INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 22 lipca 2010r. (data wpływu do tut. Biura – 23 lipca 2010r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy zamiany - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 lipca 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy zamiany.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca oraz jego brat odziedziczyli po rodzicach cztery działki (po #189; udziału w każdej):

• A o obszarze 0,5475 ha,
• B o obszarze 0,2852 ha,
• C o obszarze 0,2870 ha,
• D o obszarze 0,2909 ha.
  
  

Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym ojcu wydane zostało dnia 24 lipca 1998r., a postanowienie o nabyciu spadku po matce - w dniu 07 lipca 2004r.

Brat wnioskodawcy jest osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie z powodu upośledzenia umysłowego i przebywa w Domu Pomocy Społecznej. Wnioskodawca jest jego opiekunem prawnym.

Wnioskodawca złożył do Sądu Rejonowego, Wydział Rodzinny i Nieletnich, wniosek w imieniu brata o zezwolenie na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem całkowicie ubezwłasnowolnionego, tj. o wyrażenie zgody na sprzedaż jego udziałów w dwóch działkach, tj. w działce C i w działce D ewentualnie zamianę udziałów tak, żeby każdy z nich stał się właścicielem jednej działki.

Sąd Rodzinny uznał, że jeżeli nie zachodzi potrzeba sprzedaży udziałów brata, zezwala wnioskodawcy na dokonanie zamiany udziałów tak, aby jego brat stał się właścicielem działki C w całości, a wnioskodawca stał się właścicielem działki D w całości bez dopłat. Działki te są niezabudowane i obszarowo identyczne. Wnioskodawca nadmienia, że w sprawie tej zostało wydane prawomocne postanowienie sądowe.

Przy dokonywaniu czynności cywilnoprawnej (umowy zamiany) przed notariuszem w dniu 08 lipca 2010r. został pobrany i odprowadzony do urzędu skarbowego podatek od tej czynności, czym wnioskodawca był zaskoczony.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy słusznie został pobrany podatek od tej czynności cywilnoprawnej (umowa zamiany) i odprowadzony do urzędu skarbowego...

Zdaniem wnioskodawcy jest to przypadek wyjątkowy, gdyby bowiem jego brat był osobą zdolną do czynności prawnych nie miałaby miejsca potrzeba zawarcia umowy zamiany. Wnioskodawca i brat sprzedaży dokonaliby wspólnie.

Według wnioskodawcy, gdyby Sąd przyznał mu #189; udziału brata w działce D na wyłączną własność a pozostawił udziały wnioskodawcy w działce C, zapłata podatku od tej czynności cywilnoprawnej byłaby słuszna.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie wyjaśnia się, że wniosek w pozostałej części, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, zostanie rozstrzygnięty odrębną interpretacją.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 101, poz. 649) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Rzeczami w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) są tylko przedmioty materialne. Rzeczy dzielą się na nieruchomości (grunty, budynki oraz części budynków tzw. nieruchomości lokalowe) i na rzeczy ruchome. Przedmiotami zamiany w ujęciu Kodeksu cywilnego oprócz rzeczy mogą być prawa majątkowe. Prawami majątkowymi są przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.

Na podstawie art. 603 Kodeksu cywilnego przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. W myśl art. 604 Kodeksu cywilnego do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Podstawę opodatkowania przy umowie zamiany w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, od którego przypada wyższy podatek (art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą m.in. od umów zamiany:

• przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%
• przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych - 1%.
  
  

W myśl art. 4 pkt 2 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie zamiany ciąży na stronach czynności.

Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego. Tym samym notariusz jest obowiązany pobrać podatek od czynności cywilnoprawnych od zawartej przed nim umowy zamiany.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że wnioskodawca oraz jego brat odziedziczyli po rodzicach cztery działki; w każdej z nich po #189; udziału. Wnioskodawca, działając w imieniu swego brata i za zgodą sądu, w dniu 08 lipca 2010r. zawarł przed notariuszem umowę zamiany udziałów, w której dokonał zamiany posiadanego udziału w działce C na posiadany udział w działce D, której drugim współwłaścicielem był jego brat. Odtąd działka D stała się wyłączną własnością wnioskodawcy a działka C własnością jego brata. Działki te są niezabudowane. Notariusz od zawartej umowy zamiany udziałów pobrał i odprowadził do urzędu skarbowego podatek od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że zawarta przez wnioskodawcę w formie aktu notarialnego umowa zamiany udziałów w ww. nieruchomościach podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zatem stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 4 pkt 2 tej ustawy, w momencie zawarcia przedmiotowej umowy zamiany na wnioskodawcy i jego bracie ciążył obowiązek podatkowy z tego tytułu

Dla ustalenia podstawy opodatkowania przy umowie zamiany, zastosowanie znajduje art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z tym przepisem podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, od którego przypada wyższy podatek. Natomiast stawka podatku, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. a) ww. ustawy wynosi 2% i liczona jest od wartości rynkowej tego z zamienianych udziałów w nieruchomości, od którego przypadał wyższy podatek lub od wartości rynkowej jednego z zamienianych udziałów.

Z treści wniosku nie wynika jednak jaka była wartość rynkowa udziałów, będących przedmiotami umowy zamiany. Zatem w przypadku, gdy wartości udziałów w nieruchomościach będących przedmiotem umowy zamiany były różne, to w takiej sytuacji za podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych należy przyjąć wartość rynkową tego z zamienianych udziałów, od którego przypada wyższy podatek. Jeżeli jednak wartości zamienianych udziałów były równe i odpowiadały wartości rynkowej, to podstawę opodatkowania należy ustalić od wartości jednego z zamienianych udziałów.

Nie można zatem zgodzić się ze stanowiskiem wnioskodawcy, iż zapłata podatku od czynności cywilnoprawnej byłaby słuszna, gdyby Sąd przyznał mu #189; udziału brata w działce D na wyłączną własność a pozostawił udziały wnioskodawcy w działce C, innymi słowy zatem gdyby nabył więcej niż posiadał. Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlega bowiem również umowa zamiany, w sytuacji gdy wartość rynkowa podlegających zamianie rzeczy lub praw majątkowych jest jednakowa, a zatem strony nie nabywają nic więcej ponad to co posiadały.

Z uwagi na powyższe stwierdza się, że z tytułu zawartej przez wnioskodawcę w formie aktu notarialnego umowy zamiany posiadanego przez niego udziału w działce C na posiadany przez brata wnioskodawcy udział w działce D, notariusz prawidłowo pobrał i odprowadził do urzędu skarbowego podatek od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym wskazać należy, iż umowa zamiany należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wskazanych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Zatem wszystkie okoliczności, przedstawione we wniosku i odnoszące się do zawarcia przedmiotowej umowy zamiany, stanowią wystarczającą przesłankę do zakwalifikowania tej umowy jako czynności cywilnoprawnej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku wnioskodawca dołączył dokument. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.