INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 11 czerwca 2010 r. (data wpływu 17 czerwca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych odstąpienia przez Spółkę od naliczania kar umownych kontrahentom – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 czerwca 2010 r. złożono ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych odstąpienia przez Spółkę od naliczania kar umownych kontrahentom.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka (Wykonawca) sprzedaje swoim klientom przepompownie ścieków, oczyszczalnie, separatory i inne urządzenia ochrony wód z montażem (usługa) lub bez (towar). W umowach, które Spółka zawiera przewidziane są określone terminy odbioru tych urządzeń/usług przez zamawiającego lub też terminy ich dostawy zamawiającemu na plac budowy i ich montażu. Dosyć często zdarza się, że zamawiający nie odbiera zamówionych towarów/usług w terminie, narażając Spółkę (Wykonawcę) na nieuzasadnione straty związane z zamrożeniem kapitałów w już wyprodukowanych urządzeniach, blokowaniem powierzchni magazynowej oraz ciągłym zaangażowaniem pracowników działów montażowo-serwisowych, którzy muszą być w gotowości do montażu.

Powyższe powoduje, że Spółka ponosi szkodę nie mogąc realizować normalnych poziomów obrotów handlowych, mając zablokowane środki pieniężne, przestrzeń magazynową i zasoby ludzkie. Wnioskodawca uważa, że za tak poniesioną szkodę należy się jemu rekompensata w postaci kary umownej, na którą Spółka chce wystawić notę obciążeniową. W tym celu Spółka chce wprowadzić do ramowych umów z kontrahentami stosowny zapis o karach umownych (na przykładzie przepompowni ścieków): „W razie, gdy pomimo gotowości wykonawcy do wykonania dostawy korpusu pompowni, elementów układu hydraulicznego i sterowania pompowni, nastąpi ich opóźnienie o okres dłuższy niż 30 dni w stosunku do terminu określonego w par. 4 niniejszej umowy, wykonawcy służy wybór:

1. po uprzednim, pisemnym uzgodnieniu z zamawiającym i po uiszczeniu przez zamawiającego wynagrodzenia odpowiadającego wartości elementów pompowni wchodzących w skład opóźnionego etapu prac, wykonawca może przyjąć nieodebrane elementy pompowni w depozyt. W takim przypadku strony uzgodnią nowy termin odbioru elementów pompowni. Brak odbioru przez zamawiającego elementów pompowni w nowo wyznaczonym przez strony terminie skutkować będzie naliczeniem przez wykonawcę kary umownej w wysokości 0,05% wartości kwoty umownej określonej w par. 5, za każdy dzień opóźnienia;
2. dochodzenia u zamawiającego zapłaty kary umownej w wysokości 0,05% wartości kwoty umownej określonej w par. 5 za każdy dzień opóźnienia.

Na określone powyżej kary umowne wykonawca wystawi zamawiającemu notę obciążeniową”.

Wnioskodawca zakłada, że mogą zdarzyć się sytuacje, gdy zamawiający nie wywiąże się z terminu odbioru nie ze swojej winy, np. w wyniku działania siły wyższej lub też zamawiający okaże się bardzo dobrym klientem Wykonawcy i w celu utrzymania pozytywnych relacji Spółka będzie chciała odstąpić od naliczania kary umownej, mimo opóźnienia zamawiającego.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytanie (w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych):

Czy w przypadku odstąpienia przez Wykonawcę z naliczania kary umownej, w celu utrzymania pozytywnych relacji z zamawiającym, wystąpi jakiś skutek w podatku dochodowym u którejkolwiek ze stron transakcji...

Zdaniem Wnioskodawcy – w części dotyczącej powyższego pytania – otrzymane kary umowne zawierają się w zakresie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stwierdza, że przychodem są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. W związku z tym pieniężne kary umowne należy zaliczać do przychodów i analogicznie do kosztów metodą kasową, czyli jeżeli wykonawca zrezygnuje z obciążania zamawiającego karą umowną, to na pewno fizycznie jej nie otrzyma, a więc nie wystąpi u niego przychód. Analogicznie zamawiający jej nie zapłaci więc nie wystąpi u niego koszt, czyli dobrowolne odstąpienie przez Wykonawcę z naliczania kary umownej za opóźnienie w odbiorze towaru/usługi przez zamawiającego nie wywoła żadnych skutków na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 12 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, ze zm.) – dalej: ustawa, regulujący kwestię przychodów, nie wymienia źródeł przychodu, lecz określa zdarzenia, których wystąpienie powoduje powstanie obowiązku podatkowego.

Przychodami są w szczególności: otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe, a w zakresie przychodów związanych z działalnością gospodarczą także przychody należne, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont – por. art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 ustawy.

Ustawodawca nie wymaga, aby przychodem były tylko wymienione w art. 12 ustawy pożytki, które są wprost wynikiem realizacji celu działalności gospodarczej osoby prawnej. Wszelkie wpłaty pieniężne, o ile spełniają inne wymagania podane w rozdziale 2 ustawy, mogą być uznane za przychód osoby prawnej, zwłaszcza że listę pożytków – stanowiącą katalog zamknięty – które nie mogą być zaliczone do przychodów zawarto w ust. 4 cytowanego przepisu.

W przedstawionej sytuacji Spółka planuje wprowadzić do swoich umów ramowych klauzule o naliczaniu kar umownych w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.

Jak stanowi art. 483 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.), można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej (art. 483 § 2 Kodeksu). Nie ulega wobec tego wątpliwości, że naliczanie kary umownej (zastępującej odszkodowanie należne wierzycielowi w przypadku wystąpienia szkody spowodowanej niewykonaniem bądź nienależytym wykonaniem zobowiązania) nie jest obowiązkiem strony umowy, lecz jej uprawnieniem. Tym samym, w przypadku gdy Spółka nie skorzysta ze swojego uprawnienia do dochodzenia zapłaty kary umownej, nie dojdzie do powstania przychodu podatkowego z powyższego tytułu.

Jednocześnie mając na uwadze treść art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, stanowiącego, iż minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), oraz fakt, że stroną wniosku o udzielenie niniejszej interpretacji jest Spółka, zaznacza się, iż niniejsza interpretacja wywołuje skutki prawne wyłącznie dla Wnioskodawcy.

Uzyskanie interpretacji indywidualnej dotyczącej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w przedmiotowym zakresie przez inne podmioty (kontrahentów Wnioskodawcy) – jako zainteresowanych, w rozumieniu art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – możliwe jest poprzez złożenie przez te jednostki odrębnych wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej, wraz ze spełnieniem wszystkich warunków określonych w art. 14b i art. 14f ustawy Ordynacja podatkowa.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.