Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB1/415-830/10-4/RS
z 21 października 2010 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

Interpretacje podatkowe
 

Rodzaj dokumentu
interpretacja indywidualna
Sygnatura
IPPB1/415-830/10-4/RS
Data
2010.10.21



Autor
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie


Temat
Podatek dochodowy od osób fizycznych --> Zwolnienia przedmiotowe

Podatek dochodowy od osób fizycznych --> Źródła przychodów --> Katalog źrodeł przychodów


Słowa kluczowe
materiały budowlane
materiały budowlane
modernizacja
modernizacja
remonty
remonty
spadek
spadek
sprzedaż mieszkania
sprzedaż mieszkania
zwolnienia przedmiotowe
zwolnienia przedmiotowe


Istota interpretacji
Zwolnienie z opodatkowania przychodu ze zbycia udziału w odziedziczonym mieszkaniu.



Wniosek ORD-IN 419 kB

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 09.08.2010 r. (data wpływu 11.08.2010 r.) oraz piśmie (data nadania 02.09.2010 r., data wpływu 06.09.2010 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie Nr IPPB4/415-637/10-2/SP z dnia 27.08.2010 r. (data nadania 27.08.2010 r., data doręczenia 30.08.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania przychodu ze zbycia udziału w mieszkaniu w części wydatkowanej na:

  • zakup materiałów budowlanych przeznaczonych na remont i modernizację dwóch mieszkań i domu poza W. stanowiących własność Wnioskodawcy i jego małżonki oraz wykonanie przez wyspecjalizowane firmy prac modernizacyjno - remontowych dokonanych zarówno przed jak i po wprowadzeniu środków ze sprzedaży odziedziczonego mieszkania do majątku wspólnego,
  • zakup mieszkania (kawalerki) oraz pokrycie związanych z tym kosztów notarialnych
  • zakup i montaż kuchni gazowej – jest prawidłowe,
  • zakup szafek kuchennych oraz zmywarki,
  • pokrycie kosztów montażu zmywarki – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11.08.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania przychodu ze zbycia udziału w odziedziczonym mieszkaniu .

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawiony następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca i jego małżonka Elżbieta są małżeństwem i nie mają rozdzielczości majątkowej. Małżonka Wnioskodawcy wspólnie z bratem odziedziczyli po matce zmarłej w listopadzie 2009 r. mieszkanie. W czerwcu 2010 r. odziedziczone mieszkanie zostało sprzedane. Wnioskodawca i jego małżonka w sierpniu 2010 r. aktem notarialnym rozszerzyli majątek wspólny o środki uzyskane ze sprzedaży odziedziczonego przez małżonkę Wnioskodawcy mieszkania. W okresie od sprzedaży odziedziczonego mieszkania do rozszerzenia majątku wspólnego, o którym mowa wyżej, były kupowane materiały budowlane na remont i modernizację mieszkania wspólnego małżonków oraz domu mieszkalnego na działce budowlanej poza W. stanowiących własność wspólną małżonków. Po wprowadzeniu środków ze sprzedaży odziedziczonego mieszkania do majątku wspólnego małżeństwo zakupiło mieszkanie (kawalerkę) oraz materiały budowlane na remont modernizację dwóch mieszkań i domu poza W. ponadto zleciło wyspecjalizowanym firmom wykonanie prac modernizacyjno - remontowych w posiadanych mieszkaniach i domu.

W odpowiedzi na wezwanie organu Wnioskodawca doprecyzował opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego w przedmiotowym wniosku t. j podał, iż:

  1. Wniosek dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie środków pochodzących ze spadku, dlatego z ostrożności Wnioskodawca przywołał podatek od spadków i darowizn. Uściślając wniosek dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych.
  2. Pytanie dotyczy podatku od środków pochodzących ze sprzedaży mieszkania otrzymanego w spadku przez małżonkę Wnioskodawcy, przy czym zgon spadkodawczyni to jest matki małżonki Wnioskodawcy nastąpił w listopadzie 2009 r., sprzedaż mieszkania w czerwcu 2010 r. a w sierpniu 2010 r. aktem notarialnym nastąpiło wprowadzenie środków ze sprzedaży mieszkania otrzymanego w spadku przez małżonkę Wnioskodawcy do majątku wspólnego małżeństwa.
  3. Stan faktyczny, pytanie i własne stanowisko dotyczą sprawy obojga małżonków, to jest Wnioskodawcy i jego małżonki, gdyż nie mają rozdzielności majątkowej, wszystko jest wspólne i z podatków rozliczają się razem, tak więc odróżnienie złotówki małżonki Wnioskodawcy od złotówek Wnioskodawcy wydaje się być niemożliwe, ale dla Urzędu Skarbowego podatek od sprzedaży mieszkania odziedziczonego przez małżonkę Wnioskodawcy do chwili wniesienia środków pochodzących ze sprzedaży tego mieszkania płaci małżonka Wnioskodawcy a od 13 sierpnia 2010 r. obydwoje małżonkowie.
  4. Mieszkanie odziedziczone przez małżonkę Wnioskodawcy nie było wniesione do majątku wspólnego i jako własność odrębna małżonki Wnioskodawcy dnia 9 czerwca 2010 r. zostało sprzedane natomiast dnia 13 sierpnia 2010 r. aktem notarialnym środki ze sprzedaży mieszkania otrzymanego w spadku przez małżonkę Wnioskodawcy zostały wniesione do majątku wspólnego małżeństwa.
  5. Przychód ze sprzedaży mieszkania odziedziczonego przez małżonkę Wnioskodawcy miała tylko jego małżonka i wszystkie środki ze sprzedaży tego mieszkania wprowadzone zostały do majątku wspólnego. Wnioskodawca nie był spadkobiercą po swojej teściowej i nie miał uprawnień do przychodu ze sprzedaży mieszkania odziedziczonego w spadku przez jego małżonkę do czasu wprowadzania tych środków do majątku wspólnego.

Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku z dnia 06.09.2010 r. sformułował także treść pytań, które mają być przedmiotem interpretacji oraz przedstawił własne stanowisko do tych pytań.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

  1. Czy koszty materiałów budowlanych przeznaczonych na remont lub modernizację mieszkania ewentualnie domu (stanowiącego własność Wnioskodawcy i jego małżonki) kupionych ze środków uzyskanych ze sprzedaży mieszkania otrzymanego w spadku w przeciągu dwóch lat od sprzedaży tego mieszkania mogą zostać zaliczone do kwoty wydanej na cele mieszkaniowe w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego od kwoty uzyskanej ze sprzedaży mieszkania odziedziczonego...
  2. Jakie są zasady zaliczania kupionych materiałów do wykazu materiałów w celu jak w punkcie 1, czy istnieje wykaz tych materiałów lub sposób ich kwalifikowania np. czy kupione szafki kuchenne wraz z kuchenką gazową i zmywarką można zakwalifikować do zbioru jak wyżej, czy też można zaliczyć fakturę firmy wykonującej remont z wyposażeniem kuchni...
  3. Czy koszty zakupu mieszkania przez Wnioskodawcę i jego małżonkę dokonanego po wprowadzeniu do majątku wspólnego środków uzyskanych ze sprzedaży mieszkania odziedziczonego przez jednego ze współmałżonków mogą zostać zaliczone do kwoty wydanej na cele mieszkaniowe w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego od kwoty uzyskanej ze sprzedaży odziedziczonego mieszkania...
  4. Jeżeli odpowiedź na pytanie 1 jest twierdząca to czy zakup materiałów budowlanych przeznaczonych na remont lub modernizację mieszkania ewentualnie domu (stanowiącego własność Wnioskodawcy i jego małżonki) kupionych ze środków uzyskanych ze sprzedaży mieszkania otrzymanego w spadku mogą zostać zaliczone do kwoty wydanej na cele mieszkaniowe w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego od kwoty uzyskanej ze sprzedaży mieszkania odziedziczonego, jeżeli faktury na te materiały zostały wystawione wyłącznie na Wnioskodawcę a zakup dokonany był w okresie pomiędzy sprzedażą odziedziczonego mieszkania a wprowadzeniem kwoty ze sprzedaży do majątku wspólnego...

Zdaniem Wnioskodawcy:

  1. Materiały budowlane kupione dla celów remontu lub modernizacji mieszkań i domu są przeznaczone na cele mieszkaniowe i mogą zostać zaliczone do kwoty wydanej na cele mieszkaniowe w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego od kwoty uzyskanej ze sprzedaży mieszkania odziedziczonego bez względu na to czy zostały kupione przed czy po rozszerzeniu majątku wspólnego jeżeli zostały kupione po sprzedaży odziedziczonego mieszkania.
  2. Jeżeli na fakturze zakupu widnieje imię jednego ze współmałżonków to też kwoty te mogą zostać zaliczone do kwoty wydanej na cele mieszkaniowe w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego od kwoty uzyskanej ze sprzedaży mieszkania odziedziczonego.
  3. Koszt kupna kawalerki łącznie z kosztami notarialnymi mogą zostać zaliczone do kwoty wydanej na cele mieszkaniowe w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego od kwoty uzyskanej ze sprzedaży mieszkania odziedziczonego.
  4. Koszty poniesione na remonty lub modernizację mieszkań czy domu wykonywane przez wyspecjalizowane firmy mogą zostać zaliczone do kwoty wydanej na cele mieszkaniowe w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego od kwoty uzyskanej ze sprzedaży mieszkania odziedziczonego.
  5. Koszty zakupu szafek kuchennych montowanych jako wyposażenie stałe oraz kuchni gazowej i zmywarki lub koszty wykonania i zamontowania szafek oraz kuchni gazowej i zmywarki przez wyspecjalizowaną firmę też mogą zostać zaliczone do kwoty wydanej na cele mieszkaniowe w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego od kwoty uzyskanej ze sprzedaży mieszkania odziedziczonego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

  1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
  2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
  3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego, każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje także generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca i jego małżonka nie mają rozdzielności majątkowej. Małżonka Wnioskodawcy wspólnie z bratem odziedziczyli po matce zmarłej w listopadzie 2009 r. mieszkanie. W czerwcu 2010 r. odziedziczone mieszkanie zostało sprzedane. Wnioskodawca i jego małżonka w sierpniu 2010 r. aktem notarialnym rozszerzyli majątek wspólny o środki uzyskane ze sprzedaży odziedziczonego przez małżonkę Wnioskodawcy mieszkania. W okresie od sprzedaży odziedziczonego mieszkania do rozszerzenia majątku wspólnego były kupowane materiały budowlane na remont i modernizację mieszkania wspólnego małżonków oraz domu mieszkalnego na działce budowlanej poza W. stanowiących własność wspólną małżonków. Po wprowadzeniu środków ze sprzedaży odziedziczonego mieszkania do majątku wspólnego małżeństwo kupiło mieszkanie (kawalerkę) oraz materiały budowlane na remont i modernizację dwóch mieszkań i domu poza W. ponadto zleciło wyspecjalizowanym firmom wykonanie prac modernizacyjno - remontowych w posiadanych mieszkaniach i domu. Faktury zakupu wystawiane były na jednego z małżonków.

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, iż dniem nabycia przez małżonkę Wnioskodawcy udziału w przedmiotowym mieszkaniu jest data śmierci mamy małżonki Wnioskodawcy t. j. listopad 2009 r.

Ustawą z dnia 06 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316) zmieniono zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zasady opodatkowania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości nabytych od dnia 01 stycznia 2009 r. zostały uregulowane w art. 1 ustawy zmieniającej.

W myśl art. 30e powołanej powyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. – podatek od dochodu ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Podatek ten płatny jest w terminie złożenia zeznania, wskazanym w art. 45, za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z przychodami (dochodami) z innych źródeł.

Stosownie do ust. 2 artykułu 30e ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

W myśl art. 19 ust. 1 ww. ustawy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej, którą zgodnie z ust. 3 tegoż artykułu określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością).

W myśl art. 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Dodać należy, że jeżeli na nieruchomość ponoszone były nakłady, to ich wartość może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, w takiej części, jaka odpowiada zbywanemu udziałowi.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Stosownie do art. 21 ust. 25 pkt 1 i 2 ww. ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131, uważa się:

  1. wydatki poniesione na:
    1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
    2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
    3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
    4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
    5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
    - położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,
  2. wydatki poniesione na:
    1. spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na cele określone w pkt 1,
    2. spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o którym mowa w lit. a),
    3. spłatę każdego kolejnego kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w lit. a) lub b)
    - w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem ust. 29 i 30.

Katalog wydatków wymienionych w art. 21 ust. 25 pkt 1 i 2 ustawy ma charakter zamknięty, jest to wyliczenie enumeratywne. Niezbędnym zatem warunkiem do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest wydatkowanie otrzymanego przychodu na cele mieszkaniowe określone w ww. ustawie. Przepis ww. artykułu wiąże też skutek prawny w postaci zwolnienia określonego przychodu od podatku dochodowego od osób fizycznych z terminem wydatkowania środków pieniężnych.

Należy również wskazać, iż przepis ust. 1 pkt 131 nie ma zastosowania do tej części wydatków, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 2, które podatnik uwzględnił korzystając z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, którymi sfinansowane zostały wydatki określone w ust. 25 pkt 1, uwzględnione przez podatnika korzystającego z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym (art. 21 ust. 30). Powyższe oznacza, że jeśli podatnik zaciągnął kredyt na budowę domu, to nie może skorzystać z odliczenia wydatków na spłatę tego kredytu jeśli równocześnie wydatki jakie ponosi np. na zakup materiałów budowlanych i usług na tę budowę rozlicza sobie w ramach ulgi z tytułu wydatkowania przychodów na budowę budynku mieszkalnego. Chodzi o zapobieżenie podwójnemu odliczeniu tych samych wydatków.

Na podstawie art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d) i e), rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.

Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 21 ust. 27 ww. ustawy, w przypadku ponoszenia wydatków na cele mieszkaniowe w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, na którego terytorium podatnik ponosi wydatki na cele mieszkaniowe.

Natomiast stosownie do art. 21 ust. 28 za wydatki, o których mowa w ust. 25, nie uważa się wydatków poniesionych na:

  1. nabycie gruntu lub udziału w gruncie, prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie, budynku, jego części lub udziału w budynku, lub
  2. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, adaptację lub remont budynku albo jego części

- przeznaczonych na cele rekreacyjne.

Istotną dla rozpatrywanej sprawy kwestią jest ustalenie czy włączenie do majątku wspólnego środków pieniężnych uzyskanych przez małżonkę Wnioskodawcy ze zbycia udziału w odziedziczonym mieszkaniu stanowi dla Wnioskodawcy ich nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 Nr 9, poz. 59 ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą m.in. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił (art. 33 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 47 § 1 zd. 1 Kodeksu małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa), przy czym do ustanowionej umową wspólności majątkowej stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności ustawowej, z zachowaniem przepisów art. 49-511 (art. 48). Jest to umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowa ta jest czynnością prawną organizacyjną, która reguluje stosunki majątkowe małżonków przez czas trwania ich związku małżeńskiego. Zatem wspólność ustawową strony mogą kształtować, przy utrzymaniu majątku wspólnego, w dwójnasób – bądź przez jej umowne ograniczenie, bądź przez rozszerzenie, zaś zawarcie omawianej umowy jest czynnością prawną organizacyjną, która reguluje stosunki majątkowe małżonków przez czas trwania ich związku małżeńskiego.

W przypadku tzw. wspólności rozszerzonej obejmuje ona przedmioty (prawa) majątkowe, które według zasad ustroju ustawowej wspólności należą do majątku osobistego, stąd też małżonkowie mogą włączyć do tego rodzaju wspólności przedmioty nabyte przez nich przed zawarciem małżeństwa, a także przedmioty należące z mocy ustawy do majątku osobistego jednego z małżonków, w tym przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił (art. 33 pkt 2 Kodeksu rodzinnego). Należy zatem przyjąć, iż prawo dopuszcza – z wyjątkiem ograniczeń określonych w art. 49 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – możliwość przesunięcia określonych przedmiotów majątkowych z majątku współmałżonka.

Na gruncie orzecznictwa Sądu Najwyższego wypracowano pogląd, w myśl którego umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską ma charakter czynności prawnej rozporządzającej o charakterze nieodpłatnym, co stanowi w swej istocie darowiznę dokonaną w ramach małżeńskiej umowy majątkowej. Wspólność małżeńską, która jest współwłasnością łączną cechuje bezudziałowy charakter.

Ze względu na powyższe należy przyjąć, że umowa małżeńska rozszerzająca wspólność majątkową nie będzie stanowiła nabycia przez Wnioskodawcę przedmiotowych środków pieniężnych. Będzie to jak zostało wskazane powyżej regulacja o charakterze organizacyjnym ustalająca ustrój małżeński. Dlatego w tym przypadku nie może być mowy o nabyciu przedmiotowych środków. Będą to przesunięcia majątkowe z majątku odrębnego małżonka do majątku wspólnego poprzez rozszerzenie wspólności majątkowej na dane składniki. Małżonka Wnioskodawcy rozszerzając wspólność majątkową nie została pozbawiona własności owych środków pieniężnych lecz weszły one do wspólności majątkowej, w której nie ma wydzielonych udziałów.

Mając na uwadze powyższe uregulowania należy stwierdzić, iż za datę nabycia przez Wnioskodawcę przedmiotowych środków pieniężnych należy przyjąć dzień, w którym małżonka Wnioskodawcy ww. środki pieniężne uzyskała ze zbycia udziału w odziedziczonym mieszkaniu.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ogranicza możliwości wydatkowania otrzymanych środków pieniężnych na wyłącznie jeden cel określony w 21 ust. 25 pkt 1 i 2, w związku z tym przeznaczenie w części przychodu na cele wskazane w tym przepisie także korzysta ze zwolnienia.

Ważny jest moment uzyskania przychodu i poniesienia wydatku. Środki wydatkowane na ww. cele mieszkaniowe muszą pochodzić ze sprzedaży nieruchomości i praw związanych z nieruchomościami.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca wspólnie z małżonką przychód uzyskany ze sprzedaży udziału w przedmiotowym mieszkaniu przeznaczył na zakup:

  • materiałów budowlanych na remont i modernizację mieszkania wspólnego Wnioskodawcy i jego małżonki oraz domu mieszkalnego na działce budowlanej poza W. stanowiących własność wspólną małżonków

- dokonany przed podpisaniem umowy małżeńskiej rozszerzającej wspólność majątkową

  • mieszkania (kawalerki) oraz pokrycie związanych z tym kosztów notarialnych,
  • materiałów budowlanych na remont i modernizację dwóch mieszkań i domu poza W. oraz wykonanie przez wyspecjalizowane firmy prac modernizacyjno - remontowych w posiadanych przez małżeństwo mieszkaniach i domu

- dokonanych po wprowadzeniu środków ze sprzedaży odziedziczonego mieszkania do majątku wspólnego,

  • szafek kuchennych montowanych jako wyposażenie stałe oraz kuchni gazowej i zmywarki lub koszty wykonania i zamontowania szafek oraz kuchni gazowej i zmywarki przez wyspecjalizowaną firmę.

W związku z powyższym, mając na uwadze powyższe uregulowania prawne, należy stwierdzić, iż koszt kupna kawalerki łącznie z kosztami notarialnymi mieści się w dyspozycji wydatków, o które można pomniejszyć przychód uzyskany ze zbycia udziału w odziedziczonym mieszkaniu.

Ustosunkowując się do możliwości skorzystania przez Wnioskodawcę ze zwolnienia od opodatkowania środków pieniężnych wniesionych przez małżonkę Wnioskodawcy do majątku wspólnego w części wydatkowanej na remont i modernizację mieszkań oraz domu mieszkalnego, należy podkreślić, iż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w zwolnieniach przedmiotowych, wymaga by wydatki te były poniesione na własne mieszkania. Oznacza to, że w chwili ponoszenia tych wydatków osoba chcąca skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego wynikającego z art. 21 ust. 25 pkt 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych musi mieć tytuł własności do danych mieszkań.

Należy nadmienić, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują, jakiego rodzaju wydatki wchodzą w zakres tego zwolnienia. W związku z powyższym zasadne będzie posługiwanie się stosownymi określeniami z ustawy z dnia 07.07.1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 ze zm.), a także odwołanie się do rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 21 grudnia 1996 r. w sprawie określenia rodzajów wydatków na remont i modernizację budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, o które zmniejsza się podatek dochodowy (Dz. U. z 1996 r. Nr 156, poz. 788), które zawierało katalog wydatków zaliczanych do remontu i modernizacji, w ramach obowiązującej do końca 2003 r. ulgi remontowo-budowlanej.

Zgodnie z art. 3 pkt 8 ustawy Prawo budowlane, przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym. Istotą remontu są zatem wszystkie działania przywracające pierwotny stan techniczny i użytkowy budynku, w tym również polegające na wymianie zużytych składników technicznych następujące w toku jego eksploatacji i będące wynikiem tej eksploatacji. Podkreślenia wymaga fakt, że przy remoncie mogą być stosowane materiały odpowiadające aktualnym standardom technologicznym.

Z ugruntowanego piśmiennictwa i orzecznictwa wynika, iż modernizacja to unowocześnienie, tj. wyposażenie obiektu bądź jego elementów składowych w takie urządzenia lub cechy, których wcześniej nie miał, a które są wytworem nowszej myśli technicznej.

Jak wynika z wyżej zacytowanych definicji do robót zaliczanych do remontu i modernizacji budynku mieszkalnego bądź lokalu mieszkalnego zaliczyć można również wykonanie nowych elementów w lokalu (budynku), a to oznacza, że wydatki poniesione na ten cel mogą być również związane z nowo wybudowanym budynkiem mieszkalnym lub lokalem mieszkalnym w takim budynku.

W myśl postanowień § 1 ww. rozporządzenia, za wydatki na remont modernizację budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, uważa się m. in. wydatki poniesione na:

  1. zakup materiałów i urządzeń,
  2. zakup usług obejmujących:
  • wykonanie ekspertyzy, opinii, projektu,
  • transport materiałów i urządzeń,
  • wykonawstwo robót,
  • najem sprzętu budowlanego,
  • opłaty administracyjne i inne opłaty wynikające z odrębnych przepisów,

w związku z robotami określonymi w załącznikach do rozporządzenia.

Załącznik nr 2 wskazanego rozporządzenia w wykazie robót zaliczanych do remontu i modernizacji lokalu mieszkalnego wymienia:

1. Remont i modernizację, lub wykonanie nowych elementów w lokalu mieszkalnym:

  • ścianek działowych, sufitów tynków i okładzin wewnętrznych,
  • podłóg i posadzek,
  • okien i świetlików i drzwi,
  • powłok malarskich i tapet,
  • elementów kowalsko - ślusarskich,
  • izolacji przeciwwodnych, przeciwwilgociowych, dźwiękochłonnych i cieplnych,
  • pozostałych elementów (np. pawlaczy, trwale umiejscowionych szaf wnękowych, obudowy wanien, zlewozmywaków, grzejników).

2. Remont, modernizacja, wymiana lub wykonanie nowych instalacji w lokalu mieszkalnym, obejmujące rozprowadzenie po lokalu instalacji oraz montaż trwale umiejscowionych: wyposażenia, armatury i urządzeń dotyczących:

  • instalacji sanitarnych,
  • instalacji elektrycznych,
  • instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych,
  • instalacji przyzywowych (domofony) i alarmowych,
  • instalacji urządzeń grzewczych,
  • przewodów wentylacyjnych, spalinowych i dymowych.

Mając na uwadze powyższe przepisy oraz przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny i zdarzenie przyszłe, stwierdzić należy, iż do wydatków, spełniających ustawowe przesłanki wskazane w 21 ust. 25 pkt 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy zaliczyć wydatki na zakup materiałów przeznaczonych na remont i modernizację mieszkań i domu, których Wnioskodawca jest współwłaścicielem oraz wydatki na zakup i montaż kuchni gazowej. Zostały one bowiem wymienione w ww. rozporządzeniu Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa.

Natomiast wydatki poniesione na wykonanie i montaż mebli kuchennych w zabudowie oraz na zakup wyposażenia w tym m. in. na zakup i montaż zmywarki nie zostały wymienione przez ustawodawcę w powołanym wyżej rozporządzeniu. Wobec powyższego nie można uznać, iż spełniają kryteria uprawniające do odliczenia. Zgodnie z załącznikiem Nr 2 ww. rozporządzenia, w wykazie robót zaliczanych do remontu i modernizacji lokalu mieszkalnego związanego z wykonaniem nowych elementów w lokalu mieszkalnym wymienia się: pawlacze, trwale umiejscowione szafy wnękowe, obudowę wanien, zlewozmywaków, grzejników. Nie wymienia się natomiast wydatków poniesionych na meble w zabudowie. Także zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa przyjmuje się, że wyposażenie pomieszczenia w komplet mebli jak i sprzęt kuchenny (wyposażenie) nie jest wydatkiem związanym z remontem i modernizacją lokalu mieszkalnego.

Jednocześnie, należy podkreślić, że kwestia wydatkowania środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży udziału w mieszkaniu powinna być dla celów podatkowych udokumentowana rzetelnymi i wiarygodnymi dowodami. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje ściśle określonego sposobu dokumentowania poniesionego wydatku.

W przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązek udowodnienia, że określony wydatek został poniesiony przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Natomiast organ podatkowy weryfikujący możliwość skorzystania ze zwolnienia uprawniony jest żądać od podatników przedłożenia dodatkowych dokumentów z których będzie wynikało kiedy i przez kogo wydatki zostały poniesione, tj. czy środki uzyskane ze sprzedaży udziału w mieszkaniu faktycznie przeznaczone zostały na cele mieszkaniowe, czy też wydatki na cele mieszkaniowe poczynione zostały z innych źródeł. Takim dokumentami mogą być m. in. rachunki, faktury VAT, umowy przedwstępne, bądź też inne dokumenty, które ten fakt mogą potwierdzić. Art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej jako dowód dopuszcza wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

Zwolnieniu od podatku dochodowego podlega bowiem – jak wskazano również powyżej – tylko ta część przychodu, która została wydatkowana na cel mieszkaniowy. Pozostała część przychodu, nie wydatkowana na cele mieszkaniowe określone w 21 ust. 25 pkt 1 i 2 ww. ustawy (wydatkowana na inne cele) podlega opodatkowaniu zgodnie z art. 30e ww. ustawy.

W kontekście powyższego, w związku z faktem, iż uzyskane przez małżonkę Wnioskodawcy środki pieniężne zostały wniesione do majątku wspólnego oraz ponieważ miedzy małżonkami istnieje wspólność majątkowa należy stwierdzić, że faktury wystawione na Wnioskodawcę za zakup materiałów przeznaczonych na remont i modernizację mieszkań i domu stanowiących wspólną własność małżonków, mogą być potwierdzeniem poniesienia przez Wnioskodawcę wydatków na cele mieszkaniowe.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny i zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa, należy stwierdzić, iż nabycie przez Wnioskodawcę przedmiotowych środków pieniężnych, które małżonka Wnioskodawcy uzyskała ze zbycia udziału w odziedziczonym mieszkaniu, a następnie wniosła do majątku wspólnego poprzez zawarcie umowy małżeńskiej rozszerzającej wspólność majątkową, nastąpiło z chwilą nabycia ich przez małżonkę Wnioskodawcy. W związku z powyższym, jeżeli ww. przychód zostanie przez Wnioskodawcę, w części na niego przypadającej, przeznaczony na własne cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2009 r., a więc między innymi na:

  • zakup mieszkania (kawalerki) oraz pokrycie związanych z tym kosztów notarialnych,
  • zakup materiałów budowlanych przeznaczonych na remont i modernizację dwóch mieszkań i domu poza W. stanowiących własność Wnioskodawcy i jego małżonki oraz wykonanie przez wyspecjalizowane firmy prac modernizacyjno - remontowych dokonanych zarówno przed jak i po wprowadzeniu środków ze sprzedaży odziedziczonego mieszkania do majątku wspólnego,
  • zakup i montaż kuchni gazowej,

będzie w tej części zwolniony od podatku dochodowego.

Natomiast wydatki poniesione na zakup szafek kuchennych montowanych jako wyposażenie stałe oraz na zakup i montaż zmywarki nie spełniają kryteriów uprawniających do odliczenia od podatku dochodowego, ponieważ nie zostały wymienione przez ustawodawcę w ww. rozporządzeniu.

Środki pieniężne nie wydatkowane przez Wnioskodawcę na własne cele mieszkaniowe podlegają opodatkowaniu zgodnie z dyspozycją art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2009 r.

Jednocześnie wskazać należy, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.), Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretacje przepisów prawa podatkowego, a zatem mając na uwadze pytanie zawarte we wniosku wyjaśnić należy, że interpretacja indywidualna skierowana jest wyłącznie do Wnioskodawcy i skutki prawne wywołuje tylko w stosunku do niego.

Uwzględniając powyższe informuje się, że uzyskanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych dla małżonki możliwe jest poprzez złożenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wraz z wypełnieniem wszystkich warunków określonych w art. 14b i art. 14f ustawy Ordynacja podatkowa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1Maja 10, 09-402 Płock.



doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj