INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2010r. (data wpływu do tut. Biura – 30 kwietnia 2010r.), uzupełnionym w dniu 13 lipca 2010r. oraz w dniu 19 lipca 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 kwietnia 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 08 lipca 2010r. Znak: IBPP2/443-397/10/JJ, IBPB II/1/436-102/10/MZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 13 lipca 2010r. (data wpływu dodatkowej opłaty) oraz w dniu 19 lipca 2010r. (data wpływu pisma).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Spółka z o.o.) jest nowo powstałą firmą, zarejestrowaną jako czynny podatnik podatku od towarów i usług, prowadzącą działalność gospodarczą i zawierającą umowy z wierzycielami (cedentami), na mocy których przenoszone są na nabywcę (cesjonariusza, czyli wnioskodawcę) przysługujące im wierzytelności. Zgodnie z umową cedent przenosi na cesjonariusza przysługujące im wierzytelności wraz z wszelkimi prawami z nimi związanymi, zaś cesjonariusz płaci określoną procentowo wartość wierzytelności. Jedną umową cedent przenosi na cesjonariusza kilkanaście wierzytelności. Wnioskodawca w zakresie swojej działalności ma zarejestrowaną działalność polegającą na obrocie wierzytelnościami i pośrednictwie finansowym. Wnioskodawca od nabytych wierzytelności nie uiszcza podatku od czynności cywilnoprawnych. W wyniku działań windykacyjnych cesjonariusza część dłużników reguluje część lub całość swoich zobowiązań.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy od nabytych wierzytelności wnioskodawca nie powinien uiszczać podatku od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem wnioskodawcy, od nabytych wierzytelności nie powinien uiszczać podatku od czynności cywilnoprawnych, ale na windykowane wierzytelności powinien wystawiać faktury wewnętrzne wykazujące otrzymane wpłaty z powyższego tytułu ze stawką zwolnioną z podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca uważa, że kupując wierzytelności w celu ich dalszej odsprzedaży lub windykacji, świadczy usługę zwolnioną z podatku od towarów i usług i stąd też nie płaci podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym bardziej, iż zajmując się profesjonalnie obrotem wierzytelnościami nabywa on wierzytelność w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Wnioskodawca nabywając wierzytelności nie wykonuje usług ich ściągania, gdyż świadczy je tylko i wyłącznie na własną rzecz, a nie na rzecz innego podmiotu; scedowane wierzytelności stają się własnością wnioskodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie wyjaśnia się, że wniosek w pozostałej części, dotyczącej podatku od towarów i usług, zostanie rozstrzygnięty odrębną interpretacją.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 101, poz. 649) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Podkreślić należy, że umowa cesji jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Z kolei, jeśli umowa cesji wierzytelności przybierze postać umowy sprzedaży to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży:

• nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%
• innych praw majątkowych - 1%.
  
  

W myśl art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Niezależnie jednak od tego, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   
   

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż nawet jeżeli umowa cesji wierzytelności przybierze postać jednej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ale jednocześnie opodatkowana jest podatkiem od towarów i usług lub korzysta ze zwolnienia z tego podatku, zastosowanie znajdzie wyłączenie określone w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W przeciwnym wypadku sprzedaż prawa majątkowego, jakim jest wierzytelność, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych według stawki 1% a na nabywcy wierzytelności, stosownie do art. 4 pkt 1 ww. ustawy, ciąży obowiązek podatkowy.

Z treści art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika jednak, że samo bycie podatnikiem od towarów i usług przez jedną ze stron czynności nie wystarczy aby dana czynność zawarta przez podatnika tego podatku korzystała z wyłączenia od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W każdym przypadku należy badać czy z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jedna ze stron jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z podatku tego jest zwolniona. W związku z tym podstawową kwestią są ustalenia dokonane na gruncie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzi działalność gospodarczą i zawiera umowy z wierzycielami (cedentami), na mocy których przenoszone są na wnioskodawcę (cesjonariusza) przysługujące im wierzytelności. Zgodnie z umową cedent przenosi na cesjonariusza przysługujące mu wierzytelności wraz z wszelkimi prawami z nimi związanymi, zaś cesjonariusz płaci określoną procentowo wartość wierzytelności. Jedną umową cedent przenosi na cesjonariusza kilkanaście wierzytelności. Zdaniem wnioskodawcy od nabytych wierzytelności nie powinien uiszczać podatku od czynności cywilnoprawnych ponieważ kupując wierzytelności w celu ich dalszej odsprzedaży lub windykacji, świadczy usługę zwolnioną z podatku od towarów i usług a zajmując się profesjonalnie obrotem wierzytelnościami nabywa on wierzytelność w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że jeżeli umowy wskazane we wniosku są umowami cesji i nie noszą cech żadnej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jako, że umowa cesji nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Natomiast jeżeli umowy te przybiorą postać np. umowy sprzedaży nie będą one podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych o ile z tytułu jej zawarcia jedna ze stron umowy jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona.

W związku z tym należy podkreślić, iż w sytuacji, gdy zawierane umowy przybiorą postać umów podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (np. umów sprzedaży), w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższe umowy podlegają regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zatem, jeżeli na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług okaże się, iż właściwe są ustalenia wnioskodawcy, że z tytułu przedmiotowych umów cesji wierzytelności jedna ze stron czynności podlegała regułom ustawy o podatku od towarów i usług, to umowy te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wobec tego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.