INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 23 lipca 2010r. (data wpływu do tut. Biura – 23 lipca 2010r.), uzupełnionym w dniach 29 września 2010r. oraz 05 października 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia w drodze dziedziczenia jednostek uczestnictwa oraz środków na lokatach bankowych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 lipca 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia w drodze dziedziczenia jednostek uczestnictwa oraz środków na lokatach bankowych.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne, pismem z dnia 17 września 2010r. znak: IBPB II/1/439-169/10/AŻ, IBPB II/2/415-854/10/NG wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Wniosek uzupełniono w dniu 29 września 2010r. (wniesienie opłaty) oraz 05 października 2010r. (braki formalne).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni oraz jej matka są jedynymi spadkobiercami po zmarłym ojcu. Wnioskodawczyni otrzymała z towarzystw funduszy inwestycyjnych informację, iż całość środków zgromadzonych w funduszach inwestycyjnych otwartych (niezależnie od wygenerowanej straty czy zysku) będzie obciążona 19% podatkiem od zysków kapitałowych. Czyli jeżeli przykładowo wartość rejestru opiewa na kwotę 100.000 zł, to z tytułu dziedziczenia jednostek uczestnictwa zapłaci 19% podatku od zysków kapitałowych, czyli 19.000 zł. W uzupełnieniu wnioskodawczyni wskazała, iż jej ojciec zmarł 30 maja 2010r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Dlaczego inne są uregulowania prawne w zakresie obowiązku podatkowego w momencie dziedziczenia dla:

• odziedziczonych jednostek uczestnictwa,
• jednostek uczestnictwa nabytych na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci,
• odziedziczonych środków na lokatach bankowych,
• nabytych na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci praw do wkładu oszczędnościowego,

skoro zarówno środki zgromadzone w banku, jak i jednostki uczestnictwa podlegają dziedziczeniu...

Wnioskodawczyni wskazała, iż nie zgadza się ze stanowiskiem przedstawianym przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych, gdyż:

Po pierwsze: zgodnie z art. 83 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych jednostki uczestnictwa podlegają dziedziczeniu, co prowadzi do wniosku, że w kwestiach podatkowych w przypadku śmierci powinna mieć zastosowanie ustawa o podatku od spadków i darowizn.

Po drugie: zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania do przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawczyni pragnie zauważyć, iż występuje tutaj całkowite wykluczenie stosowania całej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w tym podatku od zysków kapitałowych), a nie tylko poszczególnych jej paragrafów. W związku z tym, jeżeli w przypadku dziedziczenia jednostek uczestnictwa ma zastosowanie ustawa o podatku od spadków i darowizn, to nie ma w ogóle zastosowania ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Po trzecie: nabywanie jednostek uczestnictwa jest alternatywą lokowania pieniędzy w odniesieniu do lokat bankowych. Lokata bankowa w momencie wypłaty środków przez właściciela obciążona jest 19% podatkiem od zysków kapitałowych. W momencie śmierci właściciela lokata bankowa podlega dziedziczeniu przez spadkobierców i automatycznie w kwestii podatkowej „przechodzi" z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym samym podatek od zysków kapitałowych nie jest pobierany, a rozliczenie z fiskusem pozostaje w ramach ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawczyni uważa, że wg zapisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku od spadków i darowizn brak jest zapisu wskazującego na odmienne regulacje prawne w odniesieniu do dziedziczenia jednostek uczestnictwa.

Po czwarte: art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, iż podatkowi podlega również nabywanie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek śmierci. Wg Słownika ortograficznego języka polskiego Muza 2001, 2005 T. Karpowicz „również" jest partykułą zaliczającą do większego zbioru wyróżniony przez nią element i oznajmującą, że można o nim powiedzieć to samo, co o pozostałych elementach tego zbioru. Tym „większym zbiorem" w omawianym przypadku są jednostki uczestnictwa i lokaty bankowe, które podlegają dziedziczeniu (art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy od podatku od spadków i darowizn), a art. 1 ust. 2 wskazał obowiązek podatkowy również w odniesieniu do szczególnego zapisu, jakim jest składana w bankach i w towarzystwach funduszy inwestycyjnych dyspozycja na wypadek śmierci. Skoro tak, to zdaniem wnioskodawczyni, błędna jest aktualna interpretacja, że w przypadku odziedziczenia jednostek uczestnictwa od całości pobierane jest 19% podatku od zysków kapitałowych od aktualnej wartości rejestru, a w przypadku nabycia jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci podatek od zysków kapitałowych nie występuje, gdyż w tym momencie obowiązuje ustawa o podatku od spadków i darowizn. Poprawna interpretacja jest taka, że w przypadku odziedziczenia jednostek uczestnictwa nie ma zastosowania ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (a więc również podatek od zysków kapitałowych) tylko ustawa o podatku od spadków i darowizn, co dotyczy również nabycia jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci. Taka interpretacja funkcjonuje w odniesieniu do odziedziczonych środków na lokatach bankowych, jak również do nabytych praw do lokat bankowych na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci.

Pod rozwagę wnioskodawczyni poddała jeszcze piąty argument, wskazując, iż na przełomie roku 2009/2010 skończyła się polisa i trzeba było podjąć decyzję o kolejnej inwestycji, która w związku ze zdiagnozowaniem szpiczaka mnogiego zabezpieczałaby spadkobierców. Pracownik zaproponował fundusz inwestycyjny otwarty, nie informując o konsekwencjach podatkowych dla spadkobierców. Wnioskodawczyni wskazała, iż gdyby jej ojciec wiedział, że jednostki uczestnictwa odziedziczone po nim w całości będą podlegały w całości opodatkowaniu 19% podatkiem od zysków kapitałowych, w przeciwieństwie do lokat, to nigdy nie zdecydowałby się na fundusz inwestycyjny otwarty, tylko całość środków ulokowałby na lokacie.

Dlatego wnioskodawczyni uważa, że istniejąca interpretacja jest błędną interpretacją. Wskazuje też na to art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej, który mówi że spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Natomiast obecnie próbuje się narzucać 19% podatku od zysków kapitałowych od całości rejestru, co zdaniem wnioskodawczyni nie ma podstaw prawnych, a całkowicie pomija się ustawę o podatku od spadków i darowizn, chociaż jednostki uczestnictwa podlegają dziedziczeniu.

Podsumowując wnioskodawczyni uważa, że zarówno środki pieniężne zgromadzone w banku, jak i jednostki uczestnictwa - będące przedmiotem dziedziczenia, w tym również nabyte na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci prawa do wkładu oszczędnościowego i jednostki uczestnictwa, podlegają tylko i wyłącznie pod przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy tylko i wyłącznie w zakresie podatku od spadków i darowizn. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego.

Stosownie do ustępu 2 ww. przepisu podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „spadek”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). W myśl przepisu art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Na spadek składa się ogół praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci, które ze swej istoty mogą przejść na jego następców prawnych.

Zgodnie natomiast z § 2 tego przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Do tej kategorii praw miedzy innymi zalicza się nabycie prawa, po śmierci wkładcy, do wkładu oszczędnościowego posiadacza rachunku przez osobę, którą posiadacz wskazał w umowie na wypadek jego śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych otwartych na podstawie dyspozycji uczestnika tegoż funduszu, dokonywanej na wypadek jego śmierci.

Kwestie powyższe regulują:

• w przypadku wkładów na rachunkach oszczędnościowych - przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.), które umożliwiają posiadaczowi rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej wskazanie w umowie z bankiem osoby, której na wypadek śmierci bank jest zobowiązany wypłacić z tego rachunku środki (do wysokości określonej w art. 56 ust. 1 tej ustawy). Kwoty z tytułu zapisu wkładcy - na wypadek śmierci – nie wchodzą do spadku po posiadaczu rachunku, zgodnie z dyspozycją art. 56 ust. 5 prawa bankowego. Oznacza to, że osoba wskazana przez posiadacza w umowie rachunku bankowego, ma możliwość zadysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku, bezpośrednio po śmierci, bez konieczności stwierdzenia praw do spadku przez sąd,
• w przypadku jednostek uczestnictwa w funduszach otwartych – przepisy ustawy z dnia 27 maja 2004r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546). Na podstawie art. 111 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, w razie śmierci uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego, fundusz jest obowiązany na żądanie osoby, którą uczestnik wskazał funduszowi w pisemnej dyspozycji odkupić jednostki uczestnictwa uczestnika zapisane w rejestrze uczestników funduszu do wartości nie wyższej niż przypadające na ostatni miesiąc przed śmiercią uczestnika funduszu dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, oraz nieprzekraczającej łącznej wartości jednostek uczestnictwa zapisanych w rejestrze uczestnika, oraz wypłacić tej osobie kwotę uzyskaną z tego odkupienia. Kwoty oraz jednostki uczestnictwa niewykupione przez fundusz, odpowiednio do wartości, o których mowa w ust. 1, nie wchodzą do spadku po uczestniku (art. 111 ust. 3). Natomiast wchodzą do spadku po uczestniku funduszu jednostki uczestnictwa, które nie zostały objęte dyspozycją uczestnika na wypadek jego śmierci, ponieważ generalnie jednostki uczestnictwa podlegają dziedziczeniu (art. 83 ust. 3 i art. 112 ustawy o funduszach inwestycyjnych).
  
  

Ustawodawca określając przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, objął opodatkowaniem również nabycie praw, o jakich mowa powyżej, które do spadku nie wchodzą. Powyższe wynika wprost z art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Regulacja powyższa powoduje zatem, że opodatkowaniu podlegają rzeczy i prawa majątkowe wchodzące w skład spadku oraz konkretnie określone prawa nie wchodzące w skład spadku.

Nabycie rzeczy i praw majątkowych podlegających dziedziczeniu, jak również praw nie wchodzących do spadku następuje jednocześnie, tj. z chwilą śmierci spadkodawcy i jednocześnie wkładcy oraz uczestnika funduszu inwestycyjnego. Jednakże w każdym z dwóch omawianych przypadków nabycie następuje na podstawie odrębnych unormowań ustawowych. Ponadto ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje w art. 6 dla każdego rodzaju nabycia odrębnie moment powstania obowiązku podatkowego. Przy nabyciu praw do wkładów oszczędnościowych oraz jednostek uczestnictwa określonych w art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 6 ust. 1 pkt 3 i 3a ww. ustawy). Natomiast przy nabyciu w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku (art. 6 ust. 1 pkt 1). Przy czym, jeżeli nabycie to niezgłoszone zostało do opodatkowania obowiązek podatkowy powstanie z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku - art. 6 ust. 4 zdanie pierwsze ww. ustawy. Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni odnoszące się do skutków w zakresie podatku od spadków i darowizn związanych z nabyciem jednostek uczestnictwa, praw do wkładu oszczędnościowego czy też środków zgromadzonych na lokatach bankowych należało uznać za prawidłowe, gdyż istotnie regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn podlega nabycie zarówno rzeczy i praw majątkowych wchodzących w skład spadku (odziedziczone środki pieniężne oraz jednostki uczestnictwa), jak również konkretnie określonych praw nie wchodzących w skład spadku (prawa do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci, jednostki uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała