródeł. Zatem musi zostać określona dokładnie ta część kwoty przysporzenia majątkowego, która przypada konkretnie na zidentyfikowanego z imienia i nazwiska podatnika - dłużnika, któremu wnioskodawca umorzył należności czynszowe. Tak więc, wnioskodawca winien wystawić PIT-8C o uzyskanym przychodzie z tytułu umorzenia zaległości czynszowych indywidualnie dla każdego dłużnika na kwotę umorzenia przypadającą na tego właśnie dłużnika. W podatku dochodowym od osób fizycznych w żadnym przepisie nie pojawia się zwrot odpowiedzialności solidarnej dłużników. Zatem nie ma podstaw prawnych by wnioskodawca w wystawionym PIT-8C dla każdego dłużnika w stosunku do którego została umorzona zaległość czynszowa zawarł całą kwotę zobowiązania solidarnego, za które odpowiedzialnych jest kilku dłużników.

Oznacza to, że kwotę umorzonej zaległości czynszowej należy podzielić proporcjonalnie na dłużników, w stosunku do których miało miejsce umorzenie zaległości. Należy zauważyć, że przychylenie się do poglądu wyrażonego przez wnioskodawcę, że w każdym z druków PIT-8C wystawianych dla dłużników solidarnie zobowiązanych należy wykazać całą kwotę zobowiązania solidarnego prowadziłaby do kilkakrotnego opodatkowania tej samej kwoty umorzonej zaległości czynszowej, co jest sprzeczne z zasadami prawa podatkowego.

Stanowisko wnioskodawcy należy zatem uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.